En büyük zihniyet sorunumuz

 

En büyük zihniyet sorunumuz

 

Bülent Ağaoğlu

İstanbul, 2.2.2022

 

“Zihniyet sorunlarımız” ilerlememizin önündeki en büyük engellerden olsa gerek.

Fakat “zihniyet sorunlarımız” konulu güncel ve kapsamlı, “etrafına cami ağyarına mani” deyiminin anlamına denk düşen gibi bir kitabımız sanırım yok..

Zihniyet denilince aklıma gelenlerin en önemlileri;

·         Zihinlerimizdeki sorgulanmamış ezberler, önyargılar, kalıp düşünceler,

·         Farklı fikirlere hemen karşı çıkmak, çözüm önermek yerine hemen yeniliklere karşı çıkmak ve hemen akabinde, çokbilmişlik gösterisi yapmak… Ve bunu yapanlar da genellikle “elini taşın altına koymayanlar”.

Zihniyet sorunlarımız konulu bazı yayınlar;

Kitaplar

Ülgener, Sabri Fehmi, 1911-1983: İktisadi çözülmenin ahlak ve zihniyet dünyası : Fikir ve sanat tarihi boyu akisleri ile bir portre denemesi / Sabri F. Ülgener -- gzdn. gçrlm. 2. bsk -- İstanbul : Der Yayınları, 1981 (İ.D.M. Matbaası) 208 s. ; 24 cm

Ülgener, Sabri Fehmi, 1911-1983:  İktisadî ve inhitat tarihimizin ahlâk ve zihniyet meseleleri / Sabri F. Ülgener. -- [İstanbul] : İstanbul Ünv. İktisat Fak., 1951 (İstanbul : İsmail Akgün Matbaası)  212 s. ; 24 cm.

Özkiraz, Ahmet (F):         Sabri F. Ülgener'de zihniyet analizi / Ahmet Özkiraz – 1999        viii, 270 y. ; 29 cm. https://www.kitapyurdu.com/kitap/sabri-f-ulgenerde-zihniyet-analizi/31063.html

 

Makaleler

Ülgener, Sabri F. : İktisadî İntitat Tarihimizin Ahlâk ve Zihniyet Meseleleri.  Sosyoloji Dergisi(8) 1.1953, 142 - 145. Ss

Ülgener, Sabri F. : İktisadî İnhitat tarihimizin Ahlâk ve Zihniyet Meseleleri.  Fikir ve Sanatta Hareket 2(23) 11.1967, 50 - 53. Ss

Ülgener, Sabri F. : İktisadî İnhitat Tarihimizin Ahlâk ve Zihniyet Meseleleri.  Revue de la Faculte des Sciences de l'Universite d'Istanbul 11(1-4) 10.1949, 189 - 195. Ss

 

Bazı alıntılar;

 

1

“En büyük zihniyet sorunumuz: Modern bilimin analitik zihniyetini ve özgür bireysel düşünmeyi özümseyememiş olmak…

Kabile mensubuymuş gibi, tarikat müridiymiş gibi, örgüt aparatıymış gibi hayata ak-kara güzlüğüyle, insan davranışlarına da biz ve ötekiler şartlanmasıyla bakmak!

Partili hayata geçtiğimiz 1908 yılından bu yana, kutuplaşmamızın, hasım kamplar gibi siyasi kabilelere bölünüp kavga etmemizin altındaki sorun, bu zihniyet meselesidir.

Bir, gelişmiş ülkelerdeki partilere ve davranışlara bakın, bir de bize…”. 2.2.2022. https://www.karar.com/yazarlar/taha-akyol/erdogan-nereden-nereye-1592032

 

2

“Bizi analitik düşünebilmekten uzak tutan, dolayısıyla bilimin niteliğini kavramamızı da engelleyen en büyük zihniyet sorunumuz budur: Önyargılı ve toptancı genellemelerle düşünmek ve bunu bilgi sanmak!”.  24.11.2015. https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/taha-akyol/dusunmek-40017870

 

3

“TEMEL ZİHNİYET SORUNU

World Economic Forum (WEF) her yıl “Küresel Rekabetçilik Raporu” yayınlıyor. Çağımızda ekonominin belirleyici unsurlarından biri eğitim olduğu için, raporda eğitime de yer veriliyor.

2008 raporunda Türkiye ilk ve ortaöğretim alanında 146 ülke içinde 91. sıradaydı.

2018 raporuna baktım, Türkiye “eğitim sisteminin kalitesi”nde 101. sıraya inmiş; karşısına aşağı doğru grafik işareti koymuşlar.

Temel eğitimde 105. sıraya düşmüşüz; karşısında yine aşağı doğru grafik işareti var.

Matematik ve fen bilimlerinde 104. sıraya inmişiz; grafik işareti yine aşağıya doğru. (WEF, World Competitivness Report 2018, s. 293)

Fakat eğitimde bu kadar kötü iken, havayolları koltuk sayısında dünyada 17. sıradayız!

Bu de demek?

Modern medeniyetin konforunu hızla benimseyip zihniyetini idrakte yavaş kalmak demek!

Tüm modernleşme tarihimizde bugün de devam etmekte olan temel zihniyet sorunumuz!”. 1.8.2018. https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/taha-akyol/egitim-niye-basarisiz-40914355

 

4

“Burada en önemli sorun zihinlerin “farklı” alanlara, farklı fikirlere ve ‘istenmeyen’ gerçeklere kapatılarak şartlandırılmasıdır. Tarikat ve cemaatlerin birçoğunda bu beyin yıkama “mistik” unsurlar kullanılarak yapılıyor... Siyasi ve ideolojik hareketlerde ise “tek doğru biziz” şartlandırılmasıyla zihinler bağımlı hale getiriliyor.

Maalesef bu yaygın bir zihniyet sorunumuzdur.”. 2.9.2016. https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/taha-akyol/zihinleri-acmak-40214923

 

5

“Görülüyor ki, kişilerin ötesinde, bütün tarihimizde görülen temel bir zihniyet sorunumuz var: Soyut hamasi sloganları pek seviyoruz; siyasete “öngörülebilirlik” kazandıracak somut hukuki ve rasyonel kurallara ve yerleşik kurumlara ise gereken önemi vermiyoruz. Güncel sorunlara göre değişken davranışlar sergiliyoruz…”. 10.05.2019. https://www.duzceyerelhaber.com/taha-akyol/62309-%E2%80%98nerede-hata-yaptik%E2%80%99