Kullanıcılara yönelik “temel” kütüphane hizmetlerinde yoklar listesi

 

Kullanıcılara yönelik “temel” kütüphane hizmetlerinde yoklar listesi

 

Bülent Ağaoğlu

16.2.2021, 25.2.2021, 9.3.2021

 

GEREKÇE

Katip Çelebi’nin ülkesiyiz.

Araştırmacılığın / İncelemeciliğin büyük önemine inanıyorum.

45 yıldır incelemeler ve bibliyografyalar hazırlıyorum.

Kütüphaneleri çok kullandığım için bazı gözlemlerim oluştu.

Kullanıcı olarak eksikliğini hissettiğim hizmetleri listelemeye çalıştım.

Listeyi eleştirmek, suçlamak için hazırlamadım.

Bir an evvel harekete geçilip bu çok önemli boşlukların giderilmesi isteğimdir.

Bu listeye daha da eklenebilecekler sanırım vardır. İlavelerin uzmanlara sorularak derlenmesini dilerim.

 

DİJİTAL KÜTÜPHANELER

a1. Türkiye’de webde mevcut bedelsiz, açık kitapların tümünü tek veritabanında içerecek dijital kütüphane yok.

 

Ülkemizde kamuya açık dijital yayınların (Kitap, Dergi, Makale, Tez, Yazma, Rapor, Haber, Tutanak, İlan, Köşe Yazısı, Mevzuat, Açık Arşiv) güncel bir rehberi yok. 8 sene önce şahsen hazırladığım çalışma güncelleştirilebilir. (·Bülent Ağaoğlu: Kamuya Açık Yerli Dijital Kaynaklar: Kitap, Dergi, Makale, Tez, Yazma, Rapor, Haber, Tutanak, İlan, Köşe Yazısı, Mevzuat, Açık Arşiv* * (İBB Kütüphane ve Müzeler Müdürlüğü Atatürk Kitaplığı'nın 28 Mart 2013 tarihinde düzenlediği ‘Nadir Eserlerin Sayısallaştırılması ve Kullanıma Sunulması Çalıştayında yapılan sunumdur). Türk Kütüphaneciliği, 27, 1 (2013), 385-397. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/811481 ********  Kamuya Açık Dijital Kaynakların Linkleri * Bülent Ağaoğlu * İstanbul, 8 Nisan 2013. http://www.mikrobeta.com.tr/dosyalar/43_120.pdf

 

a2. Merkezi ve kapsamlı dijital kütüphane yok:  

 

Araştırmacılar, incelemecilerin “baskısı tükenmiş kitaplara erişmek için” günümüz şartlarında kütüphanelere giderek vakit kaybetmelerinin önüne geçmek için, araştırmacılığı desteklemek için kolaylaştırıcı çözümlere ihtiyaç var. Tabii ki “Telif hakları” bu konuda dikkat edilmesi gereken bir unsur. Yine de çözüm alternatifleri geliştirmek çok önemli. Mesela “kişi yazarlar” çok sayıda olduğu için onlarla eserini dijital olarak yayınlamak için temas kurmak çok zaman alabilir; Fakat “kurumsal yazarlar” “kişi yazarlara” göre daha az sayıdadır. Onlara ulaşılıp yayın için izin istenebilir. 22.2.2021

 

a3. Dergilerin yeni sayılarının dijital olarak merkezi bir kütüphanede arşivlenmesi, kayıt altına alınması söz konusu değil.

 

TEKNİK İŞLEMLER

a4.Konu başlıkları listesi yok.

 

a5. Kişi Otorite kayıtları yok.

Türkçe konu başlıkları ile yerli yabancı yazarlar adları,  tarihi - coğrafik adlar... gibi isimlerin standart yazılımında uygulanacak dilbilgisi kurallarının hazırlanması.

a6. Yabancı kaynaklı kurallar ve standartların çevrilerek uygun olanların uygulanması.

 

a7. Ülkemizde kitap, dergi vs. yayınlar için kapsamlı bir “merkezi yayın kataloglama sistemi” yok.

Kaynaklar heba oluyor, kullanıcılar için arama standartları olmayınca araştırmalar verimlilik açısından sorunlu.

VERİTABANLARI, REHBERLER

a8.Türkiye kütüphaneler listesi yok.

 

a9. Ülkemizde yeni yayınlanan kitapların tam listesini görme imkanı yok

 

a10. Akademik dergiler dışı dergilerde yayınlanmış yazıların indeks veritabanı yok.

 

a11. 1729-2020 yılları arasında Türkiye'de basılmış kitapların tam kapsamlı kaynakçası yok. 

(Derleme kaçakları sebebiyle Türkiye Bibliyografyası'nda eksiklikler var. Oranının da önemli bir oran olduğunu tahmin ediyorum.)

 

a12. Yurt dışında yayınlanan "Türkiye ve Türkler hakkında"  kitap makale rapor dizinlerinin hazırlaması. Bunların basılı ve online olarak bir kütüphanede toplanıp düzenlenmesi, araştırıcılara sunulması.

 

a13. Özel konularda (ihtisas konularında) yayın veritabanlarımız sadece 4 konuda mevcut: Tıp; İlahiyat; Hukuk; Psikiyatri.

 

a14. Bildiriler veritabanı yok.

 

a15. Kitapların içindeki makaleleri indeksleyen bir veritabanı yok.

 

KÜTÜPHANELER

a16. İstanbul’da, yeni çıkan tüm kitapları inceleyebileceğimiz kütüphane yok.

 

a17. İstanbul’da yeni yayınlanan dergileri inceleyebileceğimiz kütüphane yok.

 

a18. Yabancı ülkelerde yayınlanmış Türkiye ile ilgili kitaplardan meydana gelecek bir kütüphane yok.

 

a19. Merkezi Gazete kütüphanesi yok.

 

a20. Çok sayıda uzmanlık konusunun ihtisas kütüphanesi yok.

 

a21. Üniversite kütüphanelerinden önemli bir kısmı veya bir kısmı üniversite dışı kişilere kapalı. Açık olanlarda da, “sınav dönemi kapalı” vs. engel uygulamalar var.

 

a22. Ülkemizde günümüze kadar kütüphaneler için çok sayıda bilimsel etkinlik (Kongre, sempozyum, konferans, çalıştay, panel, açık oturum vs.)  yapıldı. “Kütüphane kullanıcıları” için yapılan 1 tanesini hatırlamıyorum…