Bir zamanlar kütüphanelerde görev yapan yazarların, bilim insanlarının önde gelenleri

 

Bir zamanlar kütüphanelerde görev yapan  yazarların, bilim insanlarının önde gelenleri

 

Bülent Ağaoğlu

Antalya, 7.4.2024

 

 

 

YERLİLER

Adalet Ağaoğlu

Ali Emiri

Asaf Halet Çelebi

Çelik Gülersoy

Hilmi Ziya Ülken

Melih Cevdet Anday

Musahipzade Celal

Müjgan Cunbur

Pertev Naili Boratav

Salah Birsel

Yaşar Kemal

 

YABANCILAR

Eratosthenes

("MÖ 276  - MÖ  195/194 ) bir Yunan bilgeydi : bir matematikçi, coğrafyacı, şair, astronom ve müzik teorisyeni . Bilgili bir adamdı ve İskenderiye Kütüphanesi'nin baş kütüphanecisi oldu.")

Callimachus

“(Eski Yunanca : Καλλίμαχος , romanlaştırılmış :  Kallimachos ; c.  310  - c.  240 BC), MÖ 3. yüzyılda İskenderiye'de faaliyet gösteren eski bir Yunan şairi , bilgini ve kütüphanecisiydi.”. https://en.wikipedia.org/wiki/Callimachus

Hypatia

(“370–415) Yunan filozof, matematikçi ve astronomdur.”)

Goethe

(“28 Ağustos 1749, Frankfurt – 22 Mart 1832, Weimar), Alman hezarfen; edebiyatçı, siyasetçi, ressam ve doğabilimcidir.”)

Borges

(“d. 24 Ağustos 1899 - ö. 14 Haziran 1986), Arjantinli öykü, deneme yazarı, şair ve çevirmen.”)

Soljenitsin

(“1970 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Rus yazardır. Doğum: 11 Aralık 1918, Kislovodsk, Rusya. Ölüm tarihi ve yeri: 3 Ağustos 2008, Moskova, Rusya”)

David Hume

(“d. 7 Mayıs 1711 – ö. 25 Ağustos 1776), İskoç filozof, ekonomist ve tarihçi.”)

Leibniz

(“1 Temmuz 1646, Leipzig - 14 Kasım 1716, Hannover), Alman matematikçi, filozof, hukukçu ve dönemin idarecilerine danışmanlık yapmış bir entelektüeldir.”)

Grimm Kardeşler

(“Jacob Grimm (1785-1863) ve Wilhelm Grimm (1786-1859), tanınmış iki Alman masal yazarıdır.)

Çelik Gülersoy ve çalışma hayatındaki ilk görevi; Kitaplık Memurluğu

 

Çelik Gülersoy ve çalışma hayatındaki ilk görevi; Kitaplık Memurluğu

Derleyen: Bülent Ağaoğlu

Antalya, 6.4.2024

 

Çelik Bey’in Turing’de çalışmaya başladığında “Kitaplık memuru” olarak görev yaptığına ilişkin kendi kaleminden yazdıkları;

1

Kırk yıl olmuş. / Çelik Gülersoy, 1930-2003. -- İstanbul : İstanbul Kitaplığı Ltd., 1989. 240 s. : fot. ; 23 cm. 1. Gülersoy, Çelik_Biyografya 2. Türk anıları 3. Mimarlık_Koruma ve restorasyon

 

 

Sayfa 107

 

 

 

 

2

“Bir de ben varım ve lise öğrencisi ve ilk işim olarak, bu taş mektepte, öğleden sonraları kitaplık memurluğu yapıyorum.”

İçinde: Çelik Gülersoy: İstanbul Macerası 2. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1996. 102.s. [Sayfada 2. Paragrafın sonu].

sayfa 102

 

 

Kütüphanelerde çalışan veya kütüphanelere katkı sağlayan kültür – bilim – sanat – edebiyat insanları ve diğer alanlardaki insanlar

Kütüphanelerde çalışan veya kütüphanelere katkı sağlayan kültür – bilim – sanat – edebiyat insanları ve diğer alanlardaki insanlar (1)

 

Bülent Ağaoğlu

 

23.3.2024, 13:00 – 14:30

Dünyanın bütün ülkelerini içerecek şekilde hazırlanabilecek yukarıdaki başlıktaki kapsamda bir eser nihayetinde birkaç ciltlik bir ansiklopedi boyutuna ulaşabilir.

  Kütüphanelerde çalışan ünlülerden dördü;

Goethe

“Goethe, Almanya'nın en önemli kütüphanelerinden biri olan Weimer Kütüphanesi'nde çalıştı ve burada titizlikle düzenleyip katalogladı. Buradaki başarısı diğer şubelerin de ondan yardım istemesine yol açtı.” https://www.mentalfloss.com/article/21437/quick-10-10-surprising-former-librarians

https://www.jstor.org/stable/4301921

Jorge Luis Borges

https://en.wikipedia.org/wiki/Jorge_Luis_Borges

 

 

Marcel Proust

https://tr.wikipedia.org/wiki/Marcel_Proust

 

Giacomo Girolamo Casanova

 

https://tr.wikipedia.org/wiki/Giacomo_Giralomo_Casanova

  ........................................................................................

 1

Liste hazırlamak için Google üzerinde yapılabilecek bazı aramalar;

kütüphanelerde çalışan yazarlar = authors working in libraries

"kütüphanelerde görev yapan çalışan yazarlar"

librarian great authors

"kütüphanelerde çalışan yazarlar"

"kütüphaneci yazarlar"

"librarian writers"

 "yazar kütüphaneciler" = "author librarians" = "writer librarians"

2

İlgili bazı künyeler;

 

Kitaplar;

2.1. 

Librarian authors : a bibliography / Rudolf Engelbarts. Jefferson, N.C. : McFarland 1981

Tam metin: https://archive.org/details/librarianauthors0000enge/mode/

"bu araştirmada kütüphaneci̇ olarak öne çikan ve ayni zamanda yazar olan 108 erkek ve kadinin i̇si̇mleri̇ ve eserleri̇ yer almaktadir" https://archive.org/details/librarianauthors0000enge/page/n8/mode/1up

 

 

 

 

 

 

 

Part I: 1600-1800

Sir Thomas Bodley 3-6ss.

Gabriel Naude 6-8

Thomas Bray 8-10

James Kirkwood 10-

Wilhelm Leibniz 11-

Jean-Baptiste Cotton des Houssayes 12-

Benjamin Franklin 14-

Antonio Magliabecchi 17-

 

Part II: 1800-1950

Edwin Hartfield Anderson 20-

William Howard Brett 21-

Theresa West Elmendorf 22-

Minerva Sanders 24-

Eunice Rockwood Oberly 25-

Clement Walker Andrews 26

Jens Christian Bay 27-

Sarah Byrd Askew 28-

James Lois Gillis 30-

Frank Avery Hutchins 32-

Mary Frances Isom 34-

Judson Jennings 35-

Miriam E. Carey 38-

Sarah Comly Norris Bogle 40-

Mary Salome Cutler Fairchild 41-

Mary Emogene Hazeltine 42-

Josephine Adams Rathbone 43-

Katharina Lucinda Sharp 44-

Alice Sarah Tyler 45-

Lutie E. Stearns 47-

Sydney Mitchell 49-

Charles Coffin Jewett 51-

Samuel Sweet Green 52-

Melvil Dewey 54-

Charles Ammi Cutter 57-

John Shaw Billings 60-

William Warner Bishop 64-

Arthur Elmore Bostwick 67-

John Cotton Dana 69-

Frederick Morgan Crunden 72-

Henry Edward Legler 74-

George H. Locke  76-

Althea Warren 78-

William C. Lane  81-

Malcolm Glenn Wyer 82-

William E. Foster 83-

Ainsworth Rand Spofford 86-

Herbert Putnam 87-

James Christian Meinich Hanson 88-

Charles Martel 91-

Alive Bertha Kroeger 92-

Jennie Maas Flexner 93-

George Burwer Utley 95-

Carl H. Milam 96-

Caroline Maria Hewins 98-

Maty Wright Plummer 100-

Anne Carroll Moore 102-

Wilberforce Eames 104-

Charles Evans 106-

William Isaac Fletcher 107-

Reuben Gold Thwaites 109-

Mary E. Ahern 111-

Edmund Lester Pearson 112-

Andrew Carnegie 113-

Lalsey William Wilson 115-

Rogers Bowker 117-

Randolph G. Adams 119-

Josephus Nelson Larned 120-

William Frederick Poole 123-

Ernest C. Richardson 125-

Justin Winsor 127-

Edward Edwards 128-

Thomas Greenwood 131-

Sir Anthony Panizzi 134-

Richard Garnett 135-

Edward W. B. Nicholson 136-

James Duff Brown 136-

Arundell James Kennedy Esdaile 138-

Louis Stanley Jast 140-
John Minto 141-

Ernest Albert Savage 142-

William Charles Berwick Sayers 142-

Friedrich Adolf Ebert 143-

Karl Dziatzko 144-

Carlo Frati 145-

Francesco (Franz) Ehrle 146-

Achille Ratti 146-

Eugene Tisserant 147-

Leopold Victor Delisle 148-

 

Part III: 1950-1980

Julien Cain 150-

Georg Leyh 150-

Shiyali Ramamrita Ranganathan 150-

Ajit Kumar Mukherjee 151-

Raymond Irwin 151-

William Arthur Munford 152-

Wilhelm Munthe 153-

Henry Barlett Van Hoesen 154-

Constance Mabel Winchell 154-

Helen Elizabeth Haines 154-

France Clarke Sayers 155-

Archibald MacLeish 156-

Luther Harris Evans 156-

William Stanley Hoole 156-

Lawrence Sidney Thompson 157-

Lawrence Clark Powell 157-

Robert Bingham Downs 158-

Keyes De Witt Metcalf 159-

Fremont Rider 159-

Jesse Hauk Shera 160-

Louis Round Wilson 161-

 

 .........................................................................................................................

 2.2. 

Yazar ve cenneti: https://www.kitapyurdu.com/kitap/yazar-ve-cenneti/445062.html

İçindekiler

Reinaldo Arenas (HAVANA'DAN PRINCETON'A REINALDO ARENAS (KÜBA, 191:t3-1990)  ....................................................................... 15

 

Benito Arias Montano (EL ESCORIAL KÜTÜPHANESİ VE FLANDES ARASINDA BENITO ARIAS MONTANO (İSPANYA, 1527-1598) ............................................................. 25

 

Georges Bata ille (AHLAKSIZ KÜTÜPHANECİ GEORGES BATAILLE (FRANSA, 1897-1962) ........................................................................ 35

 

Jorge Luis Borges  (SONSUZ LABİRENTİNDE YAZAR JORGE LUIS BORGES (ARJANTİN, 1899-1986) ...................................................................... 45

 

Robert Burton  (ANSİKLOPEDİK VE MELANKOLİK BİLGİ ROBERT BURTON (İNGİLTERE, 1577-1640) ......................................... ............ ...................... 53

 

Lewis Carroll (AYNANIN DİÖER TARAFINDAKİ KÜTÜPHANECİ LEWIS CARROLL (İNGİLTERE, 1832-1898) ............................................................................ 61

 

Giacomo Casanova (KELiMELERiN BAŞTAN ÇIKARDIÖI BAŞTAN ÇIKARAN ADAM GIACOMO CASANOVA (İTALYA, 1725-1798} ........................................................... ....... 69

 

Ruhen Dario  (KiTAPLARA TAPINMA , , RUBEN DARIO (NİKARAGUA, 1867-1916) .............................................................................. 79

 

Leandro Fernandez de Moratin  (SAHNEDEN KÜTÜPHANEYE LEANDRI FERNANDEZ DE MORATiN (İSPANYA, 1760-1828) ............................................. 87

 

Gloria Fuertes (ŞEFLERİ, KİTAPLARI GLORIA FUERTES (İSPANYA, 1917-1998} .......................................................................... 95

 

Bartolome Jose Gallardo  (İSPANYOL KİTAPSEVERLERİN PRENSİ BARTOLOME JOSE GALLARDO (İSPANYA, 1776-1852) ......................................................... 103

 

Johann Wolfgang von Goethe (WEIMAR KÜTÜPHANESİ'NDE JOHANN WOLFGANG VON GOETHE (ALMANYA, 1749-1832) ................................................ 111

 

Jacob Grimm / Wilhelm Grimm (ALMAN KÜTÜPHANELERİNDE ARAŞTIRMALAR JACOB GRIMM / (ALMANYA, 1785-1863} WILHELM GRIMM / (ALMANYA, 1786-18S9) ............................................ 119

 

Paul Groussac (NEREDEYSE YARIM YÜZYIL MİLLİ KÜTÜPHANEDE PAUL GROUSSAC (ARJANTİN, 1848-1929) ............................................................ ............... 127

 

Martin Luis Guzman (KÜTÜPHANECİ, DEVRİMCİ, EDEBİYATÇI MARTIN , , LUIS GUZMAN (MEKSİKA, 1887-1976) ............................................................... 137

 

Juan Eugenio Hartzenbusch (ROMANTiZM RUHU JUAN EUGENIO HARTZENBUSCH (İSPANYA, 1806-1880) .................................................. 145

 

Johann Christian Friedrich Hölderlin (ÇILGIN KÜTÜPHANECİ JOHANN CHRISTIAN FRIEDRICH HÖLDERLIN (ALMANYA, 1770-1843) .................................. 153

 

Stephen King (KÜTÜPHANEDE KİTAPLARDAN FAZLASI STEPHEN KING (ABD, 1947} ...... ...................................................................... 161

 

Marcelino Menendez Pelayo (AYAKLI KÜTÜPHANE MARCELINO MENENDEZ PELAYO {İSPANYA, 1856-1912) .................................................. 171

 

Robert Musil (NİTELİKSİZ KÜTÜPHANECİ ROBERT MUSIL (AVUSTURYA, 1880-1942}  ............................................................................. 181

 

Juan Carlos Onetti (KiTAPLAR VE HAYAT JUAN CARLOS ONETTI {URUGUAY, 1909-1994) .................................................................... 191

 

Eugenio d'Ors (POPÜLER KÜTÜPHANELER EUGENIO D'ORS (İSPANYA, 1882-1954) ...................................... ..................................... 199

 

Ricardo Palma (DİLENCİ KÜTÜPHANECİ RICARDO PALMA (PERU, 1833-1919) .......................................................................... 205

 

Georges Perec (DÜNYANIN EN GARİP KÜTÜPHANECİSİ GEORGES PEREC (FRANSA, 1936-1982)

........................................................................... 213

 

Charles Perrault (LOUVRE'DA KÜTÜPHANECİ CHARLES PERRAULT (FRANSA, 1628-1703) ........................................................................ 223

 

Marcel Proust (KÜTÜPHANECİ Mİ ZÜPPE Mİ? MARCEL PROUST (FRANSA, 1871-1922) ............................................................................ 231

 

Aleksandr Soljenitsin (PARMAKLIKLAR ARDINDA BİR KÜTÜPHANECİ ALEKSANDR SOLJENITSIN (RUSYA, 1918-2008) ................ ................... .......... ........... ...... 237

 

August Strindberg (KRALİYET KÜTÜPHANECİSİ AUGUST STRINDBERG (İSVEÇ, 1849-1912) .... . .... .......... . ........................................... .... 247

 

Jose Vasconcelos (KÜTÜPHANEDEN CENNETE, JOSE VASCONCELOS (MEKSİKA, 1882-1959) ................ ............ ..... .......................... ............ 257

.....................................................................

Bu kitabın orijinali: https://www.amazon.com.tr/El-Escritor-En-Paraiso-Bibliotecarios/dp/849286592X ** https://search.worldcat.org/search?q=%22El+Escritor+En+Su+Paraiso%22&offset=1

..........................................................................

2.3.

 Casanova Was a Librarian: A Light-Hearted Look at the Profession. 2007. https://cityofliterature.com.au/explore/lets-talk-about-writers-and-libraries/

...................................................

2.4.

Pioneers in Librarianship. Sixty Notable Leaders Who Shaped the Field. CHRISTIAN A. NAPPO. https://rowman.com/ISBN/9781538196212/Pioneers-in-Librarianship-Sixty-Notable-Leaders-Who-Shaped-the-Field#:~:text=Many%20of%20their%20theories%2C%20ideas,Martin%2C%20and%20John%20Cotton%20Dana.

Diğer yayın türlerindeki künyeler;

Archibald MacLeish.

“Archibald MacLeish (7 Mayıs 1892 - 20 Nisan 1982), modernist şiir ekolüne bağlı Amerikalı bir şair ve yazardı . MacLeish, Yale Üniversitesi'nde İngilizce ve Harvard Üniversitesi'nde hukuk okudu . Birinci Dünya Savaşı'na katıldı ve savaş sırasında görev aldı ve 1920'lerde Paris'te yaşadı. Amerika Birleşik Devletleri'ne döndüğünde, 1929'dan 1938'e kadar Henry Luce'un Fortune dergisine katkıda bulundu. MacLeish, beş yıl boyunca Başkan Franklin D. Roosevelt'in teşviki üzerine kabul ettiği bir görev olan dokuzuncu Kongre Kütüphanecisi olarak görev yaptı . [1] 1949'dan 1962'ye kadar Harvard'da Boylston Retorik ve Hitabet Profesörü olarak görev yaptı . Çalışmalarından dolayı üç Pulitzer Ödülü'ne layık görüldü”. https://en.wikipedia.org/wiki/Archibald_MacLeish

 

Archibald MacLeish.  https://www.loc.gov/item/n80015459/archibald-macleish-1892-1982-2/

“Alberto Manguel, Arjantinli yazar, editör, çevirmen ve Arjantin Ulusal Kütüphanesi'nin eski genel müdürü. Yazarlığının yanı sıra, çok dilli bir çevirmen, antoloji yazarı ve editör olarak da uluslararası bir şöhret kazanan Alberto Manguel'in en çok tanınan eseri Hayalî Yerler Sözlüğü'dür.”

 

Kariyerlerinin bir noktasında aynı zamanda kütüphaneci olan veya kütüphanelerde çalışmış olan yazarların isimlerini söyleyebilir misiniz? https://www.quora.com/Can-you-name-any-authors-who-were-also-librarians-or-worked-in-libraries-at-some-point-in-their-careers

 

Kariyerini Kütüphanelerde Geliştiren 16 Genç Yazar. https://www.slj.com/story/16-ya-authors-who-built-their-career-in-libraries ** https://www.kidlit.tv/2019/05/16-ya-authors-who-built-their-careers-in-libraries/

 

“Ayrıca, kütüphaneci olarak da çalışmış olan politikacılar ve yazarlar gibi öncelikle diğer çabalarla dikkat çeken kişiler de dahildir.”. https://www.librarianshipstudies.com/2019/01/biographies-librarians-whos-who-library-information-science.html

 

https://natlib.govt.nz/blog/posts/famous-authors-who-were-librarians

 

https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_librarians

 

Ünlü Kütüphaneci Yazarlar. https://rurallibrarianwv.blogspot.com/2015/03/famous-librarian-writers.html

……………………….

Google’da librarian great authors araması yapılınca ekrana gelen ilk sonuçta fotoğraflı liste var. Listede 50 civarında isim var.

İlk görsel;

……………………….

Google’da "librarian writers" araması yapılınca ekrana gelen ilk sonuçta fotoğraflı liste var. Listede 50 civarında isim var.

………………………..

"librarian writers"

https://christchurch.bibliocommons.com/list/share/75509822/856395597

 

 https://strawpoll.com/most-famous-librarian

 

25+1 Famous Librarians Who Changed History. https://qalamtimur.blogspot.com/2011/01/#

 

https://medium.com/everylibrary/5-librarians-who-changed-the-world-773ad4455409

 

https://bookriot.com/radical-librarians-in-history/

 

https://www.mentalfloss.com/article/21437/quick-10-10-surprising-former-librarians

 

https://www.quora.com/Who-was-the-most-famous-librarian-in-history

https://www.ranker.com/list/notable-librarian_s)/reference

https://slideplayer.com/slide/10444052/

 

https://natlib.govt.nz/blog/posts/famous-authors-who-were-librarians

https://ilovelibraries.org/article/9-people-you-might-not-know-were-librarians/

https://en.wikisource.org/wiki/Category:Librarians_as_authors

https://theblackacretimes.com/2011/09/27/famous-librarians/

https://whisperinggums.com/2010/03/24/librarians-as-writers/

https://fremontlibraries.wordpress.com/2008/04/17/thirteen-famous-librarians-real-and-fictional/

https://aspoerri.comminfo.rutgers.edu/Teaching/MPResources/MPshowcase/Black/famouslibrarians.htm

https://smartypantsmagazineforkids.com/2023/03/29/do-you-know-these-famous-librarians/

https://www.emerald.com/insight/content/doi/10.1108/eb012038/full/html

https://lovealibrarian.blogspot.com/2009/03/famous-librarians-in-history.html

https://blog.basbleu.com/famous-and-influential-libarians

..........................

Google’da yapılabilecek aramalar:

Archibald MacLeish. library of congress

famous librarians goethe proust hume casanova

Alberto Manguel

Librarians Who Changed History 

famous librarians in cultural people

Famous authors who were librarians 

Library as authors

Library as writers

Library as scientists

literary librarians

literati as librarians

engineers as librarians

Yapay Zeka Ve Kütüphanecilik Kaynakçası (2)

 

Yapay Zeka Ve Kütüphanecilik Kaynakçası (2)

Antalya, 9.3.2024

 

 

KİTAPLAR

Güler Demir : Kütüphane ve Bilgi Merkezlerinde İnovasyon ve Yapay Zeka. Bidge Yayınları. http://www.bidgeyayinlari.com.tr/product/kutuphane-ve-bilgi-merkezlerinde-inovasyon-ve-yapay-zeka/

Ayhan Bozkurt : Python: Veri Analizi, Görselleştirme ve Yapay Zeka. HİPER YAYIN. 2024. https://www.kitapyurdu.com/kitap/python-veri-analizi-gorsellestirme-ve-yapay-zeka/671216.html

TEZLER

Google: yapay zeka kütüphanecilik site:https://tez.yok.gov.tr/

bu aramayı yaptım; Sonuçlar;

1.

Kütüphanelerde yapay zeka uygulamaları / Kütüphanelerde yapay zeka uygulamaları

Yazar:FERHAT ÖZTÜRK. Danışman: DOÇ. DR. NEVZAT ÖZEL. Yer Bilgisi: Ankara Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Bilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı. Konu:Bilgi ve Belge Yönetimi = Bilgi ve Kayıt Yönetimi. Dizin:Kütüphane hizmetleri = Kütüphane hizmetleri ; Kütüphanecilik = Kütüphanecilik; Kütüphaneler = Kütüphaneler; Yapay zeka = Yapay zeka; Üniversite kütüphaneleri = Üniversite kütüphaneleri             Onay. Yükseklendi Lisans. English. 2020. 162 s.

Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmelerin ortaya çıktığı seviye makine veya robotik cihazlar, sosyal ve hayatta hayatta kalma, yaygın olarak kullanıma sunulmuştur. Bu anlamda özellikle büyümeyi artırmak ve daha etkin hizmet sağlamak amacıyla aktif olarak bu teknolojilerin bugün de görülebileceği da insanoğlunun büyük bir yer kaplayabileceği kaçınılmazdır. Günümüzde oldukça popüler olan ve önemi üzerinde çokça durulan teknolojilerin başında yapay zeka geliyor. Yapay zekâ, insanların yüzyıllardır hayalini kurduğu ve mitolojiden edebiyata birçok alanda Bitcoin üzerinden geçen insan gibi düşünüp hareket edebilen ve insan hizmeti için kullanılan adı varlıklar olarak düşmüştür. Modern anlamda başlangıç ​​ve gelişim ise 20. yüzyılın ortalarında ilerlemelerini sürdürmekte ve günümüzde popüler bir alan olarak sürdürülmektedir. Yapay zeka teknolojisinin diğer buluşma ve ilerlemelerde olduğu gibi sosyal hayatı ve kuralların değiştirilmesiyle birlikte bu değişimin büyük bir gerçekleşmesinin gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Bu araştırma problemini, "Yapay zeka teknolojisinin bilgisinin yeniden şekillenecek olan birçok yapı gibi kütüphanelerin de değişime uğrayamayacağı kaçınılmazlığı nedeniyle Ankara'daki üniversite kütüphaneleri özelinde Türkiye'nin bu dönüşümüne hazır olup olmadığı" fikrini oluşturmuştur. Araştırma dört aşamalı olarak gerçekleşti: Birinci aşamada, teorik altyapı temelleri açısından kapsamlı bir literatür taraması yapılmıştır. Bu doğal; Yapay zekânın tarihçesi ve türleri, kayıt hizmetleri, yapay zekânın kütüphane hizmetlerine ulaşılabilir, yapılmış yabancı ve yerli uygulama örnekleri ile çeşitli bilgiler ve açıklamalar yapılmıştır. İkinci aşamada, Ankara'daki üniversite kütüphaneleri ile yapay zekâ bilinci ve uygulamaların ne düzeyde olduğunun belirlenmesi için anket çalışmaları yapılmıştır. Bu düzenli Ankara'da bulunan 18 üniversite kütüphanesinde çalışan 160 kütüphaneciden 110 kütüphaneciye 18 sorudan oluşan bir anket çalışması hazırlanmıştır. Üçüncü aşamada ise konunun önemi üzerinde ayrıntılı bir analiz performansı bu konuda Türkiye'deki kapasiteler ve kapasitecilik adına olumlu ve olumsuz yönler tespit edilmiş, güçlü özgün değerler ortaya çıkarılmıştır. Dördüncü aşamada Ankara örneğinden hareketle Türkiye'deki durum değerlendirilecek, yabancı uygulamalarla kontrol edilecek ve bu bağlamda neler yapılabileceği tartışılmıştır. Araştırma sonucunda yeteneklerin yapay zeka teknolojisine ve potansiyel etkilerine tam olarak hazır olamadığı, gerekli planlama ve eğitimlerin yapılmasına yönelik önerilerde bulunuldu.

Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmelerin ulaştığı düzey, makinelerin veya robotik cihazların sosyal ve ekonomik hayatta yaygınlaşmasına olanak sağlamıştır. Bu anlamda verimliliği artırmak ve daha verimli hizmet sunmak amacıyla kurumların aktif olarak kullandığı bu teknolojilerin bugün ve yarın insan hayatında büyük yer kaplaması kaçınılmazdır. Yapay zeka günümüzde oldukça popüler olan ve önemi vurgulanan teknolojilerden biridir. Yapay zeka, yüzyıllardır insanların hayalini kurduğu, mitolojiden edebiyata birçok alanda adı geçen insanlar gibi düşünüp davranabilen varlıklar olarak tasavvur edilmiştir. Modern anlamda başlangıcı ve gelişimi 20. yüzyılın ortalarına ulaşmış olup günümüzde de popüler bir alan olmayı sürdürmektedir. Yapay zeka teknolojisi, diğer buluş ve ilerlemelerde olduğu gibi toplumsal hayatı ve kurumları değiştiriyor ancak bu değişimin büyük ölçekte gerçekleşeceği tahmin ediliyor. Bu araştırma problemi, "Ankara'daki üniversite kütüphanelerinin, yapay zeka teknolojisinin etkisiyle yeniden şekillenecek olan kütüphanelere sahip olmasının kaçınılmazlığı, Türkiye'nin bu dönüşüme hazır olup olmadığı özelinde değişime uğrayacak" fikrini oluşturmuştur. Araştırma dört aşamadan oluşmaktadır: İlk aşamada teorik bir altyapı oluşturmak amacıyla kapsamlı bir literatür taraması yapılmıştır. Bu içerikte; Yapay zekanın tarihçesi ve türleri, kütüphane hizmetleri, yapay zekanın kütüphane hizmetlerine uygulanması, yurt içi ve yurt dışı uygulama örnekleri ile çeşitli tanımlamalar ve açıklamalar yapılmıştır. İkinci aşamada Ankara'daki üniversite kütüphanelerinin yöneticileriyle yapay zeka farkındalık ve uygulamalarının düzeyini belirlemek amacıyla anketler yapıldı. Bu kapsamda Ankara'daki 18 üniversite kütüphanesinde görev yapan kütüphanecilerden 110 kütüphaneciye 18 soruluk anket uygulandı. Üçüncü aşamada ise konuların kütüphaneler ve Türkiye'deki kütüphanecilik adına önemi konusunda detaylı bir analiz yapılarak bu konuda olumlu ve olumsuz yönleri tespit edilmiş, araştırmanın özgün değeri ortaya çıkarılmıştır. Dördüncü adımda, örneğin Ankara'dan taşınmak gibi, Türkiye'deki durum değerlendirilerek yurt dışı uygulamalarla karşılaştırıldı ve bu konuda neler yapılabileceği tartışıldı. Araştırma sonucunda kütüphanecilerin yapay zeka teknolojisi ve olası etkileri konusunda tam anlamıyla hazırlıklı olmadıkları, gerekli planlama ve eğitimlerin yapıldığı yönünde önerilerde bulunulmuştur..

Tezde bibliyografya kelimesi 9 kez geçiyor.

Tezden alıntılar;

“Yapılan çalışmalar madde bazında seçim karar sürecini modelleyen dar bir konu için uzman bir sistem kurmanın mümkün olduğunu göstermiştir. Uzman sistem, çok sayıda yeni yayınlanmış materyali gözden geçirebilir ve kütüphanenin özel bilgi tabanını temel alarak seçim önerileri yapabilir. Yani karar vermek için bir seçim onay planı hazırlayabilir ve istenmeyen öğeleri dışlama kabiliyetinde de sahiptir. Uzman bir sistem, önceki kaynakça yazarlarının konu ve kütüphane koleksiyonuyla ilgili geniş bilgi sahibi olmasını sağlayan yeni bibliyografya öğretmenleri olarak kullanılabilir.

Ayrıca, bir uzman sistemin bilgi tabanı, koleksiyon geliştirme politikalarını sunmanın daha etkili bir yolu olabilmektedir. Belki de koleksiyon geliştirme için uzman sistemler geliştirmekten elde edilen en büyük yarar, onların kütüphane koleksiyonları için materyal seçiminde ne yapıldığını tam olarak tanımlayabilmeleridir (Sowell, 1989).

Görüldüğü üzere uzman sistemler; referans hizmetlerinden kataloglamaya, sınıflandırma ve dizinleme işlemlerinde seçim ve koleksiyon geliştirme aşamalarına kadar kütüphanelerde kullanılabilmektedir. Uzman sistemler özellikle karar vermede ve planlamada kütüphaneci ve kütüphane yöneticisine rahatlık sağlayacak, rutin işlerin otomatik olarak yapılmasına olanak verecektir. Bu da kütüphane yönetimi ve personeli açısından zaman ve emek tasarrufu sağlayacak böylece kullanıcılara daha iyi hizmet verilebilmesi için alan açacaktır. Ayrıca kullanıcıların aradıkları bilgiyi en hızlı ve doğru bir şekilde bulabilmelerine yardımcı olacaktır.”. 73-74ss.

“Kütüphaneciler yapay zekânın kütüphaneciliği etkilemesi kadar kütüphaneciliğin de yapay zekâ alanına etki edebilecek unsurlara sahip olduğuna yönelik görüşlerin dile getirildiği yargıları yine ağırlıklı olarak kabul etmektedir. Bu anlamda kütüphaneciler; (%82,7) kütüphanelerin bibliyografik kayıtlarının yapay zekâ bilgi tabanına veri aktarmak ve veriyi yönetmek için kullanılabileceği, (%75,5).”. 102.s.

2.

Bilgi için yapay zeka uygulamaları: Türkiye için durum analizi / Bilgi merkezlerinde yapay zeka uygulamaları: Türkiye için genel durum analizi

Yazar:NAGEHAN SELÇUK. Danışman: DOÇ. DR. MEHMET ALİ AKKAYA. Yer Bilgisi: Çankırı Karatekin Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Bilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı. Konu:Bilgi ve Belge Yönetimi = Bilgi ve Kayıt Yönetimi. Dizin:Bilgi merkezleri = Bilgi merkezleri ; Kütüphaneler = Kütüphaneler; Yapay zeka = Yapay zeka              Onay. Yükseklendi Lisans. English. 2019. 133 s.

Bilgi merkezleri/kütüphaneler, doğru ve güvenilir bilgi için gerek basılmış elektronik kaynakların araştırma süreci kullanıcı hizmetine sunan, bu asli görevi dışında teknoloji ile birlikte sunulan, şekillendirilen, kullanılabilen kullanıcı profiline göre şekillenen merkezlerdir. Yapay zeka ve yapay zeka projeleri günümüzde her yönüyle önemli bir yer tutmaktadır. Dünyadaki yapay zeka ve yapay zeka sistemlerinin hem genel anlamda hem bilgi merkezleri/kütüphanelerdeki dağılımı ve gelişimi için çalışma yaparak, kadınların bilgi merkezleri/kütüphanelerde bu konuyla ilgili olarak forvet oluşturma adına durum değerlendirmesi yapmak amacıyla hazırlandı. Bu amaç doğrultusunda bilgi merkezi/kütüphane üyelerinin görüşlerine yönelik sorular derlenmiş ve bu sorular üzerinden değerlendirmeler yapılmıştır. Hazırlanan sorular, bilgi merkezi/kütüphane uygulamalarına görüşen teknik ile verilerle iletilerek analiz etme ile eğitim fakültesi. Sorular, URAP (Akademik Performansa Göre Üniversite Sıralaması) 2018 Eylül ayındaki eğitimlerde 2018-2019 URAP Türkiye Sıralaması listesinde yer alan yüz elli yedi üniversitenin bilgi merkezleri/kütüphaneleri ile görüşme tekniği ile iletilmiştir. Devlet ve vakıf üniversitelerinin oluşturduğu 70 adet mevcut olan yanıtlar listesi, geniş kapsamlı yapay zekâ programları ve yapay zekâ programlarına yönelik bilgi sahibidirler, yetenekli ki yapay zekâ gelişiminin yeterli olmadığı, bu alanda gerek mesleki gerek olmayan teknikler dışında takip edilenler, yapay zekâ programlarının bilgi merkezi/kütüphane hizmetlerinde yaygınlaşacağı anlaşılmıştır. Yapay zeka ve yapay zeka uygulamalarının bilgi merkezi/kütüphane hizmetlerinin sunumunda ve gelişmelerde bütçe ve personel gibi işlemlerde önemli bir rol ortaya çıktı. Yapay zekâ ve yapay zekâ programları konusunda eğitimli ve/veya bölümlerinin ayrılması ve bütçe sorunlarının silinmesinin normal yanıtlarla fark edildiği fark edildi.

Bilgi merkezleri/kütüphaneler, doğru ve güvenilir bilgi için basılı ve elektronik kaynakları kullanıcı hizmetine sunan, bu asli görev dışında hizmetlerini gelişen teknolojiyle şekillendiren ve değişen kullanıcı profiline göre şekillenen merkezlerdir. Yapay zeka ve yapay zeka uygulamaları günümüzde her sektörde önemli bir yere sahiptir. Bu çalışma, yapay zeka ve yapay zeka uygulamalarının hem genel olarak hem de dünya genelindeki bilgi merkezleri/kütüphanelerdeki durumunu ve gelişimini incelemek ve ülkemizdeki bilgi merkezleri/kütüphanelerde bu konuda farkındalık yaratmak amacıyla bir durum değerlendirmesi yapmak amacıyla tasarlanmıştır. ülke. Bu amaçla bilgi merkezi/kütüphane yöneticilerinin görüşlerine ilişkin sorular derlenmiş ve bu sorular üzerinden değerlendirmeler yapılmıştır. Sorular bilgi merkezi/kütüphane yöneticilerine görüşme tekniği ile iletilmiş ve veriler analiz edilerek araştırmanın bulguları oluşturulmuştur. Sorular, URAP (University Ranking by Academic Performance) Eylül 2018'de kurulan 2018-2019 URAP Türkiye'de bulunan yüz elli yedi üniversitenin bilgi merkezleri/kütüphane yöneticilerine sıralama listesiyle görüşme tekniği ile iletilmiştir. Devlet ve vakıf üniversitelerinden 70 kişiden alınan cevaplar doğrultusunda yöneticilerin yapay zeka kavramı ve yapay zeka uygulamaları hakkında bilgi sahibi olduğu, ülkemizde yapay zeka gelişiminin yeterli olmadığı, bu konuda hem mesleki hem de mesleki olmayan gelişmeleri takip ettikleri belirlendi. alanında, bilgi merkezi/kütüphane hizmetlerinde yapay zeka uygulamaları yaygınlaşmaktadır. Yapay zeka ve yapay zeka uygulamalarının bilgi merkezi/kütüphane hizmetlerine yansımasında ve geliştirilmesinde bütçe ve personel gibi faktörler önemli rol oynamaktadır. Yapay zeka ve yapay zeka uygulamaları konusunda eğitimli ve/veya nitelikli personel istihdam edilmesi ve bütçe sorunlarının çözülmesi gerektiği yanıtları doğrultusunda gerçekleştirilmiştir.”

Tezde bibliyografya kelimesi geçmiyor.

3.

Harika Baş Güler : Üniversite Kütüphanelerinde Yapay Zekâ Teknolojilerinin Kullanımı: Yeni Nesil Üç Boyutlu Uygulamalar. T.C. Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Bilgi Ve Belge Yönetimi Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul, 2022. https://katalog.marmara.edu.tr/veriler/cokluortam/cokluortam/B/B/F/E/C/62e11f754de94%C4%B0MZAAAAAAAAAAAAAAAAA.pdf

Tezde bibliyog 1 kez geçiyor.

MAKALELER

Sivri, Enes : Kütüphanelerde Yapay Zekâ’nın Geleceği: Farklı Alanlardaki Potansiyel Uygulamalar ve Yeni Kullanım Alanları Oluşturma”.

WEB SAYFALARI

Google: yapay zeka kütüphane site:https://dergipark.org.tr/

Yapay Zekâ ve Kütüphane İş Birliği. Öznur Selen KEMALOĞLU - Atılım Üniversitesi Kadriye Zaim Kütüphanesi. https://ankoslink.org.tr/ankosdosyalar/poster/83bd5194-e217-4cc8-9b18-a6b4389e5b9e.pdf

https://www.kutuphaneveteknoloji.com/

KAYNAKÇALAR

https://digital-scholarship.org/ai/ai-libraries.htm

https://turkbibliography.com/wp-content/uploads/2021/08/id983.pdf

https://bulentagaoglu.blogspot.com/2021/02/kutuphanelerde-yapay-zeka-konulu-yerli.html

 

Referans Servislerinin Geleceği

 

Referans Servislerinin Geleceği

09.03.2024- 

 

“Oxford University Press'ten Damon Zucca, üretken yapay zekanın bazı referans çalışmalarının yerini alacağını ancak yayıncılara yeni fırsatlar sunacağını söyledi. Referans zaten teknoloji tarafından gölgede bırakıldı, ancak referans materyallerinin net bir kullanımı var. Uzman gruplarını motive etme konusunda iyiyiz. Hangi içerik türlerini devreye alıyoruz? Yeni referans kendisini referans olarak adlandırmaz. Çoğu zaman göz önünde saklanıyor. Uzmanlaşmıştır, bağlamsal rehberlik sunar ve seçicidir. Genellikle göz önünde saklanır. Referans yayıncılarının temel yetkinliği içerik üretme yetenekleri değildir. Bunun yerine, uzman gruplarını harekete geçirme yetenekleridir. Genel referans yayıncılığı ortadan kalkıyor: çevrimiçi bir referans listesi oluşturmak varken neden bir referans çalışması kullanasınız ki? İnsan tarafından oluşturulan referans, referans bütünlüğüne yardımcı olabilir. Referans ile orijinal bilim arasındaki çizgi bulanıklaşıyor. Referans yayınlamanın ne olacağına dair kesin tahminlerde bulunmak için henüz çok erken.”. The Future of Reference in an Age of AI. https://www.charleston-hub.com/2023/11/the-future-of-reference-in-an-age-of-ai/

………………….

Ara: The Future of Citation Analysis

……………….

[Kitap tanıtım:] Envisioning the future of reference: trends, reflections, and innovations. Diane Zabel and Lauren Reiter (Eds.), UK: Libraries Unlimited, 2020, xvii + 193, pp., $65.00, ISBN 978-1-4408-6738-5. Melissa Anderson, Pages 247-248 | Published online: 26 Nov 2020. https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/15228959.2020.1813942

Envisioning the future of reference: trends, reflections, and innovations. Diane Zabel and Lauren Reiter (Eds.), UK: Libraries Unlimited, 2020, xvii + 193, pp.,

Tanım

Referans hizmetleri ortamındaki sonuçta meydana gelen değişikliklere ilişkin geniş bir genel bakış sunan bu kılavuz, aynı zamanda bunların ortaya çıkardığı yeni zorluklarla nasıl başa çıkılacağı konusunda pratik rehberlik de sunmaktadır.

Son on yıldır kütüphaneciler referans hizmetlerinin sona ermesinden yakınıyorlar. Cesaret verici son araştırmalar, referans kütüphanecilerine aslında her zamankinden daha fazla talep olduğunu gösteriyor; ancak teknolojilerden, araçlardan ve tekniklerden hizmet modellerine kadar referansla ilgili neredeyse her şey değişti.

Bu değişiklikler nelerdir ve meslek değişen önceliklere ve kullanıcı ihtiyaçlarına nasıl yanıt verebilir ve bunlara nasıl hazırlanabilir? Bu ciltte iş kütüphanecileri Diane Zabel ve Lauren Reiter, bu güncel soruları yanıtlamak için bir dizi uzmanı bir araya getiriyor. Konular profesyonellerin eğitim ve öğretiminden işverenlerin ihtiyaç ve isteklerinin karşılanmasına kadar uzanmaktadır. Sohbet referansı, araştırma danışmaları, kendin yap referansı, kullanıcı popülasyonlarıyla trendleri takip etme, değerlendirme ve referans hizmetleriyle ilgili veriye dayalı kararlardaki trendler kapsanmaktadır.

Hizmetteki gelişmeler ne olursa olsun kullanıcının referansın merkezinde kalması ilkesine dayanan bu kılavuz, okuyuculara bu önemli kamu hizmetinin geleceğine dair heyecan verici bir bakış sunuyor.

İçindekiler.” https://www.bloomsbury.com/us/envisioning-the-future-of-reference-9781440867378/

…………………….

“Facing the Future: New directions for the reference desk based on findings from mixed-methods survey of United States academic libraries”. Authors: Samantha Kennedy, Rowan University. Daniel G. Kipnis, Rowan University. Ashley Lierman, Rowan University. Document Type: Presentation.  Version Deposited Published Version Publication Date Spring 4-1-2021”. https://rdw.rowan.edu/lib_scholarship/28/

…………………….

https://www.emerald.com/insight/content/doi/10.1108/RSR-02-2023-0006/full/html

.........................

Zehra Taşkın : Forecasting the future of library and information science and its sub-fields. Scientometrics. 2021;126(2):1527-1551. doi: 10.1007/s11192-020-03800-2. Epub 2020 Dec 17. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33353991/ . tam metin linki: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7745590/

…………………….

Redesıgnıng Reference Servıces For Academıc Success. Michael Flierl and Kristin Henkaline* 2023. https://www.ala.org/acrl/sites/ala.org.acrl/files/content/conferences/confsandpreconfs/2023/RedesigningReferenceServices1.pdf