Atatürk Hakkında Seçme 60 Kitap. 11.12.2024

 

 

Atatürk Hakkında Seçme 60 Kitap

     

 

“Benim manevi mirasım akıl ve bilimdir”

 

 

Haz.: Bülent Ağaoğlu

 11.12.2024

 

Boş

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

künye

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Anneme

(Üsküp 1936-İst.2023)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bülent Ağaoğlu

Araştırmacı, yazar, bibliyograf

Üsküplü anne ve Filibeli babanın ikiz evlatlarından birisi.

İstanbul, Fatih (Mutemet Sok.) doğumlu: Başak Burcu: 20.9.1958

Temmuz 1981’de Çelik Gülersoy, Ağustos 1981’de de Prof. Hasan Işın Dener ile tanıştı. Bu iki dehadan feyz aldı.

En son Milliyet Arşivi yöneticiliğinden sonra 28 yıllık (1984-2012) iş hayatından sonra kendini kamu yararına çalışmalara odakladı (adadı). Araştırma ve incelemelerini 2 sitede yayınlamaktadır:

https://turkbibliography.com/ * https://bulentagaoglu.blogspot.com/

Türkiye’nin ilk bilgi bankalarından Enfo Bilgi Erişim’i Şubat 1989’da kurdu, Nisan 1994’e kadar yaşattı.

49 yılda, büyük bir kısmı gönüllü olarak 2000’e yakın bibliyografya hazırladı ve bunları Mayıs 2021’de kamuya açık olarak https://turkbibliography.com/sitesinde dünya ile paylaştı.

Hayatta en önem verdiği iki temel konu: Bilgelik ve Yaratıcılıktır.

·          Tek değildir, ikizdir, ama tarihte 2000’e yakın bibliyografya hazırlayıp, bunlarda 700 bin yayın ismi derleyip tasnif eden tek dünyalıdır. Bunun ismine dayanarak değil; “Bunu bir Türk yapmış” olarak bilinmesini istemektedir. Tarihsel olarak dünyanın “1” numaralı bibliyografı Katip Çelebi’nin Fatihli olması gibi, ilginç bir rastlantıyla o da Fatihlidir.

·          Evliya Çelebi’nin seyahatlere çıkmasına sebep olan meşhur rüyasının geçtiği Ahi Çelebi Camii’nin kiracısı olarak Cami yanında babası Fevzi Ağaoğlu, amcası ile 26 yıl lokantacılık yaparak ailesinin geçimini sağlamıştır. Ağaoğlu da yazları 1976-1980 arasında çıraklık yapmış ve harçlıkları ile Cağaloğlu’na çıkarak kitaplar satın almıştır. Yine 1980 öncesi seyahatlere merak salmış ve birçok yere gitmiş sonra da turizmci olmaya karar vermiştir. Çok sayıda turizm kaynakçası hazırlamıştır. Bu da bir rastlantı mıdır, tevafuk mudur, bilinmez…

·          “Yaratıcılık evren kadar sonsuzdur” adlı bir aforizmayı 63 yaşında üretmiştir. Dünyada örneği yoktur. Dünyada; “Bunu bir Türk üretmiş” olarak bilinmesini arzu etmektedir.

Kitapları: https://tinyurl.com/2fx4rryd

 

YÖNTEMİ: Kaynaklara geniş şekilde erişme, bunlardan hareketle farklı gözlemler üretme çabası. Böyle birçok örnek ortaya koymuştur.

 

 

 

 

 

 

 

İçindekiler

Önsöz. 8

GİRİŞ. 9

Neden Hazırladık. 9

Sorun. 9

İhtiyaç - Gerekçe. 10

Yöntem. 10

Amaç. 11

Faydaları Neler Olabilir 11

Tespitler 13

Sorular 13

Temennilerimiz. 13

 

Birinci Bölüm: 16

İncelediğimiz 47 haberde yer alan listelerde adı en çok geçen kitaplar. 16

Mustafa Kemal Atatürk : Nutuk. 16

Andrew Mango : Atatürk / Modern Türkiye’nin Kurucusu. 18

Attila İlhan: Hangi Atatürk. 20

Celâl Şengör – Dâhi Diktatör 21

Falih Rıfkı Atay – Çankaya. 21

H.C. Armstrong: Bozkurt 23

İlber Ortaylı – Gazi Mustafa Kemal Atatürk. 24

Klaus Kreiser: “Atatürk ………………………………………………………………………………………………………. 25

Lord Kinross : Atatürk, Bir Milletin Yeniden Doğuşu. 26

Taha Akyol : Ama Hangi Atatürk. 29

Şevket Süreyya Aydemir: Tek Adam.. 29

Turgut Özakman : Şu Çılgın Türkler 31

Yakup Kadri Karaosmanoğlu: Atatürk. 31

 

İKİNCİ BÖLÜM. 32

İncelediğimiz 47 haberde yer alan listelerde mevcut diğer kitaplardan bazıları 32

Abdi İpekçi : İnönü Atatürk’ü Anlatıyor 32

Afet İnan : Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler 33

Ali Fuat Cebesoy : Sınıf Arkadaşım Atatürk. 33

Atatürk: Bütün Eserleri 33

Atatürk’ten Anekdotlar. 34

Atilla İlhan : Büyük Bir Direnişin Öyküsü: Allah'ın Süngüleri “Reis Paşa. 34

Bernard Lewis : Modern Türkiye’nin Doğuşu. 35

Cengiz Özakıncı: Tarih Üzerinden Psikolojik Savaş ve Atatürk Dersi 35

Emrah Safa Gürkan : Cumhuriyet’in 100 Günü – İnkılabın Ayak Sesleri 36

Emre Kongar : Devrim Tarihi ve Toplum Bilinci Açısından Atatürk. 36

Erol Mütercimler – Fikrimizin Rehberi Gazi Mustafa Kemal 37

Falih Rıfkı Atay : Zeytindağı 37

Gürbüz D. Tüfekçi: Atatürk’ün Okuduğu Kitaplar 37

Hasan İzzettin Dinamo : Kutsal İsyan. 38

Hasan Rıza Soyak: Atatürk'ten hatıralar 38

Hıfzı Topuz : Gazi ve Fikriye. 38

Hikmet Özdemir : Kemal Atatürk : Savaşta ve Barışta. 38

Hikmet Özdemir : Mustafa Kemal’le Anadolu’da Yolculuk. 38

Hikmet Özdemir: Atatürk : 2023. 39

Hikmet Özdemir: Atatürk’ün Etik Mirası 39

İlber Ortaylı : Benim Gözümden Atatürk. 40

İlber Ortaylı – İsmail Küçükkaya : Cumhuriyet’in İlk Yüzyılı 40

Mahmut Esat Bozkurt - Atatürk İhtilali 41

Mahmut Goloğlu : Devrimler ve Tepkileri / Türkiye Cumhuriyeti Tarihi-I 1924-1930. 41

Mazhar Müfit Kansu: Erzurum’dan Ölümüne Kadar Atatürk’le Beraber 41

Mehmet Ali Öz : Atatürk’ün Ailesi, Osmanlı Arşiv Belgelerine Göre Atatürk’ün Soykütüğü. 42

Metin Aydoğan : Atatürk ve Türk Devrimi 42

Metin Aydoğan : Mustafa Kemal ve Kurtuluş Savaşı 42

Naim Babüroğlu – Tarihin Kıskandığı Lider 43

Özer Ozankaya: Dünya Düşünürleri Gözüyle Atatürk ve Cumhuriyeti 43

Ruşen Eşref Ünaydın: Güneşi Özledik. 43

Salih Bozok : Atatürk’ün Yaveri Salih Bozok Anlatıyor 44

Sinan Meydan: 1923 Kuruluş Ayarlarına Dönmek. 44

Sinan Meydan : Panzehir Gerçeğe Çağrı 45

Sinan Meydan : Atatürk Etkisi 45

Sinan Meydan – Sarı Paşam.. 45

Sinan Meydan : Akl-I Kemal 46

Sinan Meydan: Atatürk ve Türklerin Saklı Tarihi 46

Şerafettin Turan - Kendine Özgü Bir Yaşam ve Kişilik - Mustafa Kemal Atatürk. 46

Turgut Özakman : Çanakkale Geçilmez. 47

Turgut Özakman : Dersimiz Atatürk – 47

Turgut Özakman: Cumhuriyet & Türk Mucizesi 47

Turgut Özakman: Cumhuriyet & Türk Mucizesi (İkinci Kitap) 48

Turgut Özakman: Vahidettin, M. Kemal ve milli mücadele: yalanlar, yanlışlar, yutturmacalar 49

Vasilis Dimitriadis’in : Bir Evin Hikâyesi 49

Yılmaz Özdil: Mustafa Kemal: 49

Zafer Toprak - Atatürk: Kurucu Felsefenin Evrimi 50

Kaynaklar 51

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Önsöz

Türklerin tarihinin bilinmeyen bin yılları var artı Türklerin tarihinin henüz ortaya çıkarılmamış arkeolojik buluntuları var demem o ki Türklerin orijinalliğinin boyutları henüz tam anlamıyla ortaya konulamadı bu orijinalliğin göstergelerinden birisi de bizzat Türk dilinin kendisi yabancılarin bu Türkçe hakkında çok övgü dolu sözleri var dilin yapısı dolayısıyla.

Atatürk de 57 sene yaşadığı halde yaptıklarıyla çok çok farklı bir dünya insanı onun da yaptıklarının büyüklüğünün tam boyutu henüz ortaya konulamadı.

Bu iki önemli konunun derinliğinin önümüzdeki 10 yıllarda belki 100 yıl içerisinde ortaya konması beklenir o zaman tarih farklı olacaktır

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

GİRİŞ

Bu kitap, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk hakkında yazılmış 60 eser hakkında alıntılar içeriyor. Atatürk'ün hayatı, düşünceleri, devrimleri ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş süreci üzerine yazılmış bu eserler, farklı bakış açıları ve derinlemesine analizler sunuyor. Kitapta yer alan eserler arasında Atatürk'ün kendi yazdığı 'Nutuk'tan, çağdaş yazarların biyografik çalışmaları ve analizlerine kadar geniş bir yelpaze bulunmaktadır. Bu derleme, hem tarih meraklıları hem de Atatürk hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyenler için önemli bir kaynak niteliği taşımaktadır."

Mustafa Kemal Atatürk, Türk tarihinin en önemli şahsiyetlerinden biridir. Onun hayatı, düşünceleri ve devrimleri hakkında yazılmış sayısız eser bulunmaktadır. Bu kitap, bu zengin literatürden seçilmiş 60 eseri bir araya getirerek, okuyuculara Atatürk'ü farklı yönleriyle tanıma fırsatı sunuyor.

Atatürk, sadece bir lider değil, aynı zamanda bir fikir adamı, bir devlet adamı ve bir reformcudur. Onun hayatı ve düşünceleri, Türkiye'nin modernleşme sürecinde önemli bir dönüm noktası olmuştur. Bu kitap, Atatürk'ü farklı yazarların farklı bakış açılarıyla kaleme aldığı eserleri tanıtarak, onun mirasını daha iyi anlamamıza yardımcı olmayı amaçlamaktadır.

Neden Hazırladık

2007 senesi başında atamiz.org web sitesini kurduk ( https://web.archive.org/web/20070515045419/http://www.atamiz.org/ **   https://bulentagaoglu.blogspot.com/2020/05/ataturk-arastirmalari-icin-rehber.html )  “Atatürk Kitapları Kaynakçası” hazırladık. Günümüze kadar ilgili çalışmalarımızı bir web sayfasında derledik. https://bulentagaoglu.blogspot.com/2024/11/ataturk-konulu-calsmalarm.html . Bütün bunlardan zamanla bir odaklanmamız oluştu.

Sorun

Atatürk hakkında günümüze kadar yayınlanmış yerli-yabancı tüm kitapların bir eksiksiz envanteri mevcut değildir. 10 bin veya daha yukarıda bir sayıda tahmin ediyoruz.

Bu kadar yayın mevcudiyeti içinden, günümüzde güncel bir seçme eserler bibliyografyası da bulunmamaktadır.

43 sene önce Rahmetli Türker Acaroğlu’nun 1981 yılında Türkiye İş Bankası tarafından yayınlanan eseri; “Açıklamalı Atatürk kaynakçası”: Atatürk, kurtuluş savaşı, Atatürk devrimleri ve Türkiye Cumhuriyeti üzerine türkçe ve yabancı dillerde yayınlanmış 500 seçme kitap içeriyordu.

İlave olarak bazı denemeleri tespit etmeye çalıştık. (Bkz.:  Atatürk hakkında seçme yayın listeleri (1). https://bulentagaoglu.blogspot.com/2024/12/ataturk-hakknda-secme-yayn-listeleri-1.html )

 

Ayrıca internette yaptığımız çeşitli aramalarla Atatürk konulu kitaplar için seçmeli kapsamda 66 web sayfası saptadık. Bunların linklerini bloğumuzda yayınladık: 11-16ss. https://tinyurl.com/56w2rach )

 

Boşluklar konulu makaleni başa koyarsın: Atatürk Hakkında Kitap Yayınlanmamış Bazı Konular (Boşluklar / Yapılmayanlar). https://bulentagaoglu.blogspot.com/2024/11/ataturk-hakknda-kitap-yaynlanmams-baz.html

İhtiyaç - Gerekçe

Atatürk dünya tarihinde örneği bulunmayan bir liderdir…  (Bkz. Atatürk’ün Eşsizliği, Benzersizliği Hakkında Derlemelerim. https://bulentagaoglu.blogspot.com/2024/08/ataturkun-essizligi-

benzersizligi.html )

 

Atatürk konusunda 10 bin civarında kitap mevcutken bunlar arasında öne çıkanların tespiti, yapılacak ilgili kitap okuma faaliyetlerinde kaynak seçimine faydalı olabilir.

 

Yöntem

Yukarıda söz ettiğimiz 66 web sayfasını tek tek inceledik. Listelerde yer alan kitapların listelerde kullanım sıklıklarına ve gözlemlerimize dayalı olarak 60 kitaplık bir liste oluşturduk. Bunlardan en çok adı geçenleri Birinci Bölüm’de 11 kitaplık listede zikrettik. Kalanlara da İkinci Bölüm’de yer verdik. Burada bazı kitaplar, incelediğimiz 66 web sayfasında yer almıyordu, bunlar kendi tercihimiz olarak İkinci Bölüm’de yer almıştır.

 

Baz aldığımız 66 web sitesini Google üzerinde çeşitli aramalar yaparak tespit ettik. Aşağıdaki kalıp kelimelerden tümünü olmasa da önemli bir kısmını Google’da aratıp gelen sonuçları inceledik.

Atatürk Hakkında Önde Gelen Kitapları Tespit İçin Google’da Yapılabilecek Aramalar İçin Kalıp Kelimeler

Türkçe Arama Önerileri

Genel

Atatürk biyografileri listesi

Atatürk Hakkında 50 Kitap

Atatürk Hakkında En Önemi Kitaplar

Atatürk Hakkında İlk 5 Kitap

Atatürk Hakkında Kitap Önerileri

Atatürk Hakkında Mutlaka Okunması Gereken Kitaplar

Atatürk hakkında okuma listesi

Atatürk hakkında uluslararası kitaplar

Atatürk ile İlgili En Çok Tavsiye Edilen Kitaplar

Atatürk Konulu Seçme Kitaplar

Atatürk Seçme Kitapları

Atatürk'ü Anlamak İçin Okunması Gereken 25 Kitap

Atatürk'ü Anlatan 10 Kitap

Atatürk'ü Anlatan En Güzel 10 Kitap

Atatürk'ü Anlatan En Kapsamlı Biyografiler

Atatürk'ü anlatan kitaplar

Atatürk'ü En Doğru Anlatan 10 Eser

Atatürk'ü Konu Alan 10 Yabancı Eser

Konular

Atatürk ve Çağdaşlaşma Süreci Üzerine Yazılmış Kaynaklar

Atatürk ve Çocuk Hakları Konulu Kitaplar

Atatürk ve Dünya Siyaseti Hakkında Yazılmış Eserler

Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Konulu Kitaplar

Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Hakkında En İyi Kaynaklar

Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti kitap önerileri

Atatürk’ün reformlarını anlatan kitaplar

Atatürk'ü Anlamak İçin Tarihi Romanlar

Atatürk'ü Örnek Alan Liderler ve Anıları

Atatürk'ün Devrimleri ve Etkileri Üzerine Akademik Kitaplar

Atatürk'ün Eğitim Politikaları Üzerine Yazılan Kitaplar

Atatürk'ün Ekonomik Politikalarını Anlatan Eserler

Atatürk'ün gençlik yılları hakkında akademik çalışmalar

Atatürk'ün Hayatını ve Fikirlerini Anlatan Kitaplar

Atatürk'ün kadın hakları konusundaki görüşleri üzerine kitap önerileri

Atatürk'ün Kadın Haklarına Bakışını İnceleyen Kitaplar

Atatürk'ün Liderlik Özelliklerini İnceleyen Kitaplar

Atatürk'ün Sanat ve Kültür Politikaları Hakkında Kitaplar

Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri Hakkında Analiz Kitapları

İlber Ortaylı tarafından yazılmış Atatürk biyografileri

Atatürk'ün düşünce dünyası üzerine yapılmış çalışmalar

Atatürk'ün askeri dehası ve savaş stratejileri

Atatürk'ün eğitim reformları ve uygulamaları

Atatürk'ün inkılapları ve Türkiye'ye etkileri

Atatürk'ün milliyetçilik anlayışı ve Türk dünyasıyla ilişkisi

Atatürk'ün siyasi hayatı ve devlet adamlığı

Atatürk'ün çocukluğundan yetişkinliğine kadar hayatı

Atatürk'ün anıları ve hatıraları

Atatürk ve İslam ilişkisi üzerine araştırmalar

Atatürk'ün Batılılaşma anlayışı ve uygulamaları

Atatürk'ün kıyafet reformu ve toplumsal etkileri

Atatürk'ün kadın hakları mücadelesi

Atatürk'ün sağlık reformları ve halk sağlığına katkıları

Atatürk'ün kültürel miras anlayışı ve koruma çalışmaları

Atatürk'ün çevre bilinci ve doğaya yaklaşımı

Atatürk'ün son yılları ve hastalığı

Atatürk'ün dünya liderleriyle ilişkileri

İngilizce Arama Önerileri

Genel

50 Books About Ataturk

Atatürk and Modern Turkey: Top Books

Atatürk Biography: Top Picks

Atatürk: Recommended Readings

Atatürk's Vision: Must-Read Titles

Best Books About Atatürk

Best English Books on Atatürk

Comprehensive Biographies of Atatürk

Essential Books About the Founder of Modern Turkey

Foreign Books on Atatürk

Historical Books About Atatürk

Must-Read Books on Atatürk

Top 10 Books About Atatürk

Atatürk's legacy and its impact on the modern world

Being an heir of Atatürk

Konular

Best English books on Atatürk's military strategy

Books to Understand Atatürk's Legacy

Must-read books about Atatürk's economic reforms

Understanding Atatürk Through Literature

Atatürk's military genius and war strategies

Atatürk's educational reforms and implementations

Atatürk's revolutions and their effects on Turkey

Atatürk's nationalism and its relation to the Turkic world

Atatürk's political life and statesmanship

Atatürk's life from childhood to adulthood

Atatürk's memoirs and recollections

Atatürk and Islam studies

Atatürk's Westernization concept and practices

Atatürk's dress reform and its social impacts

Atatürk's health reforms and contributions to public health

Atatürk's cultural heritage understanding and conservation efforts

Atatürk's environmental consciousness and approach to nature

Atatürk's last years and illness

Atatürk's relations with world leaders

Amaç

Atatürk'ü anlamaya yönelik bu kitapların seçimi, okuyucuların hem tarihi hem de kültürel açıdan bir perspektif kazanmalarını sağlama amacını taşıyor.

Bu eser derlemesi, Atatürk'ün liderliğinin stratejilerinin ve modernleşmenin daha iyi kavranmasına katkı sağlayacak bir referans kaynağı olarak hazırlanmıştır.

Faydaları Neler Olabilir

Disiplinlerarası Bakış Açısı: Hem Türk hem de yabancı yazarların bakış açılarını içerir, farklı kültürel ve perspektifleri anlama imkanı sağlayabilir.

Eleştirel ve Kapsayıcı Yaklaşım: Atatürk hakkında farklı üsluplarla yazılmış eserler karşılaştırma imkanı sunarak, okuyucuların eleştirel düşünme yeteneklerini geliştirebilir.

Geniş Bir Perspektif Sunması: Çoklu bakış açısı: Farklı yazarların farklı perspektiflerinden kaleme alınmış eserler, Atatürk ve dönemi hakkında daha zengin ve kapsamlı bir anlayış sunabilir.

Detaylı bilgi: Tek bir kaynağa göre değil, birden fazla kaynağa dayalı olarak bilgi edinme imkanı sağlayabilir.

Çelişkileri ortaya çıkarır: Farklı yorumları karşılaştırarak, tarihsel olayların daha iyi anlaşılmasına yardımcı olabilir.

Derinlemesine Analiz İmkanı: Farklı disiplinlerden yaklaşımlar: Tarih, siyaset bilimi, sosyoloji gibi farklı disiplinlerden yapılan analizler, konuya çok yönlü bir bakış açısı getirebilir.

Neden-sonuç ilişkilerini anlamayı kolaylaştırabilir: Tarihi olayların arka planını ve sonuçlarını daha iyi kavramaya yardımcı olabilir.

Eleştirel düşünmeyi teşvik edebilir: Farklı görüşleri değerlendirerek, kendi düşüncelerinizi oluşturmanıza yardımcı olabilir.

Eğitim ve Öğretim İçin Kaynak Olması: Öğrencilere referans: Derslerde öğrencilere ek materyal olarak kullanılabilir.

Öğretmenlere kaynak: Öğretmenlerin derslerini daha zenginleştirmelerine ve öğrencilerin meraklarını gidermelerine yardımcı olabilir.

Genel kültürün artırılması: Toplumun genel kültür düzeyini yükseltmeye katkıda bulunabilir..

Toplumsal Bilincin Gelişmesine Katkı: Milli birlik ve beraberlik: Atatürk'ün hayatı ve eserleri üzerinden milli birlik ve beraberlik duygularının güçlenmesine yardımcı olabilir.

Demokrasi bilincini artırır: Atatürk'ün demokratik değerlere verdiği önemi vurgulayarak, demokratik bilincin gelişmesine katkı sağlayabilir.

Geleceğe yönelik vizyon: Atatürk'ün geleceğe yönelik hedeflerini anlamak, günümüz sorunlarına çözüm üretmede ilham kaynağı olabilir.

Araştırmacılara Kaynak Olması: Yeni araştırmalara zemin hazırlayabilir: Mevcut çalışmaları inceleyerek yeni araştırmalar yapmaya teşvik edebilir.

Tez ve makalelere kaynaklık edebilir: Akademik çalışmalarda önemli bir referans kaynağı olabilir.

Özetle, "Atatürk Hakkında 60 Kitap" adlı derleme, hem akademik bir çalışma hem de genel okuyucu kitlesi için yardımcı olmak istemektedir. Bu tür çalışmalar, Atatürk'ün hayatı ve eserleri hakkında daha kapsamlı bir bilgi edinmek, tarihsel olayları daha iyi anlamak ve geleceğe yönelik daha bilinçli bir perspektif geliştirmek isteyen herkes için önemli bir fırsat sunabilir.

Bu derlemenin önemi, şu noktalarda daha da belirginleşir:

Nesnel bir bakış açısı sunması: Farklı görüşleri bir araya getirerek, daha nesnel bir değerlendirme yapma imkanı verebilir.

Tarihi süreçleri daha iyi anlamayı sağlayabilir: Atatürk'ün yaşadığı dönemi ve yaptığı reformları daha iyi kavramaya yardımcı olabilir.

Toplumsal bilincin gelişmesine katkı sağlayabilir: Atatürk'ün mirasını gelecek nesillere aktarmada önemli bir rol oynayabilir.

Bu derleme sayesinde:

Atatürk'ün kişiliği ve liderlik özellikleri daha iyi anlaşılabilir.

Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş süreci ve ilk yılları detaylı bir şekilde incelenebilir.

Atatürk'ün düşünceleri ve reformlarının günümüz Türkiye'si üzerindeki etkileri değerlendirilebilir.

Farklı disiplinlerden bakış açılarıyla Atatürk'e dair daha kapsamlı bir bilgiye ulaşılabilir.

Tespitler

En önde gelen 5 kitap için kendi seçimimiz: Atatürk Hakkında İlk Beş Kitap: 1: Nutuk; 2: Şevket Süreyya Aydemir: Tek Adam; 3: Lord Kinross: Atatürk Bir Milletin Yeniden Doğuşu; 4; Andrew Mango: Atatürk: Modern Türkiye’nin Kurucusu; 5: Falih Rıfkı Atay: Çankaya

Hangi kitapların öne çıktığı konusunda tartışılabilir olsa da, bir liste ortaya çıktı.

Sistematik yaklaşımlarla seçme çalışmalarının geliştirilmesi önemli olsa gerek. Bunun nasıl olabileceği hususunda yapılabileceklerden birisi de Chat Gpt ve Gemini’ye “bir konuda hazırlanmış binlerce kitap içinden önde gelenleri seçmek için dünyada geliştirilmiş ölçekler, kriterler var mıdır” sorusunu sorarak cevabına bakmak olabilir.

Google’da “10 Best Books" Atatürk aramasından sonuç yok.

43 sene sonra, M. Türker Acaroğlu’nun “Açıklamalı Atatürk kaynakçası: Atatürk, kurtuluş savaşı, Atatürk devrimleri ve Türkiye Cumhuriyeti üzerine türkçe ve yabancı dillerde yayınlanmış 500 seçme kitap, 2. Cilt” adlı eserinden sonra ilktir çalışmamız.

Sorular

İnsanımız önde gelen mesela 5 kitabı ne oranda biliyor. Bunun için anketler yapılabilir.

İlk 10 kitap, neden en önde anılıyor. Önlerde olmalarını sağlayan  bakımdan nitelikleri nelerdir.

Temennilerimiz

Atatürk hakkında birçok değerli kitap bulunmaktadır. Bu liste, sadece bir örnek olup, okuyucunun ilgi alanlarına ve bilgi düzeyine göre farklı kitaplar tercih edilebilir. Farklı seçme listelerinin hazırlanmasını dileriz.

Konuyla ilgili yapay zekaya sorduğumuz soruların çoğaltılması.

“Atatürk Konulu Seçme Kitaplar” konusunu detaylı inceleyen bir monografi hazırlanması.

Nutuk’un daha çok okunmasını nasıl sağlarız çalıştayı düzenlenmesi

Kütüphanelerde Atatürk Seçme Kitapları Köşesi Düzenlenmesi

Kütüphanelerde Atatürk Kitapları Köşesi düzenlenmesi, girişte göze görünür bir yerde, raflarda bu 60 kitap bulundurulabilir veya Kütüphane kendi seçimi için bu kitap listesinden de istifade edebilir.

Kütüphanelerde Atatürk Kitapları Köşesi Düzenleme Önerileri

"Atatürk Hakkında 60 Kitap" adlı derlemeniz, kütüphanelerde özel bir köşe oluşturmak için harika bir başlangıç noktası. Bu köşe, hem ziyaretçilere hem de öğrencilere Atatürk ve onun fikirleri hakkında daha derinlemesine bilgi edinme imkanı sunulabilir. İşte bu köşeyi daha da zenginleştirebilecek sizin de geliştirebileceğiniz bazı öneriler:

Köşe Tasarımı ve Düzenleme

* Tematik düzenleme: Kitapları konularına göre (siyasi hayatı, devrimler, düşünceleri vb.) veya kronolojik sıraya göre düzenlenebilir.

* Görsel zenginlik: Atatürk'ün fotoğrafları, posterleri, önemli belgelerin kopyalarıyla köşe daha çekici hale getirilebilir.

* İlham verici sözler: Atatürk'ün unutulmaz sözlerini içeren panolar veya çerçeveler kullanılabilir.

* Aydınlatma: Köşeyi vurgulamak için uygun bir aydınlatma sistemi kullanılabilir.

* Oturma alanı: Ziyaretçilerin kitapları rahatça okuyabilecekleri küçük bir oturma alanı oluşturulabilir.

* Liste Dağıtımı: * Kütüphanede saklanan, "Atatürk'ü Anlamak İçin Önerilen Kitaplar" başlıklı bir okuma listesi hazırlanarak dağıtılabilir.

* Bu liste, özellikle genç okuyucular ve araştırmacılar için ilham kaynağı olabilir.

* Atatürk Temalı Etkinliklerin Düzenlenmesi:

* Kitap köşesiyle bağlantılı olarak, yazar buluşmaları, panel, söyleşi veya okuma günleri düzenlenebilir.

* Çocuklar ve gençler için Atatürk'ün liderlik anlayışı ve devrimlerini anlatan atölyeler organize edilebilir.

* Kütüphanede bir "Atatürk Okuma Kulübü" kurulabilir. Bu kulüp, listedeki ürünlerin tartışıldığı, Atatürk'ün bölümlerinin ayrılabileceği inceleyebileceği bir platform sağlayabilir.

* Atatürk Haftası Özel Programı:

* 10 Kasım veya Atatürk haftasında, listedeki kitaplardan seçkiler halinde üretilir ve bu eserler üzerinden bir okuma maratonu düzenlenebilir.

* Özel gösterimler, belgeseller veya kitap inceleme etkinlikleri ile bu program zengin olabilir.

* Kütüphane İçi Ödüllü Yarışmalar:

* Atatürk hakkında bilgi edinmeye teşvik etmek amacıyla listedeki kitaplara dayalı bir bilgi yarışması düzenlenebilir. Kazananlara ödül olarak Atatürk'ün okuyabileceği kitaplar veya hediyeler sunulabilir.

* Etkileşimli etkinlikler: Bunlarla ziyaretçiler aktif katılıma teşvik edilebilir.

* Sanat eserleri: Atatürk'e veya onun fikirlerine atıfta bulunan resim, heykel veya grafik tasarım eserleri sergilenebilir.

9. Kütüphaneler Arası İş Birliği:

* Diğerleriyle iş birliği ile "Atatürk Kitapları Gezici Sergisi" düzenlenebilir. Bu sergi, farklı lokasyonlarda sergilenerek geniş kitlelere ulaşılabilir.

Bu tür öneriler, Atatürk'ün mirasını anlamayı ve bu bağlamda yaratmayı teşvik ederek evrensel her kesimine katkı sağlayabilir.

Ek Materyaller ve Etkinlikler;

* Sesli kitaplar: Görme engelliler veya okuma zorluğu yaşayanlar için sesli kitaplar bulundurabilir.

* Belgeseller: Atatürk'ün hayatını ve devrimlerini anlatan belgesellerin DVD'lerini veya online erişim linkleri sunulabilir.

* Kitapların sergilendiği alanda, Atatürk'ün hayatını ve devrimlerini anlatan posterler, kronolojik tablolar veya multimedya içerikler bulundurulabilir.

* Bu görseller, kitap köşesini zenginleştirerek daha çekici bir hale getirebilir.

* Atatürk'ün ziyaret ettiği yerler: Atatürk'ün ziyaret ettiği yerler ve bu ziyaretlerin önemini anlatan görsel materyaller hazırlanabilir.

* Atatürk'ün yazdığı mektuplar ve belgeler: Atatürk'ün kendi el yazısıyla yazdığı mektupların veya belgelerin kopyaları sergilenebilir.

* Atatürk'ün çocukluğuna dair materyaller: Atatürk'ün çocukluk yıllarını anlatan kitaplar, fotoğraflar veya oyuncaklar köşeye renk katabilir.

Özetle, Atatürk Kitapları Köşesi, kütüphanelerin sadece kitap sakladığı yerler olmadığını, aynı zamanda bilgi, kültür ve eğitim merkezi olduğunu gösteren mevcut örneklere ilave olarak önemli adımlardan biri daha olacaktır. Bu köşe, hem genç nesillere Atatürk'ü tanıtmak hem de toplumun tüm kesimlerine tarih bilincini aşılamak için önemli bir fırsattır.

Ek olarak, bu köşeyi daha da zenginleştirmek için aşağıdaki soruları düşünebilirsiniz:

* Köşeyi ziyaret eden farklı yaş gruplarının ihtiyaçları nasıl karşılanabilir?

* Köşede düzenli olarak yenilikler nasıl yapılabilir?

* Köşenin etkisi nasıl ölçülebilir?

Bu soruların cevaplarını bulmak, köşeyi daha da verimli hale getirmenize yardımcı olacaktır.

Her sene başı Atatürk Kitapları Yıllığı yayınlanması (Bkz.)

Yayınlara ilişkin Seçme listeleri yayınlanması

60 kitaplık listemizin geliştirilmesini dileriz. Kimbilir listemizde yer alması gerekirken yer almayan ne kitaplar vardır…

Tespitler çoğaltılması

 

Birinci Bölüm:

İncelediğimiz 47 haberde yer alan listelerde adı en çok geçen kitaplar

Mustafa Kemal Atatürk : Nutuk

“Atatürk’ün 1919-1927 yılları arasındaki Kurtuluş Savaşı, Cumhuriyet’in ilanı ve sonrasında gerçekleşen olayları detaylıca anlattığı bir eserdir. Kendi kaleminden yazılan Nutuk, sadece dönemin tarihi olaylarını değil, aynı zamanda Atatürk'ün bağımsızlık ve devrim yolunda gösterdiği liderliği ve ileri görüşlülüğünü aktarmaktadır. Atatürk’ün düşünce yapısını ve Türk ulusuna olan sevgisini derinlemesine kavramak için okunması gereken temel bir kaynaktır.”. (1).

“Atatürk’ü ve yaptıklarını yakından öğrenmek ve tanımak istiyorsanız okumanız gereken en önemli eser kuşkusuz direkt Atatürk tarafından yazılan Nutuk kitabıdır. Normal koşullarda eski Türkçe ile yazıldığı için ağır bir dili olan kitabın günümüzde gençler için özel olarak basılan günümüz Türkçesi ile baskıları bulunmaktadır.” (2)  

“Nutuk (Söylev), Mustafa Kemal Atatürk’ün 15-20 Ekim 1927 tarihlerinde Cumhuriyet Halk Partisi’nin İkinci Büyük Kongresi’nde yaptığı uzun konuşmanın yazılı halidir. Bu eserin amacı, Türk milletine Kurtuluş Savaşı’nın ve Cumhuriyet’in kuruluşunun detaylarını anlatmaktır. Nutuk, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş sürecini anlamak için vazgeçilmez bir kaynaktır.

İçerik ve Temalar: Milli Mücadele Dönemi: Atatürk, 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkışı ile başlayan Kurtuluş Savaşı’nı ve bu süreçte yaşanan olayları ayrıntılı bir şekilde anlatır. Özellikle, halkı örgütleme çabaları, askeri ve siyasi stratejileri üzerinde durur.

İç ve Dış Tehditler: Milli Mücadele sürecinde içte ve dışta karşılaşılan zorluklar ve bu zorlukların nasıl aşıldığı detaylı bir şekilde ele alınır. İhanetler, muhalifler ve düşmanlarla mücadeleler kapsamlı bir şekilde açıklanır.

Yeni Türkiye’nin Kuruluşu: Cumhuriyet’in ilan edilmesi ve modern Türkiye’nin temellerinin atılması sürecinde gerçekleştirilen devrimler ve reformlar anlatılır. Atatürk, bu bölümde modernleşme çabalarına ve bu reformların Türk milletinin geleceği için önemine vurgu yapar.

Atatürk’ün Fikirleri ve İdealleri: Nutuk, Atatürk’ün düşüncelerini, ideallerini ve vizyonunu anlamak için bir rehber niteliğindedir. Cumhuriyetçilik, milliyetçilik, laiklik, halkçılık, devletçilik ve inkılapçılık gibi temel ilkeleri vurgular.

Dili ve Anlatımı: Nutuk, Atatürk’ün etkileyici hitabet yeteneğiyle kaleme alınmış bir eserdir. Dili oldukça güçlü ve akıcıdır, tarihi olayları canlı bir şekilde tasvir eder. Aynı zamanda, okuyucunun dikkatini çekecek ve olayların önemini kavramasını sağlayacak şekilde düzenlenmiştir.

Tarihi Önemi: Nutuk, sadece bir tarih kitabı değil, aynı zamanda bir yol göstericidir. Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş felsefesini ve temel ilkelerini anlama açısından büyük bir öneme sahiptir. Atatürk’ün liderlik becerilerini, vizyonunu ve Türk milletine olan inancını gözler önüne serer.

Genel olarak, Nutuk, Türkiye’nin modernleşme sürecini ve Atatürk’ün liderliğini anlamak isteyen herkes için temel bir kaynaktır. Atatürk’ün kendi sözleriyle anlatılan bu eser, okuyuculara tarihi bir perspektif sunar ve Cumhuriyet’in değerlerini anlamalarına yardımcı olur.”. (3)  

“Mustafa Kemal Atatürk’ün deyişiyle ‘’ büyük bir milletin istiklalini nasıl kazandığını, ilim ve fennin en son esaslarına dayanan, milli ve asri bir devleti nasıl kurduğunu ‘’ anlattığı Nutuk eseri, pek çok önemli olaya ayrıntılı bir şekilde yer veriyor. Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkışıyla başlattığı Milli Mücadele’yi bizzat anlattığı bu tarihi önemdeki eser; Kurtuluş Savaşı’nın örgütlenmesi, Meclis’in açılması, Cumhuriyet’in kuruluşu ve Atatürk devrimlerini daha iyi anlamak için okunması gereken kitapların başında geliyor.

Mustafa Kemal Atatürk; büyük zorluklarla bağımsızlığına kavuşan yurdumuzu, toplumsal, siyasal ve kültürel devrimleri gençliğe emanet etmiştir. Bundan dolayı Cumhuriyet’i ve yakın tarihimizi anlayabilmek adına her Türk gencinin mutlaka okuması gereken eserlerden biridir.” (4)  

“Doğan Hızlan seçti:  Kendi kaleminden kuruluş dönemi

Hızlan’a göre, onu anlamanın en iyi yolu, kendi kaleminden okumak. ‘Nutuk’, Mustafa Kemal Atatürk’ün, Samsun’a çıkışından Terakkiperver Fırka’nın kapanışına, kısacası Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş tarihini anlattığı büyük eseri. Atatürk, ‘Nutuk’u 15-20 Ekim 1927 arasında TBMM’de okumuştu.” (5)

  

“(Emre Kongar Seçkisiyle)

“Temel ilke, Türk ulusunun saygın ve şerefli bir ulus olarak yaşamasıdır.”

Nutuk, Cumhuriyet’in ilk yıllarından bugüne kadar eğitim müfredatlarında okutulan değerli bir eser. Mustafa Kemal Atatürk bu kitabında, milli mücadeleyi başlatmasından Cumhuriyet’in kurucu reformlarını yapmasına kadarki başından geçen olayları, tecrübeleri, anıları aktarıyor. Üstelik bunu hem politikacı hem asker olarak, ülkenin imparatorluk sonrasında deneyimlediği buhranı ve vaziyeti derinlemesine analiz ederek yapıyor. İlk defa 1927 senesinin 15-20 Ekim tarihleri arasında bizzat Atatürk tarafından toplamda 36 saat 31 dakika boyunca okunan, daha sonra kitaplaştırılan uzun ve siyasal bir söylevdir Nutuk.

Nutuk, Atatürk’ün Samsun’a çıkışından başlar ve gençliğe hitabe ile son bulur. Bu ikisi arasında bir komutanın savaş anıları, siyasal savunması ve ne yapmak istediğine dair ilk elden bilgiler mevcuttur. Nutuk, tıpkı Jül Sezar’ın, Galya Savaşları Üzerine Notlar (Commentarii de Bello Gallico) ve İç Savaş Üzerine Yorumlar (Commentarii de Bello Civili) kitaplarında olduğu gibi, bir anı, savaş ve vaziyet analizi kitabıdır. Prof. Emre Kongar‘ın hazırladığı seçkiyi Storytel için yine kendisi seslendirdi.

Elbette Nutuk’ta sadece savaş süreci değil, ulusal mücadelelerin sonucunda kurulan Cumhuriyet’i kapsayan süreçte yaşananlar da -örneğin 3 Mart 1924 kararları- bizzat Mustafa Kemal Atatürk tarafından işlenip masaya yatırılıyor. Nutuk’u okuyarak bir milletin mücadele ruhunu ve cumhuriyet devrimlerini, bizzat bunların kıvılcımını yakan, dolayısıyla sürecin en yakından tanığı olan kişinin yorumlarıyla anlamış olacaksın. Nutuk; karanlıkla yorgunluğun siyasal eleştirisi ve aydınlıkla yeniliğin güçlü bir savunucusu.”. (6)  

“Ulu Önderin Kaleminden: Nutuk – Mustafa Kemal Atatürk

Mustafa Kemal Atatürk'ün 1927 yılında TBMM'de okuduğu Nutuk, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş sürecinin birinci ağızdan anlatıldığı en önemli dönemlerden biridir. Günümüzde pek çok farklı yayınevi tarafından yayınlanan bu kitap, Millî Mücadele süreci, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarını, Atatürk'ün liderlik vizyonunu ve devrimlerini daha iyi anlamak isteyenler için olağanüstü bir rehber niteliğindedir.” (7)

 

Andrew Mango : Atatürk / Modern Türkiye’nin Kurucusu

Mango, 2000 yılında yayınlanan kitabında, Atatürk’ün hayatını tüm yönleriyle irdelerken, imparatorluğun yıkılışını ve daha da önemlisi yeni kurulan modern bir ülkenin hikâyesini de anlatır. Birçok Osmanlı, Türkiye tarihi araştırmasına da imza atmış Mango’nun eseri, Atatürk ve dönemine dair en önemli kitaplar arasında. Belki de herkesin kütüphanesinde bulunması gereken birkaç kitaptan biri…”. (8) “Uzman bir yazar, nesnel bir yapıt;

İşte Atatürk’ün yaşamı ve mücadelesi!…

İstanbul doğumlu İngiliz yazar Andrew Mango, beş yılı aşkın bir süre yaptığı araştırmalar sonucu, bu yapıtla kapsamlı ve nesnel çalışma ortaya koyuyor.

Türkiye’nin, bağımsızlığı ve varoluşu yolunda Atatürk gibi bir liderle yakaladığı olağanüstü şansı irdeleyen yazar, onu salt lider özellikleriyle değil, yakın çevresi ve insan ilişkileriyle de yansıtmayı başarırken, dönemin toplumsal yapısı ve güç dengelerine de açıklık kazandırıyor.

Prof. Geoffrey Lewis Atatürk için “O, tek bir insanın neler yapabileceğini gösteren 20. yüzyılın olağanüstü lideri” diyor. Evet, kitleleri ardından sürükleyebilen, insanları birbirine kenetleyebilen siyasal önder… Ancak sonuçta Atatürk de herkes gibi bir insan… Karizması, zaafları, kadınlarla olan ilişkileri, dostlukları, nefretleri, iyilikleri ve hatta kıskançlıklarıyla bir insan… Mango, bu olağanüstü çalışmasıyla, Atatürk’ü işte bu yönleriyle daha bir yakınlaştırıyor bize.

Bu basımda Saltanat ve Cumhuriyet dönemine ilişkin tüm yazılı kaynaklara ulaşılmıştır. Çoğu eski yazı birçok belge aslından olduğu gibi aktarılmış, döneme özgü söyleyiş ve ifade özellikleri korunmuştur.”. (9)

“İngiliz tarihçi Andrew Mango’nun kaleme aldığı bu biyografi, Atatürk’ü Batılı bir bakış açısıyla değerlendiren önemli bir eser olarak öne çıkar. Mango, Atatürk’ün hayatını, devrimlerini ve modern Türkiye’yi inşa etme sürecini kapsamlı bir bakışla ele alır. Kitap, Atatürk’ün uluslararası platformdaki yerini ve modern dünyaya katkılarını anlamak isteyenler için etkili bir kaynak sunar.”. (10)  

“Atatürk: Modern Türkiye’nin Kurucusu” (Atatürk: The Biography of the Founder of Modern Turkey) Andrew Mango tarafından yazılmış kapsamlı bir biyografidir. Kitap, Mustafa Kemal Atatürk’ün yaşamını ve Türkiye Cumhuriyeti’ni kurma sürecini detaylı bir şekilde ele alır.

İçerik ve Temalar: Atatürk’ün Gençliği ve Eğitimi: Mango, Atatürk’ün doğumundan başlayarak, çocukluk yılları, eğitimi ve askeri kariyerinin başlangıcını anlatır. Atatürk’ün Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinde yaşadığı deneyimler ve bu deneyimlerin onun düşüncelerine nasıl şekil verdiği üzerinde durur.

Birinci Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı: Kitap, Atatürk’ün Birinci Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında üstlendiği roller ve Milli Mücadele’yi başlatma süreci üzerine yoğunlaşır. Mango, Atatürk’ün liderlik özelliklerini ve stratejik zekasını öne çıkararak, Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasındaki kritik rolünü anlatır.

Cumhuriyet’in İlanı ve Reformlar: Cumhuriyet’in ilan edilmesi ve Atatürk’ün gerçekleştirdiği devrimler detaylı bir şekilde ele alınır. Eğitim, hukuk, ekonomi ve toplumsal alanda yapılan reformlar üzerinde durularak, Atatürk’ün modern, laik ve demokratik bir Türkiye oluşturma çabaları vurgulanır.

Atatürk’ün Düşünceleri ve İdeolojisi: Mango, Atatürk’ün fikirsel dünyasını, ideolojisini ve vizyonunu anlamaya çalışır. Cumhuriyetçilik, milliyetçilik, laiklik ve modernleşme gibi temel ilkelerin Atatürk’ün düşüncelerinde nasıl şekillendiğini ve uygulandığını inceler.

Kişisel Yaşamı: Atatürk’ün özel yaşamına da yer verilir. Mango, Atatürk’ün kişisel özellikleri, dostlukları, hobileri ve günlük yaşamı hakkında bilgi verir. Bu, Atatürk’ün insan yönünü daha iyi anlamamızı sağlar.

Dili ve Anlatımı: Andrew Mango’nun biyografisi, akademik bir titizlikle yazılmıştır, ancak aynı zamanda genel okuyucu kitlesi için de erişilebilir bir dil kullanır. Kitap, detaylı arşiv araştırmalarına ve birinci elden kaynaklara dayanarak yazılmıştır, bu da eserin güvenilirliğini artırır.

Tarihi ve Kültürel Önemi: Atatürk: Modern Türkiye’nin Kurucusu, Mustafa Kemal Atatürk’ün yaşamı ve mirası hakkında derinlemesine bir anlayış sunar. Mango, sadece Atatürk’ün yaşam öyküsünü anlatmakla kalmaz, aynı zamanda onun Türkiye ve dünya tarihindeki yerini de analiz eder.

Genel olarak, Andrew Mango’nun bu biyografisi, Atatürk’ü ve onun modern Türkiye’yi kurma sürecini anlamak isteyen herkes için temel bir kaynaktır. Kitap, Atatürk’ün liderlik becerilerini, vizyonunu ve reformlarını kapsamlı bir şekilde ele alarak okuyuculara geniş bir perspektif sunar.”. (11)

“Bu eser Türkiye’nin, bağımsızlığı ve varoluşu yolunda Atatürk gibi bir lidere rastladığı için olağanüstü şansını bizlere sundu. Çünkü onu salt lider özellikleriyle değil, yakın çevresi ve insan ilişkileriyle yansıtmayı başarıyor. Bununla da kalmayıp, dönemin toplumsal yapısı ve güç dengelerine de açıklık kazandırıyor. Bu kitap İstanbul doğumlu İngiliz Profesör Andrew Mango’nun eseridir. “Mustafa Kemal Atatürk 20. yüzyılın en önemli devlet adamlarından biridir” cümlesiyle başlıyor çalışmalara. Daha sonra Atatürk’ün insani yanına odaklanan bir anlatımı benimsiyor. Hayatı mücadelelerle geçen Atatürk’ün büyük karizmasını anlatıyor. Fakat bunun yanı sıra zaaflarına da yer veriyor, dönemin toplumsal ortamını da aktarıyor. Atatürk’ü Anlatan En Güzel 10 Kitap arasında eser de yerini alıyor.”. (12) “Andrew Mango, Rus ve İngiliz kökenli bir yazar. 14 yıl kadar BBC’de üst düzey yöneticilik de yapan Mango, Atatürk’ü objektif olarak anlattığı bu eseri için tam 5 yıl boyunca araştırmalar yapmak zorunda kalmış ve araştırdıkça daha da hayran olmuş.” (13) “İstanbul doğumlu İngiliz Profesör Andrew Mango, “Mustafa Kemal Atatürk 20. yüzyılın en önemli devlet adamlarından biridir” cümlesiyle başladığı çalışmasında, Atatürk’ün insani yanına odaklanan bir anlatımı benimsiyor. Hayatı mücadelelerle geçen Atatürk’ün büyük karizmasının yanı sıra zaaflarına da yer verilen bu biyografide, dönemin toplumsal ortamı da nesnel bir bakış açısıyla aktarılıyor.” (14)

“Prof. Dr İlber Ortaylı Seçti: Atatürk/Modern Türkiye’nin Kurucusu

“Kapsamlı ve nesnel: İstanbul doğumlu İngiliz yazar Andrew Mango, 2000 yılında yayımlanan kitabını, beş yılı aşkın süren araştırmanın ardından kaleme aldı. Eser, kapsamlı ve nesnel bir çalışma ortaya koyuyor. Türkiye’nin bağımsızlığı ve varoluşu yolunda Atatürk gibi bir liderle yakaladığı olağanüstü şansı irdeleyen yazar, onu salt lider özellikleriyle değil, yakın çevresi ve insan ilişkileriyle de yansıtmayı başarırken, dönemin toplumsal yapısı ve güç dengelerine de açıklık kazandırıyor.” (15)

  

“Türkiye’yi iyi bilen bir batılının gözünden

Atatürk hakkında yazılmış en önemli biyografilerden biri. Andrew Mango'nun kaleme aldığı bu eser (Atatürk- Modern Türkiye’nin Kurucusu) Atatürk'ün hayatını çocukluğundan itibaren takip ederek, Milli Mücadele, Cumhuriyetin ilanı ve sonrasında yapılan inkılapları detaylı bir şekilde anlatıyor. 2 bin yılında yayımlanan kitap, sadece siyasi olayları değil, aynı zamanda Türkiye'nin sosyal ve kültürel dönüşümünü de ele alıyor. Atatürk'ün bu dönüşümlerdeki rolünü ve etkilerini daha iyi anlamamızı sağlıyor. Ayrıca kitap, onu salt lider yanıyla değil, yakın çevresi ve insan ilişkileriyle de yansıtıyor.

Kitabın yazarı Mango, 1926 İstanbul doğumlu, İstanbul İngiliz Erkek Okulu mezunu. İçimizden biri, bir Levanten aile çocuğu. 1947'de öğrenciyken katıldığı BBC'de on dört yıl boyunca Türkçe Yayınlar bölümünün yöneticiliğinde bulunmuş bir isim.” (16)  

Attila İlhan: Hangi Atatürk

“Mustafa Kemal’in gözünde, eylemin ‘meşruluğu’ demek, halkça onalanmış olması demektir. Yoksa Kongreleri, Büyük Millet Meclisi’ni anlamak ve açıklamak mümkün olamazdı. Şu sözlerini bir de: ‘… Bir devreye yetiştik ki, onda her iş meşru olmalıdır. Millet işleri de ancak milli kararlara dayanmakla, milletin genel duygularına tercüman olmakla gerçekleşir.’ Siz Osmanlı ülkesinde, ‘milli kararlara dayanmak’, ‘meşruluğu’ bunda aramak ne demektir bilirmi misiniz? Padişahı ve Halifeyi silmek, hiçe saymak demektir! Mustafa Kemal, Amasya Tamimi’nden itibaren, Osmanlı meşruluğunu reddetmiş, tarihsel meşruluğu önemsemiştir. Buysa ‘ihtilâl’in ta kendisidir.” – Attilâ İlhan.” (17)  

“Türk şiirinin usta ismi Attila İlhan, kitabında Atatürk'ün üniformalı aldığı kararların, kurduğu cümlelerin ve yaptığı hamlelerin siyasi yönünü değerlendiriyor.”. (18)

“Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti'nin yönetim biçimlerini derinlemesine ele alan Attila İlhan, farklı yönleriyle bir Atatürk portresi çiziyor. 1970'lerin sonu ve 1980'lerin başındaki yazılarından oluşan kitapta İlhan, Türk aydınlarının Atatürk’e bakış açılarındaki yanlışlara da dikkat çekiyor.”. (19)

“Attila İlhan kitabında Atatürk’ün üniformalı aldığı kararların, kurduğu cümlelerin ve yaptığı hamlelerin siyasi yönünü değerlendiriyor. Osmanlı İmparatorluğu’yla Türkiye Cumhuriyeti’nin ‘yönetim biçimi’ni irdelerken Atatürk’ün yaptıklarını, söylediklerini Galiyevci bakış açısıyla okuyor, ondaki ‘sosyalist lider’ yönünü ortaya çıkarıyor. ‘Hangi Atatürk’, yazılmış en iyi portrelerden biridir.” (20)

“Atatürk’ü hem anlatan hem de bazı noktalarda eleştiren ve tamamen objektif yaklaşan Atilla İlhan sizlere bambaşka bir deneyim sunuyor. Hangi Atatürk kitabı gerek dili gerekse tarzı ile kolay okunabilen keyifli eserlerin başında geliyor.” (21)

“Mustafa Kemal’in gözünde, eylemin ‘meşruluğu’ demek, halkça onalanmış olması demektir. Yoksa Kongreleri, Büyük Millet Meclisi’ni anlamak ve açıklamak mümkün olamazdı. Şu sözlerini bir de: ‘… Bir devreye yetiştik ki, onda her iş meşru olmalıdır. Millet işleri de ancak milli kararlara dayanmakla, milletin genel duygularına tercüman olmakla gerçekleşir.’ Siz Osmanlı ülkesinde, ‘milli kararlara dayanmak’, ‘meşruluğu’ bunda aramak ne demektir bilirmi misiniz? Padişahı ve Halifeyi silmek, hiçe saymak demektir! Mustafa Kemal, Amasya Tamimi’nden itibaren, Osmanlı meşruluğunu reddetmiş, tarihsel meşruluğu önemsemiştir. Buysa ‘ihtilâl’in ta kendisidir.” (22)

Celâl Şengör – Dâhi Diktatör

“Diktatör, mutlak güce sahip olan bir siyasi liderdir. Bir diktatörlük ise bir diktatör veya küçük bir zümrenin yönettiği bir devlettir. Kelime, Roma Senatosu tarafından cumhuriyetin acil durumlarda yönetimi için seçilen bir Roma diktatörü unvanının kökeninden gelmektedir. Atatürk bir diktatör mü değil mi? Prof. Celâl Şengör bu sorudan yola çıkıyor Dâhi Diktatör’ de. Sonuç olarak Atatürk’ ün, aklı ve bilimi ilke edinen yöntemine ilişkin kapsamlı bir tahlil sunmuştur Şengör. Öyle ki bu kitabında, Atatürk’ün “mucizevi” görünen birçok başarısının analizini yapıyor. Ardından onun dehâsının ve eleştirel aklının yattığını, tarihsel örneklerle ve entelektüel birikimiyle ortaya koyuyor.” (23)

“Atatürk bir diktatör mü değil mi? Prof. Celâl Şengör bu sorudan yola çıkıyor Dâhi Diktatör’de ve onun, aklı ve bilimi ilke edinen yöntemine ilişkin kapsamlı bir tahlil sunuyor. Şengör kitabında, Mustafa Kemal Atatürk’ün “mucizevi” görünen birçok başarısının altında onun dehâsının ve eleştirel aklının yattığını, tarihsel örneklerle ve entelektüel birikimiyle ortaya koyuyor.” (24)

“Falih Rıfkı Altay 1923’den 1938’e kadar Atatürk’ün yanında bulunmuş, onun yaşadıklarını bizzat kendisinden dinlemiş ve hatta birçoğuna şahit olmuş devrin önemli gazetecilerindendir. Çankaya Atatürk’ü doğumundan okul yıllarına, savaştığı cephelerden yaptığı inkılaplarla, tartışma sofralarından insani yönlerine kadar her detayı anekdotlara yer vererek anlatan muazzam bir çalışma. Her Türk vatandaşının mutlaka okuması gereken ve Türkiye’nin dönüşümünü anlamanıza yardımcı olan çarpıcı bir eser.” (25)

Falih Rıfkı Atay – Çankaya

“Söz konusu Atatürk ise, adı anılması gereken ilk kitap basım tarihi 1961 olan ‘Çankaya’dır. Falih Rıfkı Atay, bizzat Atatürk’ün masasındadır ve şahit olduğu olayları kaleme almıştır. Atay’ın subay, lider, kurucu, deha sahibi, devrim adamı ve elbette insan Mustafa Kemal Atatürk’ü birinci elden tanıklıklarla anlattığı kitabı pek çok belgesel ve roman için de başvurulan birinci kaynak oldu.”. (26)

“Haber vereyim ki Atatürk ne yaptığını, nasıl yapacağını, kimlere ne yaptıracağını, kimleri nasıl ve nerede kullanacağını bilen pek hesaplı bir adamdı. Yapmış oldukları üzerinde istediğiniz tenkitlerde bulunabilirsiniz. Fakat kendi varmak istediğine ulaşmaktan başka bir şey düşünmeyen, dostluklarının, yakınlıklarının, sözde sırdaşlıklarının üstünde bilhassa “kendi kendine vefalı” bir lider olduğu su götürmez bir gerçektir.”

“Kurduğu Cumhuriyet’le adını tarihin şanlı sayfalarına yazdıran, Türk’ün ne olduğunu dünyaya gösteren, olağanüstü şartlarda ortaya çıkmış sıra dışı bir liderdi Atatürk. O işgal edilmemiş yeri, zaptedilmemiş toprağı kalmayan bir milletin küllerinden doğmasına önderlik etti.

Büyük başarılara imza atmış Atatürk hakkında birçok kitap ve makale yazıldı. Atatürk hakkındaki her şey etraflıca tartışıldı., hala tartışılıyor. Bu yazılanların birçoğu ancak Atatürk öldükten sonra yazıldığı için, onu tanıyanların ilk elden verdiği bilginin kıymet-i harbiyesi daha önemlidir.

Falih Rıfkı Altay 1923’den 1938’e kadar Atatürk’ün yanında bulunmuş, onun yaşadıklarını bizzat kendisinden dinlemiş ve hatta birçoğuna şahit olmuş devrin önemli gazetecilerindendir. Çankaya Atatürk’ü doğumundan okul yıllarına, savaştığı cephelerden yaptığı inkılaplarla, tartışma sofralarından insani yönlerine kadar her detayı anektodlara yer vererek anlatan muazzam bir çalışma. Her Türk vatandaşının mutlaka okuması gereken ve Türkiye’nin dönüşümünü anlamanıza yardımcı olan çarpıcı bir eser.” (27)

“Söz konusu Atatürk ise, adı anılması gereken ilk kitap basım tarihi 1961 olan 'Çankaya'dır. Falih Rıfkı Atay, bizzat Atatürk'ün masasındadır ve şahit olduğu olayları kaleme almıştır. Atay'in subay, lider, kumcu, deha sahibi, devrim adamı olarak ve elbette insan Mustafa Kemal Atatürk'ü birinci elden tanıklıklarla anlattığı kitabı pek çok belgesel ve roman için de başvurulan ilk kaynak oldu”. (28)

“İlk elden anlatım

Falih Rıfkı Altay, 1923’den 1938’e kadar Atatürk’ün yanında bulunmuş, onun yaşadıklarını bizzat kendisinden dinlemiş ve hatta birçoğuna şahit olmuş devrin önemli gazetecilerindendi. Cumhuriyet’in kurucusuyla ilgili yazdığın pek çok kitaptan biri olan ‘Çankaya’yı 1961’de yayımladı. ‘Çankaya’, Atatürk’ü doğumundan okul yıllarına, savaştığı cephelerden yaptığı inkılâplarla, tartışma sofralarından insani yönlerine kadar her detayı anekdotlara yer vererek anlatıyor. ,” (29)

 

“Atatürk'ü ve Türkiye'nin Dönüşümünü Anlamak: Çankaya – Falih Rıfkı Atay

Fatih Rıfkı Atay'ın, Cumhuriyet'in hayatından Atatürk'ün vefatına kadar geçen süreçte, Mustafa Kemal Atatürk'ün en yakınında bulunan kişilerden olduğu bildirildi. Atay, bu dönemdeki günlük anılarını ve gözlemlerini Çankaya adı verilen bir araya getirir. Atatürk'ün özel yaşamına, güçlüne ve liderlik özelliklerine ilişkin benzersiz ayrıntılar sunan eser ilk olarak 1958 yılında yayınlanır. Cumhuriyet'in kuruluş aşamalarını ve ilk yıllardaki birinci ağızdan aktarılan bu eser, hem tarih meraklıları için hem de Atatürk'ü daha yakından tanımak isteyenler için oldukça değerli bir kaynaktır. (30) “Falih Rıfkı Atay'ın Çankaya adlı eseri, Mustafa Kemal Atatürk'ün hayatını, düşüncelerini ve devrimlerini yakından takip eden bir gazetecinin gözünden kaleme alınmış, eşsiz bir biyografidir. Sadece bir biyografi olmaktan öte, Cumhuriyet döneminin Türkiye'sini anlamak için de önemli bir kaynak niteliğindedir. Falih Rıfkı Atay, 1923’den 1938’e kadar Atatürk’ün yanında bulunmuş, O’nun yaşadıklarını bizzat kendisinden dinlemiş ve hatta birçoğuna şahit olmuş devrin önemli gazetecilerindendir. Çankaya, Atatürk’ü doğumundan okul yıllarına, savaştığı cephelerden yaptığı inkılaplara, tartışma sofralarından insani yönlerine kadar her detayı anekdotlara yer vererek anlatıyor. Atatürk'ü sadece politik bir lider olarak değil, aynı zamanda bir insan olarak da okura anlatıyor. Atatürk'ün çok yakınında ve sürekli bulunduğundan çok sayıda ve birinci elden anılar ve izlenimler sunan bu kitap ilk olarak 1952 yılında Dünya gazetesinde çıkan yazıların genişletilmiş halidir. Yazar 1968'de yenilenmiş haliyle okurlara sunmuştur.” (31)

 

“Falih Rıfkı Atay’ın Çankaya adlı eseri, Atatürk’ün yaşamını ve Cumhuriyet’in kuruluş sürecini bizzat tanıklık eden bir isimden dinlemek isteyenler için en değerli kaynaklardan biri olarak kabul ediliyor. Atatürk'ün yakın çevresinden olan Falih Rıfkı, Atatürk'ün sofrasındaki anlardan, onun iç dünyasına yönelik hissiyatlarını da paylaşıyor.”(32)

“Kurduğu Cumhuriyet ile adını tarihin şanlı sayfalarına yazdıran, Türk’ün ne olduğunu dünyaya gösteren, olağanüstü şartlarda ortaya çıkmış sıra dışı bir lider olan Mustafa Kemal Atatürk hakkında sayısız kitap ve makale kaleme alınmıştır. Bu eserlerin birçoğu Atatürk vefat ettikten sonra kaleme alındığı için Falih Rıfkı Atay gibi onu yakından tanıyan ve uzun zamandır yanında bulunan kişilerin ilk elden verdiği bilgilerin geçerliliği çok daha önemlidir.

1923’ten 1938’e kadar Atatürk’ün yanında bulunmuş ve onun yaşadıklarına bizzat kendisinden dinlemiş Falih Rıfkı Atay’ın Çankaya eseri; Atatürk’ü, Cumhuriyet’i ve Türkiye’nin dönüşümünü her yönüyle anlamak ve algılamak için mutlaka okunmalıdır. Atatürk’ün doğumundan okul yıllarına, savaştığı cephelerden yaptığı inkılaplara, tartışma sofralarından insani yönlerine kadar her detayı anekdotlara yer vererek anlatıyor.” (33)

H.C. Armstrong: Bozkurt

“Yasaklanan kitap: Atatürk'e farklı bir bakış

H.C. Armstrong'un kaleme aldığı Bozkurt, Atatürk'ün sağlığında yayımlanan ilk biyografi olması ve o dönemki siyasi atmosferi yansıtması nedeniyle önemli bir yere sahiptir. İşgal İstanbul'unda İngiliz İstihbarat Yüzbaşısı olan H. C. Armstrong tarafından 1932'de yazılan kitap içeride ve dışarıda büyük yankılar uyandırmış, uzun süre Türkiye'ye sokulması yasaklanmıştır.  Armstrong, Atatürk ile bizzat görüşerek ve dönemin tanıklarından bilgiler toplayarak kitabı yazdığını iddia  etmiştir. Bozkurt, onu putlaştırmayan, insani yönlerini gizlemeye çalışmayan, kimine göre de düşmanca sayılabilecek, sert bir üslûpla yazılmıştır. Kılıç Ali’nin yazdıklarına göre hükûmetin yasakladığı kitabı merak eden Mustafa Kemal, yurt dışından orijinal bir nüshasını getirtti, ünlü sofralarından birinde geç vakitlere kadar ilgililere simültane tercüme ettirerek okuttu, dinledi. Armstrong kitapta "çok yetenekli, inatçı bir enerjiye sahip, ancak insafsız, itici tavırları olan, serkeş mizaçlı, gem vurulmamış zevkleri, ihtirasları olan; dahası, dostluğu tanımayan bir adam" portresi çiziyordu. Sıra onun herkesçe malûm içkisinden bahsettiği satırlara da gelmiştir. Ancak düşmanca bu satırlardan sonra Armstrong "memleketin herhangi bir felâketi veyahut memleketini ve milletini alâkadar edecek herhangi mühim bir hadise zuhur etti mi, onun içkisini de, eğlencesini de bir tarafa bırakıp pençesini hadiselerin üzerine atarak aslan gibi kükrediğini" de belirterek Sezar'ın hakkını Sezar'a veriyordu. Bu satırlar üzerine Mustafa Kemal hiç kızmamış, aksine "Bunun ithalini menetmekle hükümet hataya düşmüş. Adamcağız yaptığımız sefahati eksik yazmış, bu eksiklerini ben ikmal edeyim de kitaba müsaade edilsin ve memlekette okunsun!" diye latife etmişti.

Mustafa Kemal sofrasında verdiği bu sözü unutmadı, kitapla ilgili kimi düzeltmeleri yaptı ve bunlar Necmeddin Sadak'ın kaleminden 7 Aralık 1932'de "Akşam" gazetesinde yayımlandı. Kitabın Türkiye'deki ilk çevirisi Peyami Safa tarafından 1955 yılında yapılmıştı. Kimi bölümleri atlanarak yapılan bu çeviri özgün metnin yaklaşık üçte biri kadardı. İstanbul "Sel Yayınları"ndan çıkan kitap zaten küçük boy ve 95 sayfaydı. Oysa özgün versiyonları 300 sayfaya yaklaşıyordu

Sonraki yıllarda yapılan çeviriler de kitaptan özel hayata ilişkin tartışmalı ve dayanaksız bölümler çıkartılarak yayımlanabilmiştir. Kaynak Yayınları, kitabı Atatürk’ün Cevabı ile birlikte geniş basımını yapmıştır.” (34)

“İngiliz yazar H. C. Armstrong’un kaleme aldığı bu eser, Atatürk’ün yaşamını Batılı bir gözden ele alır. Kitapta, Atatürk’ün sert ama kararlı karakterine ve başarılarına odaklanılır. Özellikle uluslararası bakış açısıyla Atatürk’ün liderliğine dair yorumlar içerdiğinden, farklı bir perspektiften bakmak isteyen okuyucular için ilginç ve etkileyici bir kaynaktır.” (35)

İlber Ortaylı – Gazi Mustafa Kemal Atatürk

““Dünya tarihinin hiçbir safhası, dünya coğrafyasının hemen hiçbir önemli parçası yoktur ki orada Türkler olmasın.”

Gençlere tarihi yeniden sevdiren İlber Ortaylı’dan beklenebilecek bir tarihçi titizliğiyle oluşturulan kitapta özellikle sosyal medyadaki asparagas bilgileri süpürebilecek bilimsel bilgiler yer alıyor. Kitapta Atatürk’ün bir yandan milliyetçi kişiliği, öte yandan evrensel bir dünya vatandaşı olma niteliğine dair ayrıntılı bilgi ve anekdotlar, Ortaylı’nın şahsına münhasır hayat dolu üslubuyla aktarılıyor.”. (36)

“İlber Ortaylı Atatürk eserinde yine güzel ve akıcı bir dille sizlere Atatürk’ü en iyi iyi şekilde anlatıyor. Normalde ağır bir dili olan İlber Ortaylı bu eserinde çok daha anlaşılır ve kolay bir dil kullanıyor.” (37)

“Mustafa Kemal Atatürk” kitabı, İlber Ortaylı tarafından yazılmış ve Türkiye’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatını ve çalışmalarını ele alan kapsamlı bir eserdir. Ortaylı, Atatürk’ün kişisel ve siyasi yaşamını, devrimlerini ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş sürecindeki rolünü derinlemesine incelemektedir.

İçerik ve Temalar: Atatürk’ün Gençlik Yılları ve Eğitim Hayatı: Ortaylı, Atatürk’ün Selanik’teki çocukluk yıllarından başlayarak, Manastır Askeri İdadisi ve Harp Okulu’ndaki eğitimini detaylandırır. Bu dönemlerdeki entelektüel gelişimi ve Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemindeki siyasi ortamın Atatürk üzerindeki etkilerini inceler.

Askeri Kariyer ve Birinci Dünya Savaşı: Kitap, Atatürk’ün Çanakkale Savaşı ve diğer cephelerdeki askeri başarılarını anlatır. Bu dönem, Atatürk’ün liderlik becerilerini ve stratejik dehasını gösterdiği önemli bir zaman dilimidir.

Milli Mücadele ve Kurtuluş Savaşı: Ortaylı, Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkışıyla başlayan Milli Mücadele sürecini ayrıntılı bir şekilde ele alır. Kongreler dönemi, Sakarya Meydan Muharebesi ve Büyük Taarruz gibi kritik olaylar üzerinde durur.

Cumhuriyet’in İlanı ve Reformlar: Atatürk’ün Cumhuriyet’i ilan etme süreci ve ardından gerçekleştirdiği kapsamlı reformlar detaylandırılır. Eğitim, hukuk, kadın hakları, dil ve kültür alanlarındaki devrimlerin yanı sıra, ekonomik ve sosyal dönüşümler de incelenir.

Atatürk’ün Fikirleri ve İdeolojisi: Ortaylı, Atatürk’ün düşünce dünyasını ve ideolojik temellerini analiz eder. Laiklik, milliyetçilik, devletçilik ve inkılapçılık gibi ilkelerin Atatürk’ün politikalarındaki yerini ve önemini açıklar.

Atatürk’ün Kişisel Hayatı ve Karakteri: Kitap, Atatürk’ün özel hayatına, kişisel özelliklerine ve günlük alışkanlıklarına da yer verir. Onun insan yönünü ve yakın çevresiyle ilişkilerini anlatır.

Dili ve Anlatımı: İlber Ortaylı’nın anlatımı, akademik bir titizlikle yazılmış olmasına rağmen, genel okuyucu kitlesi için de oldukça erişilebilir ve akıcıdır. Ortaylı, tarihsel olayları ve kişileri canlı bir şekilde tasvir ederek, okuyucunun dikkatini çekecek ve bilgiyi sindirmesini kolaylaştıracak bir dil kullanır.”. (38)

“Türkiye’nin modern tarihini ve Atatürk’ün bu tarihteki rolünü anlamak isteyenler için vazgeçilmez bir kaynaktır. Ortaylı, Atatürk’ün liderlik vasıflarını, vizyonunu ve devrimci ruhunu derinlemesine analiz ederek, okuyuculara geniş bir perspektif sunar.

Genel olarak, İlber Ortaylı’nın bu eseri, Atatürk’ün yaşamı, düşünceleri ve mirası hakkında kapsamlı bir anlayış sağlamak isteyen herkes için temel bir başvuru kaynağıdır. Atatürk’ün hem bir lider hem de bir insan olarak portresini çizen bu kitap, okuyuculara onun Türkiye’nin modernleşme sürecindeki yerini ve önemini derinlemesine kavrama fırsatı sunar.”. (39)

“Tarihin akışını değiştiren, ona mührünü vuran veya büyük tehlikelere mâni olan liderlere her memlekette rastlayamayız. Atatürk dünya tarihinin nadiren gördüğü bir dehadır. Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra, hiçbir mağlup milletin direniş göstermediği zamanda o göstermiştir. Siviller ve askerlerle dünyaya meydan okumuştur.” Der İlber hocamız. İlk biyografi kitabı olma özelliğini taşıyan Gazi Mustafa Kemal Atatürk, ünlü tarihçi İlber Ortaylı tarafından kaleme alınmıştır. Anlayacağınız bu kitap Ulu Önder’in yaşamının tüm yönlerini ele alan kapsamlı bir çalışmadır. Çocukluk yılları ve ailesinden başlıyor. Devamında yaşamının son evresine kadar Atatürk’ün hususi yaşamından kesitleri eserinde paylaşmıştır. Sonuç olarak da tüm dünyada ilgiyle karşılanmış bir çalışma olarak da öne çıkıyor.” (40) “Ünlü Tarihçi İlber Ortaylı tarafından kaleme alınan ilk biyografi kitabı olma özelliğini taşıyan Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Ulu Önder’in yaşamının tüm yönlerini ele alan kapsamlı bir çalışma. Çocukluk yılları ve ailesinden başlayarak yaşamının son evresine kadar Atatürk’ün hususi yaşamından kesitler sunan bu kitap, tüm dünyada ilgiyle karşılanmış bir çalışma olarak da öne çıkıyor.” (41)

“İlber Hoca’nın gözünden Atatürk

Türkiye’nin önemli tarihçilerinden İlber Ortaylı’nın 2020 yılında yayımladığı Gazi Mustafa Kemal Atatürk kitabı Atatürk'ün hayatını doğumundan ölümüne kadar bir kronoloji izleyerek detaylı bir şekilde inceliyor. Sadece siyasi hayatını değil, aynı zamanda kişisel özelliklerini, düşüncelerini ve yaşadığı dönemin atmosferini de yansıtıyor.

Kitap yayınlandığında İlber Ortaylı 73 yaşındaydı. Bütün bilgi birikimi ve tecrübesiyle tarihe bakan Ortaylı dengeli bir Atatürk portresi ortaya koyuyor. Atatürk'ü farklı bir açıdan ele alarak, daha önce bilinmeyen veya üzerinde durulmayan yönlerine dikkat çekiyor. Kitap, günümüzde hala tartışılan bazı konulara da (örneğin, Atatürk'ün dini görüşleri, inkılapların etkileri) farklı bir perspektif sunarak okura düşünme fırsatı veriyor.

“Tarihin akışını değiştiren, ona mührünü vuran veya büyük tehlikelere mâni olan liderlere her memlekette rastlamak mümkün değildir. Atatürk dünya tarihinin nadiren gördüğü bir dehadır. Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra, hiçbir mağlup milletin direniş göstermediği zamanda siviller ve askerlerle dünyaya meydan okumuştur.” (42)

Klaus Kreiser: “Atatürk -

“Alman tarihçi Klaus Kreiser’in Atatürk biyografisi, en güncel metinlerden biri. Özellikle, Atatürk’ün eğitimi ve kendini yetiştirmesi meselesine odaklanan Kreiser, henüz cephede bir subayken belirlediği hedefi ve yaptıklarını; Atatürk’ün okuduğu tarihi, edebi, siyasi ve felsefi eserler üzerinden açıklıyor, bir subaydan, Türk modernitesinin kuruculuğuna uzanan kişisel serüvenini anlatıyor.”. (43)

“Atatürk’ün yaşam çizgisini “önceleri asker ve kendisini ulusal iradenin cisimleşmiş hali olarak gören bir siyaset adamı… Daha sonraları ise dini ve dili, hukuku ve tarih anlayışını, kılık kıyafeti ve müziği derinden değiştirmek isteyen bir kültür devrimcisi…” olarak ele alıyor. Osmanlı ve Türkiye tarihi uzmanı olan Alman Tarihçi Klaus Kreiser tarafından kaleme alınan bu biyografi, Mustafa Kemal Atatürk’ü tarihsel bağlamı içerisinde ele alan önemli çalışmalar arasında yer alıyor. Ayrıca Atatürk’ü hem asker hem de siyaset adamı kimlikleriyle değerlendiriyor. Bununla da kalmayıp onun kültür devrimcisi rolüne ilişkin de yenilikçi bir bakış açısını da okurlara sundu.”. (44)

“Ünlü bir Türkolog ve Oryantalist (Batılı Doğu kültürünü araştıran kişi) olan Kreiser, yazdığı bu eserde Atatürk’ü “önceleri asker ve kendisini ulusal iradenin cisimleşmiş hali olarak gören bir siyaset adamı; daha sonraları ise dini ve dili, hukuku ve tarih anlayışını, kılık kıyafeti ve müziği derinden değiştirmek isteyen bir kültür devrimcisi” şeklinde özetliyor.” (45)

“Osmanlı ve Türkiye tarihi uzmanı olan Alman Tarihçi Klaus Kreiser tarafından kaleme alınan bu biyografi, Mustafa Kemal Atatürk’ü tarihsel bağlamı içerisinde ele alan önemli çalışmalar arasında yer alıyor. Atatürk’ü hem asker hem de siyaset adamı kimlikleriyle değerlendiren Kreiser, bununla da kalmayıp onun kültür devrimcisi rolüne ilişkin de yenilikçi bir bakış açısı sunuyor.” (46)

“Kitap, Atatürk'ün askeri, siyasi ve kültürel reformlarını detaylı bir şekilde anlatıyor. Klaus Kreiser’in Atatürk adını taşına kitabı hamasi övgücülükten de, muhalif anlatıların keskinliğinden de uzak bir biyografi. Büyük hükümler vermekten ziyade alçak sesle ve sakin konuşan, zamana ve insana dürüst bir ilgiyle bakan, nükteli, ferah bir anlatı. Yazarın deyişiyle asıl amacı, Mustafa Kemal’i tarihsel bağlamı içinde anlatmaktır. Klaus Kreiser, Atatürk’ün yaşam çizgisini “önceleri asker ve kendisini ulusal iradenin cisimleşmiş hali olarak gören bir siyaset adamı… daha sonraları ise dini ve dili, hukuku ve tarih anlayışını, kılık kıyafeti ve müziği derinden değiştirmek isteyen bir kültür devrimcisi…” olarak ele alıyor.” (47)

“Klaus Kreiser’in Atatürk adlı eseri, Mustafa Kemal Atatürk’ün yaşamına ve liderliğine soğukkanlı ve objektif bir bakış açısı sunarak, onu tarihsel bağlamında ele almayı hedefliyor. Osmanlı ve Türkiye tarihinin önde gelen uzmanlarından biri olan Kreiser, biyografisinde Atatürk’e ne abartılı övgüler ne de sert eleştirilerle yaklaşarak, tarafsız bir anlatım sunmaya çalışıyor.” (48)

Lord Kinross : Atatürk, Bir Milletin Yeniden Doğuşu

İngiliz hükümeti tarafından 1952’de Atatürk hakkında bir biyografi yazmakla görevlendirilen Patrick Kinross, tam 5 yıl boyunca bu kitap için çalışmalarını sürdürdü ve kitap 1960’ta yayımlandı. Eser, Atatürk’ün karakterine dair net bir fikir elde etmemizi sağladığı kadar, Osmanlı İmparatorluğu’nun son yıllarını ve yeni kurulan Türkiye’nin ilk yıllarını da anlatıyor.”. (49)

“İngiliz yazar ve gazeteci Lord Kinross tarafından kaleme alınan Atatürk-Bir Milletin Yeniden Doğuşu, bir İngiliz’in gözünden Atatürk’ün nasıl göründüğü ve ne anlam ifade ettiğini görmenizi sağlar. Objektif bir şekilde yazılan bu eser de Atatürk’ün birçok anına tanıklık etme fırsatınız olacaktır.” (50)

“Atatürk: A Biography of Mustafa Kemal, Father of Modern Turkey Lord Kinross tarafından yazılmış ve Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatını, liderlik vasıflarını ve modern Türkiye’nin kuruluş sürecini anlatan kapsamlı bir biyografidir. Bu eser, Atatürk’ün askeri ve siyasi kariyerini, reformlarını ve Türkiye Cumhuriyeti’nin şekillenmesindeki rolünü detaylı bir şekilde ele alır.

İçerik ve Temalar: Erken Yaşam ve Eğitim: Kinross, Atatürk’ün Selanik’teki çocukluk yıllarından ve gençlik döneminden başlayarak, askeri eğitim aldığı yıllara kadar uzanan bir dönemi anlatır. Bu yılların, Atatürk’ün karakterinin ve liderlik özelliklerinin şekillenmesinde nasıl bir rol oynadığını açıklar.

Askeri Kariyer ve Birinci Dünya Savaşı: Kitap, Atatürk’ün Osmanlı ordusundaki yükselişini ve özellikle Çanakkale Savaşı’ndaki başarılarını ele alır. Birinci Dünya Savaşı sırasındaki stratejik kararları ve savaş sonrası dönemdeki tutumları üzerinde durur.

Milli Mücadele ve Kurtuluş Savaşı: Kinross, Atatürk’ün Samsun’a çıkışıyla başlayan ve Kurtuluş Savaşı’nı kapsayan dönemi ayrıntılı bir şekilde inceler. Milli Mücadele’nin örgütlenmesi, savaşın önemli dönüm noktaları ve zaferi anlatılır.

Cumhuriyet’in İlanı ve Devrimler: Atatürk’ün Cumhuriyet’in ilanı sürecindeki rolü ve ardından gerçekleştirdiği devrimler detaylandırılır. Kinross, eğitim, hukuk, dil, ekonomi ve toplumsal alanda yapılan reformları ve bu reformların Türkiye’nin modernleşmesindeki önemini vurgular.

Atatürk’ün Düşünceleri ve İdeolojisi: Kitap, Atatürk’ün ideolojik temellerini, laiklik, milliyetçilik ve modernleşme anlayışını derinlemesine ele alır. Kinross, Atatürk’ün bu düşüncelerini nasıl uygulamaya koyduğunu ve bunların Türkiye üzerindeki etkilerini analiz eder.

Kişisel Yaşamı: Atatürk’ün özel hayatına, kişisel ilişkilerine ve karakter özelliklerine de yer verilir. Kinross, Atatürk’ün insan yönünü, günlük alışkanlıklarını ve sosyal yaşamını da okuyucuya sunar.

Dili ve Anlatımı: Lord Kinross’un anlatımı son derece akıcı ve sürükleyicidir. Kitap, tarihsel olayları ve kişileri canlı bir şekilde tasvir ederek, okuyucunun dikkatini çekecek ve bilgiyi kolayca anlamasını sağlayacak bir dil kullanır. Kinross’un üslubu, kitabı hem akademik bir çalışma hem de genel okuyucu kitlesi için erişilebilir kılar.”. (51) “Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatını ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş sürecini anlamak isteyenler için temel bir kaynaktır. Kinross, Atatürk’ün liderlik vasıflarını, devrimlerini ve modern Türkiye’nin şekillenmesindeki rolünü derinlemesine analiz ederek, okuyuculara geniş bir perspektif sunar.

Genel olarak, Lord Kinross’un bu eseri, Atatürk’ün yaşamı, düşünceleri ve mirası hakkında kapsamlı bir anlayış sağlamak isteyen herkes için vazgeçilmez bir kaynaktır. Kitap, Atatürk’ün hem bir asker hem de bir devlet adamı olarak portresini çizerken, onun Türkiye’nin modernleşme sürecindeki yerini ve önemini derinlemesine kavrama fırsatı sunar.” (52)

“Bu biyografi Atatürk’ün hem askeri hem de siyasi meziyetlerini öne çıkarıyor. İlaveten objektif tarih anlatısının da özgün örnekleri arasında yer alıyor. Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküşünden Cumhuriyet Türkiye’sine uzanan sancılı dönemini anlatarak başlıyor. Daha sonra bir milletin küllerinden yeniden doğuşuna önderlik etmiş büyük bir lideri ispatlarla bize sunmuştur. İngiliz Yazar ve Gazeteci Lord Kinross’un biyografik çalışması, yazıldığı günden bu yana tüm dünyada ses getirmiş bir Atatürk incelemesidir. “Bu yapıt şan ve şerefin insan biçimime girmiş unutulmaz anıtı” (Sunday Telegraph) nitelemesi yapılan bu çalışmayı kaleme almak için 1940’lı yıllarda Türkiye’ye gelen Kinross, uzun araştırmalar ve gözlemler gerçekleştirmiştir.”. (53)

“Ve sıra bizce “yabancı yazarların Atatürk hakkında yazdığı en iyi kitap” olan Lord Kinross’un eserine geldi. Atatürk’ü daha çocukluk döneminden başlayıp, ebedî yolculuğuna kadar olan sürece kadar tüm hatlarıyla anlatan Kinross, bu eserler birçok ödül de aldı. Her Türk gencinin okuması gereken bu eser okuyucularda; bir yabancı bizim Atamız’ı nasıl bu kadar iyi anlatabiliyor merakına da sebep oluyor. İyi bir araştırmacı olan Kinross, bu eseri bizzat İngiliz Hükümeti’nin yazılı emri ile yazmaya başlamıştır. Eser, İngiltere başta olmak üzere dünya genelinde Atatürk’ü konu alan en ünlü biyografi eserlerinin başında geliyor.

Kitap yayımlandığı zamanda o kadar çok beğenilmiştir ki, The Times "Bu kitap çağdaş Türkiye'yi yaratan ve tarihin akışını değiştiren Büyük Önder hakkındaki birçok bilgi eksiğini giderecek bir araştırma ürünü, şimdiye kadar yayımlanmış en kapsamlı Atatürk incelemesi.” yorumunda bulunmuştur.” (54)

“İngiliz Yazar ve Gazeteci Lord Kinross’un biyografik çalışması, yazıldığı günden bu yana tüm dünyada ses getirmiş bir Atatürk incelemesidir. “Bu yapıt şan ve şerefin insan biçimime girmiş unutulmaz anıtı” (Sunday Telegraph) nitelemesi yapılan bu çalışmayı kaleme almak için 1940’lı yıllarda Türkiye’ye gelen Kinross, uzun araştırmalar ve gözlemler gerçekleştirmiştir. Atatürk’ün hem askeri hem de siyasi meziyetlerini öne çıkaran bu biyografi, objektif tarih anlatısının da özgün örnekleri arasında yer alıyor.” (55) “İngiltere hükümetinin talebiyle İskoç soylusu yazar John Patrick Douglas Kinross (bilinen adıyla Lord Kinross), 1952’de İngiltere hükümeti tarafından Atatürk hakkında bir biyografi yazmakla görevlendirildi. 1960’ta yayımlanan ‘Atatürk/Bir Milletin Yeniden Doğuşu’, bugüne dek yazılan en başarılı biyografilerden biri.” (56)

“İngiltere hükümeti tarafından 1952 'de Atatürk hakkında bir biyografi yazmakla görevlendirilen Lord Kinross, 5 sene boyunca yaptığı kişisel söyleşiler, ulaştığı dokümanlar ve Cumhurbaşkanliği arşivlerinde yaptığı taramalar sonucunda “Atatürk, Bir Ulusun Yeniden Doğuşu” adlı kitabını meydana getirdi.”. (57)

“İngiliz hükümeti sipariş etti

İngiliz hükümeti tarafından 1952’de Atatürk hakkında bir biyografi yazmakla görevlendirilen John Patrick Douglas Balfour, bilinen adıyla Lord Kinross, (d. 1904 - ö. 1976) 5 yıl boyunca bu kitap için çalışmalarını sürdürdü ve kitap 1960’ta yayımlandı. İngiliz ve Fransız arşivlerinden de yararlanılarak yazılan bu eser, Atatürk’ün karakterine dair net bir fikir elde etmemizi sağladığı kadar, Osmanlı İmparatorluğu’nun son yıllarını ve yeni kurulan Türkiye’nin ilk yıllarını da anlatıyor. Atatürk hakkında bugüne dek yazılan en başarılı biyografilerden biri kabul edilen kitap İngilizce yayımlandığında yurt dışında “eleştirellikten uzak” bulunarak yer yer eleştirilmiştir.”. (58)

Taha Akyol : Ama Hangi Atatürk

Kitap, aslında bir Atatürk biyografisi değil. Daha çok Atatürk’e yöneltilen bakış açılarını değerlendirip hem eleştiren, hem de doğru olanı gösteren bir metodu var. Akyol’un özellikle ‘Hangi Atatürk’ için yazdığı eleştiri yazısı kitabın temelini oluşturuyor. Yazar, Müslüman, Batılı, siyasetçi, kumandan Atatürk’ü irdeliyor ve İstiklal Savaşı sonrası verdiği demeçlerin analizini yapıyor.”. (59)

“Atatürk resimlerinden birini seçerek öbürlerinden çok farklı, hatta öbürlerine zıt Atatürk kurguları yapmak mümkün ve kolaydır. Sol Kemalistlerin kurguladığı Kalpaklı Mustafa Kemal, Milli Mücadele dönemindeki sol resimleri kullanan Mustafa Kemal Paşa’dır. Baş Dostu Lenin’dir. Doğan Avcıoğlu’nun kurguladığı Atatürk’ tür bu. Atillâ İlhan’ın ‘Gazi’si de elbette solcudur, ama daha ‘Asyalı’dır, Sultan Galiev’le tarihsel duruş beraberliği vardır, o bakımdan Avcıoğlu’nun Atatürk’üne göre Atillâ İlhan’ın Gazi’sinde Müslüman kimliği ve Asyalı vasfı hayli belirgindir. Necmettin Erbakan’ın ‘ Atatürk yaşasaydı o da Refah Partili olurdu’ sözü, Milli Mücadele’de yoğun bir şekilde İslami terimleri vurgulayan, Kuran’dan ayetler okuyan, dualar eden ve Batı ile savaşan Mustafa Kemal Paşa’ya yöneliktir. Bir de tabii ‘Alafranga Atatürkçüler’in kurguladığı Atatürk var. Bu terim merhum Atillâ İlhan’ındır. Peki hangisi, hangi Atatürk? Bu soru yanlıştır. Çünkü..” (60)

Şevket Süreyya Aydemir: Tek Adam

Toplam üç ciltten oluşan ve 1963 yılında basılan eserinde Aydemir, Mustafa Kemal’in eksiksiz biyografisini kaleme alırken, yıkılan bir imparatorluğun ve kurulan yeni cumhuriyetin serüvenini de anlatır. Eser, ailesinden dostlarına, karşıtlarından düşmanlarına ve tüm bunlarla olan ilişkilerine, kişisel çatışmalarından devrimlerine en hacimli Atatürk kitabı.”. (61)

“Şevket Süreyya Aydemir, Tek Adam’da değişen bir dünyada çöken bir dinsel – geleneksel imparatorluktan ve Sevr’i imzalanmış bir kalıntıdan, yepyeni bir ulusun, yepyeni bir devletin doğuşunu anlatıyor.

Tek Adam sadece Türk Devrimi’ni değil aynı zamanda, Mustafa Kemal Atatürk’ün kişiliğinde, bir devrimciyi de çok iyi çözümleyen ve okuyucuya aktaran bir başyapıt… Emre Kongar”. (62)

“Şevket Süreyya Aydemir'in üç ciltlik "Tek Adam" serisi, Atatürk’ün doğumundan ölümüne kadar olan hayatını kapsamlı bir şekilde ele alır. Atatürk’ün çocukluğundan başlayan, askerlik, savaş ve devlet adamı olarak geçirdiği süreci ayrıntılı bir şekilde anlatan bu eser, onu farklı yönleriyle tanımak isteyen okuyucular için oldukça değerlidir. Yazarın akıcı dili ve titiz araştırmalarıyla, Atatürk’ün kişiliği, devrimleri ve mücadelesi kapsamlı bir şekilde işlenmiştir.”. (63)  

“Mustafa Kemal Atatürk konusunda belki de yazılan en iyi biyografi eseri olan Tek Adam üç ayrı ciltten oluşan bir settir. Hem biyografi niteliğinde olan bu eser hem de inceleme ve araştırma eseridir. Atatürk’ü tanımak istiyorsanız sizler için mükemmel bir kaynak olacaktır.” (64)

“Tek Adam üçlemesi, Atatürk’e dair bir biyografi olmanın ötesine geçmiştir. Dönemin atmosferini de son derece başarılı tasvirlerle resmediyor. Çünkü değişen bir dünyada çöken bir dinsel-geleneksel imparatorluktan bahsediyor. İlaveten Sevr’i imzalamış olan bir kalıntıdan, yepyeni bir ulusun, yepyeni bir devletin doğuşunu anlatıyor. Bu eserde Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatının çerçevesinden Osmanlı Devleti’nin yıkılış dönemini anlatıyor. İlaveten yeni cumhuriyetin doğuşunu Ş. Süreyya Aydemir çarpıcı bir üslupla betimliyor. Ek olarak tüm bu süreç içerisindeki çatışmaları, başarıları ve hayal kırıklıklarını da tarafsızca sunuyor. Atatürk’ü Anlatan En Güzel 10 Kitap serisine girmeyi kesinlikle hak ediyor.”. (65)

“Tek Adam üçlemesi, Atatürk’e dair bir biyografi olmanın ötesine geçen, dönemin atmosferini de son derece başarılı tahlil ve tasvirlerle resmeden bir çalışma. Şevket Süreyya Aydemir tarafından kaleme alınan bu eserde Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatının çerçevesinden Osmanlı Devleti’nin yıkılış dönemi ve yeni cumhuriyetin doğuşu çarpıcı bir üslupla anlatılıyor. Ayrıca tüm bu süreç içerisindeki çatışmalar, başarılar ve hayal kırıklıkları da tarafsız bir gözle okura sunuluyor.” (66)

“Yeni bir ulus doğuyor

Tarihçi, iktisatçı ve yazar Şevket Süreyya Aydemir, üç ciltten oluşan ‘Tek Adam’da, yepyeni bir ulusun, yepyeni bir devletin doğuşunu anlatıyor. Mustafa Kemal’in farklı dönemlerini tarafsız bir şekilde işleyen yazar, yalnız onu değil, 19. yüzyılın sonlarından 20. yüzyılın başlarına kadar uzanan bir süreci de ele alıyor. Eser, 1963-1965 yılları arasında kaleme alındı.”. (67)

“Kapsamlı, Sürükleyici ve Tarafsız: Tek Adam – Şevket Süreyya Aydemir

Remzi Kitabevi tarafından yayınlanan üç ciltlik eser, Mustafa Kemal Atatürk'ün hayatı ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş sürecini kapsamlı bir şekilde ele alıyor. Eser, Atatürk'ün çocukluğundan başlayarak askeri kariyerine, Kurtuluş Savaşı'ndaki hükümdarlıklarına, devrimlerine ve Cumhuriyet'in inşa sürecindeki rolüne değinilmiş ve bir şekilde rapor edilmiştir. Aydemir, yaptığı titiz araştırmaların sonucunda Atatürk'ün kişiliğini, ideallerini ve mücadelelerini okuyucularına akıcı bir dille aktarıyor. (68)

“Vazgeçilmez bir kaynak: Tek Adam

Üç ciltte oluşan Tek Adam, Atatürk’ü en iyi anlatan eserlerden. Sadece bir biyografi değil, aynı zamanda Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunu ve bu sürecin mimarı olan Mustafa Kemal Atatürk'ü anlamak için vazgeçilmez bir kaynak.  Şevket Süreyya Aydemir, 1963 yılında basılan kitabında sadece Atatürk'ün hayatını değil, aynı zamanda 19. yüzyılın sonlarından 20. yüzyılın başlarına kadar uzanan çalkantılı bir dönemi de ele alıyor. Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküşü, Milli Mücadele ve Cumhuriyetin ilanı gibi önemli olayları, dönemin siyasi, sosyal ve kültürel atmosferini gözler önüne sererek anlatıyor. Bu eser hem dönemin tarihi olaylarını hem de Atatürk'ün kişiliğini daha iyi anlamanıza yardımcı olacaktır.” (69)

 

“Şevket Süreyya Aydemir’in üç ciltlik eseri Tek Adam, Mustafa Kemal Atatürk’ün yaşamını, liderliğini ve devrimlerini tüm yönleriyle ele alarak en kapsamlı biyografilerden biri olmayı sürdürüyor. 1963-1965 yılları arasında yazılan bu eser, Atatürk’ün sadece siyasi başarılarını değil, onun düşünce dünyasını ve içsel yolculuğunu da derinlemesine anlamaya olanak tanıyor. Tek Adam, Atatürk biyografisi alanında yazılmış en iyi eser olarak kabul görüyor. Bunun nedeni ise yazarın materyalist bir bakış açısıyla olayları değerlendirmesi. Aydemir, Atatürk’ün iç dünyasına dair çözümlemeler yaparken, dönemin tarihsel, sosyolojik ve ekonomik bağlamını ustaca kullanıyor. Kitap, Atatürk’ün ruh halini ve dönemin getirdiği zorluklarla nasıl başa çıktığını etkileyici bir şekilde aktarıyor.” (70)

Turgut Özakman : Şu Çılgın Türkler

Turgut Özakman, bu eserinde Kurtuluş Savaşı'nı tüm ayrıntılarıyla destansı bir dille anlatır. Kitap, Atatürk’ün liderliğinde yürütülen bağımsızlık mücadelesini, halkın ve askerlerin gösterdiği büyük fedakarlıkları ele almaktadır. Sürükleyici ve duygusal anlatımıyla geniş bir okuyucu kitlesine hitap eden bu kitap, Atatürk’ün önderliğinde Türkiye Cumhuriyeti'nin nasıl kurulduğunu etkileyici bir şekilde gözler önüne sermektedir.”. (71)

 

“Usta yazar Turgut Özakman’ın en iyi eseri Şu Çılgın Türkler, yeni Türk devletinin ve Cumhuriyet’inin kurulmasına kadar geçen süreçte verilen Milli Mücadele’yi konu alıyor. Türkiye Üçlemesi’nin ikinci kitabı olan Çılgın Türkler ile serisinin diğer kitapları Diriliş / Çanakkale 1915 ve Cumhuriyet / Türk Mucizesi’ni de okuyabilirsiniz.

Yazar Özakman’ın elli küsur yıldır süregelen çabasının bir ürünü olan bu kitap, Milli Mücadele’nin bir serüven romanı gibi rahat okunan ve şimdiye kadar yazılmamış ayrıntılı ve çok öykü öyküsü. Gerçek belgelere dayalı olgu ve olayların, gurur ve ibret verici gerçeklerin, insanı içine çeken, şaşırtan, heyecanlandıran ve ağlatan anlatısı.” (72)  

“Elde avuçta hiçbir şey yokken, emperyalizme, galip devletlere, Yunan ordusuna, Ermeniler’e, Pontus çetelerine karşı silahlı mücadeleye girişmeyi çılgınlık sayanlar çoktur. Silahsızlandırılmış Türk ordusunun bu tarihteki gücü -o da kağıt üzerinde- 35-40 bin kişidir. Oysa Türkiye’deki silahlı işgalcilerin sayısı giderek 400.000 kişiyi bulacaktır. Yoksul, bitik Anadolu, 400.000 işgalciyi ve on binlerce silahlı- silahsız haini yenmeyi başaracaktır. Milli Mücadele işte bu mucizenin, bu onurlu, güzel çılgınlığın adıdır.”

Turgut Özakman’ın kaleme aldığı eser yakın Türk tarihini anlatan bir üçleme. Çeşitli bilgiler, dokunaklı anekdotlar ve araştırılmış gerçeklerle dolu olan kitap, milli mücadele yıllarını son derece etkili biçimde hissettiriyor. Birinci Dünya Savaşı’nın ardından yaşanan esareti ve sonrasındaki kurtuluşu, bir milletin bağımsızlığını kazanma yolundaki unutulmaz direnişinin ruhunu bu romanı okurken iliklerine kadar hissedeceksin.”. (73)

“Usta yazar Turgut Özakman'ın 57 yıllık araştırmalarının sonucu kaleme alınan bu kitap, Kurtuluş Savaşı dönemine ait tüm ayrıntılarla akıcı bir dille anlatır. Yazarın yakın Türk ilişkileriyle ilgili ünlü üçlemesi arasında yer alan roman, hem tarihteki gerçekleri hem de dönemin ruhunu ve iyi şekilde bakan performanslardan biridir. Bu nedenle Şu Çılgın Türkler'in kurtuluş mücadelesinin artışı ve zorluğunu anlamak isteyen herkesin okuması gereken önemli bir tarihî roman olduğunu söylemek mümkün.” (74)

Yakup Kadri Karaosmanoğlu: Atatürk

“Bizim ilk gençlik yıllarımız bir milli kahramana hasretle geçti” diye başlar Türk edebiyatının büyük ismi Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun ‘Atatürk’ isimli eseri. Yakup Kadri, kitaba ‘biyografik tahlil denemesi’ der. “Atatürk’ün ölümünü takip eden yas ve elem haftalarında ve hemen bir hamlede yazıldığı için kitapta objektif bir vakıf aranmamalıdır” diye özellikle belirtir Karaosmanoğlu”. (75)

 

“Atatürk’ün manevi şahsiyetine dair bu küçük tahlil tecrübesinde ne Kurtuluş Mücadelemizin, ne de Büyük Türk İnkılabının tarihini veya ideolojik tefsirini yapmak iddiası vardır. Böyle bir mevzu, ancak, muhtelif cinsten bir yığın vesikaya istinat edeceği gibi mahiyeti itibariyle de, Atatürk’le beraber kendisine yardım etmiş olan arkadaşlarının, kendisini hazırlamış olan siyasi ve içtimai hadiselerin, hulasa, bütün bir devrin tetkik ve tahlilini lüzumlu kılacaktır. Burada ise, Büyük Adam, daha plastik gösterilmek için tek başına ve yalın şahsiyet halinde alınmıştır; her portrede ve her monografyada yapıldığı gibi… -Yakup Kadri Karaosmanoğlu-“. (76)

“Atatürk’ün manevi şahsiyetine dair bu küçük tahlil tecrübesinde ne Kurtuluş Mücadelemizin, ne de Büyük Türk İnkılabının tarihini veya ideolojik tefsirini yapmak iddiası vardır.” Der ve devamını getirir büyük üstad Karaosmanoğlu… “Böyle bir mevzu, ancak, muhtelif cinsten bir yığın vesikaya istinat edeceği gibi mahiyeti itibariyle de, Atatürk’le beraber kendisine yardım etmiş olan arkadaşlarının, kendisini hazırlamış olan siyasi ve içtimai hadiselerin, hulasa, bütün bir devrin tetkik ve tahlilini lüzumlu kılacaktır. Burada ise, Büyük Adam, daha plastik gösterilmek için tek başına ve yalın şahsiyet halinde alınmıştır; her portrede ve her monografyada yapıldığı gibi…” Türk edebiyatının en önemli kalemlerinden biri olan Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun “biyografik bir tahlil denemesi” okunmaya değer. Çünkü alt başlığıyla yayımlanan eseri, bu alandaki en özgün çalışmalardan biridir. Karaosmanoğlu, Mustafa Kemal Atatürk’ün büyük gölgesi altında kendi benliğini bulma hikâyesini anlatmıştır. Ayrıca bu eseriyle tarihe, siyasete ve felsefeye ilişkin zenginleşmiş bir okuma vaat ediyor.” (77)

“Türk edebiyatının en önemli kalemlerinden biri olan Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun “biyografik bir tahlil denemesi” alt başlığıyla yayımlanan eseri, bu alandaki en özgün çalışmalardan biri sayılabilir. Mustafa Kemal Atatürk’ün büyük gölgesi altında kendi benliğini bulma hikâyesini anlatan Karaosmanoğlu, bu eseriyle tarihe, siyasete ve felsefeye ilişkin de, edebi lezzetle zenginleşmiş bir okuma vaat ediyor.” (78) “Cumhuriyet dönemi Türk Edebiyatının önde gelen yazarı Yakup Kadri'nin 'Atatürk' kitabı yazarın edebi bir dille yazdığı önemli Atatürk incelemesidir.” (79)

“Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun Atatürk eseri, ne yazık ki pek tanınmayan ama derinlikli bir biyografi çalışması olarak öne çıkıyor. Bu eser, yazarın Atatürk’e dair tanımları etrafında; tarih, siyaset, felsefe, Doğu-Batı ikilemi ve uygarlık üzerine derinlemesine düşünceler sunuyor.” (80)

“Türk edebiyatının önemli yazarlarından Yakup Kadri Karaosmanoğlu, "Bir biyografik tahlil denemesi" dediği kitabında kendi tanımladığı Atatürk kavramı etrafında, tarihe, siyasete, felsefeye, Doğu-Batı sorunsalına, uygarlığa ilişkin düşüncelerini aktarıyor.”. (81)

“İhsan Yılmaz seçti: Biyografik bir tahlil denemesi

Edebiyatçı Yakup Kadri Karaosmanoğlu, ‘Atatürk’ adını verdiği eserini “Atatürk’ün manevi şahsiyetine dair bu küçük tahlil tecrübesinde ne Kurtuluş Mücadelemizin, ne de Büyük Türk İnkılabının tarihini veya ideolojik tefsirini yapmak iddiası vardır” sözleriyle anlatıyordu.” (82)  

İKİNCİ BÖLÜM

İncelediğimiz 47 haberde yer alan listelerde mevcut diğer kitaplardan bazıları

Abdi İpekçi : İnönü Atatürk’ü Anlatıyor

“Böyle düşündü, gayet mahzun bir tarzda bana baktı, Selanik şivesiyle “Çocuk” dedi, “ben hastayım, ne yapacaksan çabuk yap…” O anda ağlamamak için kendimi zor tuttum…”.

İnönü ve Celal Bayar gibi isimlerle gerçekleştirilen röportajların olduğu kitapta, Atatürk’ün hep en yakınında olan cephe ve silah arkadaşlarının gözünden Cumhuriyet’in kurucusu hakkında bazı değerli bilgileri okuyacaksın.” (83)

Afet İnan : Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler

“Afet İnan, Atatürk’ün hayatının son 13 yılında her zaman yakınında bulunmuş ve yakın tarihimizin dönüm noktalarının hem aktörü hem de tanığı olmuştu:

Önyargılar ve yetersiz bilgiler nedeniyle hakkınca bilinmeyen tarihimizin, Türk Tarih Kurumu sayesinde gerçek yerini almasını sağlamak…

Türk kadınının modern toplumdaki yerini alması yolunda bizzat örnek oluşturmak ve seçme-seçilme hakkının tanınmasına öncüsü olmak…

Ve Atatürk’ün pek çok konudaki görüşlerine ilk elden tanıklık…” (84) “Manevi kızının dilinden

Tarihçi Afet İnan, Atatürk’ün hayatının son 13 yılında yakınında bulunmuş ve yakın tarihimizin dönüm noktalarının hem aktörü hem de tanığı olmuştu. Aynı zamanda onun manevi kızıydı. Yaşadıklarını ve dinlediklerini 1950 yılında kitap haline getirdi.” (85)  

“Atatürk'ün hayatının son 13 yılında her zaman yakınında bulunan ve Türk kadınının modern toplumdaki yeri ile seçme-seçilme hakkının tanınması gibi pek çok konudaki görüşlerine ilk elden tanıklık eden Afet İnan, o dönemde yaşadıklarını ve ondan dinlediklerini okuyucuyla paylaşıyor.”. (86)

Ali Fuat Cebesoy : Sınıf Arkadaşım Atatürk

“Sınıf arkadaşlığından kader arkadaşlığına…

Ali Fuat Cebesoy'un Sınıf Arkadaşım Atatürk kitabı, Mustafa Kemal Atatürk'ün gençlik yıllarını ve askeri kariyerini anlatan bir eser. Sıcak, samimi, dostane…

Atatürk ile Ali Fuat Paşa'nın Harbiye sıralarında başlayan sınıf arkadaşlığı, onları kader arkadaşlığına kadar götürecektir... Milli Mücadele başlayınca Mustafa Kemal'i ilk destekleyen ve İstanbul hükümetine ilk isyan bayrağını açanlar arasında Ali Fuat Paşa gelecektir...

Maziye uzanan yakın dostlukları o kadar sıcak anılarla doludur ki, araya giren kırgınlıklara rağmen hasta yatağında Atatürk'ün yanında görmek istediği kişi gene Ali Fuat Paşa olacaktır... Savarona yatında aralıksız 22 gün gece gündüz beraber olurlar... Dolmabahçe Sarayındaki bu buluşma ise, sanki yıllar öncesinin Salacaklı Ali Fuat'ı ile Selanikli Mustafa'sını yan yana getirmiştir. Çocukluğa uzanan mazi hasretinin bu duygusal anı, iki eski dostun son veda görüşmesi olacaktır...  Ali Fuat Cebesoy 1967 yılında yayımladığı bu eserinde, işte bu büyük dostluğun çocukluk, okul ve genç subaylık yıllarını anlatır.

“Ne Atatürk'e Ali Fuat Paşa kadar yakın bir dost çıkmış, ne de onu bu kadar güzel anlatan bir kitap yazılmıştır”. (87)

Atatürk: Bütün Eserleri

“Projenin Kapsamı: Türkiye Devrimi'nin büyük önderi Mustafa Kemal Atatürk'ün yazdığı, söylediği ve imzaladığı bütün belgeleri biraraya getirerek, Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet Devrimi'nin tarihsel sürecini bilim adamlarına, araştırmacılara, aydınlara, bütün yurttaşlara ve dünya kamuoyuna, özgün kaynaklardan, yanlışsız, eksiksiz ve yorumsuz sunmak.

Neden "Atatürk'ün Bütün Eserleri": Mustafa Kemal Atatürk'ün hayatı, 1908 Devrimi öncesinden 1938'de hayata göz yummasına kadar toplumumuzun devrim süreçleriyle iç içedir. Başında bulunduğu eylem, yalnız ulusal tarihimize damgasını vurmakla kalmamış, insanlık tarihinin yaratılmasına da önemli katkıda bulunmuştur. Atatürk'ün ağzından ve kaleminden çıkan sözcükler, önderliğini ettiği Cumhuriyet Devrimi'nin en önemli göstergeleridir. Atatürk'ün düşünce ve görüşleri tarihsel akış ve bütünlük içinde anlamlıdır. Türkiye'de ilk kez Atatürk'e ait bütün yazı ve konuşmaları kronolojik sırayla bir araya getiren bir çalışma ölümünden 60 yıl sonra ilk kez gerçekleştirildi. "Atatürk'ün Bütün Eserleri" yalnız bir derleme ve özgün metinlere göre düzeltme çalışması değildir. Bir araştırma ve keşif faaliyetidir.

Tarihin Boşlukları Doluyor: Yurtiçinde ve yurtdışında, Cumhurbaşkanlığı Arşivi'nden Sovyet Devlet Arşivi ve ABD Senatosu Kütüphanesine kadar, özel ve devlet arşivlerinde gizlenen ya da kıyıda köşede kalmış belgelere ulaşmak için özel bir çalışma yürütüldü. Yüzlerce belge, yazı, mektup, demeç, tutanak, görüşme ve konuşma bir araya getirildi. İlk kez yayımlanacak Atatürk'e ait bu belgeler, devrim tarihimizin yeniden yazılmasını gerektirecek ve tartışma yaratacak önemdedir.

Birikimli ve Uzman Kadro: Bilim adamları ve araştırmacılardan oluşan 28 kişilik Danışma Kurulu'nun yanı sıra, çok sayıda uzman araştırmacı, arşivci, çevirmen ve redaktör de eserin çalışmalarında görev almaktadır. Çalışmalar, Ankara ve İstanbul merkezli olmak üzere iki ana birimden yürütülmektedir.

Aracısız… Yorumsuz… Yanlışsız…

• Geçmişte yayımlanmış çeşitli eserlerde bulunan hata, tahrifat ve eksikler düzeltildi.

• Geniş bir arşiv taramasıyla belgelerin asıllarına ya da ilk kaynaklarına ulaşıldı.

• Eski yazı metinlerin çevriyazısı gerçekleştirildi

• Özgün belgesi İngilizce, Almanca, Rusça, Fransızca ve diğer dillerden metinler dilimize yeniden çevrilerek karşılaştırıldı.

• Özgün metne fazla müdahale etmeden, 40 yaş aydın kuşağının Türkçesi temel alınarak sadeleştirme yapıldı

• Yorumlar değil, yalnızca Atatürk'e ait olduğu kanıtlanmış metinlere yer verildi. Anılardaki aktarmalardan belgenin aslına ulaşmak için yararlanıldı.” (88)

Atatürk’ün Bütün Eserleri (30 cildin İçindekiler Sayfaları). (88.1.)

Atatürk’ten Anekdotlar.

119 sayfa. T.C. Genelkurmay Başkanlığı Askerî Tarih Ve Stratejik Etüt (ATASE) Daire Başkanlığı, Atatürk Araştırma Ve Eğitim Merkezi (ATAREM). Tam metin linki: (89)

Atilla İlhan : Büyük Bir Direnişin Öyküsü: Allah'ın Süngüleri “Reis Paşa

“Türk edebiyatının büyük ustası Attilâ İlhan, “Allah'ın Süngüleri: Reis Paşa” romanında 1920'lerin Türkiye'sini anlatır. Kurtuluş Savaşı'nın zorlu günlerini, Atatürk'ün ve dönemin tüm kahramanlarını okuyucularına etkili bir şekilde sunuyor. Roma, İstanbul'un zengin konaklarından tıklım tıklım direnişçilerle dolu trenlerine, meclise giden tozlu yollardan Ankara'nın hummalı atmosferine kadar pek çok olay konu edinir. İlhan'ın akıcı dili, okuyucularını Reis Paşa'nın tarihindeki bu büyük mücadelenin ürpertici anlarına doğru ilerliyor. Eser, hem tarih meraklılarına hem edebiyatseverlere muhteşem bir okuma deneyimi sunuyor.” (90)

Bernard Lewis : Modern Türkiye’nin Doğuşu

“Dünyaca ünlü tarihçi Bernard Lewis, Modern Türkiye’nin Doğuşu kitabında Osmanlı’daki ve Türkiye Cumhuriyeti’ndeki çağdaşlaşma çabalarını detaylı bir şekilde ele alıyor. Bernard Lewis’in Türklerin son 250 yıldaki tüm çağdaşlaşma çabalarını tek bir ciltte detaylarıyla anlatarak yorumladığı eseri Modern Türkiye’nin Doğuşu, geniş bir kaynakçaya dayanıyor.

Osmanlı İmparatorluğu’nun Duraklama Dönemi’nden itibaren Türk çağdaşlaşma tarihini, Cumhuriyet’in ilk ve engebeli yıllarını anlamlandırmak için başvurabileceğiniz bu çok önemli eser, daha önce Türkçede yayımlanmamış güncel yeni ek bölümünü de içeriyor. Türkiye Cumhuriyeti’ni Modernizm ve Batılılaşma kavramları etrafında inceleyen eser, alanında en iyi çalışmalar arasında yer alıyor.” (91)

“Dünyaca ünlü tarihçi Bernard Lewis tarafından akıcı bir dille kaleme alınan ve Babür Turna tarafından Türkçe'ye çevrilen 728 sayfalık bu eser, Türklerin son 250 yıl içindeki çağdaşlaşma serüvenini derinlemesine inceler. Osmanlı İmparatorluğu'nun sonuncusu Cumhuriyet'in ilk ve engebeli yıllarına kadar geçen geniş konu edinen kitap, özellikle tarih meraklılarına tavsiye edilen önemli bir kaynaktır. (92)

Cengiz Özakıncı: Tarih Üzerinden Psikolojik Savaş ve Atatürk Dersi

“Hitler'in ve Nazi partisi ileri gelenlerinin Atatürk'ü, Türk Kurtuluş Savaşı'nı ve Türk Devrimi'ni kendilerine rol model olarak aldıkları ve Kemalizm'i örnek aldıkları içindir ki soykırım gibi insanlık suçları işlediklerini savunan bir "doktora tezi", İngiltere'nin en köklü, dünyaca tanınmış devlet üniversitesi olan Cambridge'de onaylanmış ve yine dünyanın en eski ve en saygın üniversitelerinden Harvard Üniversitesi'nce kitap olarak çoğaltılıp yayılmıştır. Cengiz Özakıncı, "Atatürk Dersi" kitabında, "Nazi Algısında Yeni Türkiye 1919-1945" başlıklı bu doktora tezini irdeliyor; ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Atatürk'ü Hitler'in ve Mussolini'nin yol göstericisi, rol modeli olarak tanımlayıp, Kemalizm'i Nazizm ve Faşizmin ilk örneği, kaynağı olarak gösteren bu tezde, bilimsel etik ilkeler çiğnenerek böylesi gerçeğe aykırı bir sonuca varıldığını gösteriyor.

Cambridge Üniversitesi onaylı doktora tezinde, konu Atatürk ve Yeni Türkiye'nin Nazilerce nasıl algılandığını ortaya koymak ve bunun için Hitler ve Nazi partisi ileri gelenlerinin söz, yazı ve demeçleriyle Nazi basınına ve resmi açıklamalara başvurmak olarak belirlendiği halde, Harvard Üniversitesi'nce "Nazi İmgeleminde Atatürk" başlığıyla kitap olarak yayımlanan bu tezde, bu belirlenime her zaman uyulmadığını belirten Cengiz Özakıncı, teze aykırı düşen kaynak ve belgelerin ya yok sayıldığını ya da çarpıtılarak aktarıldığını gösteriyor:

Nazi partisi ileri gelenlerinden Göbbels'in günlükleri, Ernst Röhm'ün anıları ve Hitler'in konuşma ve yazılarından kimi bölümlerin çarpıtılarak aktarıldığını saptayan Cengiz Özakıncı, bunlardan başka, Nazi partisi programı; Nazi partisi liderlerinden Alfred Rosenberg'in günlüğü; Hitler zulmünden kaçan Yahudi bilim insanlarına Atatürk Türkiyesi'nin kucak açmasıyla ilgili belgeler; ve Hitler yönetiminin Türkiye'den bu Yahudi biliminsanlarını kovmasını istediği fakat Nazilerin bu talebinin Türkiye tarafından reddedildiğini gösteren Nazi belgesi ("Herbert Scurla Raporu") gibi,  Nazilerin Atatürk'ü ve Atatürk Türkiyesi'ni örnek almadığını, Nazizmin Kemalizm'e zıt bir ideoloji olduğunu kanıtlayan Nazi belgelerinin, tezde yok sayıldığını ve değerlendirme dışı bırakıldığını göstermektedir.

Cengiz Özakıncı "Atatürk Dersi" kitabında, Cambridge Üniversitesi onaylı doktora tezinde çarpıtılan alıntıların doğrusunu aktarıp,  tezde yok sayılan Nazi belgelerini de yayınlayarak, Nazilerin işledikleri insanlık suçlarında rol modellerinin Atatürk olduğu tezini çürütmektedir.              

"Atatürk Dersi" kitabında yer alan: *Albert Einstein'ın Türkiye Cumhuriyeti'ne, Nazi zulmünden kaçan Yahudi biliminsanlarının Türkiye'ye kabul edilmesini rica eden mektubu;  *Venizelos'un Atatürk'ü Nobel Barış Ödülü'ne aday gösteren mektubu;  *Milletler Cemiyeti'nin Atatürk Türkiyesini üyeliğe davet mektubu ve Türkiye'nin oy birliğiyle üyeliğe kabul edildiği oturumda, üye devlet temsilcilerinin konuşmalarını içeren tutanak;  *UNESCO'nun Atatürk'ü ölümünün 25. yılında uluslararası çapta anma etkinliği; *UNESCO'nun Atatürk'ü doğumunun 100. yılında uluslararası etkinliklerle anma kararının tutanağı ve bu gibi çok önemli belgeler de yer alıyor ki, bu belgeler, Atatürk'ün kurduğu Türkiye Cumhuriyeti'ni soykırım, etnik temizlik uygulamaları üzerinde yükselmiş bir devlet olarak tanımlayan ve Nazilerce işlenen Yahudi Soykırımı gibi insanlık suçlarının ilk örneği kaynağı olarak  gösteren tezin hem gerçeğe ve hem de bilimsel etiğe aykırı biçimde üretilmiş, Atatürk'e ve Atatürk Türkiyesine karşı bir propaganda çalışması olduğunu  ortaya koymaktadır.              

Atatürk'ü, Türk Kurtuluş Savaşı'nı ve Türk Devrimi'ni Hitler'in ve Mussolini'nin, Nazizmin ve Faşizmin ilk örneği, rol modeli, kaynağı olarak gösteren bu "doktora tezi"ni belgelerle çürüterek bir "Atatürk Dersi" veren Cengiz Özakıncı'ya bu önemli ve değerli çalışması ve emekleri için çok teşekkür ederim. Prof. Dr. Mehmet Haberal”. (93)  

Emrah Safa Gürkan : Cumhuriyet’in 100 Günü – İnkılabın Ayak Sesleri

“Emrah Safa Gürkan’ın Cumhuriyet’in 100 Günü kitabı, yorgun bir imparatorluğun yüzlerce yıldır yapamadığını yapacak genç bir cumhuriyetin doğuşunun hikâyesini anlatıyor. Aksayan planların, kaygan ittifakların, saklanan niyetlerin ve en nihayetinde tartışmasız bir zaferin hikâyesi…

Cumhuriyet’in ilanının üzerinden tam bir asır geçti fakat kuruluş dönemi hâlâ anlaşılmayı ve ezbere sloganlardan kurtarılmayı bekliyor. Emrah Safa Gürkan da bu kitabını kaleme alırken bilindik kabullerin çok ötesine geçiyor.” (94)

Emre Kongar : Devrim Tarihi ve Toplum Bilinci Açısından Atatürk

“Sosyolog Emre Kongar, Atatürk’e Türk devrimi ve bu büyük hamle sırasında gerçekleştirdikleri üzerinden yaklaşıyor. Resmi belgeleri, gizli meclis tutanaklarını, Atatürk hakkında yazılmış anıları ve yapılmış incelemeleri, bilhassa yabancı isimlerin kaleme aldığı Atatürk kitaplarını, Atatürk’ü ve dönemini anlatan romanları ve elbette ki Nutuk’u toplumbilim kuramı açısından ele alıyor.”. (95)

“Atatürk bir diktatör müydü?

Atatürk Devrimi evrensel midir?

Atatürkçü ideolojinin özü nedir?

Laiklik nedir?

Türk Devrimi bugün hangi aşamadadır?

Profesör Emre Kongar’ın Atatürk’ü ve Türk Devrimi’ni evrensel ölçülere göre değerlendirdiği bu yapıtında, Atatürk’ü bir başka görüş açısıyla yeniden tanıyacaksınız.”. (96)

“Atatürk bir diktatör müydü?Atatürk Devrimi evrensel midir?Atatürkçü ideolojinin özü nedir?Laiklik nedir?Türk Devrimi bugün hangi aşamadadır?Profesör Emre Kongar’ın Atatürk’ü ve Türk Devrimi’ni evrensel ölçülere göre değerlendirdiği bu yapıtında, Atatürk’ü bir başka görüş açısıyla yeniden tanıyacaksınız.” (97)

Erol Mütercimler – Fikrimizin Rehberi Gazi Mustafa Kemal

“Kendisinden halife olmasını isteyenlere, “Hayır, Cumhuriyet kurulacaktır,” dedi. Hasta hayal arkasından sürüklenip büyük fetihlere girişmek isteyenlere Misak-ı Millî’yi gösterdi. Kurtuluş için cami yapılmasında direnenlere, “Halk, cami değil, fabrika ve okul istiyor,” yanıtını verdi. Ölmüş geleneklere asılmakta yarar, umanlara da, “Hayatta en gerçek yol gösterici bilimdir,” diyerek gerçek kurtuluşun yolunu gösterdi. Devrimde yabancı ülkelerdeki bazı liderlerin kasaplıktan, sıvacılıktan, çetecilikten yetişerek ülkelerinin başına geçip sırtlarına mareşal üniforması geçirdikleri ve savaşı ülküleştirdikleri sırada o, üniformasını attı, gazilik ve mareşallik rütbe ve unvanını  bir tarafa bıraktı, ülke savunması dışında savaşı ‘bir cinayet’ olarak mahkum etti. Ve uygar insanlığın kalbinde yaşayan yüce bir duyguyu, ‘Yurtta barış, dünyada barış,’ diye ilan etti.” Bu kitapta okuyacağınız öykü yalnızca bir liderin, bir komutanın, bir devlet adamının, bir devrimcinin, özyaşamöyküsü değil, Türkiye Cumhuriyeti’nin de kurtuluş, kuruluş ve küreselleşme fırtınasında savruluşunun da öyküsüdür.” (98)

Falih Rıfkı Atay : Zeytindağı 

“Özellikle Atatürk üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan tarihçi Falih Rıfkı Atay, Zeytindağı kitabında savaş bilgilerinin yanı sıra askerlerin tuttuğu günlüklerden kesitler, masa başında yapılan antlaşmalar gibi tarihe ışık tutan önemli belgelere de yer veriyor. İmparatorluğun çöküşüne dair pek çok eser kaleme alınmıştır ancak Zeytindağı kitabı kadar savaşın içinden detaylı bilgiler veren başka eser bulmak oldukça zor.

Tarihçi ve yazar Atay, anlaşılır ve akıcı Türkçesiyle askerlerin Gazze, Yemen ve Arap çöllerindeki savaşlarda yaşadığı olayları okurlara aktarıyor. Falih Rıfkı Atay, Zeytindağı eseriyle tarihimize bir ibret belgesi bırakırken aynı zamanda da her biri destan olabilecek, askerlerin günlükleri ve adeta kumar masasında kaybedilen Ahmetlerin, Mehmetlerin hikâyeleri tüylerinizi ürpertecektir.” (98.1)

Gürbüz D. Tüfekçi: Atatürk’ün Okuduğu Kitaplar

“Cumhuriyet Türkiyesi’nin kuruluş evresinde en güncel kitaplık Çankaya’daydı. Çoğu kitap bizzat Atatürk ve yakın çevresi tarafından yurt dışına ısmarlanmıştı. Çankaya Kitaplığı, tüm reform girişimleriyle eşgüdüm içerisinde olan, o gün için Fransızca üzerinden Batı’nın izini süren bir bilgi hazinesiydi. Kitaplık ana hatlarıyla Osmanlı’nın çağdaşlaşma sürecinde 18. yüzyıl Aydınlanma çağı düşünürlerini, 1789 Fransız Devrimi’ni ve 1870 ertesi Üçüncü Cumhuriyet Fransası’nı kapsıyordu. Bu evrelerin düşünürlerinin, bir neslin, Atatürk’ün de mensup olduğu Jön Türk neslinin fikir dağarcığını ne denli derinden etkilemiş olduğunu kanıtlıyordu. Atatürk ve mensup olduğu nesil için siyasi şiar, Aydınlanma devriyle filizlenen ve Fransız Devrimi’yle somutlaşan milli egemenlik anlayışıydı.” Zafer Toprak

Gürbüz D. Tüfekçi’nin derlediği Atatürk’ün Okuduğu Kitaplar, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları tarafından 1983 ve 1985’te iki cilt olarak basılmıştı. Elinizdeki edisyon Tüfekçi’nin Özel İşaretleri, Uyarıları ve Düştüğü Notlar ile Atatürk’ün Okuduğu Kitaplar: Eski ve Yeni Yazılı Türkçe Kitaplar ve Atatürk’ün Okuduğu Kitaplar: Yabancı Dillerdeki Kitaplar çalışmasından bir seçki olarak hazırlandı. Asıl nüshaları Anıtkabir’deki Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesi özel arşivinde bulunan Fransızca ve eski harfli Türkçe kitaplardan günümüz teknolojisiyle görüntüsü alınan sayfalar, yeni çevirileriyle bir araya getirildi. Atatürk’ün kitaplarda dikkatini çeken bölümlere düştüğü notlar, özel işaretler ve uyarılar dipnotlar halinde kitaba konuldu. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün entelektüel kimliğinin izini sürmek için önemli bir kaynak niteliği taşıyan bu yeni edisyona Prof. Dr. Afet İnan, Prof. Dr. Zafer Toprak, Sadi Borak ve Atatürk’ün kütüphanecisi Nuri Ulusu’nun Gazi’nin kitaplığıyla ilgili yazılarından bölümler eklendi.”. (99)

Hasan İzzettin Dinamo : Kutsal İsyan

Hakkında: (100)

Hasan Rıza Soyak: Atatürk'ten hatıralar

“Uzun yıllar devletin en üst kademesinde Özel Kalem Müdürlüğü yapan Hasan Rıza Soyak, anılarını Atatürk’ten Hatıralar adlı kitapta topladı. Kitap; Atatürk’ün günlük yaşamına dair gün ışığına çıkmamış pek çok ayrıntıyı, ayrıca Cumhuriyet’in ilanı, İzmir Suikasti, Hatay Meselesi gibi pek çok konuda ayrıntılı bilgileri içeriyor. Atatürk hakkında bugüne kadar yapılmış pek çok araştırmada kaynak olarak kullanılabilecek bu değerli kitap, birinci elden tanıklıklarla bir döneme ışık tutuyor.” (101)  

Hıfzı Topuz : Gazi ve Fikriye

“Beni iki kadın çok sevdi: Biri yanlız ben olduğum için, öteki mevkim için. ”Mustafa Kemal’i karşılık beklemeden, yürekten, yalnızca “O” olduğu için seven tek kadın Fikriye… Milli mücadelede her zaman onun yanında olmasa da desteğini hep hissettiren Fikriye…Ne yazık ki Fikriye’nin ,bu içten sevgisi karşılığında elde edebildiği tek şey büyük bir hayal kırıklığı olmuştu….” (102)

Hikmet Özdemir : Kemal Atatürk : Savaşta ve Barışta

“Birincil kaynaklar ve tanıklıklarla Kemal Atatürk…

Profesör Hikmet Özdemir, Atatürk’ün kendini anlattığı tüm kaynakları ve eserlerini, sayısız belgeyi ve hatıraları inceledi. Özdemir, bizzat onu görüp tanımış olanların anlatılarından oluşan ve Atatürk’ün hayatını adım adım takip eden, onu seyrediyormuşuz hissini veren yepyeni bir Atatürk biyografisi yazdı. Yıllar süren bir emeğin eşsiz ürünü. Katkısız, yorumsuz, sadece kendi çağının insanı olarak Atatürk.” (103)

Hikmet Özdemir : Mustafa Kemal’le Anadolu’da Yolculuk

“1919: Mustafa Kemal’in kariyerinde en uzun ve en zor yıl.

Mustafa Kemal ve arkadaşları Bandırma vapuru ile Boğaz’dan Karadeniz’e açıldıkları 16 Mayıs akşamından 27 Aralık öğle vaktinde Ankara’ya gelene kadar toplam 225 günü Anadolu’nun bağrında, halkla iç içe geçirdiler. Tarihi yolculuğuna “ordu müfettişi” göreviyle başlayan Anafartalar Kahramanı, yolculuğun kalan kısmını “milletin ferdi” olarak sürdürmüş ve inanılmaz bir iletişim kampanyasıyla Milli Mücadele’yi örgütlemiştir.

Prof. Dr. Hikmet Özdemir, Anadolu’daki bu tarihi yolculuğa ışık tutuyor: Yol güzergâhları nasıldı? Hangi ulaşım araçları kullanılmıştı? Yolculuk boyunca kamuoyu oluşturmak için neler yapılmıştı? Varılan yerlerde konaklama, güvenlik, iletişim, sağlık, finansman vb. ihtiyaçlar nasıl karşılanmıştı? Mustafa Kemal’in ateşlediği kurtuluş meşalesini kimler taşımıştı?

Mustafa Kemal’le Anadolu’da Yolculuk zorlu bir mücadelenin ve milletin evladının milli liderliğe yükselişi hikâyesidir.” (104)

Hikmet Özdemir: Atatürk : 2023

“Türkiye Cumhuriyeti’nin kurtarıcısı ve kurucu lideri Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün yaşam hikayesi, Türk milletinin 20. Yüzyıl başındaki kaderiyle özdeşlik gösterir. Altı yüz yıl hüküm süren bir imparatorluk tarih sahnesinden çekilirken; uzun savaş yıllarında beş milyon evladını cephelerde ve salgın hastalıklarda yitiren bir milletin evlatları 23 Haziran 1919 tarihinde Amasya’dan yapılan bir çağrıya uyarak önce Erzurum ve ardından Sivas Kongresi’ni toplamışlar ve Mustafa Kemal Paşa’nın liderliğinde “Ya istiklâl ya ölüm” parolasıyla Millî Mücadele’yi başlatmışlardı. 23 Nisan 1920’de Ankara’da Büyük Millet Meclisi’nin toplanması; aynı yılın haziran ayında Doğu ve Batı cephelerinin kurulması ve komutanlarının atanması bu mücadelenin daha büyük özveri ve kararlılık isteyen kısmının başlangıcıydı. Mustafa Kemal, Büyük Millet Meclisi Başkanı olarak bu mücadelenin sivil ve askeri bütün alanlarında disiplinli ve titiz bir planlamayla dava arkadaşlarıyla beraber ödün vermeksizin üç yılda sonuca ulaşılacağını daha Erzurum’da iken öngörüyordu. Bir lider olarak o tarihe kadar kendini nasıl yetiştirmişti? Bu biyografi esas olarak bu sorunun yanıtını vermektedir. Bununla birlikte, bir subayın, bir komutanın ve bir devlet kurucusunun ve büyük reformları gerçekleştiren bir inkılâpçının çeşitli olaylar karşısında ne tür pozisyonlar aldığı da merak edilecektir. Bu yüzden onun yaşam hikayesinde ailesi, eğitimi, ordu karargahlarında, manevralarda ve nihayet cephelerde kendini yetiştirmesi her geçen daha fazla merak konusu olmaktadır. Elinizdeki biyografinin yazımında tümüyle akademik bilgiler yer almakla beraber, kronolojik bir anlatım ve sade bir üslup esas alınmak suretiyle genel okuyucuya hitap olunmuştur. Sakarya ve Dumlupınar meydan muharebelerinden sonra adım adım kuruluşu gerçekleştirilen cumhuriyetin ilanıyla biyografinin kahramanının hayatında yeni bir evrenin başladığı gözlemlenmektedir. Şöyle ki, Birinci Dünya Savaşı yıllarında özellikle Doğu Anadolu’da komutanlık yaparken toplum yaşamına ve bölgenin sosyal ve kültürel yapısına yönelik yerinden topladığı bilgiler onun bu yeni evrede sosyal ve kültürel reformlarını gerçekleştirmesinde yönlendirici olmuştur.   Bu süreçte zorunlu gördüğü bazı siyasi tercihleri beklenmedik koşulların da zorlamasıyla yürürlüğe koymaktan memnun olmadığı söylenebilir. Öte yanda söz konusu reformların uygulanmasındaki kimi aşırılıklar yanında toplumun hemen her kesimiyle yüz yüze ilişkilere önem vermesi ve en zorlu yolculuk ve iklim koşullarında tereddüt etmeden halkın sorunlarını dinlemesi ve acil çareler için çırpınması; kendisini, halkın nezdinde bir onarıcı lider olarak her zaman şükranla anılma mertebesine yükseltmiştir. 20. yüzyıl liderleri arasında Atatürk’ün saygınlığını sürdürmesi bu biyografinin doğrudan konusu olmamakla birlikte okuyucunun bu konuda da ayrıntılı gerekçeler bulacağı umulmaktadır. Zamanın önünde koşan, duracağı yeri bilen, engin bir tarih bilgisine sahip ve milletinin evladın olmak dışında başka bir şeyle övünmeyen; “Benim vücudum bir gün elbet toprak olacaktır; fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebet yaşayacaktır,” diyen bir liderin başarı yolu ve insan olarak özellikleri bütün zamanlar için örnek hikayelerle doludur.”. (105)

Hikmet Özdemir: Atatürk’ün Etik Mirası

““İnsanlar daima yüksek, temiz, kutsal amaçlara yürümelidirler. Bu hareket şeklidir ki insan olanın vicdanını, beynini ve bütün insani kavramını tatmin eder. Bu şekilde yürüyenler, ne kadar büyük özveride bulunurlarsa yükselirler ve bu hareket şekli kesinlikle açık olur. Çünkü alnı açık, beyni açık, kalp ve vicdanı açık insanlar tarafından yönetilen toplumlar, ancak bu anlamda hareketlerin izleyicisi olurlar.” Mustafa Kemal Atatürk

İş etiği kavramının, Türkiye’de faaliyet gösteren tüm şirketlerin yazılı kültürlerinin temel taşı haline gelmesini sağlamak hedefiyle, 2010’da kurulan Etik ve İtibar Derneği (TEİD) “Atatürk’ün Etik Mirası” eserini okurlarıyla buluşturmanın mutluluğunu yaşıyor.

Yirminci yüzyılın en önemli ve karizmatik liderlerinden olan Mustafa Kemal Atatürk, modern Türkiye’nin kurucusu olarak pek çok alanda silinmeyecek izler bırakmıştır. Atatürk’ün etik düşünme, etik eylem ve etik davranma mirası da bu açıdan günümüzde herkes için çok büyük bir öneme sahiptir. Bu değerli mirasın gelecek nesillere aktarılması, günümüzde ise bizlere kılavuz olması ülkemizin “muasır medeniyet” seviyesine ulaşmasını sağlayacaktır.

Cumhuriyetimizin 100.yılına özel olarak sizlerle buluşturduğumuz eserimizde Büyük Atatürk’ün etik, ilke ve değerlerini mercek altına almayı planlıyoruz. Değerli yazarımız Prof. Dr. Hikmet Özdemir’in kaleme aldığı bu kıymetli eserde Atatürk’ün dürüstlük, çalışkanlık, yetkilerini kullanmaktaki titizlik, itibara verdiği önem, şeffaflık ve sorumluluk duygusu gibi evrensel ilke ve değerleri ile ilgili anekdotlar ve tarihten notlar bulunmaktadır.” (106)

İlber Ortaylı : Benim Gözümden Atatürk

“Tarihçi İlber Ortaylı, bu kitabında Atatürk’ün düşünsel mirasını ve devrimlerini kendi bakış açısından yorumlar. Ortaylı, Atatürk’ün özellikle eğitim, kültür, hukuk ve ekonomi alanlarındaki reformlarını vurgularken, onun liderlik felsefesini ve modern Türkiye için ne anlama geldiğini de inceler. Ortaylı’nın tarihsel analizleri, Atatürk’ü derinlemesine anlamak isteyen okuyucular için aydınlatıcı bir eserdir.”. (107)

İlber Ortaylı – İsmail Küçükkaya : Cumhuriyet’in İlk Yüzyılı 

“Cumhuriyet’in İlk Yüzyılı, İlber Ortaylı ve İsmail Küçükkaya’nın 2017 yılında birlikte kaleme aldığı, 1923’ten günümüze ve 2023’e uzanan, geçmiş ve gelecek muhasebesidir. Bu eser, Osmanlı’daki modernleşme çabalarından başlayarak Cumhuriyet’in kuruluşunu ve gelişimini konu alıyor. İsmail Küçükkaya, sordu; İlber Ortaylı cevapladı ve ortaya ülkemizin hem geçmişi hem de geleceğiyle ilgilenen herkesin okuması gereken bir eser ortaya çıktı.” (108)  

“Biz Gelibolu’muzla, Sarıkamış’ımızla, Haleb’imizle vatan savunmasını bilen nadir milletlerden olduğumuzu göstermişizdir. Bu, tarihin getirdiği bir seciyedir ama aynı zamanda da bir eğitim ve teşkilatlanma meselesidir.”

Gazeteci İsmail Küçükkaya’nın, Türkiye’nin yaşayan tarihi İlber Ortaylı ile yaptığı söyleşiden oluşan kitapta genç Cumhuriyet’in durumunun etrafında merak konusu olan tarihsel sorular aydınlığa kavuşturuluyor. Özellikle Türk milletinin bilinen kaynaklara göre tarih sahnesine ilk çıktığı bölge olan Orta Asya coğrafyasından, Osmanlı İmparatorluğu’nun henüz bir beylik olarak yeni yeni serpildiği döneme odaklanan kitap, bu tarih aralığının dışında kalan birtakım olguları da zaman zaman inceliyor. Önsözde belirtildiği gibi bir akademik çalışma olmayan kitap, özellikle tarih konusunda sohbet havasında geçen röportajlardan ya da söyleşilerden haz duyan kişiler için epey kayda değer bir yazın.”. (109)  

“Tarihçi İlber Ortaylı'nın, gazeteci İsmail Küçükkaya ile birlikte röportaj havasında kaleme alınmış bu eser, Türkiye Cumhuriyeti'nin yüz yıllık serüvenini (1923-2023) kapsamlı bir şekilde anlatır. Kitap, okurlarına Mustafa Kemal Atatürk'ün devrimlerinden, bu devrimlerin arkasında yatan hastalıklara, Cumhuriyet Türkiye'nin yakın zamanlarına kadar uzanan geniş bir perspektif sunuyor.” (110)

Mahmut Esat Bozkurt - Atatürk İhtilali

“Mahmut Esat Bozkurt’un Atatürk İhtilali adlı iki ciltlik eseri, Kemalist Devrim’in teorik temellerini ele alan ve devrim tarihine ışık tutan kapsamlı bir çalışma olarak öne çıkıyor. İlk olarak 1940 yılında İstanbul Üniversitesi Yayınları tarafından yayımlanan bu eser, Cumhuriyet'in kuruluş yıllarını ve devrim sürecini ayrıntılı bir şekilde analiz ediyor.” (111)

 Mahmut Goloğlu : Devrimler ve Tepkileri / Türkiye Cumhuriyeti Tarihi-I 1924-1930

“Mahmut Goloğlu (1915-1982) Akçaabat’ta doğduğu sırada babası Sarıkamış’ta şehit düşmüştü. Trabzon’daki öğrenciliği sırasında Halkevi’nin tarih araştırmalarına katıldı ve tarihle ilgilenmeye başladı. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirerek Tekel’de müfettiş oldu. 1950’de DP’den Trabzon milletvekili olarak Meclis’e girdi. Başkan vekilliği dahil pek çok görevde bulundu; Meclis Kütüphanesi’nde tarih çalışmalarını sürdürdü. Siyaseti bıraktıktan bir süre sonra, yerel tarih çalışmaları ile Milli Mücadele ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi konulu dizi kitaplarını kaleme aldı. Karadeniz Teknik Üniversitesi’nde Devrim Tarihi profesörü olarak ders verdi. Çalışmalarıyla Boğaziçi Üniversitesi tarafından 1981’de Şeref Ödülü’ne layık görüldü.

Devrimler ve Tepkileri, genç Cumhuriyet’in peş peşe yapılan devrimlerle en hızlı değişimleri ve dönüşümleri yaşadığı bir döneme, 1924-1930 arasına mercek tutuyor.

Cumhuriyet Anayasası’nın kabulü, halifeliğin kaldırılması, üniversite özerkliği ile basın özgürlüğünün kurumsallaşması, şapka ve kıyafet devrimi, tekke ve zaviyelerin kapatılması, hukuk ve eğitim alanındaki devrimler, laiklik, harf devrimi, dil devrimi…

Kronolojik bir kurguyla hazırlanan kitap, sadece devrimleri değil, o döneme damgasını vuran pek çok olayı da anlatıyor: Musul sorunu, Hakkâri olayları, Terakkiperver Fırka, Şeyh Sait İsyanı, İzmir Suikastı, Yavuz-Havuz davası, Serbest Fırka, Menemen Olayı…

Goloğlu, Genelkurmay Harp Dairesi’nin de incelemesine sunarak olumlu yanıt aldığı kitabında, bu canlı ve benzersiz dönemi, alışılmadık yalınlıkta ve nesnellikte sunuyor.

Devrimler ve Tepkileri, yakın tarihimizin parça parça hatırladığımız olaylarını yeniden bir bütün olarak görmek; bu döneme ait bilgi edinmek ya da bilgi tazelemek isteyenler için…”. (112)  

Mazhar Müfit Kansu: Erzurum’dan Ölümüne Kadar Atatürk’le Beraber

““Erzurum’un İstanbul kapısı muazzam bir kalabalıktan görünmez hale gelmişti. Bir bando ve ihtiram müfrezesi resmi selamı ifa etmek üzere vaziyet almıştı. Ve diyebilirim ki, mübalağasız Erzurum’un bütün halkı da Mustafa Kemal’i bir milli sır ve şuurun sezişleri içinde karşılamaya dökülmüştü. Kendisini ilk defa tanıdığım gibi ilk defa da dinliyordum. Hal ve hareketleri gibi dinamik, gür, çınlayan bir sesi vardı. Kısa görüşmesini bitirirken: Vatanı tazyiki altında tutan felaket ve musibetleri behemehal bertaraf edeceğiz, diyor ve sesi bu yolda en kesin ve vazıh bir iradenin taşışına sembollük ediyordu.”

Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün yakın çalışma arkadaşlarından Mazhar Müfit Kansu’nun, Paşa’nın Anadolu’ya geçtiği 1919 yılından 1920 yılının ikinci yarısına kadar tuttuğu notlarla Cumhuriyet’in ilanına dair izlenimleri, 4 Mart-8 Kasım 1948 tarihleri arasında Son Telgraf gazetesinde tefrika edilmişti. Kitap, Osmanlı İmparatorluğu’nun Birinci Dünya Savaşı’ndaki son günlerinden başlayarak Mustafa Kemal ile ilk karşılaşma, Erzurum ve Sivas kongreleri, Mustafa Kemal’in Ankara’ya gelişi, Büyük Millet Meclisi’nin açılışı ve Cumhuriyet’in ilanı ana başlıklarında Mazhar Müfit Bey’in kayıt altına aldığı belge, görüşme ve tanıklıklarla birlikte kendi hatıralarını kapsıyor.”. (113)  

Mehmet Ali Öz : Atatürk’ün Ailesi, Osmanlı Arşiv Belgelerine Göre Atatürk’ün Soykütüğü

“Mustafa Kemal Atatürk’ün siyasi ve askeri geçmişi ve yaşamı hem yaşadığı dönemde hem de bugün pek çok açıdan araştırılmış olsa da, ailevi geçmişi çok az çalışmaya konu olmuştur. Atatürk gerçekten de 1881’de mi doğdu? Atatürk’ün babası Ali Rıza Efendi’nin mesleği neydi? Atatürk, babası Ali Rıza Efendi öldüğünde kaç yaşındaydı? Atatürk’ün ailesinin kökeni nereye dayanır? Atatürk’ün annesi Zübeyde Hanım’ın ailesi Nakibzâdeler, Selanik’e nereden gelmiştir? Atatürk’ün kaç kardeşi vardır? Hayatının uzun bir dönemini Atatürk’ün aile geçmişini ve soykütüğünü araştırmaya ayıran Mehmet Ali Öz, Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde yaptığı uzun araştırmalar sonucunda, Atatürk’ün soykütüğü ile ilgili bilinmeyenlere ışık tutuyor ve cevabı bilinmeyen soruları belgelerle cevaplıyor.”. (114)

Metin Aydoğan : Atatürk ve Türk Devrimi

“Uçurumun kenarında yıkık bir ülke. Her çeşit düşmanla kanlı boğuşmalar. Yıllarca süren savaş. Ondan sonra içerde ve dışarda saygı ile tanınan yeni bir vatan, yeni toplum, yeni devlet ve bunları başarmak için sürekli devrimler…”

– Mustafa Kemal Atatürk –

Savaş kazanılmış, vatan toprağı düşman işgalinden kurtarılmıştı. Ancak asıl savaş şimdi başlıyordu. Mustafa Kemal Atatürk uzun yıllardır planladığı devrimleri bir bir hayata geçirecekti. Ancak bu zorlu süreçte yoksulluk kadar karşıtlarının yıkıcı eylemleriyle de mücadele etmek gerekecekti.

Metin Aydoğan, Atatürk ve Türk Devrimi ’nde tüm dünyanın saygıyla izlediği devrimlerin hayata geçiş sürecini ve o devrimlerin önderini az bilinen yönleri ile ele alıyor.”. (115)

Metin Aydoğan : Mustafa Kemal ve Kurtuluş Savaşı

“Ordu adı var kendi yok durumda. Komutanlar ve subaylar, Genel Savaş’ın bunca sıkıntı ve güçlükleriyle yorgun, vatanın parçalanmakta olduğunu görerek yürekleri kan ağlıyor; gözleri önünde derinleşen karanlık felaket uçurumunun kıyısında, kafaları çıkar yol, bir kurtuluş yolu arıyor…”

Nutuk

Metin Aydoğan’ın iki kitaplık Ülkeye Adanmış Bir Yaşam serisinin ilk cildi Mustafa Kemal ve Kurtuluş Savaşı,  Cumhuriyet’in nasıl kurulduğunu daha iyi anlamak için öncelikle Osmanlı Devleti’nin nasıl yıkıldığını anlatmakla işe başlıyor.

Viyana kuşatmasından itibaren gücünü yitirmeye başlayan imparatorluğun topraklarını paylaşmak için Batılılar tarafından bir fırsat olarak görülen I. Dünya Savaşı bile, Anadolu insanının bağımsızlık arzusunun önüne geçemedi.

Büyük zorluklarla başlatılan mücadele, işgalci devletler kadar Saray’a ve içerideki düşmanlara karşı da yürütülmek zorundaydı. Şartlar çetindi ama bağımsızlık için ölümü göze alan bir lider ve arkadaşları, emperyalist devletlerin boyunduruğu altına girmeye karşı çıkan bir ulusla birlikte eşsiz bir zaferi gerçekleştirecekti.”. (116)

Naim Babüroğlu – Tarihin Kıskandığı Lider

“Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatındaki önemli anları yepyeni bir dille anlatma iddiasında olan bu eseri kesinlikle incelemelisiniz. Çünkü eser belgelere ve tarihi gerçeklere yaslanan bir biyografik anlatıyı tercih ediyor. Atatürk’ün kahramanlıkları ve insani hasletlerinin yanı sıra duygusal yönüne de yer veriyor. Anlayacağınız tarihin gördüğü en büyük liderlerden birinin görkemli hikâyesini en güzel şekilde okurlara sunuyor.” (117)

“Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatındaki önemli anları yepyeni bir dille anlatma iddiasında olan Tarihin Kıskandığı Lider, belgelere ve tarihi gerçeklere yaslanan bir biyografik anlatı sunuyor. Atatürk’ün kahramanlıkları ve insani hasletlerinin yanı sıra duygusal yönüne de yer verilen bu kitapta, tarihin gördüğü en büyük liderlerden birinin görkemli hikâyesi sunuluyor okura.” (118)

 

Özer Ozankaya: Dünya Düşünürleri Gözüyle Atatürk ve Cumhuriyeti

“Dünya Düşünürleri Gözüyle Atatürk ve Cumhuriyeti

Atatürk, Türk Devrimi, Türkiye Cumhuriyeti… Türk ulusunun bağımsız bir çağdaş toplum olarak varlığını koruyabilmesinin simgeleri olan bu kavramların dünyanın seçkin bilim ve siyaset insanları tarafından nasıl anlaşıldığını merak etmiş miydiniz?

Özer Ozankaya, Fransa’dan Azerbaycan’a, Rusya’dan Senegal’e, ABD’den Japonya’ya, alanlarında isim yapmış düşünürlerle, işte bu amaçla söyleşiyor. Atatürk, Cumhuriyet ve Devrimlerin yabancı gözüyle nasıl göründüğünü saptayarak, Türkiye’nin ve yakın tarihinin genel görünüşünü başka bir bakış açısıyla çiziyor.

Bu söyleşilerde Atatürk’ün ve Cumhuriyet’in olağan sayılan pek çok kazanımının, nasıl “bir uygarlık projesi” olarak değerlendirilmesi gerektiği vurgulanıyor:

Çağdaşlaşma, ulusal egemenlik, siyasetten ekonomiye tam bağımsızlık, laiklik, hukuk devrimi, dil devrimi, kadın hakları…”. (119)

Ruşen Eşref Ünaydın: Güneşi Özledik

”Her şeye rağmen muhakkak bir nura doğru yürümekteyiz. Bende bu imanı yaşatan kuvvet, yalnız aziz memleket ve milletim hakkındaki muhabbetim değil; bugünün karanlıkları, ahlâksızlıkları, şarlatanlıkları içinde sırf vatan ve hakikat aşkıyla ışık saçmaya ve aramaya çalışan bir gençlik gördüğümdendir.”

Mustafa Kemal’e ait yukarıdaki satırlarda övgüyle söz edilen gençliğin ve Türk milletinin 1938 senesinden bu yana ne büyük kayıplar verdiğini, Mustafa Kemal’in cumhurbaşkanlığı döneminde genel sekreterliğini yapmış, en yakınındaki isimlerden biri olan Ruşen Eşref Ünaydın’ın birinci el tanıklıkları, gözlemleri ve hatıralarını anlattığı, bazılarını ilk defa işiteceğiniz Milli Mücadele ve Atatürk’e dair bu eserin her satırını ibretle okuyacaksınız.”. (120)

Salih Bozok : Atatürk’ün Yaveri Salih Bozok Anlatıyor

“Türk inkılabının tarihini yazmak gelecek nesle düşen bir görevdir. Ancak bugünkü neslin de önemli bir görevi, esaslı bir yükümlülüğü vardır. Her vatandaş inkılap tarihini ilgilendiren bütün bilgisini tarafsızca bir hisle tespit etmeli, tarihî belgeleri, gelecek neslin çocuklarına bırakmalıdır.

Atatürk’ün sayesinde her türlü mutluluğa ulaşmış bulunduğumdan millet ve memleketimin mutluluğunu ve esenliğini dilemekten başka hayatta hiçbir isteğim kalmamıştır. Bundan dolayı belgelere dayandırarak yazmak istediğim hatıratımı okuyacak olanların yazılarımın içtenliğinden emin olmalarını her şeyden önce rica ederim.”. (121)  

“Daha 1912 yılında “vatanın mutlaka selamet bulacağına” ilişkin bir inancın, “memleketi sarsan buhran”a ilişkin teşhislerin ve savaşın muhtemel neticesine ilişkin öngörülerin de izleri ve belgeleri var bu satırlarda...

Bu anılarda bir an yılgınlığa düşerek emekli olup köşesine çekilmeyi düşünen...

Enver Paşa’ya, “Makamınızda gözüm yok, o makam bana küçük gelir,” diye meydan okuyan...

Daha 1919 Ağustosu’nda annesine,“Hareketimizin somut neticelerini pek yakında bütün dünya görecektir,” diye yazan...

Esir aldığı Trikopis’e Napoléon’u örnek gösteren...

İzmir’de kendisine diklenen İngiliz konsolosu odasından kovan...

Annesinin mezarı başında ulusal egemenlik yemini eden bir Mustafa Kemal bulacaksınız.

Tabii Latife Hanım’la evlenmelerinin ve boşanmalarının öyküsünü, İnönü’yle küslüklerinin içyüzünü, sofrada kopan kimi kavgaların ilginç ayrıntılarını ve Atatürk’ün hastalığının perde arkasını da...

Can Dündar’ın yayına hazırladığı bu kitapta Yaveri Atatürk’ü Anlatıyor’da Salih Bozok, Selanik yıllarından başlayarak ölene kadar bir gölge gibi izlediği, hudutsuz bir sevgiyle bağlı olduğu Atatürk’ü ve onunla yaşadıklarını yaşadıklarını anlatıyor, çok değerli mektupları ve seyahat notları eşliğinde.”. (122)

Sinan Meydan: 1923 Kuruluş Ayarlarına Dönmek 

“Türkiye Nasıl Kurtuldu, Nasıl Batırıldı, Yeniden Nasıl Kurtulur?

Kurucu Aklı Anlamak ve Kuruluş Ayarlarına Dönmek

“Kuruluş Ayarlarına Dönmek”, kurucu tecrübeden, Atatürk’ün bağımsızlık ve uygarlık savaşından ilham alarak geleceğe dönmektir. Türkiye Cumhuriyeti’nde “kuruluş ayarlarına dönüşü” zorunlu kılacak şey, temel kurucu ayarların bozulmasıdır:

1.    Eğer ülke yeniden tam bağımsızlığını kaybetmişse,

2.    Eğer millet, egemenliğini yeniden birilerine kaptırmışsa,

3.    Eğer aklın, bilimin ve çağdaş uygarlığın yerini yeniden hurafeler, boş inançlar ve bağnazlık almışsa,

4.    Eğer “Yurtta barış dünyada barış” idealinden vazgeçilmişse, kuruluş ayarları bozulmuş demektir.

 

Maalesef Atatürk’ün ölümünden sonra bu dört temel kurucu ayar bozulmaya başlamış, bozulma 65-70 yıl devam etmiştir. Son 15 yılda ise bozulma tamamlanmıştır. Çok daha önemlisi, bugün karşıdevrim, Türkiye Cumhuriyeti’ni bambaşka bir yapıya dönüştürmek için kendi kuruluş ayarlarını yapmaktadır.

“Yalnızca ufku görmek yetmez, ufkun ötesini de görmek gerekir,” diyen Atatürk, ufkun ötesini görerek, gelecekte bir gün “kuruluş ayarlarına dönmek” gerekebileceğini düşünmüştü. Gelecekte Türkiye Cumhuriyeti’ni, ne zaman, nasıl ve kimin kuruluş ayarlarına döndürmesi gerekeceğini ise, 1927’de söylediği Nutuk’un sonundaki “Gençliğe Hitabe”de açıkça dile getirmişti. Bu anlamda “Gençliğe Hitabe”, kuruluş ayarlarına dönüş şifresidir.”. (123)

Sinan Meydan : Panzehir Gerçeğe Çağrı 

“Atatürk Ve Cumhuriyet Düşmanlığına Panzehir

“Yalanlardan Arındırılmış Atatürk ve Cumhuriyet Gerçeği”

Panzehir’de aşağıdaki sorulara belgelerle cevap verilmiştir:

·          Atatürk son meclis konuşmasındaki “Gökten indiği sanılan kitapların dogmaları” sözüyle ne anlatmak istemiştir?

·          Atatürk’ün sansürlenen mektubundaki “İkra bismi rabbi safsatası” ifadesinin sırrı nedir?

·          Kâzım Karabekir’in Atatürk ve din konusundaki iddiaları ne kadar doğrudur?

·          Mehmed Âkif Ersoy Şapka Kanunu nedeniyle mi Mısır’a gitmiştir?

[Devamı: (124)]

“Atatürk düşmanı, yobaz-liboş takımının yalanlarına tarihçi-yazar Sinan Meydan, tokat gibi cevaplar veriyor.” Uğur Dündar Sözcü, 3 Haziran 2015-“. (124)

Sinan Meydan : Atatürk Etkisi

“Ülkemizin en önemli tarihçilerinden biri olan Sinan Meydan gerek Atatürk biyografisi gerekse tarih kitapları ile zaten eski-yeni tarihe ışık tutuyor. Atatürk Etkisi kitabı sayesinde de sizlere hem Atatürk’ün hayatını hem planlarını hem de Kurtuluş mücadelelerini anlatıyor.” (125)

Sinan Meydan – Sarı Paşam

Tarihçi Meydan, bu romanında, Atatürk’ün çocukluğuna, gençliğine ve düşünsel evrenini etkileyen olayları anlatıyor. Gençliğine, psikolojik ve düşünsel köklerine yapılan derin ve büyülü bir yolculuğun gerçek hikâyesidir. İlaveten Sarı Paşam, yirminci yüzyılın en büyük lideri Mustafa Kemal Atatürk’ün çocukluğuna da değiniyor.  Osmanlı Devleti’nin son dönemine ve dolayısıyla da genç Mustafa Kemal’e odaklanan bu çalışma çokça beğeni topladı. Öyle ki bu eser Genç Mustafa Kemal’in vatan sevgisinin köklerini gözler önüne seriyor. Aynı zamanda onun hususi hayatına ilişkin de birçok çarpıcı ayrıntıya yer veriyor.”. (126)

“Tarihçi Sinan Meydan, Sarı Paşam başlıklı romanında, Atatürk’ün çocukluğuna, gençliğine ve düşünsel evrenini etkileyen olaylara dair etkileyici bir anlatım sunuyor. Osmanlı Devleti’nin son dönemine ve dolayısıyla da genç Mustafa Kemal’e odaklanan bu çalışmada İttihatçılar ve II. Abdülhamid de kendisine yer buluyor. Genç Mustafa Kemal’in vatan sevgisinin köklerini gözler önüne seren bu eser, aynı zamanda onun hususi hayatına ilişkin de birçok çarpıcı ayrıntıya yer veriyor.” (127)

Sinan Meydan : Akl-I Kemal

Sinan Meydan’ın kitaplarını hediye olarak alın, evlatlarınızın başucuna koyun, onlarla büyüsünler.” Yılmaz Özdil

“Atatürk ile ilgili şimdiye kadar on binin üzerinde kitap yayımlanmıştır. Ne var ki siyasal akıl açısından Atatürk’ü ele alan ve değerlendirerek bugünün Cumhuriyet kuşaklarına aktaran bir kitap yayımlanmamıştır. İşte Sinan Meydan böylesine bir boşluğu doldururken, önemli bir bilimsel çalışmayı Türk kütüphanelerine kazandırmıştır.”. Prof. Dr. Anıl Çeçen”. (128)

Sinan Meydan: Atatürk ve Türklerin Saklı Tarihi

“Atatürk ve Kayıp Kıta Mu’nun yazarından Bildiklerinizi unutmaya ve geçmişi "özgürce" yeniden düşünmeye hazır mısınız?

Türk Tarihi'nin üstündeki sis perdesi aralanıyor, "Türk'ün Saklı Tarihi" gün ışığına çıkıyor..

HİTİTLER ve SÜMERLER TÜRK MÜDÜR?

Türkler Anadolu'ya ne zaman geldiler? MÖ. 2000'lerde mi, MS. 1071'de mi?· Sümerceyle-Türkçe Arasındaki şaşırtan benzerlikler nelerdir?

Hakkari Taşları'nın sırrı nedir?· Atatürk'ün bilinmeyen özelliği nedir?·

Atatürk, Türk Tarih Tezi'ni neden ve nasıl geliştirmiştir?·

Türk Tarih Tezi'nin "gizlenen" kaynakları nelerdir?·

Atatürk'ün Osmanlıya bakışı nasıldır?· Atatürk'ün Hititlere ve Sümerlere bakışı nasıldır?·

TÜRK TARİH TEZİ ve ATATÜRK MİLLİYETÇİLİĞİ arasında nasıl bir ilişki vardır?·

Emperyalizm, ırkçılık ve Batı merkezli tarih arasında nasıl bir ilişki vardır?·

Atatürk'ün emperyalizme ve oryantalizme karşı verdiği mücadelenin "bilinmeyenleri" nelerdir?·

Türk Dil Tezi ve GÜNEŞ DİL TEORİSİ'nin "bilinmeyenleri" nelerdir?·

Atatürk, "kafatası ölçümleri", "kan grubu" ve "parmak izi" tahlilleri yaptırmış mıdır?·

Mimar Sinan'ın mezarı neden açılmıştır?·

Türk Tarih Tezi neden ve nasıl ortadan kaldırılmıştır?·

"Atatürk milliyetçiliğinden" "Türk-İslam sentezine" geçişte ABD'nin rolü nedir?” (129)

Şerafettin Turan - Kendine Özgü Bir Yaşam ve Kişilik - Mustafa Kemal Atatürk

“'Doğumunda Mustafa adı verilen bir çocuğun, Gazi Mustafa Kemal Atatürk'e yükselişinin öyküsü' diyebileceğimiz eserde Turan, onun devrimci anlayışının dayanaklarını ve kendine özgü kişiliğini, yine onun kendi anlatımından aktarmayı yeğliyor. Çünkü Atatürk, kimliğini, yaşamının ayrıntılarını, düşüncelerini ve savaşımlarını; anılarında, not defterlerinde, mektuplarında bütün açıklığı ile sergilemiş bulunmaktadır. Yine de anlatımları doğrulamak, açık kalan yerleri ve yönleri aydınlatmak, kimi ayrıntıları da tamamlayabilmek için ilgili tüm kaynaklara başvurularak hazırlanan kitap, bu özelliğiyle önemli bir boşluğu dolduracak nitelikte.” (130)

“Mustafa kemal Atatürk'e ve dönemine ilişkin olarak yurt içinde-dışında yapılan araştırma ve yayınların küçümsenemeyecek bir sayıyı bulduğu yadsınamaz. Ancak bu yayınlarda genellikle Türk Kurtuluş Savaşı ile Cumhuriyet'in ilk 15 yılını içeren olaylar ve gerçekleştirilen devrim ele alınmaktadır. Bu nedenle onun özel yaşamı ve kişiliği yeterince aydınlatılmamakta, söylenceler sürüp gitmektedir.

"Mustafa Kemal Atatürk", işte bu boşluğu doldurmak amacıyla, 40 yılı aşkın süredir tarih araştırmaları yapan Prof. Dr. Şerafettin Turan'ın yoğun emeği sonucu ortaya çıktı. Yapıt aynı zamanda, Turan'ın daha önce hazırladığı "İsmet İnönü" kitabıyla birlikte, ulusal tarihimizin iki önemli kişiliği ile ilgili benzersiz bir araştırma bütünü oluşturuyor.”. (131)  

Turgut Özakman : Çanakkale Geçilmez

“Bilgi Yayınevi’nden Çanakkale Zaferinin 100. yılında Turgut Özakman’ın anısına okurlarımıza armağan. Bu kitapçık, ortaöğretim öğrencileri ile Çanakkale Savaşı’nı kısaca ve doğru öğrenmek isteyenlere, ev hanımlarına, esnaflara, zanaatkârlara ve Mehmetçiklere yardımcı olmak için Diriliş-Çanakkale 1915 adlı kitabın kısaltılmış biçimidir. Ve yakın tarihimizin dürüst, gerçek, doğru bir kılavuzu niteliğindedir. Sizi yalan yanlış, hastalıklı, zehirli iddialardan koruyacak, başınızı dik tutmanızı, atalarınızın ve ninelerinizin yiğitlikleri ve yurtseverlikleri ile gurur duymanızı, geleceğe güvenle bakmanızı sağlayacaktır. Tarihimizi doğru olarak bilmeliyiz. Tarihini doğru bilmeyen milletler, çok geçmeden kuru kalabalığa döner. Kuru kalabalıkların sonu felakettir. Tarih ve günümüz bu felaketlerle dolu.”. (132)

Turgut Özakman : Dersimiz Atatürk –

“Sevgili çocuklar, arkadaşlarımla birlikte ne yaptıysak sizler için yaptık. Sizin mutluluğunuz, sağlığınız, başarınız, özgürlüğünüz, onurunuz için yaptık. Başınız dik gezin diye yaptık. Sizin temiz sevginiz bizim için en büyük armağandır.”

Gerçek Atatürk’ü bugün kaçımız derinlemesine tanıyor? Dersimiz Atatürk, hayatını bir milletin geleceğini sağlam temeller üzerine kurmaya adayan bu büyük önderin büyüklüğü ve önemini anlamak için eşsiz bir eser. Çocuklara hitap edecek bir üslupla kaleme alınan bu eser, aslında büyük küçük Atatürk’ün hayatını merak eden herkes için oldukça kapsamlı bir kaynak.”. (133)

Turgut Özakman: Cumhuriyet & Türk Mucizesi

“‘Cumhuriyet’, Türkiye Üçlemesi’nin üçüncü kitabıdır (birincisi Diriliş, ikincisi Şu Çılgın Türkler). Objektif bilim adamları Milli Mücadele ile başlayıp Cumhuriyet’le süren bu dönemi Türk Mucizesi diye adlandırıyorlar. Kitapta, Büyük Zafer’den Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna kadarki olaylar yer alıyor. Bir yanda cumhuriyetçiler var, öte yanda bu daha iyi, daha insanca, daha onurlu düzeni istemeyenler. Ders ve ibret verici, uyarıcı bir dönem.

* Emperyalizmi, paralı askerlerini, işbirlikçilerini yenmek, bu hayasızca akının kökünü kazımak, kurtuluşun sadece bir parçasıydı. Gerçek kurtuluş için Batı ülkeleri ile baş edebilecek kadar güçlü olmak, yoksulluğu, ilkelliği, geriliği, çağdışılığı, bilgisizliği yenmek, aklı özgür kılmak, aydınlanmayı yaşamak, bağnazlığa son vermek, hoşgörüyü yerleştirmek, kadın-erkek eşitliğini sağlamak, yüzde doksan üçü okur-yazar olmayan halkı bilgilendirmek, eğitmek, yurttaş olmalarını sağlamak, millet olmak, sanayileşmek, salgın hastalıkları kırmak gerekiyordu. Bunlar ancak barış döneminde başarılabilirdi.

* Mudanya Anlaşması ile Lozan Andlaşması görüşmeleri sırasında Müttefiklerin tutumları, davranışları, oyunları, tuzakları, üslupları unutulmaması gereken olaylardır. Lozan bu yüzden eşi bulunmayan, uzun ve çok çetin bir boğuşma halinde geçmiştir. Kuva-yı Milliye ruhu ile emperyalizm, Çanakkale’den, Anadolu’dan sonra, Lozan’da da karşılaşmış ve Kuva-yı Milliye ruhu galip gelmiştir. Lozan’da barış, ‘canavarın karnından sökülüp çıkarılmıştır’.

* Mecliste gelenekçiler ile cumhuriyetçilerin çekişmesi, saltanatın kaldırılması, Ali Kemal’in yakalanması, Vahidettin’in ve hainlerin kaçması, karşı-devrimin oluşmaya başlaması, Milli Mücadele’yi başlatan kadronun ikiye bölünmesi iç sorunların başlıcasıdır.

* Özgürlük, toplumsal uyanışa, değişime de yol açar. Kadınlar peçelerini atmaya, çarşaftan çıkarak manto giymeye başlar. Büyük sorunların nasıl çözüleceği daha yoğun olarak konuşulup tartışılır. M. Kemal Paşa’nın dünyaya kapalı bir doğu ülkesini cumhuriyete, aydınlanmaya, uygarlığa, çağdaşlaşmaya adım adım hazırlaması, halkın çağrıya katılması bu dönemin en önemli özelliğidir. M. Kemal Paşa’nın örnek bir aile olmak için yaptığı talihsiz evlilik de bu dönemde yer alıyor. Dönem Ankara’nın başkent olması ve türlü çatışmalardan geçilerek 29 Ekim 1923’te cumhuriyetin ilanı ile sona eriyor.

* Emperyalizmi, paralı askerlerini, işbirlikçilerini yenmek, bu hayasızca akının kökünü kazımak, kurtuluşun sadece bir parçasıydı. Gerçek kurtuluş için Batı ülkeleri ile baş edebilecek kadar güçlü olmak, yoksulluğu, ilkelliği, geriliği, çağdışılığı, bilgisizliği yenmek, aklı özgür kılmak, aydınlanmayı yaşamak, bağnazlığa son vermek, hoşgörüyü yerleştirmek, kadın-erkek eşitliğini sağlamak, yüzde doksan üçü okur-yazar olmayan halkı bilgilendirmek, eğitmek, yurttaş olmalarını sağlamak, millet olmak, sanayileşmek, salgın hastalıkları kırmak gerekiyordu. Bunlar ancak barış döneminde başarılabilirdi.

* Mudanya Anlaşması ile Lozan Andlaşması görüşmeleri sırasında Müttefiklerin tutumları, davranışları, oyunları, tuzakları, üslupları unutulmaması gereken olaylardır. Lozan bu yüzden eşi bulunmayan, uzun ve çok çetin bir boğuşma halinde geçmiştir. Kuva-yı Milliye ruhu ile emperyalizm, Çanakkale’den, Anadolu’dan sonra, Lozan’da da karşılaşmış ve Kuva-yı Milliye ruhu galip gelmiştir. Lozan’da barış, ‘canavarın karnından sökülüp çıkarılmıştır’.

* Mecliste gelenekçiler ile cumhuriyetçilerin çekişmesi, saltanatın kaldırılması, Ali Kemal’in yakalanması, Vahidettin’in ve hainlerin kaçması, karşı-devrimin oluşmaya başlaması, Milli Mücadele’yi başlatan kadronun ikiye bölünmesi iç sorunların başlıcasıdır.”.  (134)

Turgut Özakman: Cumhuriyet & Türk Mucizesi (İkinci Kitap)

“1923-1938 Cumhuriyet Dönemini anlatan Cumhuriyet-Türk Mucizesi'nin bu ikinci kitabıyla Türkiye Üçlemesi son buluyor. Bu kitabı da okumanızı diliyoruz. Çünkü:

Çanakkale, Milli Mücadele ve Cumhuriyet bir bütündür. Yakın tarihimizi oluşturan bu üç aşamalı dönemim tarihini iyi bilmek zorundayız. Yoksa bugünü anlayamayız, yarını kestiremeyiz.

Çanakkale, Milli Mücadele ruhu, bağımsızlık sevdası, yurt sevgisi, azim, sabır ve akıl Cumhuriyette kucaklaşıp birleşti, Türk Mucizesi oluştu. Bazı batılı gözlemciler neden bu dönemi Türk Mucizesi diye nitelediler?

Millet M. Kemal Paşa'nın açtığı istiklal, milli irade v euygarlık bayrağı altında toplandı. Dünyaya egemen galiplere ve onların yardakçılarına karşı, yarı çıplak dört yıl daha dövüştü. Vatan düşmandan kurtarıldı.

Ama 1923'te Türkiye 12 milyon nüfuslu, Anadolu'da tek fabrikanın bulunmadığı, geri, ilkel, yoksul, bütün nüfusunun sadece % 7'i okur-yazar olan bir köylü toplumuydu. Kadın-erkek eşitliği söz konusu bile değildi.

Sıra milleti kurtarmaya gelmişti.

Gazi M. Kemal Atatürk ve ideal arkadaşları ortaçağı yenmek, çağdaşlığı gerçekleştirmek için bir avuç bütçe, halkın desteği ve uygarlık öncülerinin özverileri ile birçok siyasi, sosyal, kültürel, ekonomik deyimler, olağanüstü atılımlar yaptılar. On beş yıla destanlar, efsaneler, harikalıklar sığdırdılar. Okudukça şaşacak, hayran kalacaksınız.

Bu tarihi doğru bilirsek aramızdaki birçok anlaşmazlık sona erer. Birçok sorunun kaynağı doğru tarihi kirleten yalanlardır. Doğru tarih kutup yıldızı gibi doğru, kurtarıcı yolu gösterir. Her alanda çağdaş uygarlığa ulaşmak, bunun gereklerini yerine getirmek zorundayız geri kalan dona kalır.

Sözün özü, Atatürk'e yürüyelim!” (135)

Turgut Özakman: Vahidettin, M. Kemal ve milli mücadele: yalanlar, yanlışlar, yutturmacalar

“Son yılların, günümüze ışık tutan en geniş ve şaşırtıcı araştırması. Yakın tarihimize yönelik başlıca yalanları, yanlışları ve yutturmacaları büyük bir sabırla derleyen ve titizlikle değerlendiren Turgut Özakman, yüzlerce yerli ve yabancı objektif kaynağa dayanarak gerçekleri açıklamakta, bilinen kıvrak üslubu ile bir kısım yorucu ve ayrıntılı bilgiyi bile, bir solukta okunacak biçimde sunmaktadır. Bütün tarihseverlerin ve yakın tarihimizle ilgili gerçekleri öğrenmek isteyenlerin, başucu ve başvuru kitabı olacak bir çalışma." (136)

Vasilis Dimitriadis’in : Bir Evin Hikâyesi

“Osmanlı ve Yunan arşivlerinden

Yunan tarihçi Vasilis Dimitriadis’in yazdığı kitabın tam adı: ‘Bir Evin Hikâyesi: Selanik’teki Mustafa Kemal Atatürk’ün Evi ve Ailesi Hakkında Türkçe ve Yunanca Belgeler’. Makedonya Devlet Arşivi’nin müdürlüğünü yapmış olan emekli profesör, tartışmalı pek çok konuya ilişkin belgeler sunuyor.” (137)

Yılmaz Özdil: Mustafa Kemal:

“Yazarın “10 senelik emeğim” diye bahsettiği bu kitapta Mustafa Kemal’in mücadelesinin dikkat çeken farklı yönlerine tanıklık edeceksin. Atatürk yaptıklarını nasıl başardı? Vatansever mücadele ve direniş ruhunun motivasyonu neydi? Türk milletinden beklentileri nelerdi? Bu soruları soran yahut merak eden okurlar için bu kitap kaçırılmaması gereken bir eser.”. (138)

“Yılmaz Özdil’in “Türkiye'nin kurtuluş reçetesi Mustafa Kemal'in hayat hikâyesidir,” diyerek kaleme aldığı Mustafa Kemal, Kırmızı Kedi etiketiyle buluşuyor. Özdil’in kaleminden, Modern Türkiye’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatı aynı zamanda Kırmızı Kedi Yayınları’nın 1000’inci kitabı. Yılmaz Özdil yeni kitabında, Mustafa Kemal’in Osmanlı ordusunda görevli bir askerken -bilhassa 1.Dünya Savaşı’nda görev aldığı Çanakkale cephesinde- çeşitli cephelerde ve daha sonra Türk Kurtuluş Savaşı’nda emperyalist güçlere karşı kazandığı başarıları, kurduğu yeni cumhuriyetle gerçekleştirdiği “çağdaş” demokratik cumhuriyet idealini, kadın hakları başta olmak üzere sosyal hayatta gerçekleştirdiği reformları, eğitim-kültür-sanat-ekonomi-tarım-sanayi-gündelik yaşam ve diğer başka alanda hayata geçirdiği, dönemi için emsalsiz denebilecek başarıları kaleme alırken, gündelik hayatından da kesitler sunuyor. Ayrıca Mustafa Kemal’in, sanatsever ve entelektüel kimliğini, hayvanseverliğini, doğa bilincini, çocuk sevgisini, kadın hakları konusunda sergilediği vizyonerliğini ve diğer sıra dışı özelliklerini sebep sonuç ilişkisi içinde ele alıyor. Onun, ailesiyle, arkadaşlarıyla, çocuklarıyla ve çocuklarla, hayatına giren kadınlarla olan ilişkisini; cephede askeri veya diplomatik temasta bulunduğu kişilere karşı “insan sevgisi” etrafında şekillenen barışçı tutumunu; ülkede gerçekleştirdiği kültür reformunun önemini; tüm dünyada “ezilen toplumlar” tarafından örnek alınan askeri ve siyasi başarılarını; bunların yanında en sevdiği yemekten en çok dinlediği şarkılara, giyim tarzından sevdiği hayvanlara, hatta Türkiye’nin “çağdaş” ülkeler seviyesine geçebilmesi için gündelik yaşamda yaptığı ve yapılmasını arzuladığı davranışlara kadar eksiksiz ve insani yönleriyle bütüncül bir Mustafa Kemal portresi ortaya koyuyor. Bu kitapta, Mustafa Kemal’in çocukluğundan Kuvayı Milliye ruhuna, idam fermanından Kurtuluş Savaşı’na, Cumhuriyet’in kuruluşundan Mustafa Kemal’in kişisel özelliklerine, hizmetlileri ile olan diyaloglarından gece hayatına ve hayatında iz bırakan yakınlarına kadar pek çok detayı bulacaksınız.”. (139)

Zafer Toprak - Atatürk: Kurucu Felsefenin Evrimi

“Hürriyet ve istiklâl benim karakterimdir. Ben yaşayabilmek için mutlaka müstakil bir milletin evlâdı kalmalıyım. Bu sebeple millî istiklâl bence bir hayat meselesidir. Millet ve memleketin menâfii [menfaatleri] icab ettirdiği takdirde beşeriyeti teşkil eden milletlerden her biriyle medeniyet muktezâsından [gereklerinden] olan dostluk ve siyaset münasebâtını büyük bir hassasiyetle takdir ederim. Ancak benim milletimi esir etmek isteyen herhangi bir milletin de bu arzusundan sarf-ı nazar edinceye kadar bîaman düşmanıyım.” Atatürk – 24 Nisan 1921, Hâkimiyet-i Milliyye gazetesi yazarıyla söyleşi.

Cumhuriyet’in kurucu felsefesinin ardında, sosyal ve beşeri bilimler alanında Tanzimat sonrası yüz yıl boyunca birikmiş telif ve tercüme eserler vardı. Aydınlanma felsefesi, Fransız Devrimi, 19. yüzyılın düşün ortamı ve Üçüncü Cumhuriyet Fransası’nın pozitivist, solidarist, seküler dünya görüşü Jön Türkleri ve Kemalist kadroları derinden etkiledi. Milli Mücadele Batı’ya karşı verilmiş, Düvel-i Muazzama alt edilmişti. Ancak çağdaş ve laik bir yapılanma sürecinde Atatürk yine Batı’nın düşün ortamından esinlendi. Cihan Harbi kaotik bir ortam yaratmış, savaş ertesi yeni bir çağ doğmuştu. İmparatorluklar sona ermiş, ulus-devletler çağa damgasını vurmuştu. Osmanlı’nın küllerinden ise Atatürk’ün önderliğinde yeni bir Türkiye doğuyordu. Yüz yıllık gelişimi süreklilikler ve kesintiler bağlamında ele alan Atatürk – Kurucu Felsefenin Evrimi ana kaynaklara iniyor, Atatürk’ün Çankaya kitaplığının ve sofrasının çağdaş Türkiye’nin oluşumunda ne denli önemli işlev gördüğünü ortaya koyuyor.

Prof. Zafer Toprak Koç Üniversitesi ve Boğaziçi Üniversitesi (Emeritüs) öğretim üyesidir.” (140)

“Zafer Toprak’ın Atatürk: Kurucu Felsefenin Evrimi adlı eseri, Cumhuriyet’in temel ideolojisinin arka planını anlamak isteyenler için oldukça ayrıntılı bir kaynak sunuyor. Kitap, Tanzimat sonrası yüz yıl boyunca sosyal ve beşeri bilimler alanında birikmiş telif ve çeviri eserlerin, Cumhuriyet’in kurucu düşünce yapısına nasıl katkıda bulunduğunu ayrıntılı bir şekilde inceliyor.” (141)

Kaynaklar

(1).https://www.iyihisset.com/yasa/kultur-sanat/ataturk-hakkinda-mutlaka-okuman-gereken-kitaplar

(2) https://www.hayaleturk.com/mustafa-kemal-ataturku-anlatan-en-guzel-kitaplar/

(3) https://www.annedirhersey.com/ataturku-anlatan-en-iyi-kitaplar/

(4) https://tamadres.com/blog/yazi/cumhuriyet-konulu-en-iyi-kitaplar?srsltid=AfmBOoo6Lthl4TBOulvxtpgIM4OLuvESYif1U--0_b6QK0tLJqRq2vvT

(5) https://www.hurriyet.com.tr/galeri-tarihci-edebiyat-elestirmeni-ve-gazetecilerden-olusan-juri-secti-10-kasim-kitaplari-41014257

(6).https://blog-turkey.storytel.com/cumhuriyet-bayramina-ozel-ataturku-anlatan-kitaplar-seckisi/

(7).https://perapalace.com/cumhuriyeti-konu-alan-kitaplar/

(8).https://www.hurriyet.com.tr/10-kasim/en-iyi-10-ataturk-kitabi-40011121

(9).https://www.kitaptansanattan.com/ataturku-anlamak-icin-okunmasi-gereken-25-kitap/

(10).https://www.iyihisset.com/yasa/kultur-sanat/ataturk-hakkinda-mutlaka-okuman-gereken-kitaplar

(11).https://www.annedirhersey.com/ataturku-anlatan-en-iyi-kitaplar/

(12).https://blog.adgager.com/ataturku-anlatan-en-guzel-10-kitap/

(13).https://www.webtekno.com/ataturku-anlatan-on-yabanci-kitap-h117118.html

(14).https://www.osui.com.tr/ataturku-anlatan-kitaplar/

(15).https://www.hurriyet.com.tr/galeri-tarihci-edebiyat-elestirmeni-ve-gazetecilerden-olusan-juri-secti-10-kasim-kitaplari-41014257

(16).https://www.6nmagazine.com/ataturk-hakkinda-okumaniz-gereken-10-kitap

(17).https://www.kitaptansanattan.com/ataturku-anlamak-icin-okunmasi-gereken-25-kitap/

(18).https://www.ensonhaber.com/kitap/ataturkun-anlatan-10-kitap

(19).https://www.haberturk.com/o-nu-anlamak-okunmasi-gereken-kitaplar-2538929/6

(20).https://www.hurriyet.com.tr/10-kasim/en-iyi-10-ataturk-kitabi-40011121

(21).https://www.hayaleturk.com/mustafa-kemal-ataturku-anlatan-en-guzel-kitaplar/

(22).https://www.osui.com.tr/ataturku-anlatan-kitaplar/

(23).https://blog.adgager.com/ataturku-anlatan-en-guzel-10-kitap/

(24).https://www.osui.com.tr/ataturku-anlatan-kitaplar/

(25).https://www.osui.com.tr/ataturku-anlatan-kitaplar/

(26).https://www.hurriyet.com.tr/10-kasim/en-iyi-10-ataturk-kitabi-40011121

(27).https://www.kitaptansanattan.com/ataturku-anlamak-icin-okunmasi-gereken-25-kitap/

(28).https://www.egitimajansi.com/haber/mustafa-kemali-anlatan-en-iyi-kitaplar-haberi-34262h.html#google_vignette

(29).https://www.hurriyet.com.tr/galeri-tarihci-edebiyat-elestirmeni-ve-gazetecilerden-olusan-juri-secti-10-kasim-kitaplari-41014257

(30).https://perapalace.com/cumhuriyeti-konu-alan-kitaplar/

(31).https://www.6nmagazine.com/ataturk-hakkinda-okumaniz-gereken-10-kitap

(32). https://www.scrolli.co/gundem/ataturkun-ic-dunyasini-en-iyi-aktaran-10-kitap

(33). https://tamadres.com/blog/yazi/cumhuriyet-konulu-en-iyi-kitaplar?srsltid=AfmBOoo6Lthl4TBOulvxtpgIM4OLuvESYif1U--0_b6QK0tLJqRq2vvT

(34).https://www.6nmagazine.com/ataturk-hakkinda-okumaniz-gereken-10-kitap

(35).https://www.iyihisset.com/yasa/kultur-sanat/ataturk-hakkinda-mutlaka-okuman-gereken-kitaplar

(36).https://blog-turkey.storytel.com/mutlaka-okuman-gereken-ataturk-kitaplari/

(37).https://www.hayaleturk.com/mustafa-kemal-ataturku-anlatan-en-guzel-kitaplar/

(38).https://www.annedirhersey.com/ataturku-anlatan-en-iyi-kitaplar/

(39).https://www.annedirhersey.com/ataturku-anlatan-en-iyi-kitaplar/

(40).https://blog.adgager.com/ataturku-anlatan-en-guzel-10-kitap/

(41).https://www.osui.com.tr/ataturku-anlatan-kitaplar/

(42).https://www.6nmagazine.com/ataturk-hakkinda-okumaniz-gereken-10-kitap

(43).https://www.hurriyet.com.tr/10-kasim/en-iyi-10-ataturk-kitabi-40011121

(44).https://blog.adgager.com/ataturku-anlatan-en-guzel-10-kitap/

(45). https://www.webtekno.com/ataturku-anlatan-on-yabanci-kitap-h117118.html

(46). https://www.osui.com.tr/ataturku-anlatan-kitaplar/

(47).https://www.6nmagazine.com/ataturk-hakkinda-okumaniz-gereken-10-kitap

(48).https://www.scrolli.co/gundem/ataturkun-ic-dunyasini-en-iyi-aktaran-10-kitap

(49).https://www.hurriyet.com.tr/10-kasim/en-iyi-10-ataturk-kitabi-40011121

(50).https://www.hayaleturk.com/mustafa-kemal-ataturku-anlatan-en-guzel-kitaplar/

(51).https://www.annedirhersey.com/ataturku-anlatan-en-iyi-kitaplar/ 

(52).https://www.annedirhersey.com/ataturku-anlatan-en-iyi-kitaplar/

(53).https://blog.adgager.com/ataturku-anlatan-en-guzel-10-kitap/

(54).https://www.webtekno.com/ataturku-anlatan-on-yabanci-kitap-h117118.html

(55).https://www.osui.com.tr/ataturku-anlatan-kitaplar/

(56).https://www.hurriyet.com.tr/galeri-tarihci-edebiyat-elestirmeni-ve-gazetecilerden-olusan-juri-secti-10-kasim-kitaplari-41014257

(57).https://www.ensonhaber.com/kitap/ataturkun-anlatan-10-kitap

(58).https://www.6nmagazine.com/ataturk-hakkinda-okumaniz-gereken-10-kitap

(59).https://www.hurriyet.com.tr/10-kasim/en-iyi-10-ataturk-kitabi-40011121

(60).https://www.osui.com.tr/ataturku-anlatan-kitaplar/

(61).https://www.hurriyet.com.tr/10-kasim/en-iyi-10-ataturk-kitabi-40011121

(62).https://www.kitaptansanattan.com/ataturku-anlamak-icin-okunmasi-gereken-25-kitap/

(63).https://www.iyihisset.com/yasa/kultur-sanat/ataturk-hakkinda-mutlaka-okuman-gereken-kitaplar

(64). https://www.hayaleturk.com/mustafa-kemal-ataturku-anlatan-en-guzel-kitaplar/

(65).https://blog.adgager.com/ataturku-anlatan-en-guzel-10-kitap/

(66).https://www.osui.com.tr/ataturku-anlatan-kitaplar/

(67).https://www.hurriyet.com.tr/galeri-tarihci-edebiyat-elestirmeni-ve-gazetecilerden-olusan-juri-secti-10-kasim-kitaplari-41014257

(68).https://perapalace.com/cumhuriyeti-konu-alan-kitaplar/

(69).https://www.6nmagazine.com/ataturk-hakkinda-okumaniz-gereken-10-kitap

(70).https://www.scrolli.co/gundem/ataturkun-ic-dunyasini-en-iyi-aktaran-10-kitap

(71).https://www.iyihisset.com/yasa/kultur-sanat/ataturk-hakkinda-mutlaka-okuman-gereken-kitaplar

(72).https://tamadres.com/blog/yazi/cumhuriyet-konulu-en-iyi-kitaplar?srsltid=AfmBOoo6Lthl4TBOulvxtpgIM4OLuvESYif1U--0_b6QK0tLJqRq2vvT

(73).https://blog-turkey.storytel.com/cumhuriyet-bayramina-ozel-ataturku-anlatan-kitaplar-seckisi/

(74).https://perapalace.com/cumhuriyeti-konu-alan-kitaplar/

(75).https://www.hurriyet.com.tr/10-kasim/en-iyi-10-ataturk-kitabi-40011121

(76).https://www.kitaptansanattan.com/ataturku-anlamak-icin-okunmasi-gereken-25-kitap/

(77).https://blog.adgager.com/ataturku-anlatan-en-guzel-10-kitap/

(78).https://www.osui.com.tr/ataturku-anlatan-kitaplar/

(79).https://www.ensonhaber.com/kitap/ataturkun-anlatan-10-kitap

(80).https://www.scrolli.co/gundem/ataturkun-ic-dunyasini-en-iyi-aktaran-10-kitap

(81).https://www.haberturk.com/o-nu-anlamak-okunmasi-gereken-kitaplar-2538929/6

(82).https://www.hurriyet.com.tr/galeri-tarihci-edebiyat-elestirmeni-ve-gazetecilerden-olusan-juri-secti-10-kasim-kitaplari-41014257

(83).https://blog-turkey.storytel.com/mutlaka-okuman-gereken-ataturk-kitaplari/

(84).https://www.osui.com.tr/ataturku-anlatan-kitaplar/

(85).https://www.hurriyet.com.tr/galeri-tarihci-edebiyat-elestirmeni-ve-gazetecilerden-olusan-juri-secti-10-kasim-kitaplari-41014257

(86).https://www.haberturk.com/o-nu-anlamak-okunmasi-gereken-kitaplar-2538929/8

(87).https://www.6nmagazine.com/ataturk-hakkinda-okumaniz-gereken-10-kitap

(88). https://www.kaynakyayinlari.com/ataturkun-butun-eserleri-tum-set-30-cilt-p362296.html?srsltid=AfmBOoo3GQUFzaLOtVxZCjgDMHsPbkNka-U14Nd9O5_XNybgjwdCBxE9

(88.1.).https://bulentagaoglu.blogspot.com/2024/10/ataturkun-butun-eserleri-30-cilt.html

(89).https://ankaenstitusu.com/wp-content/uploads/2016/06/ANEKDOTLARLA_ATATURK.pdf

(90).https://perapalace.com/cumhuriyeti-konu-alan-kitaplar/

(91).https://tamadres.com/blog/yazi/cumhuriyet-konulu-en-iyi-kitaplar?srsltid=AfmBOoo6Lthl4TBOulvxtpgIM4OLuvESYif1U--0_b6QK0tLJqRq2vvT

(92).https://perapalace.com/cumhuriyeti-konu-alan-kitaplar/

(93).https://www.kitapyurdu.com/kitap/tarih-uzerinden-psikolojik-savas-ve-ataturk-dersi/479652.html?srsltid=AfmBOooZmgLmcPJrZgUqV8mvIN7hHCS2YxV9vw5ijtzl56aaGZr61H05

(94).https://tamadres.com/blog/yazi/cumhuriyet-konulu-en-iyi-kitaplar?srsltid=AfmBOoo6Lthl4TBOulvxtpgIM4OLuvESYif1U--0_b6QK0tLJqRq2vvT

(95).https://www.hurriyet.com.tr/10-kasim/en-iyi-10-ataturk-kitabi-40011121

(96).https://www.kitaptansanattan.com/ataturku-anlamak-icin-okunmasi-gereken-25-kitap/

(97).https://www.osui.com.tr/ataturku-anlatan-kitaplar/

(98).https://www.osui.com.tr/ataturku-anlatan-kitaplar/

(98.1).https://tamadres.com/blog/yazi/cumhuriyet-konulu-en-iyi-kitaplar?srsltid=AfmBOoo6Lthl4TBOulvxtpgIM4OLuvESYif1U--0_b6QK0tLJqRq2vvT

(99).https://www.iskultur.com.tr/ataturkun-okudugu-kitaplar.aspx

(100).https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3544124

(101).https://www.kitapyurdu.com/kitap/ataturkten-hatiralar/63633.html?srsltid=AfmBOoqO7_4QSOgXX90mReUv0fYY5h-2yUIq9m8gz_8N8JSmFVJ7xlYI

(102).https://www.osui.com.tr/ataturku-anlatan-kitaplar/

(103).https://www.dogankitap.com.tr/kitap/kemal-ataturk

(104).https://www.dogankitap.com.tr/kitap/mustafa-kemalle-anadoluda-yolculuk

(105). https://emagaza-atam.ayk.gov.tr/detay/690/ataturk-2023/

(106).https://www.teid.org/ataturkun-etik-mirasi/

(107).https://www.iyihisset.com/yasa/kultur-sanat/ataturk-hakkinda-mutlaka-okuman-gereken-kitaplar

(108). https://tamadres.com/blog/yazi/cumhuriyet-konulu-en-iyi-kitaplar?srsltid=AfmBOoo6Lthl4TBOulvxtpgIM4OLuvESYif1U--0_b6QK0tLJqRq2vvT

(109).https://blog-turkey.storytel.com/cumhuriyet-bayramina-ozel-ataturku-anlatan-kitaplar-seckisi/

(110). https://perapalace.com/cumhuriyeti-konu-alan-kitaplar/

(111).https://www.scrolli.co/gundem/ataturkun-ic-dunyasini-en-iyi-aktaran-10-kitap

(112).https://www.iskultur.com.tr/devrimler-ve-tepkileri.aspx?srsltid=AfmBOoofqO42bTEUhhzo3Gmgojh1icrPPrMTNr1ZCbo825VI8snQxPh8

(113).https://www.iskultur.com.tr/erzurumdan-olumune-kadar-ataturkle-beraber.aspx?srsltid=AfmBOooc6dMCQDFaC_3j-icArxsGX6QjtnzjLwa1OkbuiJYj30f95PA8

(114).https://www.hepsiburada.com/ataturk-ve-ailesi-mehmet-ali-oz-pm-HBC00002II4KQ

(115). https://www.amazon.com.tr/Atat%C3%BCrk-T%C3%BCrk-Devrimi-%C3%9Clkeye-Adanm%C4%B1%C5%9F/dp/9751037980

(116). https://www.kitaptansanattan.com/ataturku-anlamak-icin-okunmasi-gereken-25-kitap/

(117). https://blog.adgager.com/ataturku-anlatan-en-guzel-10-kitap/

(118).https://www.osui.com.tr/ataturku-anlatan-kitaplar/

(119).https://www.iskultur.com.tr/dunya-dusunurleri-gozuyle-ataturk-ve-cumhuriyeti-2.aspx

(120).https://kitakitap.com/gunesi-ozledik-p105573

(121).https://www.kitapyurdu.com/kitap/ataturkun-yaveri-salih-bozok-anlatiyor/501030.html?srsltid=AfmBOorsrTo2gagTjtPqZPFWhmuERq_pHQz1VDZEODjx4zoTXUtweqV2

(122). https://www.kitapyurdu.com/kitap/yaveri-ataturku-anlatiyor-salih-bozokun-anilari/299361.html?srsltid=AfmBOooqC7qzeidO8JLjidoMyqtAK-iyPWc3W-Fm59CDE4fqSvXYfzf7

(123).https://www.kitaptansanattan.com/ataturku-anlamak-icin-okunmasi-gereken-25-kitap/

(124). https://www.kitaptansanattan.com/ataturku-anlamak-icin-okunmasi-gereken-25-kitap/

(125).https://www.hayaleturk.com/mustafa-kemal-ataturku-anlatan-en-guzel-kitaplar/

(126). https://blog.adgager.com/ataturku-anlatan-en-guzel-10-kitap/

(127). https://www.osui.com.tr/ataturku-anlatan-kitaplar/

(128) https://www.kitapyurdu.com/kitap/akli-kemal-5-cilt-bir-arada-1-cilt/562063.html?srsltid=AfmBOorMNpy8kDeUvaTVZeLjqEnz8DT1vU-FcAUSEj3COYJszwDGoV6L

(129). https://www.simurgkitabevi.com/ataturk-ve-turklerin-sakli-tarihi-hititler-ve-sumerler-turk-mudur?srsltid=AfmBOoqucXhpkzqkkoeMwA3roD-pg5teBZA6utXnr-t81DWeaXDWhuvl

(130).https://www.bilgiyayinevi.com.tr/mustafa-kemal-ataturk-kendine-ozgu-bir-yasam-ve-kisilik?srsltid=AfmBOorh0lYufx8EjQ-JQi5ITmt3JOrbifeNEyhpEO_ZicxBLU9AjF2p

(131).https://www.kitapyurdu.com/kitap/kendine-ozgu-bir-yasam-ve-kisilik-mustafa-kemal-ataturk-ciltsiz/58073.html?srsltid=AfmBOopkch2reY5rvaKZ0h1i19wC4oJF9xUu4lqoRK60JOfTiElxw1iL

(132).https://www.kitaptansanattan.com/ataturku-anlamak-icin-okunmasi-gereken-25-kitap/

(133).https://blog-turkey.storytel.com/mutlaka-okuman-gereken-ataturk-kitaplari/

(134). https://www.kitapyurdu.com/kitap/cumhuriyet-turk-mucizesi/138622.html?srsltid=AfmBOoqAjqP1pAh54qxllvjdXB5f8NCm09LyuazyYcLthHzq5VeTyDm9

(135) https://www.kitapyurdu.com/kitap/cumhuriyet-turk-mucizesi-ikinci-kitap/243923.html?srsltid=AfmBOop5aVdkw7AwVoJ8j4HVrxde8-esyeJe2Dwu2wY1tSWTTrx6th5C

(136). https://www.bilgiyayinevi.com.tr/vahidettin-m-kemal-ve-milli-mucadele?srsltid=AfmBOorTdd7EZ0Si7-ZKoZ_ddSYgDiXBx38ag_IWrNOln7QEJvph98AB

(137).https://www.hurriyet.com.tr/galeri-tarihci-edebiyat-elestirmeni-ve-gazetecilerden-olusan-juri-secti-10-kasim-kitaplari-41014257

(138).https://blog-turkey.storytel.com/mutlaka-okuman-gereken-ataturk-kitaplari/

(139).https://www.mynet.com/galeri/bu-kitaplar-ataturk-u-anlatiyor-110104527650/17

(140).https://www.iskultur.com.tr/ataturk-kurucu-felsefenin-evrimi.aspx?srsltid=AfmBOopPQ8OIlB93U9TMacyEDpbEVrvxMhKoiNGEyOW15kPnrAd7nZrS

(141).https://www.scrolli.co/gundem/ataturkun-ic-dunyasini-en-iyi-aktaran-10-kitap

 

https://www.pediko.com/kutuphane-ataturk-kosesi/

“Neye göre seçtin” diyebilirler