Uzun yolculukların sağlık risklerine karşı alınabilecek tedbirler

 

Uzun yolculukların sağlık risklerine karşı alınabilecek tedbirler

 

Derleyen ve işaretleyen: Bülent Ağaoğlu

7.10.2021

 

“4 saati aşkın yolculuklarda, kanın bacaklarda toplanması ölüme bile sebep olabiliyor..”

 

  

1

https://fizik-tedavi.org/uzun-yolculuklarda-egzersizler/

Uzun Yolculuklarda Egzersizler

By Uz. Dr. Abidin Tanrıkut 03 Ara, 2011 Makaleler

Yolculuğun her türlüsü vücut sistemlerde oldukça etkili olup, kaslar ve eklemlerdeki hareketsizlik ve blokaj sebebiyle tüm vücut olumsuz yönde etkilenmektedir. Bu etkilenme çok uzun süreli yolculuklarda daha da artmaktadır.

Örneğin kıtalar arası uçak yolculukları bu konuda çok rahatsızlık veren durumlardır. Şimdi size bu uzun yolculuk sırasında canlı kalabilmek, kas ve eklemlerdeki blokaj ve yorulmayı giderebilmek için uçak koltuğundan kalkmadan yapabileceğiniz basit egzersizleri veriyoruz. Aynı egzersizler otobüs veya tren yolculuklarında da uygulanmalıdır.

1) Parmak ucunda yükselme ve oturarak baldır hareketi, oturduğunuz yerde parmak uçlarınızda yükselerek baldır kaslarınızı gerin.

2) Koltuğa tam yaslanarak sırtı gerdirme ve gevşetme hareketi

3) Oturduğunuz yerde gövdeyi sağa ve sola döndürmek suretiyle bel hareketi,

4) Koltukta öne ve arkaya doğru eğilerek arka bel hareketi

5) Karşı koltuğa ayak parmaklarını dayayarak bacak kaslarını gerdirme hareketi

6) Bacakları geriye doğru çekerek arka bacak kaslarını çalıştırma hareketi

7) Karın kaslarını içeriye çekerek gevşetme ve gerdirme hareketi

8) Parmakları birbirine kenetleyerek gerdirme hareketi

9)Omuzlarınızla daireler çizin, omzunuzu yukarı, öne ve arkaya hareket ettirin

10)Boyun egzersizleri yapın, boynunuzu arkaya, öne, sağa ve sola yatırın ayrıca sağa ve sola dönerek rotasyon hareketi yapın

Bütün bu hareketler kasların izometrik olarak kasılma esasına dayanmaktadır. Eğer her hareketi yolculuk esnasında 1 veya 3 set arasında ve 15-20 tekrarlık bir uygulamayla yaparsanız, oturduğunuz yerde dahi kaslarınızda çok etkili bir gerilme ve çalışma hissederek zinde kalacaksınız.

Araba kullananlar açısından da, her iki saate bir 5-10 dakika dinlenerek, bunun 2-3 dakikasın da gerdirme ve gevşeme hareketleri yapmak da uzun ve sağlıklı bir kullanım için çok faydalıdır. Bu egzersizler uzun süreli bütün seyahatlerde uygulanabildiği gibi, tümüyle günlük yaşa içinde de eğer durağan bir çalışma ve iş temponuz varsa, tatbik edilerek gün boyu zinde kalınarak çok faydalar sağlanabilir. Stres ve gerilimi atmak için de ideal hareketlerdir.

2

https://www.hurriyet.com.tr/aile/uzun-yolculuga-cikacaklar-dikkat-426309

Uzun yolculuğa çıkacaklar dikkat!

Yaz mevsiminin başlaması ile birlikte tatil sezonu açıldı. Uçak ve araç ile yapılan uzun yolculuklarda hareket alanının kısıtlanması, ağrılara ve şişliklere neden olabiliyor. Konu ile ilgili Op. Dr. Enis Yıldırım, tatil planı yapanlara önerilerde bulundu.

Yaz tatilinin gelmesi ve sınavların bitmesiyle artık herkes tatil havasına girdi. Hayalleri kurulan ve planları yapılan uzak-yakın tatiller başladı. Kimileri her şey dahil otellerde tam teşekküllü bir tatil modunu seçerken, kimileri de maceraperest seçeneklerle daha hareketli günler geçirecek. Hangi tür tatil olursa olsun, herkes bir şekilde gitmek istediği yere ulaşmak ve geri dönmek için yolculuk yapacak. Ancak uzun yolculuklar, kimi zaman tatilleri keyifsiz hale getirebilir…

UZUN SÜREN YOLCULUKLARDA AĞIRLARA DİKKAT!

İster araç, ister uçakla olsun, uzun yolculuklarda kas-iskelet ve dolaşım sistemimiz, hareketsiz kalmanın etkisiyle farklı sorunlar yaşayabilir. Boyun ve sırt ağrıları, eklem tutulmaları ve bacaklarda şişlikler bu sorunların en bilinenleridir. Fakat, basit bir takım önlemler alarak, bu sorunlardan kaçınmak mümkün olabilir.

Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Enis Yıldırım, tatile çıkacaklar için, “Yolculuk sırasında eğer araçtaysanız, saat başı kısa molalar vererek araç dışına çıkıp birkaç adım yürüyerek veya uçaktaysanız koridorda birkaç adım atarak, buna benzer tüm sorunların oluşma ihtimalini azaltabilirsiniz. Bu önlem, eklemleri ve kasları çalıştırıp kasılmalarını önlemekle kalmaz, aynı zamanda kan dolaşımını da hızlandırıp özellikle bacakta oluşabilecek şişliklerin önüne geçebilir.” dedi.

Araçlarda veya uçaklarda bulunan koltuklar bir takım standartların ortalaması alınarak üretilir. Hal böyle olunca her insan her araçta rahat etmeyebilir. Bu uyumsuzluk özellikle boyun, sırt ve bel ağrılarına neden olabilir.

·         Aracı kullanan kişi ve yolcular, kendilerine uygun bel ve boyun desteği kullanarak rahat bir yolculuk geçirebilir.

·         Oturma bölgesinde yaşanan uyumsuzluklar genelde şoförler için rahatsızlık verici olabilir. Aracı kullanacak kişiler, uygun boyutlarda yastık kullanarak tüm üst bacak altını desteklemek suretiyle, bacak arkasına gelecek baskıları önleyerek daha rahat kaslar ve daha hızlı kan dolaşımı elde edebilir.

·         Suni veya gerçek deri kaplamalı koltuklar, sırt ve kalça bölgesinde terlemelere neden olur. Uzun yolculuklarda bu terleme, hem sıvı ve mineral kaybına hem de terleme olan bölgelerin daha sonra rüzgara maruz kalması halinde kas spazmlarına neden olabilir. Bu sorunların önüne geçebilmek adına özellikle yazın seyahat ederken araç koltuklarının nefes alabilen (Pamuklu, keten veya hasır vs.) materyaller ile kaplanabilir. Eğer uzun vadeli bir çözüm için vaktiniz yoksa, oturma bölgesi için kullanmadığınız bir yastık kılıfı, sırt bölgesi içinse bir t-shirt, acil yardım için iyi seçenekler olacaktır.

SIVI KAYBI KAS SPAZMINA NEDEN OLABİLİR!

·         Konuyla ilgili bilgi vermeye devam eden Op. Dr. Enis Yıldırım, “Sıvı kaybı, uzun seyahatlerde ciddi sorun oluşturur. Klimanın neredeyse çoğu araçta bulunmasıyla beraber serin ortamlarda seyahat edilmekte, ancak unutulmamalı ki serin ortam sıvı kaybının önüne geçemez. Sıvı ve mineral kaybı kas spazmı ve yorgunluk hissine neden olur. Bu durumun kötü etkilerinden kurtulmak için verilen kısa molalarda su, soda, ayran veya meyve suyu tüketilmelidir.” açıklamalarında bulundu.

 

3

https://www.haberturk.com/saglik/haber/53287-yolculuklarda-hareketsiz-kalmayin

Yolculuklarda hareketsiz kalmayın

29.01.2008 - 11:13

4 saati aşkın yolculuklarda, kanın bacaklarda toplanması ölüme bile sebep olabiliyor..

Hareket etmeksizin oturularak yapılan sık seyahatler ile 4 saati aşkın yolculuklarda, kanın bacaklarda toplanması ve dolaşım yavaşlamasının venöz trombo emboliye (bacaklarda kan pıhtılaşması) neden olabileceği, bu durumun sık rastlanmasa da ölümle sonuçlanabileceği bildirildi.

Kocaeli Üniversitesi (KOÜ) Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Ahmet Ilgazlı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, sık seyahat edenler ile seyahatlerde 4 saatten fazla hareketsiz kalanların venöz trombo emboli riski taşıdığını, riskin seyahatten sonra 1 ay daha devam ettiğini belirtti.

Bacaklar oturur pozisyondayken diz eklemi ve büküm yerlerinin bir sıkışıklığa maruz kaldığını, bacaklardaki kan akışının damarların bükülmesinden dolayı kesintiye uğrayabileceğini ifade eden Ilgazlı, kanın bacakların alt kısmında göllenmeye başlaması ve rahat devir daim yapamamasına neden olduğunu söyledi.

Dolaşımın yavaşlamasından dolayı damar duvarında oluşan küçük bozukluklarda kanın yoğunlaştığına, kişinin yeterli sıvı almamış olmasının da etkisiyle diz altında birikmeye başladığına dikkati çeken Ilgazlı, şu bilgileri verdi:

''Kanın bacaklarda birikmesinin sonucu pıhtı oluşuyor, bu pıhtının bacak damarını tıkamasına 'venöz trombo emboli', buradan kopan parçanın dolaşım yoluyla akciğere gitmesi durumuna 'akciğer embolisi' (pulmoner emboli) oluşuyor.

Damarın tıkanmasıyla bacakta şişme, ağrı, kızarıklık, ödem oluşuyor. Eğer bu pıhtı kopar, dolaşıma katılır akciğer damarlarına gelir, burada büyük bir damarı tıkarsa öksürük, ani göğüs ağrısı, nefes darlığı oluşur, tıkanan damarın büyüklüğüne bağlı olarak terleme, tansiyon düşüklüğü, şok, ani ölüm dahi olabilir.''

Dünya Sağlık Örgütünün yılda 2 milyar insanın uçakla seyahat ettiğini, normal sağlıklı kişilerde bu durumun görülme olasılığını 6 bin uçuşta bir olduğunu açıkladığını dile getiren Ilgazlı, çok sık görülen bir durum olmadığına, ancak yalnızca uçak seyahatlerinin değil, otobüs, tren ve otomobil yolculuklarında da bu duruma dikkat edilmesi gerektiğini vurguladı.

-EKONOMİ SINIF SENDROMU-

Uçak yolculuğundaki 'derin ven trombozu' adı verilen genellikle bacak veya baldır toplardamarlarında oluşan pıhtının bir parçasının yerinden kopup dolaşıma katılması durumunun, yaklaşık 70 yıl önce fark edildiğine değinen Ilgazlı, şöyle devam etti:

''Uçaklarda, koltuk araları daha dar, bacak hareketlerinin daha kısıtlı olduğu ekonomi sınıflarında risk artmasından dolayı 1980'li yıllarda buna 'Ekonomi Sınıf Sendromu' denilmiş. Ancak lüks sınıflarda da görülebilir, kişi lüks sınıfta da hareket etmeksizin seyahat ettiyse risk taşımaktadır.''

-TAVSİYELER-

Seyahatlerde, susuz kalanlar, şişmanlar, aşırı kısa ve aşırı uzun boylular, hamileler, yaşlılar, kanser, şeker ve tansiyon hastalığı olanlar ile daha önce cerrahi müdahale geçirmiş kişilerde riskin arttığına dikkati çeken Ilgazlı, yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:

 

·         ''Kan akışkanlığının artması için sıvı alınmalı, alkol ve kahve türü içecek kullanımından kaçınılmalı, bacaklara masaj yapılmalı,

·         ayaklar sıklıkla çevrilerek,

·         kasıp germe hareketleriyle kan dolaşımına katkı sağlanmalı.

·         Uçak ve tren yolculuklarında koridorlarda küçük gezintiler,

·         otomobil ya da otobüs seyahatlerinde ise 4 saati aşmayacak sürelerde molalar verilmelidir.

·         Seyahatlerde sıkı çoraplar giymemek,

·         bacakları çok sıkan dar pantolon giymemek,

·         bacak bacak üzerine atmamak hayati önem taşımaktadır.

·         Doğuştan, kalıtsal risk faktörü varsa, kişi önceden emboli geçirmişse hekim kontrolünde seyahat öncesi ve sonrasında kan sulandırıcı ilaç kullanılabilir.''

 

Ilgazlı, seyahatler dışında, bacağı kırık kişilerin, damar duvarları bozuk olan yaşlıların, şeker, hipertansiyon hastalarının da emboli oluşumu için risk taşıdığını kaydetti.

AA

4

Seyahate çıkacak kişilere öneriler!

01.07.2016 - 10:50

Seyahate çıkacak vatandaşları uyaran uzmanlar, dikkat edilecek birkaç hususla kusursuz bir yolculuk geçirmenin mümkün olduğunu belirtti

Bayram tatilinin yaklaşmasıyla birlikte seyahate çıkacak vatandaşları uyaran uzmanlar, dikkat edilecek birkaç hususla kusursuz bir yolculuk geçirmenin mümkün olduğunu söyledi.

TATİLİNİZİN TADI KAÇMASIN İSTİYORSANIZ BUNLARA DİKKAT!

Ramazan Bayramı tatilinin 9 güne çıkmasıyla birlikte yolculuk hazırlıkları yapan kişileri uyaran uzmanlar, tatilin tadının kaçmaması için dikkat edilmesi gerekenleri sıraladı. Tatilde uzun yolculuklarda insanı zorlayan durumların oluşabileceğine dikkati çeken Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Hüseyin Çelen, bazı durumlarda hafif düzeyli kas eklem ağrılarının, kişinin sağlık problemlerine bağlı hayatını tehdit edebilecek seviyelere uzanabileceğini söyledi. Kişinin genel sağlık durumuyla yakından ilişkili olmakla birlikte, hiçbir sağlık sorunu olmayanlarda bile yolculuk süresinin uzamasına paralel sorunların görülebileceğini açıklayan Dr. Çelen, şöyle devam etti:

"Yolculukta problemlerin ilk kaynağı uzun oturma süresi ve uygun olmayan oturma şekli ve oturma tertibatıyla ilişkilidir. Genel kabul olarak 45 dakikadan sonraya sarkan oturma süreleri omurga ağrısını artırmaya başlar. Bel ve kalça bölgeleri sürekli sabit yük altında kalmaya bağlı kompresyon ağrısı denilen vücut ağırlık merkezinin yer değiştirmemesine bağlı ağrılara maruz kalır. Diz ve boyun bölgeleri ise sürekli sabit kalmaya bağlı kas yorgunluğu ve dolaşım sisteminde kan akım problemleri sebebiyle ağrır. Araç kullanan kişilerde ek olarak omuz ve kol eklemlerinde de ağrı oluşur. Dolaşım sistemi de kasların baskı yapıcı etkisinde azalmaya ve kişi susuz kalırsa ortaya çıkacak zorlanmaya bağlı problemlere yol açabilir. Bacaklarda, özellikle de ayak bilek çevresinde şişmeler, varislerde belirginleşme ve nadiren damar tıkanmaları görülebilir.

Periferik sinir sisteminde dolaşım zayıflamasına ve basınca maruz kalmaya bağlı vücudun birçok bölgesinde geçici uyuşmalar görülür. Bu problemlerin oluşmasında aracın koltuğunun alçak olup olmaması, kişinin boyuna uygunluğu, bel ve boyun desteğinin varlığı önemlidir."

Dr. Çelen, iyi bir yolculuk için dikkat edilmesi gerekenleri ise şöyle sıraladı:

·         "Yolculuk öncesi uykunun kaliteli bir şekilde yeterli yapılmış olması.

·         Uzun yolculuklar boyunca özellikle de yolculuk sonuna doğru bilinçte dalgalanmaya neden olabilir, uyku problemleri ciddi kazalara yol açabilir.

·         Yolculuğa uygun, rahat giyinilmesi önemlidir. Çok dar, terletici giysilerden kaçınılmalıdır.

·         Koltuğun ayarı kişiye özel yapılmış olmalıdır. Bel desteği, yükseklik, boyun desteği, direksiyona yakınlık-uzaklık ayarlanmalıdır.

·         Güneş gözlüğü, sıcak yaz günleri araç kullanımı için lüks değil ihtiyaçtır, buna dikkat edilmelidir.

·         45 dakikadan uzun oturmak tavsiye edilmemekle beraber, çok sık mola vermek sürücünün motivasyonunu azaltabileceğinden en geç 2 saat sonunda çok uzun olmasa da bir mola vermek önerilir.

·         Aracı durdurup 5-10 adım atmak, hafif gerinme esneme hareketleri yapmak çok faydalıdır.

·         Uzun mola verilecekse de tüm molayı oturarak değil mümkünse sürenin çoğunda yürüyüş yaparak geçirip bu şekilde dinlenme yoluna gidilmelidir.

·         Sık sık sıvı tüketmek, dolaşımdan kaynaklanabilecek sorunları azaltmak için gereklidir.

·         Yine bacak kaslarını, oturulan yerde kasıp bırakarak yapılan 5-8 tekrarlı izometrik hareketler de hem şişlik oluşmasını hem de olası damar tıkanıklığının önlenmesi için faydalıdır.

·         Sinir ile ilgili ağrılı durumu olan kişiler bel fıtığı ve siyatik sorunlarına karşı ekstra dikkat etmelidir. Çünkü uzun oturma süresi bu tip ağrıları aşırı derecede artırabilir.

·         Ayrıca sürekli cam açık şekilde vücudun sert hava akımlarına maruz bırakılması da bazı sinir dokusu problemlerine neden olabilir.

·         Küçük ayrıntılara dikkat edilerek rahat ve sağlıklı bir yolculuk yapılabilir."

İHA