MİLATTAN ÖNCE İSTANBUL DEPREMLERİ KONUSUNDA BAZI KAYNAKLAR

MİLATTAN ÖNCE İSTANBUL DEPREMLERİ KONUSUNDA BAZI KAYNAKLAR

Bülent Ağaoğlu

Antalya, 30.11.2019

26 Eylül 2019 İstanbul Silivri’de yaşanan 5.8.’lik depremden sonra “İstanbul Büyük Depremleri” konulu 270 sayfalık bir derleme doküman hazırladık.

Bu taramalarımız sırasında kayıtların en eskisinin M.S.212 yılına ilişkin olduğunu gördük.

Biraz daha detaylı çalışarak bilinen, en çok başvurulan kaynaklarda yer almayan M.Ö. tarihli 3 deprem daha tespit ettik.

(Mesela M.Ö. İstanbul’da yaşanmış depremler hakkında kayıt bulunmayan bir önemli yayın;

·     Hüseyin Soysal: Türkiye ve çevresinin tarihsel deprem kataloğu (M.Ö. 2100-M.S. 1900). Ankara: TÜBİTAK TBAG Proje; 1981. https://trdizin.gov.tr/publication/project/detail/TWpneE5qWT0= )

Bu dokümanın kaynakları, çalışmamızın sonunda EK1’de yer almaktadır.

AFAD’ın “Tarihsel Depremler” başlıklı web tablosunda M.Ö. tarihli İstanbul depremi yer almamaktadır. Bu web sayfasının yukarıdaki dokümanın değerlerinden meydana geldiğini sanıyoruz. Kaynaklar kısmında “TÜRKİYE VE ÇEVRESİNİN TARİHSEL DEPREM KATALOĞU” yazılıdır. https://deprem.afad.gov.tr/tarihseldepremler

İnceleme imkanı bulduğumuz aşağıda yer alan 1, 2, 8 ve 10 no dışındaki kaynaklarda M.Ö. 646 ve M.Ö. 427 , M.Ö. 280-300 yılları depremleri hakkında bilgiler mevcuttur.

BAZI KAYNAKLAR;

1

Sancaklı, Nusret : Marmara Bölgesi depremleri (M.Ö. 427 - M.S. 1912)/ (Marmara Bölgesi Depremleri ( MÖ 427 - MS 1912 ), Marmara Denizindeki Tsunamiler, İstanbul, Kocaeli, Sakarya, Yalova, Bursa, Balıkesir, Çanakkale, Tekirdağ, Edirne, Deprem Nedir? Depremden Korunmanın Yolları Nelerdir?). İstanbul:  Kastaş Yayınları,  2004. 222 s. : res.. ; 20 cm. https://kutuphane.tbmm.gov.tr:8088/2007/200706905.pdf ** https://www.hepsiburada.com/marmara-bolgesi-depremleri-m-o-427-m-s-1912-pm-kkastas5

2

Sırp sismolog Prof Yelenko Mıhaylovıç’in 1927 tarihli Sırpça kitabı:

Михаиловић, Јеленко: Трусне катастрофе на Мраморном мору : са нарочитим погледом на општу сеизмичност Мраморнога мора и његових обала : са 78 фотографских снимака, 46 скица, 6 дијаграма и 1 картом. Врста грађе – књига. Издавање и производња - Београд : Српска краљевска академија, 1927. Језик - * српски. COBISS.SR-ID – 147166215. [Mihailoviç, Jelenko: [Marmara Denizi felaketi: Marmara Denizi ve kıyılarının genel sismikliğine özel bir bakışla: 78 fotoğraf, 46 eskiz, 6 diyagram ve 1 harita.] Malzeme türü – kitap Yayıncılık ve üretim - Belgrad: Sırp Kraliyet Akademisi, 1927 Dil - * Sırpça COBISS.SR-ID – 147166215]. https://plus.sr.cobiss.net/opac7/bib/nbs/147166215

3

“Denildiğine göre, İstanbul M.Ö.500 ile M.S.1890 arasında uzayan 2390 yıllık sürede 584 deprem felaketiyle karşılaşmıştı2 .”.  (2 Bu konuda bk. O.Weismantel, Die Erdbeben des vorderen Kleinasiens in geschichtlicher Zeit, (Diss., Marburg 1891), s.9; J.Dück, "Die Erdbeben von Konstantinopel", Die Erdbebenwarte, III (1903-04), s. 1 21-139, 177-196; G.Downey, "Earthquakes at Constantinople and Vicinity A.D. 342-1454", Speculum, 30 (1955), s.596-600; P.Wirth, "Byzantinische Erdbebenliste", Byzantinische Forschungen, 1 (1966), s.393-399; A.Ducellier, "Les Seismes en Mediterranee Orientale du Xıeme au XIIleme Siecle, Problemes de Methode et Resultats Provisoires", Actes du X e Cogres International d'Etudes Byzantines, Athenes 1 980, s.1 03- 1 13; F.Vercleyen, 'Tremblements de Terre a Constantinople: L'Impact sur la Population", Byzantion, LVIII (1988), s.1 55-1 73.”. İçinde: 121-122ss.” https://media.turuz.com/users/bey-1395/0681-Bizans_Tarixi_Yazilari_Makaleler_ishin_Demirkent.pdf

4

“Karotlarda alttaki TH birimleri büyük olasılıkla sırası ile,  M=7.122 Mayıs 1766,    M=7.2  10  Eylül  1509,  M=6.9  18  Ekim  1343,    1  Haziran  1296 (Şiddet, I = VI1), M.S. 1162 veya M.S. 6 Aralık 1090, M.S. 26 Ekim 740 (M.S. = 7.1, I = IX-XI), 15 Ağustos 553,  M.S. 358 (veya M.S. 403 ve M.S. 407) ve M.Ö. 427  depremlerinin  kaydıdır  (Şekil 1). MNTKS10 karotunun yaş-derinlik  modelinden  bulunan  diğer  deprem  kayıtları  yaklaşık  olarak M.Ö. 570, 630, 640, 780, 830±41, 920, 1230±60, 1290±78, 1450, 1510, 1650, 1850±66, 2670, 2930, 3250±74, 3570, 3810, 5330±50, 5940, 6110, 6250, 6440, 6580, ve M.Ö. 7100±80 yıllarına tarihlendirilmiştir.”. 2014. https://www.researchgate.net/publication/326983720_Istanbul_Earthquakes_and_Their_Sedimantery_Recordings_in_Marmara_Sea

5

“İstanbul’u en fazla etkileyecek iki fay segmentinden Adalar Fayı  üzerinde son 9450  yıldaki ortalama  deprem  oluşum  aralığı  260 yıl,  son  deprem ise Ms=7.3  1894  depremidir.  Yine  aynı fay  üzerinde  M=7.1 22 Mayıs 1766,  M=7.2 10 Eylül 1509, M=6.9 18 Ekim 1343,  1 Haziran 1296 (Şiddet, I = VI1), M.S. 1162 veya M.S. 6  Aralık  1090,  M.S.  26  Ekim 740 depremidir (M.S. = 7.1, I = IX-XI), 15 Ağustos 553,  M.S. 358 (veya M.S. 403 ve M.S. 407),  M.Ö.  427  depremleri  de  oluşmuştur.  Mw=6.4  1963  depremi  ise Çınarcık Havzası’nın güneyinde oluşmuştur. “. 2014. https://www.researchgate.net/publication/326983720_Istanbul_Earthquakes_and_Their_Sedimantery_Recordings_in_Marmara_Sea

6

“Türbiditlerin tabanları altından alınan ilk 2 cm’lik çamur tabakalarından toplanan kavkılardan C-14 yaşlandırılması yapılmış ve bu yaşlar deprem katalogları taranarak tarihsel depremlerle deneştirilmiştir. C-4 karotu McHugh, ve diğ. (2006) tarafından çalışılmıştır. Bu karottaki üç türbidit biriminin yaşları sırasıyla M.S. 1333-M.S. 1432; M.S. 702-916 ve M.S. 606-820 ve M.Ö. 774-544 olarak bulunmuştur. Bu yaşlar McHugh ve diğ. (2006) tarafından 1343, 740 ve M.Ö. 646 yıllarında büyüklüğü 7’den büyük olan İstanbul’da oldukça hasara sebep olan depremlerle deneştirilmiştir. C-6 Karotunda üstteki türbidit için M.S. 580± 40 yaşı bulunmuş ve  10 türbidit birimi, 542 ile 555 yılları arasında İstanbul’da olmuş 4 depremle deneştirilmiştir. Aynı karotun alttaki türbidit birimi için M.Ö. 6± 70 yaşı olarak bulunmuş ve bu yaş 29 yılında İznik ve İzmit civarını etkileyen 7 büyüklüğünde veya M.Ö. 19’da İznik ve İzmit civarını etkileyen, büyüklükleri 6,4 ve 7 olan depremlerle deneştirilmiştir.”. İçinde: (Sayfa: 9-10). DENİZ DİKÇE         2008    Marmara denizi orta çukurluktaki sismotürbiditlerin özellikleri ve tarihsel depremlerle ilişkilendirilmesi. The features of seismoturbidities in Marmara sea central basin and their relationship between historical earthquakes İstanbul Teknik Üniversitesi       Yüksek Lisans   Jeoloji Mühendisliği = Geological Engineering

7

“Türbidit tabanlarının altındaki 2 cm’lik kısımlardan toplanan kavkılarda yapılan AMS 14C yaş tayini ile bu birimler yaşlandırılmıştır. C-4 karotundaki 3 türbidit birimi sırasıyla M.S. 1333-M.S. 1432; M.S. 702-916 ve M.S. 606-820 ve M.Ö. 774- 544 olarak bulmuştur (McHugh, ve diğ., 2006). Bu yaşlar İstanbul ve civarında etkili olan 1343, 740 ve M.Ö. 646 yıllarındaki büyüklüğü 7’den fazla olan depremlerle deneştirilmiştir (McHugh, ve diğ., 2006). C-6 karotundaki yaşlar sırasıyla M.S. 580±40 ve M.Ö. 6±70 bulunmuştur. Taranan kataloglarla bu yaşlar 542 ile 555 yılları arasındaki İstanbul’u etkileyen şiddetli depremlerle (Ergin ve diğ., 1967; Pınar ve Lahn, 1952) ve M.Ö. 19 ve M.Ö. 29 yıllarında İznik ve İzmit civarını etkileyen depremlerle (Ergin ve diğ., 1967; Soysal ve diğ., 1981) deneştirilmiştir.”. sayfa 62.  DENİZ DİKÇE 2008            Marmara denizi orta çukurluktaki sismotürbiditlerin özellikleri ve tarihsel depremlerle ilişkilendirilmesi. The features of seismoturbidities in Marmara sea central basin and their relationship between historical earthquakes İstanbul Teknik Üniversitesi        Yüksek Lisans   Jeoloji Mühendisliği = Geological Engineering

8

 “Marmara Denizi Tekirdağ Havzası ve Orta Çukurlukta ise son 2500 yılda deprem aktivitesi nedeniyle sırasıyla 8 ve 7 adet türbidit çökelimlerinin varlığı saptanmıştır (Drab vd 2012).”. 2016. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/271054

YUKARIDA BAHSEDİLEN KAYNAK;

Drab L, Hubert Ferrari A, Schmidt S & Martinez P (2012). The earthquake sedimentary record in the western part of the Sea of Marmara, Turkey. Natural Hazards and Earth System Sciences 12, 1235–1254. Ambraseys N, Finkel C (1991). Long-term seismicity of İstanbul and of the Marmara Sea region. Terra 3:527-539. (TAM METİN: https://pdfs.semanticscholar.org/1211/253a65b16889a70aa4ef78af4295aaec47fb.pdf?_ga=2.194095657.528507643.1575103598-665097438.1573372286  *** https://orbi.uliege.be/bitstream/2268/114607/1/NHESS_Drab.pdf )

9

T.L. Erel1 , C. Zabcı 2 , H.S. Akyüz2  ve N. Çağatay2, 3: Antik Perinthos (Marmara Ereğlisi) kentinin 15. Yüzyıla kadar gerçekleşen tarihsel depremleri. 2006. http://web.deu.edu.tr/atag10/pdf/17-atag10-erel.pdf

10

Marmara Denizi Çökel Karotlarında Eski Deprem Kayıtlarının Analizi Ve Yaşlandırılması. Proje No : Tujjb-Udp-02-10 Prof. Dr. Namık Çağatay Yard. Doç. Dr. Levent Erel Dr. Demet Biltekin Dr. Gülsen Uçarkuş Yüksek Müh. Umut Barış Ülgen Jeoloji Mühendisi Dursun Acar Yüksek Müh. Aslı Özmaral Jeoloji Müh. Gülüm Albut . Mayıs 2013 İstanbul. http://www.tujjb.org.tr/images/projeler/709f9b6bebbf6b8.pdf

(Yayında 427 9 kez geçmektedir. Bilgiler M.Ö. 427 depremi hakkındadır.)

11

“– Üç üniversite 1.500 yıldır yaşanan İstanbul depremlerini incelemişler…

Benzer açıklamayı 18 yıl önce, yani 2001'de yaptım ve İstanbul depremlerinin 2.300 yıllık geçmişini inceledim. “Marmara'da Deprem” adlı kitabımda bütün ayrıntılara yer verdim. Bu arkadaşlar benim bu araştırmalarımı kaynak olarak göz önüne almamışlar.

– 2.300 yıllık zaman içinde İstanbul'daki depremlerle ilgili neler söylersiniz?

Marmara'da bilinen ilk deprem M.Ö 280-300 yıllarında olmuş ve 6-6.5 büyüklüğündedir.”. 23.7.2019. İstanbul depremi için tarih verdi. İstanbul depremlerinin 2 bin 300 yıllık geçmişini araştırdığını ifade eden İTÜ Maden Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, “İstanbul'u etkileyecek 7.5 ve üstü bir depremin olması için bin yıl geçmesi gerekir” dedi. http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1500658/istanbul-depremi-icin-tarih-verdi.html

12

Ercan, Ahmet: Marmara'da Deprem. Yeraltı Araştırmacılık Ltd, 2001. Ankara. 238 Sayfa.16x24cm.

---------------------------------------------------------------------------------.

EK 1:

Hüseyin Soysal: Türkiye ve çevresinin tarihsel deprem kataloğu (M.Ö. 2100-M.S. 1900). Ankara: TÜBİTAK TBAG Proje; 1981. https://trdizin.gov.tr/publication/project/detail/TWpneE5qWT0=

Bu yayının kaynakları:

-1-          Shebalin,N.V., Karnik,V.,Hardzievski,D.(1974) Catalogue of Earthquakes UNESCO,Skopje,Yugoslavia

-2-          Calvi,V.S.(1941)Erdbebenkatalog der Turkei und Einiger Benaehbarter Gebiete.Yayımlanmamış,Rapor No.276,MTA Enstitüsü,1941,Ankara

-3-          Ambraseys,N.N.(1965)The Seismic History of Cyprus.Revue de I'Union Inter.de Secours No.3,35-48,Geneva

-4-          Plassard-Kogoş(1968)Catalogue des Seismes Re cents a Liban.Ann.Memoires de I'Observ.de Xsara.TomeIV,Cahier 1

-5-          Kondorskaya,N.V.,Shebalin,N.V.(1977)New Catalogue of strong Earthquakes on the Territory of USSR from theAncientest times to 1975.Moscow

-6-          Collection Academique Tome VI de la Partie Etrangere et Premier Tome de la Physique Experimantale Separee.

-7-          Broghton,T:R:S:(1938) An Economic survey of Ancient Roma.Vol.IV,The Johns Hopkins Press,Baltimore

-8-          Ergin,K.,Güçlü,U.,Uz,Z.(1967)Türkiye ve civarının Deprem Katoloğu.İ:T:Ü: Maden Fak.Arz Fiziği Ens.Yayın No.24,İstanbul

-9-          Francis,I.(1947)Bizans Kaynaklarına göre Orta Şark'ta Vukubulan Zelzeleler İ.Ü.Ed.Fak.Coğ.Bl.Doktora Tezi İ.Ü.Kitaplığı No.1420

-10-        Maravelakis,M.J.(1941)Beitrage zur Kentnis der Erdbebengeschicte von Griechenland und den Nachbarlandernauf Grund der Erinnerungen.Veröffentlichungen der Reichsanstalt für Erdbebenforschung in jena

-11-        Pınar,N.,Lahn,E.(1952)Türkiye Depremleri İzahlı Kataloğu.T.C.Bayındırlık Bak.Yapı ve İmar İş.Reis.Y.Seri 6,Sayı 36

-12-        İncicyan,P.G.(1976)Onsekizinci Asırda İstanbul.İst.Fetih Cemiyeti Ens.Yayın No.43,Baha Matbaası,İstanbul

-13-        Arıncı,R.(1945)Arzda ve Yurdumuzda Zelzele Bölgeleri.Çorumlu Mecmuası,Çorum Halkevi Yayını,Yıl 4,Sayı 29,Çorum

-14-        Yücel.E.(1971)İstanbul Depremleri Hayat Tarih Mecmuası,Sayı 6,Temmuz 1971,Cilt 2,S.58-63

-15-        Muralt Cronologie Byzantine.Prof.Dr.H.Soysal Arşivi,İstanbul

-16-        Andreasyan,H.(1970)Ermeni Kaynaklarından Derlenmiş Deprem Listesi.Yayımlanmamış,Prof.Dr.H.Soysal Arşivi,İstanbul.

-17-        Naima Tarihi Cilt 4,S.17-289,Cilt5, S.145-267

-18-        Akyol ,İ.H.(1938)Erzincan Zelzelesi ve Son Feyezanlar.Ülkü Halkevleri Dergisi,Cilt 11,Sayı64,Haziran 1938

-19-        Ambraseys,N.N.(1975) Studies in Historical Seismicity and Tectonics.Geodynamics Today,Chap.2,The Royal Soc.,London.

-20-        Öcal,N.(1968) Türkiyenin Sismisitesi ve Zelzele Coğrafyası , 1850-1960 Yılları İçin Zelzele Katoloğu Kandilli Rasathanesi Yayınları No:8, İstanbul

-21-        Andreasyan, H. (1973) xıv VE xv. Yüzyil Türk Tarihine ait Ufak Kronolojıler, Kolofanlar . İst. Üni. Ede. Fak. Tarih Ens. Dergisi, Sayı 3, İstanbul

-22-        Topkapı Sarayı Kütüphanesi Revan Kitapları No:1101 , Varak 105/b , 72/b , İstanbul

-23-        Cezar, M. (1963) Türk Sanat Tarihi Araştırmaları ve İncelemeleri I. Güzel Sanatlar Akademisi , Türk Sanatı Tarihi Enstitü Yayınları No:1, S:327-414

-24-        Kömürcüyan,E:Ç: (19529 XVII. Asırda İstanbul Tarihi İstanbul Üni. Edebiyat Fak. Yayınları , No:506, İstanbul

-25-        Coşar, Ö.S. (1979) Fransanın İzmir Dosyası 19 Aralık 1979 tarihli Yeni Asır Gazetesi , İzmir

-26-        H. Saadettin Tarihi Cilt II El Yazması , İstanbul Üni. Kütüphanesi, İstanbul

-27-        Reşit Tarihi Cilt II s.122-213 El Yazması , İstanbul Üni. Kütüphanesi, İstanbul

-28-        İstanbul İl Yıllığı (1973) S. 6-230 , İstanbul Üni. Kütüphanesi, İstanbul

-29-        İstanbul İl Yıllığı (1973) S. 167-270 , İstanbul Üni. Kütüphanesi, İstanbul

-30-        Mambury,E(1925)İstanbul Rehber-i Seyyahin.Tercüman Gazetesi Arşivi,İstanbul.

-31-        Zincirkıran,N.ve diğerleri(1968)Hürriyet Cep Ansiklopedisi.Hürriyet Gazetesi Yayınları,İstanbul.

-32-        Şemdanı Zade(1976)Fındıklı Süleyman Efendi Tarihiİst.Üni.Ede.Fak.Yayını No.2088,Cilt1,S.176

-33-        Verrolot,M.P.(1856)Compt-rondu.Tableau des tremblements de terre qui ont eulieu dans I'Empire Ottoman en 1855.Ac de Sei.Paris,Tome 42,p.93-293

-34-        Gökmenzade Hacı Çelebi(Sayyid Hüseyin Rıfat)İşaretnuma(El Yazması),Cebeci Semt Kütüph.No.1314,Ankara

-35-        Slaars M.B.F.(1932),Çev.Arapzade Cevdet İzmir Hakkında Tetkikat.İzmir ve Havalisi Asarı Atika Muhipleri Yayını ,Sayı6,Marifet Matbaası,İzmir.

-36-        Deprem Dosyası Cumhuriyet Gazetesi Arşivi,İstanbul.

-37-        İslam Ansiklopedisi(1966)No.53B,İstanbul Maddesi,S.1214-1239

-38-        Swiss Reinsurance Company(1978)Atlas on Seismicity and Volcanism.Swiss Reinsurance Company,October 1977,Switzerland.

-39-        Ambraseys,N.N.,Zatobek,A.,Taşdemiroğlu,M.,Aytun,A.(1968)The Mudurnu Valley Eathquake of 22 July 1967.Serial No.622/BMS. RD/AVS,Paris,June 1968,UNESCO.

-40-        Karnik,V.(1971) Seismicity of the Eurpean Area 2.D.Rediel Publishing Company /Dortrecht,Holland

EK 2: SİSMO-TÜRBİDİTLER;

“Özet

Sismo-türbiditler tarih öncesi dönemlerde meydana gelmiş küçük ve büyük ölçekli depremlerin tespitinde önemli bir role sahiptir. Depremlerin yıkıcı etkileri düşünüldüğünde gelecekte meydana gelebilecek olası depremleri tahmin etme konusundaki çalışmaların giderek yaygınlaşması şaşırtıcı değildir. Kuzey Anadolu Fayı’nın aktif olması ve bir uzantısının da Marmara Denizi içinden geçmesi sebebiyle, deniz tabanına yerleştirilen gözlem istasyonları ile ölçümler yapılmakta ve fay hattı boyunca meydana gelen gaz ve metan çıkışları gözlenmektedir. Bu nedenle bu derleme çalışması sadece bu konudaki literatürü sunmasının yanı sıra gelecek deprem modellemelerinde kullanılan sismo-türbiditlerin doğasını tanıma ve sedimanter özelliklerin belirlenmesi için ne gibi çalışmalar yapıldığı konusunda araştırmacıları aydınlatmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler: sismo-türbidit; tarihsel depremler; tektonik; sismik aktivite”.  2016. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/271054

“Sismo-türbiditler (ST), deniz veya fay zonlarında bulunan göllerde sismik aktivite nedeniyle çökelirler ve geçmişte meydana gelmiş depremler hakkında bilgi verirler. Bu nedenle sismo-türbiditler tarihsel depremlerin tayininde kullanılan önemli bir göstergedir. Tarihsel depremlerin araştırılması, nitelik ve niceliklerinin belirlenmesi, gelecekteki depremlerin tayini ve modellemeleri açısından ciddi bir önem taşımaktadır.

Paleosismoloji ve deniz jeolojisi araştırmaları içerisinde yer alan sismo-türbidit çalışmaları son yıllarda deprem zonlarında bulunan deniz ve göllerdeki eski depremleri tespit etmek konusundaki araştırmalara paralel olarak giderek artmaktadır (Nakajima & Kanai 2000; Çağatay vd 2012; Sarı & Çağatay 2006; Drab vd 2012; Polonia vd 2002; Polonia vd 2016). Tarihsel depremlerin tespit edilmesi ve yaşlandırılması, özellikle gelecek deprem olasılıklarının ve riskinin belirlenmesi açısından önemlidir. Sismotürbidit terimi ilk olarak 1984 yılında Mutti vd tarafından kullanılmıştır. Daha sonraları 1960’lı yıllarda kuzey-batı Pasifik kıyılarında yapılan sondaj çalışması ile alınan karotlarda ritmik şekilde görülen sediman dizilimleri Adams (1990) tarafından incelenmiş ve bu çökellerin Cascadia havzası boyunca meydana gelen büyük ölçekli depremlerin sonucunda oluşan sismo-türbiditlere ait olduğu belirtilmiştir. Sismotürbiditler genel yapısı itibariyle tipik bir Bouma istifidir. Sismojenik türbiditleri diğer mekanizmalardan (kasırga-su sediman çökelimi vb.) ayıran en önemli gösterge ritmik bir şekilde sediman sıralanması ve homojen bir çamurdur (Rajendran vd 2013).”.  2016. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/271054

-----------------------.

“Marmara Denizi Tekirdağ Havzası ve Orta Çukurlukta ise son 2500 yılda deprem aktivitesi nedeniyle sırasıyla 8 ve 7 adet türbidit çökelimlerinin varlığı saptanmıştır (Drab vd 2012).”. 2016. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/271054

YUKARIDA BAHSEDİLEN KAYNAK;

Drab L, Hubert Ferrari A, Schmidt S & Martinez P (2012). The earthquake sedimentary record in the western part of the Sea of Marmara, Turkey. Natural Hazards and Earth System Sciences 12, 1235–1254. Ambraseys N, Finkel C (1991). Long-term seismicity of İstanbul and of the Marmara Sea region. Terra 3:527-539. (TAM METİN: https://pdfs.semanticscholar.org/1211/253a65b16889a70aa4ef78af4295aaec47fb.pdf?_ga=2.194095657.528507643.1575103598-665097438.1573372286  *** https://orbi.uliege.be/bitstream/2268/114607/1/NHESS_Drab.pdf )

------------------------------.

Çağatay MN, Erel L, Belucci L, Polonia A, Gasperini L, Eriş KK, Sancar Ü, Biltekin D, Uçarkuş G, Ulgen UB, Damcı E (2012). Sedimentary Earthquake Records in the İzmit Gulf, Sea of Marmara, Turkey. Sedimentary Geology 282, 347-359. (tAM METİN: https://www.academia.edu/14069753/Sedimentary_earthquake_records_in_the_%C4%B0zmit_Gulf_Sea_of_Marmara_Turkey )