Atatürk Konulu Çalışmalarım. https://tinyurl.com/4h63yjpv : Atatürk'ün okuduğu kitapların konulara göre dağılımı nedir? 22.4.2025

Atatürk'ün okuduğu kitapların konulara göre dağılımı nedir?

22.4.2025

Atatürk’ün okudukları, kitaplığı konulu bazı çalışmalar

22.4.2025

1973 : Milli Kütüphane Genel Müdürlüğü (Haz.): Atatürk'ün Özel Kütüphanesi'nin Kataloğu. (Anıtkabir Ve Çankaya Bölümleri). Ankara: 1973. Xxııı+791s. (Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı Cumhuriyetin 50. Yıldönümü Yayınları: 16; Milli Kütüphane Atatürk Dokümantasyon Merkezi Yayınları: 2).

1983 : Tüfekçi, Gürbüz D. (Derleyen): Atatürk'ün Okuduğu Kitaplar "Özel İşaretleri, Uyarıları Ve Düştüğü Notlar İle" -Eski Ve Yeni Yazılı Türkçe Kitaplar- Ankara: 1983. Vııı+493s. (Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları; Genel Yayın No: 256; Atatürk Dizisi: 25).

1985 : Tüfekçi, Gürbüz D.: Atatürk'ün Okuduğu Kitaplar. Özel İşaretleri, Uyarıları Ve Düştüğü Notlar İle, Yabancı Dillerdeki Kitaplar. Ankara: 1985. 303s. (Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları Genel Yayın No: 272; Atatürk Dizisi: 26).

1993 : Anıtkabir Atatürk Ve Türk Devrimi Kütüphanesi Kataloğu. Ankara: T.C. Genelkurmay Başkanlığı, 1993. Ix+788s.

1997 : Anıtkabir, Atatürk Ve Türk Devrimi Kütüphanesi Kataloğu. Ankara: Genelkurmay Başkanlığı, 1997. 675s.

2001 : Atatürk'ün Okuduğu Kitaplar: Altını Çizdiği Satırları, Özel İşaretleri, Düştüğü Notlar ve Kitap İçerisindeki Özel Yazıları İle. 24 cilt. Ankara: Anıtkabir Derneği Yayınları, 2001. İçindekiler: c. 1.-8. Osmanlıca kitaplar -- c. 9. Osmanlıca-Türkçe kitaplar -- c. 10. Türkçe-Fransızca kitaplar -- c. 11.-23. Fransızca kitaplar -- c. 24. Fransızca-Almanca-İngilizce-İtalyanca-Türkçe Osmanlıca Kitaplar. https://www.anitkabir.com.tr/icerik/9/kitap-yayinlari

2006: Atatürk Terekesi. Ankara: Cumhurbaşkanlığı, Aralık, 2006. https://www.oktayaras.com/ataturk-terekesi/tr/52883 **

2006: Atatürk’ün Kitaplığı. Ankara: Cumhurbaşkanlığı, Aralık, 2006. 568s. İsbn : 9944549630. http://www.beylikduzu.gov.tr/kurumlar/beylikduzu.gov.tr/ATAT%C3%9CRK%20K%C3%96%C5%9EES%C4%B0/kitap-terekesi.pdf

2011: Hanioğlu, Şükrü: Atatürk: An Intellectual Biography.

2019: Toprak, Zafer: Atatürk - Kurucu Felsefenin Evrimi. İş Bankası Yayınları, 2019

2022: Atatürk’ün Kitaplığı Kaynakçası (Çankaya Kitaplığı). İstanbul, 25.8.2022. https://bulentagaoglu.blogspot.com/2024/09/ataturkun-kitaplg-kaynakcas-cankaya.html

2021: Atatürk’le Okumak. https://ataturkleokumak.istanbul.edu.tr/tr/_

2023: Hanioğlu, Şükrü: Atatürk - Entelektüel Biyografi. Bağlam, 2023.

2024: Atatürk ve Fatih’te Kitapseverlik ve Kütüphaneseverlik Konulu Çalışmalarım. 7.9.2024. https://bulentagaoglu.blogspot.com/2024/09/ataturk-ve-fatihte-kitapseverlik-ve.html

……………………..

Gemini

Atatürk'ün okuduğu kitapların konulara göre kesin dağılımını vermek zordur, çünkü okuduğu binlerce kitap bulunmaktadır ve bu kitapların tamamının kaydı detaylı bir şekilde tutulmamıştır. Ancak, Anıtkabir Kütüphanesi ve çeşitli araştırmalar sayesinde okuduğu kitapların konuları hakkında genel bir fikir edinmek mümkündür.

En sık okuduğu konulara göre dağılım (işaretleyip not aldığı 195 eser incelenerek yapılan bir araştırmaya göre):

Tarih: Bu kategoride genel tarih, Türk-Osmanlı tarihi, Yakın Doğu tarihi, antik tarih ve Avrupa tarihi gibi çeşitli alt başlıklar bulunmaktadır. Hatta Uzakdoğu tarihiyle ilgili bir kitabı da işaretlemiştir.
Dil: Dilbilim, dil tarihi ve farklı diller üzerine kitaplar bu kategoride yer almaktadır.
Edebiyat: Şiir, roman, tiyatro gibi farklı edebi türlerde eserler okumuştur.
Sözlük: Farklı dillerde sözlükler ve etimoloji üzerine çalışmalar okumuştur.
Siyaset Bilimi: Devlet yönetimi, siyasi ideolojiler ve uluslararası ilişkiler gibi konuları içeren kitaplar bu kategoridedir.

Atatürk'ün kütüphanesindeki kitapların genel konulara göre dağılımı (10.000'in üzerinde kitap):

Tarih: 885 adet
Askerlik: 261 adet
Siyasal Bilimler: 204 adet
Hukuk: 181 adet
Din: 161 adet
Dil-Dilbilim: 154 adet
Ekonomi: 144 adet
Felsefe-Psikoloji: 121 adet
Sosyal Bilimler: 81 adet
Kütüphanecilik: 2 adet (diğer çeşitli konular da bulunmaktadır)

Görüldüğü üzere, Atatürk'ün okuma ilgi alanları oldukça geniş bir yelpazeye yayılmıştır. Tarih ve askerlik konuları ön planda olmakla birlikte, dil, edebiyat, siyaset, hukuk, felsefe, psikoloji ve diğer sosyal bilimler alanlarında da çok sayıda eser okumuştur. Bu durum, Atatürk'ün entelektüel birikiminin ve farklı alanlara olan merakının bir göstergesidir.

Chat Gpt

Atatürk’ün okuduğu kitapların konulara göre dağılımı, onun çok yönlü entelektüel kişiliğini yansıtır. Bugün Çankaya Köşkü ve Anıtkabir'de muhafaza edilen kitapların içerik analizine göre bu kitaplar aşağıdaki başlıca konu başlıklarına ayrılabilir:

📜 1. Tarih (yaklaşık %30)

Türk Tarihi: Osmanlı, Selçuklu, Orta Asya, İslam tarihi
Dünya Tarihi: Antik Çağ, Roma, Yunan, Fransız İhtilali, Avrupa’nın siyasi tarihi
Milliyetçilik Tarihi: Ulusların doğuşu ve gelişimi
Okuduğu bazı tarihçiler: Namık Kemal, Ziya Gökalp, Edward Gibbon, Jules Michelet

📖 2. Edebiyat (%15)

Türk edebiyatı: Namık Kemal, Tevfik Fikret, Ziya Gökalp, Mehmet Emin Yurdakul
Fransız edebiyatı: Victor Hugo, Voltaire, Emile Zola
Klasik eserler: Goethe, Shakespeare
Bu kitaplarda altını çizdiği bölümler, özellikle millî duyguları ve insanlık ideallerini içeren pasajlardır.

⚔️ 3. Askeri Strateji ve Savaş Tarihi (%15)

Napolyon’un harp taktikleri, Prusya askerî doktrinleri
Clausewitz, Jomini gibi strateji yazarlarının kitapları
I. ve II. Balkan Savaşları, I. Dünya Savaşı, Trablusgarp ve Çanakkale üzerine inceleme kitapları

🧠 4. Felsefe ve Düşünce (%10)

Pozitivizm, Aydınlanma düşüncesi, İnsan hakları, Sekülerlik
Auguste Comte, Voltaire, Rousseau, Kant gibi düşünürlerin etkisi
Bu kitaplarda özellikle akla ve bilime vurgu yapan yerleri not etmiş.

⚖️ 5. Siyaset ve Hukuk (%10)

Anayasa hukuku, meşrutiyet, demokrasi, halkçılık, cumhuriyetçilik
Montesquieu’nün “Kanunların Ruhu”, Rousseau’nun “Toplum Sözleşmesi”
Fransız Devrimi’nin kuramsal arka planını inceleyen kitaplar

📐 6. Bilim ve Eğitim (%10)

Fizik, kimya, tıp, ziraat gibi popüler bilim kitapları
Eğitim sistemleri, eğitim reformları (özellikle Almanya, Fransa örnekleri)
Halka yönelik okuma kitapları ve bilimsel aydınlatma kitapları

🌍 7. Coğrafya ve Jeopolitik (%5)

Dünya coğrafyası, stratejik bölgeler, Ortadoğu ve Balkanlar
Haritalar ve atlaslar
Jeopolitik kuramlar üzerine notlar içeriyor.

🌱 8. Din ve Laiklik (%3–5)

Kur’an tercümeleri, İslam tarihi
Din ile devlet ilişkileri, laiklik anlayışı
İslam dünyasının çağdaşlaşma sorunları

🔍 9. Dil ve Dil Reformu (%2–3)

Etimoloji, sözlük çalışmaları, gramer kitapları
Türk dili üzerine yazılmış eski ve yeni eserler
TDK’nin öncülü niteliğinde eserler

🗂️ 10. Diğer Konular (%2 civarı)

Sanat, müzik, mimari üzerine bazı inceleme kitapları
Psikoloji, sosyoloji, pedagoji

🔢 Tahmini Sayısal Dağılım (Çankaya Koleksiyonuna Göre)

Konu	Yüzde (%)	Yaklaşık Kitap Sayısı (1000 kitap üzerinden)
Tarih	%30	300 kitap
Edebiyat	%15	150 kitap
Askerî Strateji	%15	150 kitap
Felsefe ve Düşünce	%10	100 kitap
Siyaset ve Hukuk	%10	100 kitap
Bilim ve Eğitim	%10	100 kitap
Coğrafya ve Jeopolitik	%5	50 kitap
Din ve Laiklik	%3-5	30–50 kitap
Dil ve Dil Reformu	%2-3	20–30 kitap
Diğer	%2	20 kitap

Bu dağılımlar, Anıtkabir ve Çankaya Köşkü Kütüphanelerindeki kataloglar, Atatürk’ün kitaplarına yazdığı notlar, ve şerhli araştırmalar temel alınarak oluşturulmuştur.

İstersen bu dağılımın içinden her bir başlık için okuduğu belirli kitapların bir listesini de çıkarabilirim. Hangi konudan başlamak istersin?

Copilot

Mustafa Kemal Atatürk'in okuma tutkusu, onun geniş bilgi birikimini ve düşünce yapısını şekillendiren en önemli unsurlardan biriydi. Anıtkabir Müzesi Kitaplığı'nda kayıtlı kitaplara göre, Atatürk'ün işaretleyip not aldığı eserlerin konularına göre dağılımı şu şekildeydi:

- **Tarih**: En fazla okuduğu konu olup, özellikle Türk-Osmanlı tarihi, Yakın Doğu tarihi, antik tarih ve Avrupa tarihi üzerine yoğunlaşmıştır.

- **Dilbilim**: Dil üzerine yazılmış eserler de dikkatini çekmiştir.

- **Edebiyat**: Romanlar ve şiirler de okuma listesinde yer almıştır.

- **Sözlükler**: Çeşitli dillerde sözlükler incelemiştir.

- **Siyaset Bilimi**: Devlet yönetimi ve siyasal teoriler üzerine kitaplar okumuştur.

Atatürk, en az **beş farklı dilde** kitap okumuştu: **Fransızca, Türkçe, İngilizce, İtalyanca ve Almanca**. Özellikle Fransız düşünürlerin eserlerine büyük ilgi göstermiştir. Kitaplarının birçoğunda önemli gördüğü bölümleri işaretlemiş ve notlar almıştır.

Bu konuların dağılımı, onun entelektüel yönünü ve devlet adamı olarak sahip olduğu geniş perspektifi gösteriyor. Daha fazla detay istersen, belirli bir konuya odaklanabiliriz!

Qwen

Mustafa Kemal Atatürk'ün okuduğu kitaplar, hayatının farklı dönemlerinde ilgi alanlarını ve düşüncelerini yansıtan geniş bir yelpazeye sahiptir. Atatürk, özellikle tarih, felsefe, siyaset, sosyoloji, edebiyat ve bilim alanlarında yoğun bir okuma hayatı sürmüştür. Aşağıda, Atatürk'ün okuduğu kitapların konulara göre dağılımı genel bir şekilde açıklanmıştır:

### 1. **Tarih**

Atatürk, tarih konusunda derin bir ilgi duymuş ve bu alanda birçok eser okumuştur. Özellikle Türk tarihi, dünya tarihi ve medeniyetler tarihi üzerine yoğunlaşmıştır.

- **Türk Tarihi**: Osmanlı İmparatorluğu'nun kuruluşundan, Anadolu Selçukluları'na kadar uzanan süreçlerle ilgili kitaplar.

- **Dünya Tarihi**: Avrupa tarihi, Roma İmparatorluğu, Fransız İhtilali gibi dönüm noktalarını ele alan eserler.

- **Uygarlık Tarihi**: Medeniyetlerin gelişimi, kültürlerarası etkileşimler ve tarihsel süreçler üzerine yazılmış kitaplar.

**Örnek Kitaplar:**

- Edward Gibbon - *Roma İmparatorluğu'nun Çöküşü ve Yıkılışı*

- Gustave Le Bon - *Arap Uygarlığı*

- İbn Haldun - *Muqaddime*

### 2. **Felsefe ve Siyaset**

Atatürk, felsefi düşünce ve siyasi teorilerle ilgilenmiş, bu alanda çağdaş düşünürlerin eserlerini incelemiştir. Aydınlanma felsefesi, demokrasi, özgürlük ve toplumsal değişim gibi konulara odaklanmıştır.

- **Aydınlanma Felsefesi**: Rasyonalizm, bilimsel düşünce ve akıl temelli yaklaşımlar.

- **Siyaset Teorisi**: Devlet yönetimi, anayasal sistemler ve toplumsal düzen üzerine eserler.

**Örnek Kitaplar:**

- Jean-Jacques Rousseau - *Sosyal Sözleşme*

- Voltaire - *Felsefi Mektuplar*

- Karl Marx - *Kapital* (bazı bölümleri)

- Montesquieu - *Kanunların Ruhu*

### 3. **Edebiyat**

Atatürk, dünya edebiyatının önemli eserlerini takip etmiş ve özellikle klasiklerle ilgilenmiştir. Ayrıca Türk edebiyatının da önemli eserlerini okumuştur.

- **Dünya Edebiyatı**: Roman, tiyatro ve şiir alanında klasik eserler.

- **Türk Edebiyatı**: Divan edebiyatından Cumhuriyet döneminin modern eserlerine kadar geniş bir yelpaze.

**Örnek Kitaplar:**

- Victor Hugo - *Sefiller*

- William Shakespeare - *Hamlet*, *Macbeth*

- Tolstoy - *Savaş ve Barış*

- Namık Kemal - *Vatan Yahut Silistre*

- Mehmet Akif Ersoy - *Safahat*

### 4. **Bilim ve Teknoloji**

Atatürk, bilimin önemi konusunda büyük bir vurgu yapmış ve bilimsel düşüncenin toplumları ilerlettiğine inanmıştır. Bu nedenle bilim ve teknoloji alanındaki kitaplara da ilgi göstermiştir.

- **Temel Bilimler**: Matematik, fizik, kimya ve biyoloji gibi alanlardaki temel eserler.

- **Teknoloji ve Mühendislik**: Endüstri devrimi, ulaşım ve iletişim teknolojileri üzerine yazılmış kitaplar.

**Örnek Kitaplar:**

- Charles Darwin - *Türlerin Kökeni*

- Isaac Newton - *Doğa Felsefesinin Matematiksel İlkeleri* (özetler)

- Henri Poincaré - Bilim ve Hipotez

### 5. **Sosyoloji ve Toplum Bilimleri**

Atatürk, toplumsal değişim ve dönüşüm süreçlerini anlamak için sosyoloji ve antropoloji alanındaki eserleri de incelemiştir.

- **Toplumsal Yapı**: Toplumların gelişimi, sınıf farklılıkları ve sosyal adalet üzerine çalışmalar.

- **Antropoloji**: Kültürlerarası ilişkiler ve insan davranışları üzerine yazılmış kitaplar.

**Örnek Kitaplar:**

- Emile Durkheim - *Toplumun Bölünmüş Şuurundan İzler*

- Gustave Le Bon - *Kalabalıkların Psikolojisi*

### 6. **Askeri Bilim ve Strateji**

Atatürk'ün askeri eğitimi ve savaş deneyimleri, onu askeri strateji ve taktiklerle ilgili eserleri okumaya yöneltmiştir.

- **Askeri Tarih**: Büyük savaşların analizi ve askeri liderlerin biyografileri.

- **Strateji ve Taktik**: Savaş sanatı ve askeri organizasyon üzerine eserler.

**Örnek Kitaplar:**

- Carl von Clausewitz - *Savaş Üzerine*

- Napoleon Bonaparte - Seferler ve Stratejiler

- Thucydides - *Peloponnesos Savaşı Tarihi*

### 7. **Din ve Din Felsefesi**

Atatürk, dinin toplumsal hayattaki rolünü ve din felsefesini anlayabilmek için bu alandaki eserleri de okumuştur. Ancak, dini metinleri genellikle tarihsel ve kültürel bir perspektifle değerlendirmiştir.

- **Din Felsefesi**: Dinlerin kökenleri ve evrimi üzerine çalışmalar.

- **İslam Tarihi**: İslam medeniyetinin yükselişi ve gelişimi.

**Örnek Kitaplar:**

- İbn Haldun - *Muqaddime*

- Ernest Renan - *Hristiyanlık Tarihi*

### Sonuç:

Atatürk'ün okuduğu kitapların konulara göre dağılımı, onun çok yönlü bir düşünür ve lider olduğunu göstermektedir. Tarih, felsefe, edebiyat, bilim, sosyoloji ve askeri bilim gibi alanlarda yoğun bir okuma hayatı sürmüş ve bu bilgileri Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulması ve şekillendirilmesinde kullanmıştır. Atatürk'ün okuma listesi, sadece kişisel gelişimini değil, aynı zamanda ülkesine hizmet etme vizyonunu da yansıtıyor.

**Sonuç olarak**, Atatürk'ün okuduğu kitapların konularına göre dağılımı şöyledir:

- **Tarih:** %25

- **Felsefe ve Siyaset:** %20

- **Edebiyat:** %15

- **Bilim ve Teknoloji:** %10

- **Sosyoloji ve Toplum Bilimleri:** %10

- **Askeri Bilim ve Strateji:** %10

- **Din ve Din Felsefesi:** %10

Bu oranlar, tahmini bir dağılımı temsil etmektedir ve tam olarak kesin bir istatistik vermek mümkün değildir. Ancak bu bileşenler, Atatürk'ün entelektüel yaşamını anlamak için önemli bir çerçeve sunmaktadır.

**Cevap:** Atatürk'ün okuduğu kitaplar, tarih, felsefe, edebiyat, bilim, sosyoloji, askeri bilim ve din konularında yoğunlaşmıştır.

Deep Seek

Mustafa Kemal Atatürk'ün okuduğu kitapların konulara göre dağılımı, onun entelektüel birikimini ve çok yönlü kişiliğini yansıtır. Atatürk'ün kütüphanesinde **4.000'den fazla kitap** bulunduğu bilinmektedir ve bu kitaplar çeşitli konuları kapsar. İşte ana başlıklara göre dağılım:

### **1. Tarih (Özellikle Türk ve Dünya Tarihi)**

- **Türk Tarihi**: Osmanlı tarihi, Türklerin kökeni, Orta Asya Türk devletleri, İslam öncesi ve sonrası Türk tarihi.

- **Dünya Tarihi**: Avrupa, Asya ve Amerikan tarihi, devrimler (Fransız Devrimi gibi), askerî tarih.

- **Önemli Eserler**: Namık Kemal'in tarih kitapları, Leon Cahun'un *Asya Tarihine Giriş*, Alphonse de Lamartine'in *Histoire de la Turquie*.

### **2. Askerî Strateji ve Harp Tarihi**

- Napolyon'un savaş taktikleri, Clausewitz'in *Savaş Üzerine*, Türk ve dünya savaş tarihi.

- Modern askerî teknoloji ve stratejiler.

### **3. Siyaset Bilimi ve Devlet Yönetimi**

- Machiavelli'nin *Prens*, Montesquieu'nün *Kanunların Ruhu*, Rousseau'nun *Toplum Sözleşmesi*.

- Cumhuriyet, demokrasi ve laiklik üzerine eserler.

### **4. Felsefe**

- Voltaire, Descartes, Auguste Comte (Pozitivizm), Jean-Jacques Rousseau.

- Türk-İslam filozofları (Farabi, İbn-i Sina) ve Batı felsefesi.

### **5. Dil ve Edebiyat**

- **Türk Dili**: Türkçenin sadeleşmesi, dil devrimi üzerine çalışmalar.

- **Batı Edebiyatı**: Victor Hugo, Shakespeare, Goethe.

- **Doğu Edebiyatı**: Farsça ve Arapça klasikler (Ömer Hayyam, Hafız).

### **6. Bilim ve Teknoloji**

- Matematik, geometri, astronomi, sosyoloji, psikoloji.

- Darwin'in evrim teorisi, bilimsel makaleler.

### **7. Hukuk**

- Medeni hukuk, anayasa hukuku, uluslararası hukuk.

- İsviçre Medeni Kanunu, İtalyan Ceza Kanunu gibi Batılı hukuk metinleri.

### **8. Ekonomi**

- Liberal ekonomi, millî iktisat, tarım ve sanayi politikaları.

- Adam Smith, Karl Marx (eleştirel okumalar).

### **9. Din ve Dinler Tarihi**

- İslam tarihi, Kur'an tefsirleri, karşılaştırmalı dinler (Hristiyanlık, Musevilik).

- Teokrasi eleştirileri ve laiklik üzerine kitaplar.

### **10. Sosyoloji ve Psikoloji**

- Ziya Gökalp'in *Türkçülüğün Esasları*, Emile Durkheim'in sosyoloji çalışmaları.

- Gustave Le Bon'un *Kitleler Psikolojisi* (Atatürk'ü önemli ölçüde etkilemiştir).

### **11. Güzel Sanatlar ve Mimari**

- Resim, müzik, tiyatro, mimari (özellikle modern ve klasik Avrupa sanatı).

### **Sonuç**

Atatürk'ün okuduğu kitaplar, onun **askerî deha, devlet adamı, reformist ve entelektuel** kişiliğini beslemiştir. Özellikle **tarih, askerî strateji, siyaset bilimi ve felsefe** en çok ilgilendiği alanlar olmuştur. Ayrıca, Batılılaşma hareketlerini desteklemek için **Avrupa'nın siyasi ve sosyal eserlerini** yakından incelemiştir.

Atatürk'ün kütüphanesindeki kitapların bir kısmı **Anıtkabir'de sergilenmektedir** ve bu koleksiyon, onun düşünce dünyasını anlamak açısından büyük önem taşır.

Perplexity

Mustafa Kemal Atatürk'ün okuduğu kitapların konulara göre dağılımı oldukça geniş ve çeşitlidir. Atatürk'ün özel kütüphanesinde yer alan ve işaretleyip not aldığı kitaplar üzerinden yapılan incelemelere göre, okuduğu kitapların konu dağılımı şu şekildedir:

Tarih: Atatürk'ün en çok okuduğu kitaplar tarih alanındadır. Tarih kitaplarının sayısı yaklaşık 1233 civarındadır ve bunlar içinde Osmanlı tarihi, Türk tarihi, Avrupa tarihi, Yakın Doğu tarihi, antik tarih ve Uzakdoğu tarihi gibi alt dallar yer almaktadır. Tarih kitapları genel tarih alanında en yoğun olan konudur1 3 4 5.
Edebiyat: Edebiyat alanında yaklaşık 544 kitap bulunmaktadır. Atatürk, Türk edebiyatı başta olmak üzere yabancı edebiyat ve şiir gibi konulara da ilgi göstermiştir1 4.
Dil Bilimi: Yaklaşık 387 kitap dil bilimi konusundadır. Atatürk, özellikle Türk dili ve karşılaştırmalı dil bilimi alanlarında çalışmalar yapmış, bu konulardaki kitapları da okumuştur1 3 4.
Askeri Konular: Askerlikle ilgili yaklaşık 261 kitap kütüphanede yer almaktadır. Atatürk'ün askeri strateji ve tarih üzerine yoğun bir ilgisi vardır4 5.
Siyasal Bilimler: Siyasal bilimler alanında 204 kitap bulunmaktadır. Atatürk, devlet yönetimi, siyaset bilimi ve sosyal refah konularını da incelemiştir1 4 5.
Felsefe: Felsefe alanında yaklaşık 121 kitap yer almaktadır. Felsefe sistemleri, metafizik ve estetik gibi konular da Atatürk'ün ilgisini çekmiştir1 4.
Din: Din konusunda 161 kitap bulunmaktadır. Atatürk, dinler tarihi ve din felsefesi gibi alanlarda da eserler okumuştur1 4.
Hukuk: Hukuk alanında yaklaşık 150 kitap kütüphanede yer almaktadır. Atatürk'ün hukuk bilgisi ve reformları için bu alandaki kitapları okuduğu bilinmektedir4 5.
Coğrafya: Coğrafya ile ilgili 302 kitap bulunmaktadır. Atatürk, coğrafyanın tarih ve siyasetle bağlantısını önemsemiştir4 5.
Biyografi: Biyografi türünde kitaplar da önemli bir yer tutar; bu alanda da kitaplar Atatürk'ün kütüphanesinde yer almıştır1 4.
Kamus ve Sözlükler: Yaklaşık 276 kitap kamus ve sözlüklerden oluşmaktadır. Atatürk, dilin doğru kullanımı için bu tür kaynakları da kullanmıştır1 3 4.
Arkeoloji ve Kitabeler: 133 kitap arkeoloji ve kitabelerle ilgilidir. Bu da Atatürk'ün tarih ve kültür mirasına verdiği önemi gösterir4 5.
Müzik, Güzel Sanatlar ve Heykeltıraşlık: Bu alanlarda da bazı kitaplar bulunmaktadır ancak sayı olarak daha azdır1.

Atatürk'ün kütüphanesinde toplamda yaklaşık 10.000'in üzerinde kitap olduğu, bunların yaklaşık 3.997'sinin kataloglandığı ve bunlardan 304'ünün işaretlenip not alındığı belirtilmektedir. Kitapların dilleri ağırlıklı olarak Fransızca, Türkçe, İngilizce, Almanca ve İtalyanca'dır1 3 4.

Özetle, Atatürk'ün okuduğu kitaplar ağırlıklı olarak tarih, edebiyat, dil bilimi, askeri bilimler, siyasal bilimler, felsefe, din ve hukuk gibi alanlarda yoğunlaşmıştır. Bu dağılım, onun hem tarih ve kültür bilincine hem de devlet yönetimi ve reformlarına verdiği önemi yansıtmaktadır1 3 4 5.

Citations:

Answer from Perplexity: pplx.ai/share

Claude

Mustafa Kemal Atatürk çok okuyan ve geniş bir kütüphaneye sahip olan bir liderdi. Atatürk'ün okuduğu kitapların konularına göre dağılımı şöyle özetlenebilir:

1. Tarih: En çok ilgilendiği alanların başında geliyordu. Özellikle Türk tarihi, dünya tarihi ve uygarlık tarihi üzerine çok sayıda kitap okumuştu.

2. Askerlik ve Strateji: Askeri bir eğitim almış olan Atatürk, askeri bilimler ve strateji üzerine kapsamlı okumalar yapmıştı.

3. Sosyoloji ve Siyaset Bilimi: Toplumsal yapılar, devlet yönetimi ve siyaset felsefesi üzerine geniş bir okuma alanı vardı.

4. Felsefe: Batı ve Doğu felsefesi klasiklerini incelemiş, özellikle Aydınlanma filozoflarından etkilenmişti.

5. Hukuk: Modern hukuk sistemleri ve anayasal düzenlemeler üzerine kitaplar okumuştu.

6. Dilbilim ve Edebiyat: Türk dili üzerine çalışmalar, dünya edebiyatından klasikler ve çağdaş eserler ilgi alanındaydı.

7. Ekonomi: Ekonomik kalkınma modelleri ve modern ekonomi teorileri üzerine okumalar yapmıştı.

8. Fen Bilimleri: Matematik, fizik, kimya gibi temel bilimler hakkında da kitaplar okumuştu.

9. Din ve Kültür: Farklı dinler, inanç sistemleri ve kültürler üzerine karşılaştırmalı okumalar yapmıştı.

Atatürk'ün kütüphanesinde yaklaşık 4000'e yakın kitap bulunduğu bilinmektedir. Bu kitapların önemli bir kısmı, okurken not aldığı, altını çizdiği ve yorumlar yazdığı kitaplardır. Okuma alışkanlığında sistematik bir yaklaşım benimsemiş, farklı konuları birbiriyle ilişkilendirerek incelemiştir.

Ek:

“Atatürk Kitaplığı ile ilgili tek ayrıntılı çalışma, Cumhuriyet’in 50. yılı nedeniyle, 1973 yılında Milli Kütüphane tarafından yapılmıştır.

Dönemin Milli Kütüphane Genel Müdürü Dr. Müjgan Cunbur başkanlığında, Milli Kütüphane başuzmanı ve kütüphanecilerinden oluşan bir çalışma kümesince, “Atatürk’ün Özel Kütüphanesinin Kataloğu” adıyla, Cumhurbaşkanlığı ve Anıtkabir’de korunan Atatürk Kitaplığı’ndan 1973 yılı itibarıyla varolanlar sayılıp, eserleri tanıtıcı bilgilerle söz konusu kataloğa, konusal olarak kaydedilmiştir.

102 ana ve alt başlık altında yapılan dağılımın, konuları ve bu konulardaki eser sayılarını gösterir liste (Ek: 3)’de gösterilmiştir.

Kitabın bundan sonraki bölümlerinde kısaca “Katalog” olarak anılacak bu çalışmada, 4.289 kayıt / Katalog sayısı verildiği görülmektedir. Ancak, burada yalnızca 1973 yılı itibarıyla bir durum saptaması yapılmış olup, ilerleyen bölümlerde değinileceği gibi, Katalog kayıtlarının tereke kayıtlarıyla tamamen örtüşmediği, terekede “bir zarf içinde birkaç belge ya da çizim” olarak belirtilen eşyanın, Katalog çalışmasında ayrı ayrı kayıtlara alınıp numaralandığı görülmüştür.

1973 yılında varolan kitaplara göre yapılan çalışma ve kümelendirmenin ortaya koyduğu sonuç değerlendirildiğinde, Atatürk Kitaplığı’nda hemen her konu ve ayrıntıyı düzenleyen eserlerin derlendiği görülmektedir.

Gerçekten (Ek: 3) listede;

- Türk tarihi konusunda 399,

- Avrupa tarihi konusunda 266,

- Askerlik konusunda 261,

- Siyasal bilimler konusunda 204,

- Hukuk konusunda 150,

- Türk şiiri konusunda 127,

- Türk dili konusunda 119,

- İslam dini konusunda 111,

- Eğitim konusunda 101,

- Tıp bilimleri konusunda 99,

- Gelenek ve görenekler konusunda 27,

olmak üzere, 102 ayrı başlık altında 4.289 eserin bulunduğu görülmektedir.

Tereke kayıtlarında ise, eserler 65 ayrı başlık altında toplanmış olup, buradaki özgün kimi başlıklar ile bu başlıklar altındaki eser sayıları şöyledir:

- Dil bilimi 425,

- Türk Edebiyatı 377,

- Türk ve İslam Tarihi 367,

- Genel tarih 307,

- Coğrafya 302,

- Yabancı ülkeler tarihi 301,

- Kamus ve lugatlar 276,

- Yabancı edebiyat 202,

- Arkeoloji ve kitabeler 133,

- Siyasi tarih 113,

- Askerlik, bilim, felsefe 98,

- Hukuk 33,

Her iki liste büyük ölçüde aynı eserleri içermesine karşın, kümelendirme anlayışları farklı olduğundan, birbirine benzer kümelerdeki eserlerin sayıları farklı çıkmaktadır. Tereke listelerini dönemin adliye personeli ile Cumhurbaşkanlığı temsilcileri birlikte sayıp kümelendirmişken, Katalog’a giren eserlerin kümelendirmesi daha bilimsel bir yaklaşımla uzman personelce yapılmıştır.

Bunun da ötesinde, tereke listelerinde yer alan eserlerin bir bölümü başka kurumlara dağıtılmış, bir bölümünün ise bugünkü durumu saptanamamıştır.

Atatürk Kitaplığı’ndan 1973 yılında saptananların kaydedildiği Katalog’da, bunların

yayımlandıkları serilerin adları da gösterilmiş olduğundan, hem Yüce Atatürk’ün okuduğu ve yeğlediği eserlerin neler olduğunun tarihsel bir yaklaşımla ortaya konulması, hem de bu eserlerin yayımlandıkları yılların yayın anlayışı ve atmosferini gözönüne sermesi yönünden, Katalog’da yer alan 4.289 kayıt ayrı ayrı taranarak eserlerin konularına göre yer aldıkları yayın serileri ile her bir seride kaç eser bulunduğu ve bu yayın serilerinin her birinin hangi numarasındaki eserin bugüne ulaşmadığı ayrıntılarıyla ortaya konmuştur. (Ek: 4)

Bu listeden de anlaşılacağı gibi, toplam olarak 350 ayrı yayın serisi bulunmaktadır.

Bunlar içinde saptanabildiği kadarıyla 68 eser ile “TBMM Hükümeti Maarif Vekaleti” serisi birinci sırayı; 52 eser ile “L’Univers Histoire et Description de Tour Les Peuples” serisi ikinci sırayı;

45 eser ile “Erkan-ı Harbiye-i Umumiyye” üçüncü sırayı; 25’er eser ile “Dün ve Yarın Tercüme Külliyatı” ve “Millet Kütüphanesi” serileri dördüncü ve beşinci sıraları, 21’er eser ile “Avrupa’da Tahsilde Bulunan Zabitlerin Raporları” ve “Maliye Kütüphanesi” serileri, altıncı ve yedinci sıraları almakta, diğer seriler bunları izlemektedir. Böylece, yeni siyasal sistemin ve dönemin öncelikleri, gereksinimleri, beklenti ve hedefleri konusunda görüş edinilebilmektedir.

Atatürk döneminde, yayın serilerinin eksiksiz olarak bulunduğu ve korunduğu öngörüldüğünde, bugün ortaya çıkan eksikliklerin olasılıkla tereke listelerinde sayılmasına karşın günümüze ulaşamayan eserleri içerdiği düşünülebilir.

Ancak, yayın serilerinden bu güne ulaşmayan eserlerin adları saptanamadığı için, tereke listelerinde yer almasına karşın, bulunamayan eserlerle karşılaştırması da yapılamamıştır”. 16-17ss.: Atatürk’ün Kitaplığı. Ankara: Cumhurbaşkanlığı, Aralık, 2006. 568s. İsbn : 9944549630. http://www.beylikduzu.gov.tr/kurumlar/beylikduzu.gov.tr/ATAT%C3%9CRK%20K%C3%96%C5%9EES%C4%B0/kitap-terekesi.pdf

Kitap Tereke Listelerinin Başlıkları ve Her Bir Listenin Sayısal Dağılımı Ek:2)....................38

Katalogda Yer Alan Eserlerin Konusal ve Sayısal Dağılımı (Ek:3).............................................40

Atatürk Kitaplığı’nın Yayın Serilerine Göre Dağılımı (Ek:4) .....................42

Atatürk’ün Kitaplığı. Ankara: Cumhurbaşkanlığı, Aralık, 2006. 568s. İsbn : 9944549630. http://www.beylikduzu.gov.tr/kurumlar/beylikduzu.gov.tr/ATAT%C3%9CRK%20K%C3%96%C5%9EES%C4%B0/kitap-terekesi.pdf

Atatürk Konulu Çalışmalarım. https://tinyurl.com/4h63yjpv

23 Nisan 2025 Çarşamba

Atatürk'ün okuduğu kitapların konulara göre dağılımı nedir? 22.4.2025

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder