GENÇLERİN 'STRATEJİK OKUMA'LARI İÇİN

Kadir Has Üniversitesi İletişim Bölümünde okumakta olan bir öğrenciden mektup aldım.

Mektup çok ilginçti… 33 yıllık kaynakçacılığımda ilk kez oluyor…

“Arkadaşlarımızla her hafta düzenli olarak kitap okuduğumuz bir grubumuz var. Ancak kitap okuma konusunda biz öğrencilerin karşılaştığı problemler malumunuz.  Vakit ve nakit hususunda epey zorlanıyoruz.  Bu problemin çözümü de seçerek kitap edinme olarak karşımıza çıkıyor.  Elbette kitap seçme de hiç kolay bir iş değil. Bibliyografyalar iyi birer kaynak, ancak onları taramak bile bir öğrenci için çoğu zaman güç.

Bu nedenle şöyle bir proje geliştirdik:  

Sosyal bilimlerin alanlarını taradık ve genel bilim dallarını ortaya çıkardık. Ardından bu bilim dallarının altındaki konu başlıklarını genel olarak tespit etmeye çalıştık.  

Bundan sonraki adımda ise bu alanlarda çalışmaları olan, akademide araştırmalar yapan akademisyenlere ulaşarak kendi alanlarında bize tavsiye edebilecekleri kitapları listelemelerini isteyeceğiz.

Her konu başlığı için 3 akademisyene ulaşacağız ve her birinden 5'er kitabı okunma sırasına göre tavsiye etmesini isteyeceğiz.  

Listeler oluştuktan sonra ise, bu listelerde yer alan kitapları temin ederek üniversite öğrencilerinin kullanımına açacağız.”

Lisans öğrencisi gençler kitap okumak istiyorlardı. Bunu da, tecrübeli akademisyenlerin kendilerine tavsiye edecekleri seçilmiş kaynaklarla yapmayı sonra da bir kaynakça oluşturmayı hedefliyorlardı…

Bravo doğrusu…

Onlar için aşağıdaki metni hazırladım;

Seçiciler Tarafgir Olmamalı

Ülkemizde geçmişten günümüze bir tarafgirlik sorunu mevcuttur. Aşağıdaki yazı bu konuda bir örneği anlatıyor:

Murat Bardakçı: “Klasiklerimiz!”. 12.2.2014. http://www.haberturk.com/yazarlar/murat-bardakci/920785-klasiklerimiz

Kendisinden kitap önermelerini isteyeceğiz akademisyenlerin tarafgirlik davranışı içinde bulunmamaları gerekir.

Örnek alınabilecek ‘en büyük’ akademisyenler için http://bulentagaoglu.blogspot.com.tr/2014/01/buyuk-sosyal-bilim-akademisyenleri.html sayfasında bir liste yapmaya çalışmıştım.

Akademik Yayıncılar Birliği’nin web sitesinde üye yayıncıların listesi dikkate alınabilir: http://www.akademikyayincilarbirligi.org/turkce/linkler.aspx

Hakemli dergilerdeki makaleler dikkate alınabilir. http://asosindex.com/

Türkiye Akademik Dergiler Portalı http://taka.ulakbim.gov.tr/taka/dergi_portal.php 

Kaynakça Hazırlamak Yerine…

Sizin geniş hacimli kaynakça hazırlamanız zaman kaybı olur. (Bir konudaki “seçme 100 eser listesi” ise her zaman yapılması önerilebilecek bir çalışmadır.)

Bunun yerine;

1) Mevcut kaynakçaları http://bibta.mikrobeta.com.tr/ adresindeki “Türkiye’nin Kaynakçaları” adlı eserimden saptayabilirsiniz.; 

http://kaynakca.kutuphanesi.org/ adresinde de (şimdilik) 350 tam metin kaynakça çalışmam mevcut.

2) Ana tespit kaynaklarından yayın seçmeniz kolay bir iş. Aşağıdaki 2 kaynağı bunun için kullanabilirsiniz.

Yayın Aramaları İçin Temel Rehber . (Literatür Araması Yapacak Genel Kullanıcı İçin Ana Kaynaklar). http://www.mikrobeta.com.tr/wp-content/uploads/bsk-files-manager/332_YAYIN-ARAMALARI-%C4%B0%C3%87%C4%B0N-TEMEL-REHBER.pdf Bu dokümanın 3. Ve 4. Sayfalarındaki kaynaklar son derece önemli. Bunları kullanmak size iyi bir başlangıç sağlayabilir.

Yerli Yayın İndeksleri (Bilimsel Veri Tabanları). http://www.mikrobeta.com.tr/wp-content/uploads/bsk-files-manager/333_YERL%C4%B0-YAYIN-%C4%B0NDEKSLER%C4%B0-B%C4%B0L%C4%B0MSEL-VER%C4%B0-TABANLARI.pdf

“Lisans seviyesinde bir bibliyografyada konu başına sayı sınırlaması belirlemeli miyiz?”

Geniş kapsamlı kaynakça yapmak yerine ana kaynakları işaret etmek daha doğru olur. 

Mesela, stratejik düşünme üzerine aşağıdaki gibi linkleri vermek daha pratik.

Kişi ne yapacak? Bu kaynaklarda çeşitli kilit kelimelerle aramalar yapacak ve ekrana gelen listeleri inceleyecek, isterse bunları külliyen veya seçerek word dosyasına kaydedebilir)

http://www.devletarsivleri.gov.tr/dokumantasyon/search.aspx

https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp

http://www.worldcat.org/search?q=ti%3Astratejik+d%C3%BC%C5%9F%C3%BCnme&qt=advanced&dblist=638

http://www.worldcat.org/search?q=su%3Astrategic+thinking&qt=results_page

http://www.sciencedirect.com/science?_ob=ArticleListURL&_method=list&_ArticleListID=-517890089&_sort=r&_st=4&_acct=C000228598&_version=1&_urlVersion=0&_userid=10&md5=271ca55006843e9b4879769653ce41e2&searchtype=a

Üniversite kütüphanenize danışabilirsiniz. Hizmetleri konusunda web sitelerini dikkatle incelemelisiniz.

3) “Bilgi Okuryazarlığı” tekniklerini öğrenmek için webde “bilgi okuryazarlığı” araması yapıldığında (mesela) ilk 200 link incelenebilir.

http://hubo.hacettepe.edu.tr/bilgi_okuryazarligi.html

Seçmeli Kaynakçalar

Ülkemizde seçmeli kaynakçalar yeteri kadar olsaydı ihtiyacınız çözülürdü…

http://bibta.mikrobeta.com.tr/search.php başlık kutusuna ‘seçme’ yazılınca sadece 131 adet geliyor. Bunların da bir kısmı “seçmeli kaynakça” kapsamındadır.

http://www.worldcat.org/search?q=ti%3Aselected+bibliography&qt=results_page araması (eser adında selected bibliography araması) yayın türlerine göre aşağıdaki sonucu veriyor:

·          All Formats (51,555)

·          Book (38714)

o     eBook (4959)

o     Microform (2677)

o     Thesis/dissertation (785)

o     Continually updated resource (10)

o     Braille Book (4)

o     Large print (4)

·          Article (10005)

o     Chapter (297)

o     Downloadable article (35)

·          Journal, magazine (1381)

o     eJournal/eMagazine (171)

·          Archival material (1013)

o     Downloadable archival material (962)

·          Computer file (217)

Çapraz okuma

Prof. Dr. İlber Ortaylı ile yakın bir zamanda görüştüğümde kendisine “hafızanız neden olağanüstü” şeklinde yönelttiğim soruya “Ben çapraz okurum” şeklinde cevap aldım. "Demek ki üzerinde çalışılan konuda farklı dillerde ve farklı yaklaşımlarda çok sayıda kaynağa yönelmek gerekiyor. Az sayıda veya aynı zihniyetteki insanların yazdıklarıyla sınırlı kalmamalı" şeklinde düşündüm.

Fakat 'çapraz okuma' sanırım daha farklı bir teknik. Bunun anlamı, kapsamı ve tekniği konusunda çeşitli kaynaklara başvurup bilgi edinmek gerekir.

Demek ki okuma teknikleri için yapılması gerekenler var... Bunlar eğitim kurumlarında gençlere öğretiliyor mu?

Bir yazı: 

http://tdk.org.tr/kisisel/residesadik/OkumaAnlama.htm

Erdemli kişilik ve hayat felsefesi

Tek başına okumak yetmez.

Erdemli kişilik son derece önemlidir. 
http://www.temelaksoy.com/yazilar/kisisel-gelisim/bir-calisan-ise-gelirken-evden-ne-getirmelidir.aspx

Prensip sahibi olmak, bunlar uğruna dik durmasını başarabilmek en önemli hedef olmalı.

(Naçizane ilkelerim (Beni bunlarla imtihan edebilirsiniz...:)) Bakalım hayat boyu bunlara uymuş muyum...? 
http://bulentagaoglu.blogspot.com.tr/2013/12/hukum-cumlelerim-yol-haritam.html

Herkesten idealist olması beklenemez. Yine, naçizane idealist bir insanım. İdealistliğimin kanıtlarını da 10 sayfada yazdım...)

Yarın öbür gün hayatınızda bir çok olaylar yaşayacaksınız. Kızmadan, sinirlenmeden, kinlenmeden, kategorize etmeden, yaftalamadan, ön yargılardan uzak olarak itidalli bir şekilde davranmayı sağlamak hedef olmalıdır. Belki de en önemlisi, hadiselerin sonuçlarını hiç dikkate almamak, nedenlerini analizle doğru teşhis etmektir.

    Zorluklarla mücadele edilerek geçen bir hayatın kişinin ayaklarının yere basmasını sağlaması, onu olgunlaştırması ihtimali daha yüksektir.
    
    Gençlerimiz Hz. Muhammed'in insani özelliklerini, Yunus Emre ve Mevlana'yı özümsemelidir.

Akıl Zeka Yaratıcılık

Güvenilir kişilik ve akıl, zekadan çok daha önemlidir.

Akıllı davranış örnekleri üzerine yerli kitap duymadım. Yabancı kitaplar olabilir, webde sayfalar bulunabilir, bunun için aranmalıdır.

Akıl konulu özlü sözler. 

http://bulentagaoglu.blogspot.com.tr/2013/12/akil-konulu-ozlu-sozler.html

Yaratıcılık her insanda az çok bulunan bir özelliktir. (http://www.mikrobeta.com.tr/wp-content/uploads/bsk-files-manager/130_129.pdf ). Yaratıcı insan sabit fikirli ve ön yargılı olmaz, olamaz. Beyninde çözüm için alternatif (seçenek) çoktur, hadiselere çok geniş bir zaviyeden (perspektiften) bakar, ufku geniştir, bilge kişi olma ihtimalleri daha yüksektir.

Soru Sormak

İki önemli kaynak:

http://tinaztitiz.com/3300/bilim-nerede-biter/

http://bulentagaoglu.blogspot.com.tr/2014/02/soru-sormak.html


Önyargı - Ezber - Sabit Fikir

Yaygın ve Yerleşik Kalıpların Sorgulanması Projesi. 
http://www.ezberkaliplarinisorgula.com/

Neden Geri Kaldık?
http://bulentagaoglu.blogspot.com.tr/search?q=g%C3%BCnd%C3%BCz+aktan

http://bulentagaoglu.blogspot.com.tr/2013/12/neden-geri-kaldik-kaderimiz.html



Neden Geri Kaldık Kitap ve Makaleleri
http://bulentagaoglu.blogspot.com.tr/2014/02/neden-geri-kaldik-konulu-makale-ve.html

Siyasi Liderlerimiz
1071’i baz alırsak büyük siyasi liderlerimizi yanlış ve önyargılı bir şekilde değerlendirmemeliyiz.  Hayatta olmayanlar için tartışmalar 2. Abdülhamit ve Gazi Mustafa Kemal Atatürk üzerinde toplanmaktadır. 2. Abdülhamit reformlarla tarihimize damgasını vurmuştur. Harbiye, Tıbbiye, Mülkiye'yi kurmuştur. Atatürk vatan kurtaran bir büyük liderdir… Harf Devrimi bir eleştiri konusudur. Bu konudaki eleştirilere cevap mahiyetinde büyük tarihçimiz Prof. Dr. İlber Ortaylı’nın “Gelenekten Geleceğe” kitabındaki (Timaş, 2013) “Harf Devrimi Üzerine Bir Değerlendirme” adlı makaleye (101-111ss.) bakılabilir.

İletişim Trendleri

Kuruluşlar İçin Pazarlamada, Tanıtımda İçerikle Pazarlama Trendi. http://bulentagaoglu.blogspot.com.tr/2013/12/kuruluslar-icin-pazarlamada-tanitimda.html

Çalışma Hayatına Adım Atıldığında…

İş Hayatına İlk Kez Çalışan Olarak Başlayacaklara Öneriler. http://bulentagaoglu.blogspot.com.tr/2013/12/is-hayatina-ilk-kez-calisan-olarak.html