Ansiklopedilerde Atatürk Maddeleri Derleme Taslağı 24.4.2025

 

Ansiklopedilerde Atatürk Maddeleri Derleme Taslağı

24.4.2025

ansiklopedilerde atatürk maddelerini derlemek istiyorum. bir rehber, yol haritası hazırlar mısınız

 

Chat Gpt

Bu çok değerli ve özgün bir çalışma olur. Atatürk maddelerini ansiklopedilerden derlemek, hem Atatürk’ün nasıl anlatıldığını hem de dönemsel bakış açılarını ortaya koyar. Böyle bir projeyi sistemli bir şekilde yürütmeniz için aşağıda ayrıntılı bir rehber ve yol haritası hazırladım:

📘 AMAÇ:

Farklı ansiklopedilerde yer alan "Atatürk" maddelerini toplayarak, içeriklerini karşılaştırmak, dönemsel, ideolojik ve ansiklopedik yaklaşımları analiz etmek.

🗺️ GENEL YOL HARİTASI

1. Kapsamın Belirlenmesi

• Zaman aralığı: 1923’ten günümüze mi, 1950 sonrası mı?
• Dil: Sadece Türkçe mi, İngilizce, Fransızca, Almanca gibi yabancı diller de dahil mi?
• Tür: Genel kültür ansiklopedileri mi, tematik ansiklopediler mi (örneğin edebiyat, tarih)?
• Yayınevi türü: Resmî devlet ansiklopedileri, özel yayınevleri, akademik kurumlar?

2. Kaynakların Tespiti

Aşağıdaki kategorilere göre bir liste yapılabilir:

📚 A) Türkiye'de Yayınlanmış Genel Ansiklopediler

• Meydan Larousse
• AnaBritannica
• Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi
• Türk Ansiklopedisi (Milli Eğitim Bakanlığı, 1943-1981)
• İslam Ansiklopedisi (DİA ve eski İA)
• MEB Ansiklopedisi
• Rehber Ansiklopedisi
• Temel Britannica
• Milliyet Büyük Larousse
• Doğan Büyük Ansiklopedi
• Gelişim Hachette

🌍 B) Yabancı Genel Ansiklopediler

• Encyclopædia Britannica
• Larousse (Fransızca)
• Brockhaus (Almanca)
• Enciclopedia Italiana
• Collier’s Encyclopedia

🎓 C) Tematik / Akademik Ansiklopediler

• İslam Ansiklopedisi (TDV & İA)
• Tarih ve Toplum Ansiklopedisi
• Türkiye Tarihi Ansiklopedisi
• Cumhuriyet Ansiklopedisi
• 20. Yüzyıl Ansiklopedisi

💻 D) Dijital Ansiklopediler / Veri Tabanları

• Wikipedia
• Britannica Online
• TDV İslam Ansiklopedisi (islamansiklopedisi.org.tr)
• Türkçe Vikipedi
• Yordam Kitaplık (bazı özel ansiklopedik dizinler)

3. Maddelerin Toplanması

✍️ Derleme Yöntemi:

• Madde başlığı: Atatürk, Mustafa Kemal, Gazi Mustafa Kemal Atatürk
• Alt maddeler: Atatürk İlkeleri, Atatürkçülük, Atatürk’ün Hayatı, Atatürk Dönemi, Atatürk’ün Sanata Bakışı, vb.

📑 Her madde için not alınması gerekenler:

• Yayın adı
• Cilt ve sayfa numarası
• Yayın yılı
• Yazar (varsa)
• Madde uzunluğu (sayfa/sütun ölçüsü)
• Madde başlığı
• Özet içerik veya tam metin
• Görseller, portreler, şemalar var mı?

4. Tasnif ve Karşılaştırma

• Kronolojik sıralama
• İdeolojik yaklaşım farkları (örnek: 1960’lar–1980’ler–2000’ler)
• Ansiklopedik üslup farkları (bilimsel, anlatısal, polemik içeren, tarafsız vb.)
• Yabancı ansiklopedilerdeki yer verme oranı ve bakış açısı

5. Projenin Yayına Hazırlanması

📖 Yayın Formatı Önerileri:

• Bibliyografik Derleme: “Ansiklopedilerde Atatürk: 1923–2025”
• Karşılaştırmalı İnceleme: “Atatürk Maddeleri Üzerinden Türkiye’de Fikir Değişimleri”
• Dijital Arşivleme: Taranmış metinlerin dijital bir koleksiyonu

💡 Alternatif Yayın Yolları:

• Akademik makale
• Kapsamlı bir kitap
• Blog dizisi
• Belgesel veya video içerik serisi

6. Özel Notlar

• Bazı maddeler aynı başlıkla farklı ciltlerde tekrar edebilir, dikkat edilmeli.
• Kimi ansiklopediler Atatürk maddesini doğrudan vermez, farklı başlıklar altında ele alır (örneğin "Cumhuriyet", "Millî Mücadele", "İnkılaplar").
• Yazar imzalı maddeler, anonim maddelere göre analizde daha anlamlıdır.

İsterseniz bu listeye ek olarak her bir ansiklopedinin "Atatürk" maddesini tek tek analiz edecek bir şablon da oluşturabilirim. Hazırsanız onunla başlayabiliriz.

 

ansiklopedilerde Atatürk maddeleri derleme düşüncesi taslağı hayali için bir makale yazar mısınız?

Gemini

Elbette, hayali bir ansiklopedi için Atatürk maddeleri derleme düşüncesi üzerine bir makale taslağı hazırlayabilirim:

Bir Hayalin İzinde: Ansiklopedilerde Atatürk Maddelerini Derlemek

Tarihin derinliklerinden süzülerek günümüze ulaşan, bir milletin kaderini değiştiren ve çağdaş bir vizyonun mimarı olan Mustafa Kemal Atatürk, sadece Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu değil, aynı zamanda düşünceleri, devrimleri ve mirasıyla evrensel bir figürdür. Onun yaşamı, mücadelesi, ilke ve inkılapları, sayısız araştırmaya, yoruma ve değerlendirmeye konu olmuştur. Peki, bu zengin ve çok katmanlı birikimi, modern bir ansiklopedinin sayfalarında nasıl derleyebiliriz? İşte bu hayali yolculuğun taslağı...

Amaç: Kapsamlı, Objektif ve Dinamik Bir Kaynak Yaratmak

Bu hayali projenin temel amacı, Atatürk'ü ve onun etkilerini farklı disiplinlerden uzmanların katkılarıyla, en kapsamlı, objektif ve dinamik şekilde ele alan ansiklopedi maddeleri oluşturmaktır. Bu maddeler, sadece kronolojik bir yaşam öyküsü sunmakla kalmayacak, aynı zamanda Atatürk'ün düşünce sistemini, gerçekleştirdiği devrimlerin toplumsal, siyasi, ekonomik ve kültürel etkilerini derinlemesine inceleyecektir. Hedef, okuyucuya güvenilir ve çok yönlü bir bilgi kaynağı sunarak, Atatürk'ü farklı açılardan anlama ve değerlendirme imkanı yaratmaktır.

Kapsam: Disiplinlerarası Bir Yaklaşım

Atatürk maddeleri derlemesi, tek bir disiplinin sınırlarına hapsolmamalıdır. Tarih, siyaset bilimi, sosyoloji, hukuk, ekonomi, felsefe, edebiyat, sanat tarihi ve uluslararası ilişkiler gibi farklı alanlardan uzmanların katkılarıyla zenginleştirilmelidir. Örneğin:

·         Tarih: Atatürk'ün çocukluğu, eğitimi, askeri kariyeri, Kurtuluş Savaşı'ndaki liderliği, Cumhuriyetin kuruluşu ve ilk yılları detaylı bir şekilde ele alınacaktır. Dönemin siyasi ve sosyal koşulları, savaşın seyrini etkileyen faktörler ve Cumhuriyetin inşası sürecindeki zorluklar analiz edilecektir.

·         Siyaset Bilimi: Atatürk'ün siyasi düşünceleri, egemenlik anlayışı, demokrasi vizyonu, tek parti dönemi uygulamaları ve çok partili hayata geçiş çabaları farklı perspektiflerden değerlendirilecektir.

·         Hukuk: Atatürk'ün hukuk devrimi, laik hukuk sisteminin kurulması, medeni kanun ve diğer önemli yasal düzenlemelerin içeriği ve etkileri incelenecektir.

·         Sosyoloji: Atatürk'ün toplumsal değişim projeleri, kadın hakları, eğitim reformu, kılık kıyafet devrimi ve modernleşme çabalarının toplumsal yansımaları analiz edilecektir.

·         Ekonomi: Atatürk dönemi ekonomi politikaları, sanayileşme hamleleri, tarım politikaları ve ekonomik bağımsızlık ideali değerlendirilecektir.

·         Felsefe: Atatürk'ün düşünce yapısını etkileyen felsefi akımlar, akılcılık, bilimsellik ve pozitivizm gibi kavramlara yaklaşımı irdelenecektir.

·         Uluslararası İlişkiler: Atatürk'ün dış politikası, barışçıl yaklaşımı, bölgesel iş birliği çabaları ve Türkiye'nin uluslararası arenadaki konumu analiz edilecektir.

Derleme Süreci: Titizlik ve İş Birliği

Bu hayali projenin başarısı, titiz bir derleme süreci ve farklı uzmanlar arasındaki etkin iş birliğine bağlıdır. Süreç şu aşamaları içerebilir:

1.    Kapsamlı Bir Madde Listesi Oluşturma: Atatürk'ün yaşamı, düşünceleri, devrimleri, ilkeleri ve etkilediği alanları kapsayan detaylı bir madde listesi hazırlanmalıdır.

2.    Uzman Yazar Kadrosu Oluşturma: İlgili disiplinlerde yetkin ve Atatürk konusunda uzmanlaşmış akademisyenler ve araştırmacılar davet edilmelidir.

3.    Yazım Kılavuzu ve Standartlar Belirleme: Maddelerin tutarlı bir üslup ve formatta yazılması için detaylı bir yazım kılavuzu oluşturulmalıdır. Objektiflik, kaynak gösterme ve akademik dürüstlük temel ilkeler olmalıdır.

4.    Hakem Değerlendirme Süreci: Yazılan maddeler, alanında uzman hakemler tarafından değerlendirilerek bilimsel doğruluk ve nesnellik sağlanmalıdır.

5.    Redaksiyon ve Yayın Süreci: Hakem onayından geçen maddeler titiz bir redaksiyon sürecinden geçirilerek yayın için hazırlanmalıdır. Dijital platformlar aracılığıyla sürekli güncellenebilir ve geliştirilebilir bir yapı oluşturulmalıdır.

Sonuç: Geleceğe Işık Tutan Bir Miras

Bu hayali ansiklopedi projesi, Atatürk'ün mirasını gelecek nesillere aktarmak, onun düşüncelerini doğru ve kapsamlı bir şekilde anlamak ve anlatmak için eşsiz bir fırsat sunmaktadır. Farklı disiplinlerin katkısıyla oluşturulacak bu ansiklopedi, sadece bir bilgi kaynağı olmakla kalmayacak, aynı zamanda Atatürk'ün evrensel değerlerini ve vizyonunu daha geniş kitlelere ulaştırmaya hizmet edecektir. Bu hayal, titiz bir çalışma ve ortak bir amaç etrafında birleşen uzmanların çabasıyla gerçeğe dönüşebilir ve Atatürk'ün ışığı, ansiklopedilerin sayfalarında daima parlamaya devam edebilir.

 

Chat Gpt

Yanıt 1

Tabii! İşte "Ansiklopedilerde Atatürk Maddeleri Derleme Düşüncesi Taslağı Hayali" başlıklı bir makale:

---

Ansiklopedilerde Atatürk Maddeleri Derleme Düşüncesi Taslağı Hayali

Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, yalnızca Türkiye'nin değil, dünya tarihinin de en seçkin şahsiyetlerinden biridir. Onun hayatı, düşünceleri, devrimleri ve eserleri üzerine yazılanlar, zamanla muazzam bir külliyat oluşturmuştur. Bu külliyatın önemli bir bölümü de ansiklopedilerde yer alan "Atatürk" maddelerinde kendini göstermektedir. Ancak, bugüne kadar farklı ansiklopedilerde yayımlanan Atatürk maddeleri üzerine sistemli bir derleme ve karşılaştırmalı bir inceleme yapılmamıştır. Bu yazı, böyle bir çalışmanın hayalini kurmak ve temel taslağını çizmek amacıyla kaleme alınmıştır.

1. Çalışmanın Gerekçesi ve Önemi

Ansiklopediler, bilgiye sistematik ve derli toplu erişim sağlama amacı güden kaynaklardır. Her ansiklopedi, yayımlandığı dönemin bilgi birikimi, kültürel eğilimleri ve ideolojik bakış açılarını yansıtır. Bu nedenle, farklı dönemlerde ve farklı ülkelerde yazılan Atatürk maddeleri, hem Atatürk'ün evrensel algısının izini sürmemize hem de tarihsel bilgi akışındaki değişimleri görmemize imkân tanır. Böyle bir derleme, Atatürk'ün nasıl anlatıldığını, hangi yönlerinin öne çıkarıldığını, hangi konuların ihmâl edildiğini gözler önüne serebilir.

2. Derleme Yöntemi

Bu çalışma için izlenmesi planlanan yöntem şu ana başlıklar etrafında şekillenebilir:

• Kaynak Tarama: Türkiye'de ve dünyada yayımlanmış genel ansiklopediler, tematik ansiklopediler (örneğin askerî, eğitim, siyaset ansiklopedileri) ve çocuk ansiklopedileri taranacak.
• Maddenin Tespiti: "Atatürk", "Mustafa Kemal", "Mustafa Kemal Atatürk" başlıkları altında yer alan maddeler derlenecek.
• Metinlerin Tam Metin Olarak Aktarımı: Maddeler birebir yazıya geçirilecek; varsa ekli görseller de kaydedilecek.
• Bibliyografik Künyelerin Oluşturulması: Her madde için ansiklopedinin adı, yayım yılı, cilt ve sayfa bilgileri gibi detaylı künyeler hazırlanacak.
• Kronolojik ve Tematik Sınıflama: Maddeler yayımlandıkları tarihe ve ele aldıkları temalara göre sınıflandırılacak.
• İnceleme ve Analiz: Maddelerin uzunlukları, dil ve anlatım özellikleri, vurgulanan olaylar ve kavramlar gibi unsurlar analiz edilecek.

3. Beklenen Kazanımlar

Bu hayali gerçekleştirmek, hem bilim dünyasına hem de Atatürk araştırmalarına çeşitli katkılar sunabilir:

• Birincil Kaynak Oluşturma: Ansiklopedilerdeki Atatürk maddelerinin sistemli bir şekilde toplanması, araştırmacılar için birincil bir kaynak havuzu sağlar.
• Zaman İçindeki Algı Değişiminin İzlenmesi: Atatürk'ün anlatımındaki üslup ve içerik değişiklikleri üzerinden dönemsel algı farklılıkları analiz edilebilir.
• Uluslararası Perspektif: Yabancı ansiklopedilerdeki Atatürk maddeleri ile yerli ansiklopediler karşılaştırılarak Atatürk'ün küresel algısı üzerine değerlendirmeler yapılabilir.
• Eğitim ve Kültür Politikaları Açısından Veriler: Hangi dönemlerde Atatürk’ün hangi yönlerinin öne çıkarıldığı, eğitim ve kültür politikaları ile ilişkilendirilebilir.

4. Karşılaşılabilecek Zorluklar

Bu hayalin gerçekleştirilmesi yolunda bazı güçlükler de öngörülebilir:

• Eski ansiklopedilere erişimde yaşanabilecek güçlükler.
• Bazı maddelerin taraflı, eksik veya hatalı bilgiler içermesi.
• Yabancı ansiklopedilerde dil farklılıkları nedeniyle uzman çevirmen ihtiyacı.
• Derlenen verilerin düzenli ve sistematik bir biçimde sınıflandırılması için zaman ve emek yoğun çalışma gereksinimi.

5. Sonuç: Bir Rüyanın Peşinden

"Ansiklopedilerde Atatürk Maddeleri Derleme" hayali, Atatürk'ün kültürel ve entelektüel mirasını farklı bir açıdan ele almak için değerli bir girişimdir. Bu rüya, sadece bir derleme değil, aynı zamanda Atatürk'ün tarih içindeki anlatımının da bir panoramasını sunar. Üstelik böyle bir çalışma, bilgi düzenleme, koruma ve aktarma kültürümüz açısından da kıymetli bir örnek teşkil eder.

Bu düşüncenin peşinden gidenler, yalnızca bir bilgi hazinesi derlemekle kalmayacak, aynı zamanda tarih ve kültür bilincimize katkıda bulunan kalıcı bir eser bırakacaklardır.

---

İstersen bu makaleyi daha da ayrıntılandırabiliriz: Mesela, hangi ansiklopediler öncelikli alınmalı, madde analizi için örnek tablo yapısı nasıl olmalı gibi konuları da ekleyebiliriz. İster misin?

 

 

 

 

 

…………………….

Notlarım;

Özerdim, Sami N ., “ Bir Atatürk Bibliyografyası H azırlanırken II: Türkçe Ansiklopedilerde ve Ansiklopedik Sözlüklerde Atatürk Maddeleri,” Yeni Politika, 1 (3, 1953). s- 5-7-

Yabancı ansiklopedilerde Atatürk maddeleri

Yerli ansiklopedilerde Atatürk maddeleri