Hikmet ÖZDEMİR: Bir Cumhuriyet Öğretmeni

 Hikmet ÖZDEMİR: Bir Cumhuriyet Öğretmeni

G.Ü. İ.İ.B.F. Dergisi, 2/ 2000, 35-68

 

https://dergipark.org.tr/tr/pub/gaziuiibfd/issue/28355/301489

 

“1939 Maarif Şurasına katılan Erzurum İsmet Paşa İlkokulu Öğretmeni Tevfik

Yıldız’ın not defterini okurken; kendimi, Nurettin Artam’ın “Ispartalı Hakkı”

başlığıyla Türk Dili’ndeki 12(Eylül 1952) yazısında sözü edilen ve Ispartalı

Hakkı’nın adını bilemeyerek Büyükelçi Mehmet Münir Ertegün’ün sorusu

karşısında mahcup olan yurttaşımız gibi hissettim.(3) Türk Maarifinin sıradan bir

neferi olan bu not defterinin sahibi, merhum bir ilkokulu öğretmeni olmanın

ötesinde, kişilik olarak, tüm meslek ve özel yaşamında, 1915 yılında Ispartalı İsmail

Hakkı Beyin “Mehmetçik, Gece Nöbetinde” tanımlamasına uygun davranmış ve

öteki meslektaşları gibi Cumhuriyet’in nöbetini tutmuştur.

Onun, 1939 Maarif Şurasına Erzurum delegesi olarak katılmak üzere yola

çıkarken tuttuğu not defteri okunduğunda, Anadolu’nun karanlık köşelerinde bilim

meşalesini yakan bu insanların kutsal nöbetlerini nasıl bir özveriyle tamamladıkları

bir kez daha anlaşılmaktadır. Tevfik Yıldız’ın 1939 yılına ait not defteri; Maarif

ordusunda vefatına kadar hizmet veren bir ilkokul öğretmeninin entelektüel boyutu

ve çağdaş uygarlık ilkelerini kavrama azmini gösteren bir tarihi belge olarak

okunmalıdır. Ne mutlu ki, Cumhuriyet öğretmeni Tevfik Yıldız ve onun vefakar

meslektaşları, Büyükelçi Münir Ertegün’ün vurguladığı ölçüde “büyük adamlar”

olarak bu ülkenin evlatlarına hiçbir ayrım gözetmeksizin okuma-yazma öğretmişler;

Ispartalı Hakkı’nın dizelerinden süzülen Mehmetçikler gibi, bütün ömürlerini

“cumhuriyetin nöbetinde” tamamlamışlardır.”.

İçindekiler

Giriş 35

2. KASTAMONU’DAN ERZURUM’A 37

3. TEK BAŞÖĞRETMEN TEK MEKTEP 39

4. KEMALİST ÖĞRETMENİN DÜNYASI 42

5. MODERNLEŞMENİN ÖNCÜ MÜFREZELERİ 46

6. BAŞÖĞRETMENİN BİR BULUŞU 48

7. MAARİF ŞURASINDA ERZURUM TEMSİLCİSİ 50

7. NOT DEFTERİNİ OKURKEN 56

EK - 1939 MAARİF ŞURASINDA ERZURUM TEMSİLCİSİNİN NOT DEFTERİ 58

 

https://dergipark.org.tr/tr/pub/gaziuiibfd/issue/28355/301489