5 Temmuz 2025 Cumartesi

Ahlak karakterin bir sonucu mudur 5.7.2025

Ahlak karakterin bir sonucu mudur

5.7.2025


ayrıca bkz.: 

Karakter kişinin doğuştan gelen özellikleri midir 6.7.2025. https://bulentagaoglu.blogspot.com/2025/07/karakter-kisinin-dogustan-gelen.html

Ahlak mı karakterden karakter ve ahlaktan çıkar ne demektir bunun çerçevesini nasıl açıklayabiliriz kapsamı nedir 6.7.2025. https://bulentagaoglu.blogspot.com/2025/07/ahlak-m-karakterden-karakter-ve.html 

Batı sisteminin temel çatısının kendi içinde uygulanmak üzere ahlak olduğu doğru mudur. 6.7.2025. https://bulentagaoglu.blogspot.com/2025/07/bat-sisteminin-temel-catsnn-kendi.html

.............................

Karakter Tanımı:

“Karakter doğuştan gelen özelliklerin yanı sıra, çevresel faktörler, deneyimler, eğitim, aile, toplum ve kültürle şekillenen öğrenilmiş davranışlar, alışkanlıklar ve ahlaki değerler bütünüdür. Karakter, kişinin hayata ve olaylara karşı nasıl bir duruş sergilediği, doğruyu ve yanlışı nasıl ayırt ettiği, sorumluluk bilinci gibi özelliklerini içerir. Bu yüzden karakter, yaşam boyunca değişebilir, gelişebilir ve dönüşebilir.

 

Karakter Oluşumunda Etkili Faktörler

Karakterin oluşumunda hem doğuştan gelen özellikler hem de sonradan kazanılanlar birbiriyle etkileşim halindedir:

 

Genetik ve Biyolojik Faktörler: Mizacımızı ve belirli yatkınlıklarımızı (örneğin, dışa dönüklük veya içe dönüklük gibi bazı eğilimleri) doğuştan getiririz. Bunlar, karakterimizin temel taşlarını oluşturur.

 

Aile ve Çevre: Çocukluk çağı, karakter gelişiminin en kritik dönemidir. Ailenin tutumları, eğitim tarzı, değerleri ve çocuğun içinde büyüdüğü sosyal çevre, karakterin şekillenmesinde büyük rol oynar.

 

Deneyimler ve Yaşam Olayları: Hayatta karşılaşılan zorluklar, başarılar, kayıplar ve diğer önemli olaylar, kişinin karakterini güçlendirebilir, değiştirebilir veya yeni özellikler kazanmasına neden olabilir.

 

Eğitim ve Kültür: Okul, arkadaşlar, medya ve toplumun genel kültürel değerleri, bireyin ahlaki yargılarını ve davranış kalıplarını etkiler.

 

Kişisel Seçimler: İnsan, hayatı boyunca kendi iradesiyle birçok seçim yapar. Bu seçimler, dürüstlük, sorumluluk, adalet gibi değerlerin benimsenmesinde veya tam tersinin oluşmasında belirleyici olabilir.

 

Sonuç olarak, karakter, yalnızca doğuştan gelen özelliklerin bir sonucu değil, aynı zamanda bu özelliklerin hayat boyu süren deneyimler, öğrenmeler ve kişisel seçimlerle harmanlanmasıyla oluşan karmaşık bir yapıdır.” Gemini

…………………….

"Karakter kişinin doğuştan gelen özellikleri midir?" sorusu hem felsefede hem psikolojide uzun zamandır tartışılan bir konudur. Bu soruya verilecek cevap "hem evet hem hayır" olabilir.

 

Detaylandıralım:

 

1. Doğuştan Gelen Yönü (Temel Eğilimler):

Bazı kişilik ve karakter eğilimleri doğuştan gelir:

·         Mizaç: Bebeklikten itibaren gözlemlenen, biyolojik temelli eğilimlerdir (örneğin: sakinlik, hareketlilik, utangaçlık).

·         Genetik etkiler: İkiz araştırmaları karakterin bazı yönlerinin kalıtımsal olabileceğini gösteriyor.

Ancak bu sadece bir başlangıç noktasıdır. Karakterin tamamı doğuştan gelmez.

2. Sonradan Kazanılan Yönü (Ahlaki Gelişim ve Sosyal Etki):

·         Eğitim, aile ve toplum: Ahlak, değerler, sorumluluk, dürüstlük gibi karakter özellikleri büyük ölçüde çevresel etkilerle gelişir.

·         Kültür: Toplumun değerleri karakter oluşumunu derinden etkiler.

·         Bireysel çaba ve irade: İnsanlar karakterlerini geliştirebilir, değiştirebilir veya zayıflatabilir.

3. Felsefi Görüşler:

·         Aristoteles: Karakter, tekrar eden davranışlarla oluşur; erdemli alışkanlıklarla inşa edilir. (Yani sonradan kazanılır.)

·         Platon: Ruhun üç parçasından biri olan "istekler" karakterin temelidir ama eğitimle yönlendirilmesi gerekir.

·         Nietzsche: Karakter, güçlü iradeye sahip bireylerin yaratıcı bir şekilde kendilerini inşa etmeleridir.

·         Freud (psikanaliz): Erken çocukluk yaşantıları karakterin temelini belirler.

4. Sonuç – Sentez:

Karakter, hem doğuştan gelen mizaç gibi eğilimlere dayanır hem de yaşam boyunca öğrenilen, kazanılan, şekillendirilen özelliklerin bir bileşimidir.

Bu yüzden en doğru cevap:

Karakterin çekirdeği bazı yönleriyle doğuştan gelir, ama karakterin özü ve gelişimi büyük oranda çevresel etkilere, eğitime ve bireyin iradesine bağlıdır.

İstersen bu görüşü farklı filozofların veya psikologların açıklamalarıyla daha da genişletebilirim.


Karakter tanımları

Chat Gpt

Elbette. Aşağıda farklı alanlardan (felsefe, psikoloji, ahlak, sosyoloji vb.) yaklaşımlarla karakter kavramının tanımlarını bulabilirsiniz. Bu tanımlar hem klasik hem modern düşünceyi yansıtır.

🔹 GENEL TANIMLAR

  1. Karakter, bir insanın ahlaki ve zihinsel özelliklerinin toplamıdır; bireyin alışkanlıklaşmış davranış biçimidir.

  2. Karakter, bireyin iyi ya da kötü olarak değerlendirilebilecek kişilik özelliklerinin zamanla sabitlenmiş hâlidir.

  3. Karakter, bireyin değerler sistemiyle şekillenmiş, dış koşullardan bağımsız olarak sürdürülen içsel duruşudur.

🔹 FELSEFİ TANIMLAR

  1. Aristoteles’e göre karakter, erdemli alışkanlıkların süreklilik kazanmış halidir. İnsan iyi alışkanlıklarla karakterini inşa eder.

  2. Kant’a göre karakter, insanın ahlaki ilkeleri içselleştirerek bunları istikrarlı biçimde uygulama iradesidir.

  3. Nietzsche için karakter, güçlü irade ve bireysel değerlerle şekillenen, toplumsal normlara boyun eğmeyen bir kişisel özdür.

🔹 PSİKOLOJİK TANIMLAR

  1. Karakter, kişiliğin ahlaki ve sosyal yönlerini kapsayan, yaşam boyunca çevresel ve içsel etkenlerle şekillenen kalıcı yapıdır.

  2. Karakter, bireyin dürtülerini, duygularını ve davranışlarını kontrol etme biçimini belirleyen kişilik boyutudur (Freud sonrası yorumlar).

  3. Karakter, bireyin iyi-kötü, doğru-yanlış değerlerini içeren; vicdan, özdenetim, sorumluluk ve empati ile ilişkili yönüdür.

🔹 SOSYOLOJİK VE AHLAKİ TANIMLAR

  1. Karakter, bir bireyin toplumun değerlerine verdiği tepkinin, ahlaki tutarlılığının ve sosyal sorumluluğunun göstergesidir.

  2. Karakter, kişinin inandığı değerleri yaşamına uygulama kararlılığıdır. Bu yönüyle ahlaki tutarlılığın ölçüsüdür.

🔹 MODERN / UYGULAMALI YAKLAŞIMLAR

  1. Eğitimde karakter, bireyin dürüstlük, saygı, sorumluluk gibi erdemleri edinmiş ve uygulayan birey olarak yetişmesidir.

  2. İş yaşamında karakter, bireyin etik ilkelere bağlılığı, güvenilirliği ve iş ahlakına uygun davranışlar sergilemesidir.

İsterseniz şu başlıklarla genişletebilirim:

  • Karakter ile kişilik farkı

  • Karakter eğitimi

  • Türk düşünürlerinde karakter tanımı

  • Karakter ve ahlak ilişkisi

  • Tarihi şahsiyetlerin karakter özellikleri

Devam edelim mi?

…………………………..

Aşağıda “karakter mi ahlaktan çıkar, ahlak mı karakterden?” sorusu etrafında şekillenen metnin sentezini bulacaksınız. Ardından en önemli 10 vurucu cümleyi belirttim:

Chat Gpt

📌 Genel Sentez

Ahlak ve karakter, insanın davranışlarını, seçimlerini ve iç dünyasını şekillendiren iki temel yapıdır. Bu iki kavramın birbirine etkisi tarih boyunca filozoflar arasında tartışılmıştır. Bazıları karakterin ahlaka, bazıları da ahlakın karaktere kaynaklık ettiğini savunmuş, birçok düşünür de bu ilişkinin karşılıklı etkileşimle geliştiğini öne sürmüştür.

Karakter, bireyin doğuştan gelen eğilimleriyle, aile, çevre, kültür ve eğitimle şekillenirken; ahlak, toplumsal kuralların, vicdanın ve değer yargılarının rehberliğinde oluşur. Ahlaki eylemler bireyin karakterini güçlendirirken, sağlam bir karakter de bireyin ahlaki tercihlerinde belirleyici olur.

Filozofların bu konudaki yaklaşımları da çeşitlidir. Aristoteles, Hume, Mill gibi düşünürler karakterin ahlakı belirlediğini savunurken; Kant, Konfüçyüs, Schweitzer gibi filozoflar ahlakın karakteri biçimlendirdiğini öne sürerler. Platon ve Rousseau gibi düşünürler ise bu ilişkinin karmaşık ve çift yönlü olduğunu vurgularlar.

Sonuç olarak, ahlak ve karakter birbirini besleyen, karşılıklı etkileşim içinde gelişen, insanın benliğini ve davranışlarını şekillendiren bütüncül bir sistemdir. Ne yalnızca karakter ahlakı belirler, ne de sadece ahlak karakteri şekillendirir; bu iki yapı birlikte örülür.

🔟 En Önemli 10 Cümle (Sentez Odaklı, Vurucu):

1.    Ahlak, büyük ölçüde karakterin bir yansımasıdır; ancak zamanla ahlaki eylemler de karakteri güçlendirir.

2.    Karakter doğuştan gelen eğilimlerle şekillenirken, ahlak sosyal, kültürel ve zihinsel etkileşimlerle gelişir.

3.    Dürüstlük, cesaret, empati gibi erdemler hem ahlakı besler hem karakterin temellerini oluşturur.

4.    Aristoteles’e göre, ahlak alışkanlıkla kazanılır ve karakterin parçası haline gelir; erdemli yaşamak, karakteri inşa eder.

5.    Kant, ahlakın akıldan ve ödev bilincinden kaynaklandığını, karakterin ise bu ahlaki seçimlerle oluştuğunu savunur.

6.    Platon’a göre, insan ruhunun uyumu karakteri oluşturur; bu uyum, ahlaki bilgiyle beslenir.

7.    Hume, karakterin duygularla oluştuğunu ve ahlaki yargıların bu karakterden türediğini ileri sürer.

8.    Nietzsche’ye göre, geleneksel ahlak bireyin özgür karakterini bastırır; gerçek karakter, kendi değerlerini yaratan güçtür.

9.    Toplum, aile, eğitim ve kültür; hem ahlaki değerleri hem de karakteri şekillendiren başlıca yapılardır.

10.  En sağlıklı yaklaşım, ahlak ve karakterin birbirini karşılıklı etkilediği, birlikte geliştiği anlayışıdır.

İsterseniz bu sentezden yola çıkarak kısa bir makale, aforizmalar, sunum özeti ya da filozoflara göre tablo da hazırlayabilirim. Nasıl devam edelim?

……………………

Notebook LM

Sesli özet: https://notebooklm.google.com/notebook/17d7dd5d-9776-4677-90fb-257d052675a4/audio

Ahlakın karakterin bir sonucu olup olmadığı sorusu, felsefe ve psikolojide uzun süredir tartışılan karmaşık bir konudur. Genellikle ahlakın kişinin karakterinin bir yansıması ve sonucu olduğu düşünülse de, bu ilişkinin tek yönlü olmadığını belirtmek önemlidir.

İşte bu ilişkiye dair anahtar noktalar ve ünlü filozofların görüşleri:

  • Karakter Ahlakı Şekillendirir: Bir kişinin karakteri; yani temel inançları, değerleri, eğilimleri ve alışkanlıkları, onun ahlaki seçimlerini ve davranışlarını büyük ölçüde etkiler. Örneğin, dürüst bir karaktere sahip bir kişi, ahlaki bir ikilemle karşılaştığında muhtemelen dürüstçe davranmayı seçecektir. Empati sahibi bir karakter, başkalarının acılarına karşı daha duyarlı olacak ve onlara yardım etme eğiliminde olacaktır.

 

  • Ahlaki Eylemler Karakteri Güçlendirir: Bir kişi ahlaki eylemlerde bulundukça, bu eylemler onun karakterini daha da pekiştirir. Zor durumlarda dürüst kalan bir kişi, dürüstlük değerini içselleştirir ve bu özelliği karakterinin daha sağlam bir parçası haline getirir. Bu, ahlaki eylemlerin zamanla karakteri güçlendirdiğini gösterir.

 

  • Gelişim ve Etkileşim: Karakter, doğuştan gelen özellikler ve yaşam boyunca edinilen deneyimlerin birleşimiyle oluşur. Aile, eğitim, kültür ve sosyal çevre gibi faktörler, hem karakterin hem de ahlaki değerlerin gelişiminde önemli rol oynar. Bu etkileşimler sonucunda, bir kişinin ahlaki pusulası ve karakteri sürekli olarak şekillenir ve gelişir.

 

  • "Kötü" Karakter ve Ahlak Dışı Davranış: Bencil, manipülatif veya empatiden yoksun bir karaktere sahip kişiler, ahlaki normlara uymayan veya başkalarına zarar veren davranışlarda bulunmaya daha yatkın olabilirler. Bu durum, karakterin ahlaki eylemler üzerindeki etkisini açıkça göstermektedir.

Ünlü Filozofların Yaklaşımları:

Filozoflar, ahlakın karakterden mi çıktığı, yoksa karakterin mi ahlaktan çıktığı konusunda farklı görüşler sunmuşlardır:

  • Ahlak Karakterin Bir Sonucudur Diyenler (Karakter Ahlakı Şekillendirir):
    • Aristoteles: Ahlak felsefesinin önemli figürlerinden biri olan Aristoteles'e göre, erdemler (ahlaki mükemmellikler) alışkanlıklar yoluyla kazanılır ve karakterin bir parçası haline gelir. İyi bir karakter, iyi ahlaki kararlar vermek için gereklidir. Bir eylemin ahlaki olması için sadece sonucunun iyi olması yetmez, eylemi yapan kişinin de erdemli bir niyetle ve doğru bir karakterle hareket etmesi gerekir. Ona göre karakter, ahlaki alışkanlıklarla gelişir ve ahlak, karakteri oluşturur. Çağdaş erdem etiği temsilcileri olan Alasdair MacIntyre, Philippa Foot ve Rosalind Hursthouse da bu Neo-Aristotelesçi yaklaşıma sahiptirler.

 

    • David Hume: Ahlakın duygulara dayandığını ve karakterin bu duygusal tepkilerin bir yansıması olduğunu savunur. Karakter, ahlaki değerlendirmelerde bulunurken önemli bir rol oynar. Hume'a göre karakter, duygularla ve alışkanlıklarla oluşur ve ahlak bunlardan türetilir.

 

    • John Stuart Mill: Karakterin, bireyin ahlaki ve entelektüel gelişiminin bir sonucu olduğunu savunur. Ona göre karakter, bireyin deneyimleri ve eğitimi yoluyla şekillenir ve ahlaki davranışları belirler.

 

    • Friedrich Nietzsche: Geleneksel ahlakı eleştirir ve ahlakın bireyin "güç istenci"nin bir ifadesi olduğunu savunur. Ona göre ahlak, karakterin ve güç istencinin bir dışavurumudur ve güçlü karakterler kendi değerlerini yaratır. Nietzsche'ye göre karakter ahlaktan önce gelir, hatta ahlaka karşıdır çünkü geleneksel ahlak bireyin özgür karakterini bastırır.

 

    • Jean-Jacques Rousseau: İnsan doğasının iyi olduğunu, karakterin toplumla bozulduğunu ve ahlakın bunu düzeltmeye çalıştığını savunur. Ona göre karakter doğaldır, ahlak sonradan gelir.

 

  • Karakter Ahlaktan Çıkar Diyenler (Ahlak Karakteri Biçimlendirir):
    • Sokrates: "Bilgi erdemdir" derken, doğru bilginin insanı otomatik olarak erdemli davranışlara yönlendireceğine inanmıştır. Ona göre ahlak bilgisi bireyin karakterini şekillendirir.

 

    • Immanuel Kant: Ahlakın akıl ve ödev duygusundan kaynaklandığını savunur. Ona göre bir eylemin ahlaki değeri, kişinin o eylemi hangi niyetle gerçekleştirdiğine bağlıdır ve sadece "ödevden dolayı" yapıldığında ahlaki bir değer taşır. Kant için ahlaki bir karakter, kişinin kendi koyduğu evrensel ahlak yasalarına göre kendini yönetebilmesiyle şekillenir. Ahlak, karakterden önce gelir ve kişinin aklını kullanarak evrensel ahlak yasasını seçmesi kişinin ahlaki karakterini yaratır.

 

    • Konfüçyüs: Bireyin "ren" (insanlık sevgisi) ve "li" (uygun davranış) gibi değerleri öğrenerek ahlaki karakterini geliştirdiğini belirtir. Ona göre ahlaki erdemler karakterin temelidir ve ahlak karakterin kaynağıdır.

 

    • Albert Schweitzer: Ahlakın, bütün canlılara karşı sorumluluk duygusu ve yaşamı onurlandırma iradesi olduğunu, bu duyguyu taşıyan insanın ahlaki bir karaktere sahip olduğunu belirtir. Ona göre ahlak, karakteri yaratır.

 

    • Emile Durkheim: Toplumsal ahlakın insanı ve karakterini şekillendirdiğini savunur.

 

  • Ahlak ve Karakter Karşılıklı Etkileşim İçindedir Diyenler:
    • Platon: İnsan ruhunun akıl, irade ve arzu olmak üzere üç bölümden oluştuğunu ve ahlakın bu parçaların uyumu olduğunu savunur. İyi bir karakter, bu uyumu sağlamaya çalışır; ancak kişi ideaları bilirse karakteri ahlaklı olur. Bu nedenle ahlakın karakteri beslediğini, ancak karakterin de ahlaklı olmaya yöneldiğini belirtir.
    • Genel Sentez: Birçok modern yaklaşım, karakter ve ahlakın birbirini sürekli biçimlendirdiği ara bir görüşü benimser. Birey çevresinden ahlaki ilkeler edinirken, bu ilkeleri kendi karakterine göre içselleştirir ya da reddeder. Bu döngü içinde hem ahlak hem de karakter birlikte gelişir. Ahlak, karakterin gelişiminde önemli bir etkendir, ancak bireyin doğuştan getirdiği eğilimler (karakter) de hangi ahlaki değerleri benimsediğini veya sorguladığını belirler.

Sonuç olarak, ahlak büyük ölçüde kişinin karakterinin bir yansıması ve sonucudur; karakter, ahlaki kararlarımızın temelini oluşturan içsel yapıdır. Ancak bu ilişkinin dinamik olduğunu ve ahlaki eylemlerin de zamanla karakteri güçlendirdiğini unutmamak gerekir. Farklı filozoflar bu karmaşık ilişkinin farklı yönlerini vurgulamışlardır.

Notebook LM

Sentezi yapıp en önemli 10 cümleyi veya sentezi yazar mısınız

Sesli özet: https://notebooklm.google.com/notebook/64e21b79-f37e-4b5b-8c40-40afe330e808/audio

Ahlak ve karakter arasındaki ilişki üzerine sentez ve en önemli 10 cümle aşağıda sunulmuştur:

Genel Sentez: Ahlak ve karakter, insanın davranışlarını, seçimlerini ve iç dünyasını şekillendiren iki temel yapıdır. Bu iki kavramın birbirine etkisi tarih boyunca filozoflar arasında tartışılmıştır. Bazı düşünürler karakterin ahlaka kaynaklık ettiğini, bazıları ise ahlakın karaktere kaynaklık ettiğini savunurken, birçok düşünür bu ilişkinin karşılıklı etkileşimle geliştiğini öne sürmüştür. Karakter, bireyin doğuştan gelen eğilimleriyle, aile, çevre, kültür ve eğitimle şekillenirken; ahlak, toplumsal kuralların, vicdanın ve değer yargılarının rehberliğinde oluşur. Ahlaki eylemler bireyin karakterini güçlendirirken, sağlam bir karakter de bireyin ahlaki tercihlerinde belirleyici olur. Sonuç olarak, ahlak ve karakter birbirini besleyen, karşılıklı etkileşim içinde gelişen, insanın benliğini ve davranışlarını şekillendiren bütüncül bir sistemdir. Ne yalnızca karakter ahlakı belirler, ne de sadece ahlak karakteri şekillendirir; bu iki yapı birlikte örülür.

En Önemli 10 Cümle (Sentez Odaklı, Vurucu):

  1. Ahlak, büyük ölçüde karakterin bir yansımasıdır; ancak zamanla ahlaki eylemler de karakteri güçlendirir.
  2. Karakter doğuştan gelen eğilimlerle şekillenirken, ahlak sosyal, kültürel ve zihinsel etkileşimlerle gelişir.
  3. Dürüstlük, cesaret, empati gibi erdemler hem ahlakı besler hem karakterin temellerini oluşturur.
  4. Aristoteles’e göre, ahlak alışkanlıkla kazanılır ve karakterin parçası haline gelir; erdemli yaşamak, karakteri inşa eder.
  5. Kant, ahlakın akıldan ve ödev bilincinden kaynaklandığını, karakterin ise bu ahlaki seçimlerle oluştuğunu savunur.
  6. Platon’a göre, insan ruhunun uyumu karakteri oluşturur; bu uyum, ahlaki bilgiyle beslenir.
  7. Hume, karakterin duygularla oluştuğunu ve ahlaki yargıların bu karakterden türediğini ileri sürer.
  8. Nietzsche’ye göre, geleneksel ahlak bireyin özgür karakterini bastırır; gerçek karakter, kendi değerlerini yaratan güçtür.
  9. Toplum, aile, eğitim ve kültür; hem ahlaki değerleri hem de karakteri şekillendiren başlıca yapılardır.
  10. En sağlıklı yaklaşım, ahlak ve karakterin birbirini karşılıklı etkilediği, birlikte geliştiği anlayışıdır.

Ahlak karakterin mi sonucudur

5.7.2025

Minstral

Ahlak ve karakter arasındaki ilişki, birçok filozof tarafından farklı şekillerde ele alınmıştır. Bazı filozoflar, ahlakın karakterin bir sonucu olduğunu veya karakterin ahlaki davranışları belirlediğini savunmuşlardır. İşte bu konuda önemli görüşlere sahip bazı filozoflar:

1. **Aristoteles**: Aristoteles, ahlak ve karakter arasındaki ilişkiyi "Nikomakhos'a Etik" adlı eserinde detaylı bir şekilde ele almıştır. Ona göre, erdemler (ahlaki mükemmellikler) alışkanlıklar yoluyla kazanılır ve karakterin bir parçası haline gelir. İyi bir karakter, iyi ahlaki kararlar vermek için gereklidir.

2. **Immanuel Kant**: Kant, ahlakın akıl ve ödev duygusundan kaynaklandığını savunur. Ancak, karakterin, ahlaki yasaları takip etme konusundaki kararlılığı ve tutarlılığı açısından önemli olduğunu belirtir.

3. **John Stuart Mill**: Mill, karakterin, bireyin ahlaki ve entelektüel gelişiminin bir sonucu olduğunu savunur. Ona göre, karakter, bireyin deneyimleri ve eğitimi yoluyla şekillenir ve ahlaki davranışları belirler.

4. **David Hume**: Hume, ahlakın duygulara dayandığını ve karakterin bu duygusal tepkilerin bir yansıması olduğunu savunur. Ona göre, karakter, ahlaki değerlendirmelerde bulunurken önemli bir rol oynar.

Bu filozoflar, karakterin ahlaki davranışlar üzerindeki etkisini vurgulamışlardır, ancak her birinin ahlak ve karakter arasındaki ilişkiyi açıklama şekli farklıdır.

Gemini

Ahlak Karakterin Bir Sonucu mudur?

Ahlak ve karakter arasındaki ilişki, felsefede ve psikolojide uzun süredir tartışılan karmaşık bir konudur. Genellikle, ahlakın karakterin bir sonucu olduğu düşünülür, ancak bu ilişkinin tek yönlü olmadığını belirtmek önemlidir.

İşte bu ilişkiyi açıklayan bazı noktalar:

·         Karakter Ahlakı Şekillendirir: Bir kişinin karakteri, yani temel inançları, değerleri, eğilimleri ve alışkanlıkları, onun ahlaki seçimlerini ve davranışlarını büyük ölçüde etkiler. Örneğin, dürüst bir karaktere sahip bir kişi, ahlaki bir ikilemle karşılaştığında muhtemelen dürüstçe davranmayı seçecektir. Empati sahibi bir karakter, başkalarının acılarına karşı daha duyarlı olacak ve onlara yardım etme eğiliminde olacaktır.

 

·         Ahlaki Eylemler Karakteri Güçlendirir: Bir kişi ahlaki eylemlerde bulundukça, bu eylemler onun karakterini daha da pekiştirir. Örneğin, zor durumlarda dürüst kalan bir kişi, dürüstlük değerini içselleştirir ve bu özelliği karakterinin daha sağlam bir parçası haline getirir.

 

·         Gelişim ve Etkileşim: Karakter, doğuştan gelen özellikler ve yaşam boyunca edinilen deneyimlerin birleşimiyle oluşur. Aile, eğitim, kültür ve sosyal çevre gibi faktörler, hem karakterin hem de ahlaki değerlerin gelişiminde önemli rol oynar. Bu etkileşimler sonucunda, bir kişinin ahlaki pusulası ve karakteri sürekli olarak şekillenir ve gelişir.

 

·         "Kötü" Karakter ve Ahlak Dışı Davranış: Bazı durumlarda, bencil, manipülatif veya empatiden yoksun bir karaktere sahip kişiler, ahlaki normlara uymayan veya başkalarına zarar veren davranışlarda bulunmaya daha yatkın olabilirler. Bu durum, karakterin ahlaki eylemler üzerindeki etkisini açıkça gösterir.

Sonuç olarak, ahlak, büyük ölçüde kişinin karakterinin bir yansıması ve sonucudur. Karakter, ahlaki kararlarımızın temelini oluşturan içsel yapıdır. Ancak bu ilişkinin dinamik olduğunu ve ahlaki eylemlerin de zamanla karakteri güçlendirdiğini unutmamak gerekir.

Bu konu hakkında başka merak ettikleriniz var mı?

 

Ünlü filozoflar bu konuda ne düşünüyordu?

Gemini

Ahlak ve karakter arasındaki ilişki, felsefe tarihinde birçok önemli düşünür tarafından farklı açılardan ele alınmıştır. İşte bazı önde gelen filozofların bu konudaki yaklaşımları:

Antik Yunan Filozofları: Erdem Etiği

Antik Yunan filozofları, özellikle de Sokrates, Platon ve Aristoteles, ahlakı karakter (ethos) ve erdem (arete) kavramlarıyla yakından ilişkilendirmişlerdir. Onlar için ahlaki olmak, belirli erdemlere sahip olmaktan ve bu erdemleri yaşam boyunca pratik etmekten geçiyordu.

·         Sokrates: "Bilgi erdemdir" derken, doğru bilginin insanı otomatik olarak erdemli davranışlara yönlendireceğine inanmıştır. Ona göre kimse bile isteye kötülük yapmaz; kötülük bilgisizlikten kaynaklanır. Dolayısıyla, ahlaklı olmak için kişinin kendini tanıması ve doğruyu bilmesi gereklidir.

 

·         Platon: Öğrencisi Sokrates gibi, erdemin bilgiyle bağlantılı olduğunu savunmuştur. Platon'a göre, ruhun üç bölümü vardır: akıl, irade ve arzu. Bu üç bölümün uyumlu bir şekilde işlemesi ve aklın diğerlerini yönetmesi erdemli bir karakteri ve dolayısıyla ahlaklı davranışları ortaya çıkarır. En yüce erdem "İyi İdeası"na ulaşmaktır.

 

·         Aristoteles: Ahlak felsefesinin en önemli figürlerinden biridir ve "erdem etiği"nin kurucusu olarak kabul edilir. Ona göre mutluluk (eudaimonia), yani iyi bir yaşam, erdemli bir karaktere sahip olmakla elde edilir. Aristoteles, erdemleri "iki aşırı uç arasındaki orta yol" olarak tanımlar. Örneğin, korkaklık ve gözü kara olmak arasında cesaret vardır; savurganlık ve cimrilik arasında cömertlik vardır. Erdemler doğuştan gelmez, pratik ve alışkanlık yoluyla kazanılan karakter özellikleridir. Bir eylemin ahlaki olması için sadece sonucunun iyi olması yetmez, eylemi yapan kişinin de erdemli bir niyetle ve doğru bir karakterle hareket etmesi gerekir.

Immanuel Kant: Ödev Ahlakı

18.  yüzyıl filozofu Immanuel Kant, ahlak ve karakter ilişkisine farklı bir bakış açısı getirmiştir. Onun ahlak felsefesi, niyet ve ödev kavramlarına odaklanır ve eylemlerin sonuçlarından bağımsız olarak ahlaki değerini belirlemeye çalışır.

·         Kant'a göre bir eylemin ahlaki değeri, kişinin o eylemi hangi niyetle gerçekleştirdiğine bağlıdır. Bir eylem, sadece "ödevden dolayı" yapıldığında ahlaki bir değer taşır. Bu, kişinin eğilimlerinden, duygularından veya sonuç beklentilerinden bağımsız olarak, sadece ahlak yasasına saygı duyarak hareket etmesi anlamına gelir.

·         Kant için karakter, ahlaki yasalara uygun davranma eğiliminden ziyade, ahlak yasasına göre rasyonel ve özerk bir iradeyle hareket edebilme kapasitesiyle ilgilidir. Ahlaki bir karakter, kişinin kendi koyduğu evrensel ahlak yasalarına göre kendini yönetebilmesiyle şekillenir. Ona göre "öyle davran ki, eylemine ölçü aldığın ilke, tüm insanlar için genel bir yasa haline gelebilsin" (kategorik imperatif).

Friedrich Nietzsche: Değerlerin Yeniden Değerlendirilmesi

19.  yüzyıl filozofu Friedrich Nietzsche, geleneksel ahlak anlayışlarına karşı keskin eleştiriler getirmiştir. Nietzsche, ahlakın kökenlerini ve işleyişini sorgulayarak, "efendi ahlakı" ve "köle ahlakı" ayrımını yapmıştır.

·         Nietzsche'ye göre, geleneksel ahlak (özellikle Hristiyan ahlakı), zayıfların ve kölelerin güçlüleri bastırmak için icat ettiği bir "sürü ahlakıdır". Bu ahlak, acımayı, fedakarlığı ve eşitliği yüceltirken, yaşamı ve gücü aşağılamıştır.

·         Nietzsche, ahlakın bireyin güç istencinin bir ifadesi olduğunu savunmuştur. Gerçek anlamda güçlü karakterler, kendi değerlerini yaratan ve "üst-insan" olma potansiyeline sahip olanlardır. Bu kişiler, "iyi" ve "kötü" tanımlarını geleneksel ahlaktan devralmak yerine, kendi içgüdüleri ve yaşam enerjileri doğrultusunda belirlerler. Dolayısıyla, ahlak karakterin bir sonucu olmaktan çok, karakterin ve güç istencinin bir dışavurumudur.

Bu filozofların her biri, ahlakın ve karakterin nasıl oluştuğu ve birbirleriyle nasıl etkileşimde bulunduğu konusunda benzersiz ve derinlemesine perspektifler sunmuştur. Bu farklı yaklaşımlar, konunun karmaşıklığını ve çok boyutluluğunu gözler önüne sermektedir.

Bu filozoflardan herhangi birinin görüşlerini daha detaylı incelemek ister misiniz?

Chat Gpt

Ahlak mı karakterden çıkar karakter mi ahlaktan çıkar

ChatGPT:

Bu soru hem felsefi hem psikolojik açıdan derin bir tartışmadır. “Ahlak mı karakterden çıkar, karakter mi ahlaktan çıkar?” sorusunu şöyle çözümleyebiliriz:

1. Karakter mi ahlaktan çıkar?

Bu görüşe göre:

·         İnsan, toplumsal ve kültürel değerlerle (yani ahlakla) şekillenir.

·         Aile, çevre, eğitim ve din gibi öğeler bireye ahlaki kuralları öğretir.

·         Bu kurallar zamanla bireyin davranışlarına ve kişilik özelliklerine yansır, karakteri oluşur.

·         Yani ahlaki değerler karakterin temel yapı taşlarıdır.

Destekleyen düşünürler: Emile Durkheim (toplumsal ahlak), John Locke (insan zihni boş bir levhadır, çevre belirler)

2. Ahlak mı karakterden çıkar?

Bu yaklaşıma göre:

·         Bireyin doğuştan getirdiği mizacı, vicdanı, duyarlılığı, eğilimleri vardır.

·         Bu özellikler onun karakterini oluşturur.

·         Birey bu karaktere göre neyin “doğru” veya “yanlış” olduğunu sezgisel olarak belirler, yani ahlaki yargılar üretir.

·         Yani birey önce kendisidir, sonra ahlaki sistemini geliştirir.

Destekleyen düşünürler: Aristoteles (erdem karakter alışkanlığıdır), Kierkegaard (ahlak bireysel seçimdir), Viktor Frankl (kişilik değer üretir)

3. Ara bir görüş (karakter ve ahlak karşılıklı etkileşim içindedir):

·         Karakter ve ahlak birbirini sürekli biçimlendirir.

·         Birey çevresinden ahlaki ilkeler edinirken, bu ilkeleri kendi karakterine göre içselleştirir ya da reddeder.

·         Bu döngü içinde hem ahlak hem karakter birlikte gelişir.

SONUÇ (Sentez):

Ahlak ve karakter birbirini doğurur.

·         Ahlak, karakterin gelişiminde önemli bir etkendir.

·         Ancak bireyin doğuştan getirdiği eğilimler (karakter) de hangi ahlaki değerleri benimsediğini veya sorguladığını belirler.

·         Bir anlamda ahlak karakterin ürünüdür, ama aynı zamanda karakteri de şekillendirir.

İstersen bu görüşü örneklerle (örneğin Atatürk, Sokrates, Mevlana gibi şahsiyetlerle) de derinleştirebiliriz.

ChatGPT hata yapabilir. Önemli bilgileri kontrol edin.

Perplexity

Tarih boyunca ünlü filozoflara göre yazar mısınız ahlak mi karakterden çıkar karakter mi ahlaktan çıkar

ChatGPT:

“Tarih boyunca ünlü filozoflara göre ahlak mı karakterden çıkar, karakter mi ahlaktan?” sorusu oldukça derin bir felsefi sorudur. Bu soruya verilecek cevap filozofların ahlak anlayışlarına ve insan doğasına dair görüşlerine göre değişir.

Aşağıda önemli filozofların fikirleri doğrultusunda bu soruya yaklaşan bir tablo sunuyorum:

1. Sokrates (MÖ 469–399)

Görüş: Ahlak karakterin temelidir.
Açıklama: Sokrates’e göre erdem bilgiye dayanır. İnsan doğru olanı bilirse doğru davranır. Dolayısıyla ahlak bilgisi (episteme) bireyin karakterini şekillendirir.

Sonuç: Ahlak karakteri biçimlendirir.

2. Platon (MÖ 427–347)

Görüş: Ahlak ve karakter karşılıklı etkileşim içindedir.
Açıklama: Platon’a göre insan ruhu üç parçadan oluşur: akıl, istek ve arzu. Ahlak, bu parçaların uyumudur. İyi bir karakter, bu uyumu sağlamaya çalışır. Ancak kişi ideaları bilirse, karakteri ahlaklı olur.

Sonuç: Ahlak karakteri besler, ama karakter de ahlaklı olmaya yönelir.

3. Aristoteles (MÖ 384–322)

Görüş: Karakter ahlaki alışkanlıklarla gelişir.
Açıklama: Erdem, alışkanlıkla kazanılır. İnsan ahlaklı davranarak iyi karakter geliştirir. Yani karakter zamanla ahlaktan türetilir ama alışkanlıkla sağlamlaşır.

Sonuç: Ahlak karakteri oluşturur.

4. İmmanuel Kant (1724–1804)

Görüş: Ahlak, karakterden önce gelir.
Açıklama: Kant’a göre ahlak, ödev ahlakıdır. İnsan, aklını kullanarak evrensel ahlak yasasını seçer. Bu bilinçli seçim kişinin ahlaki karakterini yaratır.

Sonuç: Ahlak karakteri doğurur.

5. David Hume (1711–1776)

Görüş: Karakter duygularla ve alışkanlıklarla oluşur, ahlak bunlardan türevlenir.
Açıklama: Hume, ahlakın temelinde duygu ve sempati olduğunu savunur. İnsanların karakteri, duygularla biçimlenir; bu da ahlaki yargıların temelidir.

Sonuç: Karakter ahlakın zeminidir.

6. Friedrich Nietzsche (1844–1900)

Görüş: Ahlak, karaktere dışarıdan empoze edilir.
Açıklama: Nietzsche'ye göre geleneksel ahlak, bireyin özgür karakterini bastırır. Güçlü birey (üstinsan), kendi değerlerini yaratmalıdır. Yani ahlak dışsal bir baskı iken, karakter içsel bir güçtür.

Sonuç: Karakter ahlaktan önce gelir; hatta ahlaka karşıdır.

7. Konfüçyüs (MÖ 551–479)

Görüş: Ahlaki erdemler karakterin temelidir.
Açıklama: Konfüçyüs’e göre birey, “ren” (insanlık sevgisi), “li” (uygun davranış) gibi değerleri öğrenerek ahlaki karakterini geliştirir.

Sonuç: Ahlak karakterin kaynağıdır.

8. Jean-Jacques Rousseau (1712–1778)

Görüş: İnsan doğası iyidir; karakter toplumla bozulur, ahlak bunu düzeltmeye çalışır.
Açıklama: İnsan doğal hâlinde erdemlidir. Toplum karakteri bozar. Ahlak, bozulmuş karakteri yeniden şekillendirme çabasıdır.

Sonuç: Karakter doğaldır, ahlak sonradan gelir.

9. Albert Schweitzer (1875–1965)

Görüş: Ahlak, yaşamı onurlandırma iradesidir ve karakter bunun yansımasıdır.
Açıklama: Ahlak, bütün canlılara karşı sorumluluk duygusudur. Bu duyguyu taşıyan insan, ahlaki bir karaktere sahiptir.

Sonuç: Ahlak, karakteri yaratır.

Özet Tablo:

Filozof

Ahlak mı karakteri doğurur?

Karakter mi ahlakı doğurur?

Açıklama Kısa Not

Sokrates

✅

Bilgi erdemdir

Platon

✅ + ↔️

Ruh uyumu

Aristoteles

✅

Alışkanlıkla erdem

Kant

✅

Ahlaki yasa

Hume

✅

Duygular temeldir

Nietzsche

✅

Ahlaka başkaldırı

Konfüçyüs

✅

Erdemli insan

Rousseau

✅

Doğal iyilik

Schweitzer

✅

Yaşama saygı

Dilersen bu filozoflardan birini daha derinlemesine ele alabilirim ya da bu çerçevede bir makale veya aforizmalar da üretebilirim.

ChatGPT hata yapabilir. Önemli bilgileri kontrol edin.

 

Claude

"Ahlak karakterden çıkar" görüşünü savunan başlıca filozoflar şunlardır:

Aristoteles, bu görüşün en önemli temsilcisidir. Nikomakhos'a Etik adlı eserinde, erdemi (arete) bir karakter özelliği olarak tanımlar ve ahlaki davranışların kişinin karakterinden, yani sabit eğilimlerinden kaynaklandığını savunur. Ona göre erdemli olmak, erdemli eylemleri tekrar ederek alışkanlık haline getirmekle mümkündür.

David Hume, ahlaki yargıların duygulardan ve karakter özelliklerinden kaynaklandığını öne sürer. "İnsan Doğası Üzerine Bir İnceleme" adlı eserinde, ahlaki değerlendirmelerin kişinin karakterine ilişkin duygusal tepkiler olduğunu belirtir.

Alasdair MacIntyre, modern çağda erdem etiğini yeniden canlandıran önemli bir filozoftur. "Erdem Peşinde" adlı eserinde, ahlaki eylemlerin anlamının ancak karakter bağlamında anlaşılabileceğini savunur.

Philippa Foot, 20. yüzyılda erdem etiğinin yeniden popülerleşmesinde rol oynamıştır. Ahlaki özellikler ile karakter arasındaki bağlantıyı vurgular.

Rosalind Hursthouse, çağdaş erdem etiğinin önde gelen isimlerinden biridir ve ahlaki kararların karakter özelliklerinden kaynaklandığını savunan neo-Aristotelesçi yaklaşımı benimser.

Bu filozoflar, eylemlerin ahlaki değerinin o eylemleri gerçekleştiren kişinin karakterinden, erdemlerinden ve ahlaki alışkanlıklarından kaynaklandığını düşünürler.

…………………

Aristo için kimi kaynaklar "karakter ahlakın sonucudur" görüşünde olduğunu kimisi de tersini yazıyor...

Chat Gpt

Çok yerinde bir tespit yaptınız. Aristoteles’in ahlak ve karakter hakkındaki görüşleri gerçekten de yüzeysel okunduğunda çelişkili gibi görünebilir. Ancak dikkatle incelendiğinde, Aristoteles'in görüşü şu iki yönlü etkileşimi barındırır:

🔁 Aristoteles’e Göre Ahlak ve Karakter Arasındaki İlişki:

 

🟢 1. Karakter Ahlakı Belirler (Doğuştan gelen eğilimler + alışkanlıklar)

·         Aristoteles'e göre karakter (hexis), bireyin alışkanlıklar yoluyla kazandığı bir niteliktir.

·         İnsan belli eğilimlerle doğar (örneğin cesarete eğilimli olabilir), ama bu eğilimler ahlaki eylemlerle sürekli hale gelirse erdemli bir karaktere dönüşür.

·         Örneğin: Bir kişi tekrar tekrar cesur davranırsa, cesaret onun karakter özelliği olur.

🟢 2. Ahlak Karakteri Biçimlendirir (Alışkanlıkla kazanılan erdemler)

·         Erdem (arete), pratikle, yani tekrar eden ahlaki eylemlerle oluşur.

·         Bu eylemler bir karakter özelliğine dönüşür.

·         Yani kişi ahlaki eylemde bulundukça karakteri oluşur.

➕ Dolayısıyla:

·         İlk adımda bireyin karakteri ahlaki davranışı etkiler.

·         Ama bu davranış tekrarlandıkça bireyin karakteri yeniden şekillenir.

🧠 Aristoteles’te Bu Görüşün Kaynağı:

Nikomakhos’a Etik adlı eserinde Aristoteles şunu söyler:

“Bir erdem, ne doğamız gereği bizde vardır ne de doğamız gereği bizde yoktur... Ama doğamız, onları kazanmamıza uygun bir yapıdadır.”

“Adaletli işler yaparak adil, ölçülü işler yaparak ölçülü, cesurca işler yaparak cesur oluruz.”

Bu cümlelerden anlaşılır ki:

·         İnsan doğuştan karakter sahibi değildir ama karakter geliştirmeye elverişlidir.

·         Erdemli davranışlar, zamanla karakter haline gelir.

·         Dolayısıyla karakter, hem ahlakın ürünü hem de ahlaki davranışın temeli olabilir.

📌 Neden Kaynaklar Çelişiyor?

Bu yüzden bazı kaynaklar:

·         “Ahlak karakteri biçimlendirir” derken (çünkü karakter, erdemli davranışlarla oluşur),

·         Diğer bazıları “Karakter ahlakı belirler” der (çünkü davranışı yönlendiren karakter özellikleridir),

Her ikisi de haklıdır. Aristoteles’e göre ahlak ve karakter bir döngü içinde birbirini etkiler.

🟡 Sonuç:

Aristoteles’in görüşü çift yönlüdür.
➡ Karakter, ahlaki eylemleri etkiler.
➡ Ahlaki eylemler ise karakteri geliştirir.
Bu karşılıklı ilişki, onu erdem etiğinin temel taşı yapar.

İsterseniz bu görüşü özetleyen bir şema, tablo veya kısa makale de hazırlayabilirim. Nasıl devam edelim?

Spinoza'nın etik adlı eserindeki yaklaşımlar, ahlak ve karakter ilişkisi açısından nedir (ahlak karakterin mi sonucudur)

5.7.2025

Chat Gpt

Harika bir soru! Baruch Spinoza, Etika (Ethica, 1677) adlı başyapıtında ahlakı ve insan doğasını rasyonel bir sistem içinde açıklamaya çalışır. Ahlak–karakter ilişkisi açısından Spinoza'nın yaklaşımı, Aristoteles, Kant veya Hume'dan çok farklıdır.

🧠 Spinoza'nın Etika'sında Ahlak ve Karakter İlişkisi Nasıldır?

🔷 1. Spinoza'ya göre karakter, doğanın zorunlu bir sonucudur.

·         İnsan, doğanın bir parçasıdır ve Tanrı'nın (Doğa'nın) zorunlu bir ifadesidir.

·         İnsan karakteri, doğal neden-sonuç yasalarına göre oluşur; irade özgürlüğü bir yanılsamadır.

·         İnsan, tutkuları, arzuları, aklı ve bilgisiyle davranır – tüm bu unsurlar karakterini oluşturur.

🔷 2. Ahlak, aklın rehberliğinde gelişen ‘erdemli’ yaşamdır.

·         Spinoza’ya göre erdem (virtus), kendi doğasına uygun yaşamak ve aklı rehber edinmektir.

·         Dolayısıyla ahlak, karakterin değil aklın geliştirilmesinin bir sonucudur.

🔷 3. Tutkularla değil, akılla yönetilen karakter, ahlaka ulaşır.

·         Tutkular (örneğin öfke, kıskançlık), insanı doğrudan etkiler ve onun karakterini yönlendirir.

·         Ancak insan "aklın etkin fikirleri"yle hareket etmeye başladığında karakteri de değişir.

·         Bu değişimle insan, daha "özgür", ahlaki bir varlık haline gelir.

📌 Spinoza’ya Göre Hangisi Önce Gelir?

Ahlak, karakterin bir sonucu değil; aklın rehberliğinde karakterin dönüştürülmesidir.

Yani:

·         İnsan karakteri başlangıçta tutkuların ve dış nedenlerin etkisindedir (ahlaksal değildir).

·         İnsan, aklıyla tutkularını anladıkça karakteri değişir → bu da ahlaki yaşama ulaşmasını sağlar.

📚 Etika’dan Örnek:

“Erdem, bir insanın kendi öz doğasına göre yaşaması ve kendi doğasını akıl doğrultusunda muhafaza etmesidir.”
— Etika, Bölüm IV

Bu cümle, ahlaki yaşamanın karakterin değil, akıl yürütmenin ve özgürleşmenin sonucu olduğunu gösterir.

✅ Özetle:

Spinoza’ya göre

Açıklama

Karakter doğaldır

İnsan doğası zorunlulukla işler, karakteri tutkularla biçimlenir.

Ahlak sonradan gelir

Ahlak, aklın tutkuları yönetmesiyle ortaya çıkar.

Ahlak karakteri dönüştürür

Aklın rehberliğinde kişi karakterini geliştirir → bu ahlaki bir yaşam doğurur.

🔎 SONUÇ:

Spinoza'ya göre karakter ahlaktan önce gelir, ancak ahlak (yani aklın rehberliği), karakteri dönüştürür.
Dolayısıyla karakter, ahlaktan türeyen değil; ahlaki bir hedefin malzemesidir.

İsterseniz bunu diğer filozoflarla karşılaştırmalı bir tabloya dönüştürebilirim ya da Spinoza’nın bu görüşlerini kısa bir yazıya dönüştürebiliriz. Nasıl ilerleyelim?

…………………

Karakter konulu bazı yazılar

Karakter İnsanın Arkasından Konuşulan Özellikleridir. https://temelaksoy.com/karakter-insanin-arkasindan-konusulan-ozellikleridir/

“Bir Çalışanda Aranan 3 Temel Özellik: https://temelaksoy.com/bir-calisanda-aranan-3-temel-ozellik/  :

Bugüne kadar yaptığım bütün iş görüşmelerinde en çok adayın karakterini anlamaya çalıştım. Nasıl bir insan? Arkasında nasıl bir aile var? Değer yargıları ne? Benim karşıma gelene kadar hangi zorlukları aşmış? Konuştuğum bu insan sahici mi yoksa başka birini mi oynuyor?

Bir çalışanın sahip olabileceği en değerli özellik, karakterli olmasıdır. Bir iş yeri için en doğru insan karakter bütünlüğüne sahip olan insandır.

Bu insanlar alçak gönüllüdürler, çünkü kendilerini bilirler. Hem kendilerine güvenirler hem başkalarına güven duyarlar.

Kendi duygularının farkındadırlar. Ama aynı zamanda etrafındakilerin de ruh hallerini bilirler. İnsanı anlarlar.

Kimsenin onlara doğruyu göstermesine gerek yoktur.  Onlar seçimlerini hep doğrudan yana yaparlar.

Gelişmiş bir adalet duyguları vardır.

Nereden gelip nereye gittiklerini bilen bir halleri vardır. Sanki içlerinde bir pusula vardır.

Bu insanlar her yaştan her cinsiyetten olabilirler. Köyden de gelebilirler kentten de.

Mutlaka en iyi okullardan mezun olmaları gerekmez hatta hiç iyi eğitim almayanlar bile vardır aralarında.

Ama gördüğünüz zaman onları tanırsınız. Kendilerine benzerler.

Karakter bütünlükleri vardır. Onlara hemen güven duyarsınız.

İş hayatında en önemli özellik güvenilir olmaktır. Güven, bütün ilişkilerimizde ihtiyaç duyduğumuz olmazsa olmaz özelliklerin en başında gelir. Fukuyama’nın dediği gibi “Güven, toplumun sosyal sermayesidir.” Bir toplumda ekonomik refahın yaratılması, bireyler arasındaki güven duygusunun yaygınlığıyla çok yakından ilgilidir.

Çalışanların yönetime güvendikleri bir ortamla, güvenmedikleri bir ortam arasında inanılmaz bir iklim farkı vardır. İnsanların birbirlerine güvendikleri bir şirketi yönetmek ne kadar keyifliyse güvensizliğin hâkim olduğu bir şirket de o kadar gergin ve çekilmezdir.

Berkshire Hathaway şirketinin sahibi ve dünyanın en zengin insanlarından biri olan Warren Buffett, işe alacağı insanlarda sırasıyla üç özellik aradığını söyler: Karakter, enerji ve yetkinlik.

Karakter yukarıda anlatmaya çalıştığım gibi Warren Buffet için de olmazsa olmaz bir şarttır. Karakteri oluşmamış bir insan ne kadar pozitif bir enerjiye ne kadar üstün yetkinliklere sahip olursa olsun, işe yaramayacak bir insandır.

Drucker‘ın dediği gibi, “Bir çalışanın işe gelirken evden getirmesi gereken tek şey, karakter bütünlüğüdür.”

Not: Bu yazıyı ilk kez 13 Ekim 2009’da yayınladım.

Konuyla İlgili Makale ve Linkler

İnsanın Karakteri Nasıl Oluşur?

Karakter İnsanın Arkasından Konuşulan Özellikleridir

Tim Harford, “The Economics Of Trust”, Forbest, October 2006

David Eaves, The Trust Economy (or, on why Gen Yers don’t trust anyone)

John Whitney “The trust factor“ (e-book and article)

The Toyota Way

Lynn Sharp Paine, Managing for Organizational Integrity, HBR, 1994

Robert F. Hurley, Decision to Trust, HBR, 2006

Saj-Nicole A., Saj-Nicole A. Joni , Geography of Trust, HBR 2004

Margaret Thorsborne: The Seven Heavenly Virtues of Leadership: Integrity

Lynda Gratton, Tamara J. Erickson “Eight Ways to Build Collaborative Teams”, HBR 2007

Aristoteles’ Ethic, Stanford University

Etik kavramı üzerine (Türkçe)

Etik kavramı üzerine (İngilizce). https://temelaksoy.com/bir-calisanda-aranan-3-temel-ozellik/

 

Karakter nedir? İnsanlar onu gerçekten nasıl tanımlar? https://www.quora.com/What-is-character-How-do-people-define-it-really

İş hayatında en önemli özellik güvenilir olmaktır.

Karakter bütünlüğü yoksa hayatın zor sınavlarını aşmak mümkün değildir.

Gönderen zaman:

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Kaydol: Kayıt Yorumları (Atom)