Çelik
Gülersoy’un Yaptıkları, Eserleri, Projeleri
(Konulara
Göre liste)
Haz.: Bülent Ağaoğlu
14.10.2024, 5.5.2025
İçindekiler
ANI VE OTOBİYOGRAFİK
YAZILAR. (Bkz.: KİŞİSEL)
ANITSAL YAPILAR. (Bkz.: MİRAS KORUMA)
ARAŞTIRMACILIK, İNCELEMECİLİK, YAZARLIK
BELGESELLER. (Bkz.: YAYINCILIK)
ESTETİK. (Bkz..)
HARİTALAR VE PLANLAR. (Bkz.: ARŞİV FAALİYETLERİ)
KİTAP VE YAYIN ÇALIŞMALARI (Bkz.: ARAŞTIRMACILIK,
İNCELEMECİLİK, YAZARLIK). (Bkz.: YAYINCILIK)
KORUMA (Bkz.: MİRAS KORUMA) (Bkz.: TABİATI KORUMA)
KÜLTÜR MİRASINI KORUMA – RESTORASYON. (Bkz.:
MİRAS KORUMA)
MİMARİ VE ŞEHİR ESTETİĞİ. (Bkz….)
TARİHÎ ESERLERİN RESTORASYONU VE KORUNMASI. (Bkz.:
MİRAS KORUMA )
ULUSLARARASI TANITIM VE İLİŞKİLER
YEŞİL ALANLARIN KORUNMASI VE BAHÇE DÜZENLEMELERİ.
(Bkz.: İSTANBUL)
EK 1: BU DOKÜMANA BAŞKA
HANGİ BAŞLIKLAR EKLENEBİLİR:
EK 2: ÇELİK GÜLERSOY'UN
1957-2003 arasında yaptıkları hangi ana konu başlıkları ile anlatılabilir
(Ana Kaynak:
https://unyezile.net/gulersoy.htm
sayfasında yer alan kronolojik liste ( Yazının sonunda; “Nezih Başgelen : İstanbul
önemli bir dostunu yitirdi 1930 2003. Toplumsal Tarih, Ağustos 2003, 68-73ss.”
Referansı yer almaktadır.
Ayrıca bizim
incelemelerimiz)
……………………
Bu dokümanın
eksiklikleri giderilebilir, geliştirilebilir. Mesela "Çelik Gülersoy'un
destekleri ve yardımları" da tespit edilebilir.
Bu doküman
sonunda detaylı bir “Anahtar Kelimeler İndeksi” verilebilir.
Neticede
kapsamlı bir “Çelik Gülersoy’un Bütün Eserleri” kitabı hazırlanabilir.
Kendisi
hakkındaki çalışmalarımız: Çelik Gülersoy Hakkındaki Çalışmalarım (Konulara
göre liste) pdf dokümanı. https://bulentagaoglu.blogspot.com/2024/10/celik-gulersoy-hakkndaki-calsmalarm.html
ANI VE OTOBİYOGRAFİK YAZILAR. (Bkz.: KİŞİSEL)
ANITSAL YAPILAR. (Bkz.: MİRAS KORUMA)
ARAŞTIRMACILIK, İNCELEMECİLİK, YAZARLIK
Kaynakçası:
Çelik Gülersoy Kaynakçası. 18.10.2024. https://bulentagaoglu.blogspot.com/2024/10/celik-gulersoy-kaynakcas-18102024.html
Çelik Gülersoy Kaynakçası. 2005. http://www.mikrobeta.com.tr/dosyalar/17_078.pdf
Çelik Gülersoy’un Vefatından Sonra Basında Çıkan Yazılar
(6.7.2003 - ). https://bulentagaoglu.blogspot.com/2020/07/celik-gulersoyun-vefatindan-sonra.html
Çelik Gülersoy İle Yapılan Röportajlar (1). 12.7.2020. https://bulentagaoglu.blogspot.com/2020/07/celik-gulersoy-ile-yapilan-roportajlar-1.html
Çelik Gülersoy Hakkındaki Çalışmalarım (Konulara göre liste).
5.12.2021. https://bulentagaoglu.blogspot.com/2021/12/celik-gulersoy-hakkndaki-calsmalarm.html
ARKEOLOJİ
1967 * Müzelere
ve arkeolojik kazılara her yıl yardımların başlatılması.
ARŞİV FAALİYETLERİ
Kurduğu
İstanbul Kitaplığı’nın Fotoğraf Arşivi Bölümü:
https://istanbulkitapligi.org.tr/gorsel-arsiv/
Haritalar ve
planlar. https://istanbulkitapligi.org.tr/haritalar/
ATATÜRK
2002 * Atatürk
Albümü çalışmasının yayımı
2002 * Atatürk-Atatürk
çalışmasının yayımı.
BELGESELLER. (Bkz.: YAYINCILIK)
BOLU
1974 * Ankara-İstanbul
karayolu üzerinde Bolu’da Koru Otelinin (ilk küçük şekli ile) satın alınıp,
1977’de genişletilmesi. (Yangın sonucu).
1977 * Yeniden
yapılan büyük Koru Oteli’nin açılışı,
1990 * A.
Kahveci’nin, triptik rejimini ansızın değiştirerek ana geliri kesmesi. Türkiye
açısından, kaçak Mercedes’ler girişinin
başlaması. Kurum açısından kıdem tazminatlarının ödenebilmesi ve başlanmış olan
Fenerbahçesi’nin hakediş ödemeleri için, Koru Oteli’nin satışı.
EDEBİYAT
1996 * “Ayrılış”
şiirlerinin yayımı.
1997 * “Hüzün
Yağmuru” şiirler kitabı.
2001 * Abdullah
Şinasi Hisar çalışmasının yayımı.
2003 * Pierre
Loti et Son İstanbul çalışmasının yayımı.
EDİRNE
1977 * Kapıkule
Gümrüğünün yeni baştan İnşasına geçilmesi. Bu eski ilkel yerleşim yerine, 5
yılda, Avrupa’nın en donanımlı sınır kapısının doğuşu.
1981 * Kapıkule
Gümrüğünün devletçe açılışı ve Kurumun tören dışı bırakılması.
1987 * Kapıkule
Gümrüğü arkasında 70 dönümlük bir alana, “Teknik ve Turistik Hizmet Merkezi”nin
kuruluşu, genişletilmesine geçilmesi. Bu tip tesislerin Ankara yoluna
uzatılması projesine başlangıç.
ESTETİK. (Bkz..)
HARİTALAR VE PLANLAR. (Bkz.: ARŞİV FAALİYETLERİ)
HUKUK
ÇELİK GÜLERSOY'un hukuk konusunda
yaptıkları, mücadeleleri
4.5.2025
Chat Gpt
Yanıt 1
Çelik Gülersoy (1930–2003), Türkiye’de özellikle İstanbul’un tarihi ve
kültürel mirasının korunması konusunda büyük katkılar yapmış bir hukukçudur.
İstanbul’a ve Osmanlı eserlerine olan tutkulu ilgisiyle tanınan Gülersoy, hukuk
eğitimini İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde tamamlamış ve 1957
yılında Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu’nda (TTOK) göreve başlamıştır.
Asıl ününü ise, bu kurumun başına geçtikten sonra yaptığı sayısız restorasyon
ve koruma çalışmalarıyla kazanmıştır.
Çelik Gülersoy’un Hukuk Alanındaki Katkı ve
Mücadeleleri
1. Koruma Hukuku ve Uygulamalı Mücadele
Gülersoy, klasik bir hukukçu gibi adliyelerde ya da üniversitelerde değil,
hukuk bilgisini tarihi çevrelerin korunması mücadelesinde uygulamalı olarak
kullanmıştır. Özellikle 1970’lerden itibaren, imar yasaları, mülkiyet
hukuku, tapu-kadastro ve kültür varlıklarını koruma mevzuatı gibi konularda
büyük bir bilgi birikimi oluşturmuş, bu bilgiyi eyleme dönüştürmüştür.
2. Restorasyon ve Hukuki Dayanaklar
TTOK’un başkanı olarak yürüttüğü birçok restorasyon projesinde, yasal
boşluklara rağmen hukukî gerekçeler oluşturarak tarihi eserlerin
kurtarılmasını sağlamıştır.
Bu projelerle ilgili imar baskılarına, müteahhitlere, kamu otoritelerine
karşı ciddi hukukî mücadeleler yürütmüştür.
3. Koruma Kurullarıyla İlişkileri
Gülersoy, sık sık Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurullarıyla
karşı karşıya gelmiştir. Çünkü o dönemde bu kurullar çoğu zaman yavaş, etkisiz
veya siyasî etkiler altındaydı. Gülersoy ise, daha dinamik ve sonuç odaklı
bir koruma anlayışı geliştirerek "önce kurtar, sonra tartış"
yaklaşımıyla hareket etti. Bu da bazen hukuki tartışmalara yol açtı.
4. Özel Hukuk Yoluyla Kamusal Koruma
Çelik Gülersoy’un en dikkat çekici yönlerinden biri, kamu kurumlarının
yapmadığını bir sivil toplum örgütü aracılığıyla yapmış olmasıdır. TTOK,
özel bir kurum olduğu hâlde, kamusal niteliğe sahip eserlerin korunmasında
inisiyatif alması, hukuk açısından çığır açıcı bir uygulama olarak
değerlendirilebilir.
5. Yargıya Taşınan Davalar
Bazı projeleri nedeniyle Danıştay kararları, iptal davaları, yürütmeyi
durdurma talepleri gündeme gelmiştir. Gülersoy, bu süreçlerin bir kısmında
bizzat hukukçu kimliğiyle sürece katılmış, bazılarında ise hukukçu kadrosuyla
mücadele etmiştir. Bu davalarda genellikle tarihi mirasın lehine kararlar
çıkarmayı başarmıştır.
6. Hukuk Bilgisiyle Bürokrasiye Direniş
1980’li ve 1990’lı yıllarda, İstanbul’daki yoğun yapılaşma ve rant
baskısına karşı Çelik Gülersoy, hukuki bilgi birikimiyle bürokrasiye ve
belediyelere karşı direnç göstermiştir. Bu nedenle hem takdir edilmiş hem
de bazı dönemlerde hedef gösterilmiştir.
Çelik Gülersoy’un hukuk alanındaki mücadelesi, klasik bir hukukçu faaliyeti
olmaktan çok, hukukun sahada uygulanabilirliğini gösteren bir kültürel
direniş pratiği olarak değerlendirilebilir. Hukuku sadece bir meslek olarak
değil, tarihi, doğayı ve kültürü koruma aracı olarak kullanan öncü bir
isimdir.
İsterseniz bu konuyu kitaplarına, yazılarına ve TTOK arşivine dayalı
detaylı bir kronolojiye dönüştürebilirim. Böyle bir listeleme ister misiniz?
Yanıt 2
Çelik Gülersoy (1930–2003), Türk hukukçu, yazar ve en çok da Turing ve
Otomobil Kurumu başkanlığıyla tanınan önemli bir kültür adamıdır. Hukuk
alanında doğrudan mahkeme salonlarında bir mücadele vermemiş olabilir; ancak hukuki
bilgi birikimini kültürel mirasın korunması, tarihi yapıların restorasyonu ve
kamu yararına alanların savunulması gibi konularda son derece etkili
biçimde kullanmıştır. İşte bu bağlamda “hukuk konusunda yaptıkları ve
mücadeleleri” şu başlıklar altında özetlenebilir:
1. İstanbul'un Tarihi Yapılarını Hukuki Yollarla Koruma
Mücadelesi
·
Gülersoy, Boğaziçi,
Sultanahmet, Galata, Pera, Yıldız, Emirgan gibi tarihi bölgelerdeki birçok
yapının yıkımına karşı hukuki girişimlerde bulunmuş, restorasyon
projeleri başlatmış ve bunları Turing aracılığıyla yürütmüştür.
·
Pek çok yapı kamusal
alanda olmasına rağmen, bu alanların çökmesine veya ranta açılmasına karşı hukuki
koruma statüleri kazandırmıştır (örneğin tescil, koruma kurulu kararları).
2. Turing’in Hukuki Statüsünü ve Mali Özerkliğini
Savunma
·
1970’li yıllarda
çöküşte olan Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu’nu yeniden yapılandırdı.
·
Turing’in hukuki
haklarını, özellikle de Gelir Vergisi Kanunu, Karayolları Kanunu ve
Turizmle ilgili mevzuatlar çerçevesinde nasıl kullanabileceğini iyi analiz
etti.
·
Kurumu, kamu
hizmeti yapan ama özel hukuk hükümlerine tabi bir yapıya dönüştürerek, onu
bürokratik etkilerden korumayı başardı.
·
Bu süreçte birçok mahkeme
kararıyla kurumun haklarını savundu ve geliştirdi.
3. Yıldız Parkı, Emirgan Korusu, Soğukçeşme Sokağı
Gibi Alanların Kamusal Kalması İçin Hukuki Mücadele
·
1980’lerde
İstanbul’daki birçok yeşil alan, yapılaşmaya açılmak istenirken, Gülersoy bu
alanların kullanım haklarını Turing’e alarak restore etti ve halka açık
halde kalmasını sağladı.
·
Bu süreçte,
özellikle belediyeler ve bazı kamu kurumlarıyla yaşanan yetki çatışmalarında
hukuki yollarla mücadele etti. Yıldız Parkı’ndaki çay bahçeleri, Emirgan’daki
köşkler gibi yapılar için açılan davalarda kamu yararını öne çıkararak
kazandı.
4. Hukuki Temellere Dayalı Kültürel Girişimcilik
·
Gülersoy, bir hukukçu
titizliğiyle bürokratik boşlukları ve yasal fırsatları iyi analiz eden bir
strateji geliştirdi. Mevzuatları araştırarak, kültürel koruma, turizm,
ulaşım ve belediyecilik alanlarında yasal boşluklardan faydalanarak birçok
projeyi hayata geçirdi.
5. Yasal Altyapısı Sağlam Kültürel Yayınlar ve
Arşivler
·
Gülersoy, Turing
Yayınları aracılığıyla yayımladığı kitap ve broşürlerde telif haklarına,
kaynaklara ve arşiv belgelerine büyük özen göstermiştir.
·
Yayımlanan rehber
kitaplar, tarihî incelemeler ve şehir monografileri, hukuki sorumluluk
içeren, kaynakça gösterilmiş, belgelere dayalı çalışmalardır.
Çelik Gülersoy, klasik anlamda hukuk mücadelesi veren bir avukat değil,
ancak hukuku kültürel koruma, şehir estetiği ve kamu yararı için çok
etkili biçimde kullanan bir "hukukçu entelektüel"dir. Mücadelesi,
İstanbul’u koruma mücadelesidir; araçları ise hukuk, restorasyon, yayıncılık
ve kurumsal vizyondur.
İsterseniz Gülersoy’un hukukî girişimlerinin hangi tarihi yapılarla
ilişkili olduğunu ayrıntılı olarak da listeleyebilirim. Bu tür örnekli bir
liste ilginizi çeker mi?
Harika.
Aşağıda Çelik
Gülersoy’un hukukî girişimlerinin ve koruma mücadelesinin doğrudan ilişkili
olduğu bazı tarihi yapı ve alanları liste halinde, ilgili
mücadele ve hukuki dayanaklarıyla birlikte sunuyorum. Bu liste hem uygulamalı
hukuk perspektifi hem de şehircilik tarihi açısından önemli bir belgedir.
📜
Çelik
Gülersoy’un Hukukî Girişimlerle Koruduğu/Tamir Ettiği Tarihi Yapılar ve Alanlar
1. Soğukçeşme Sokağı (Sultanahmet,
İstanbul)
·
Mücadele: Tamamen harap
durumdaki bu sokaktaki evler yıkılmak üzereyken, Gülersoy özel hukuk yoluyla
kamulaştırma benzeri bir yöntemle Turing adına restore ettirdi.
·
Hukuki Dayanak: TTOK’un özel
bütçesiyle yapılan restorasyonlar; Vakıflar ve Kültür Bakanlığı izinleri.
·
Sonuç: Sokak bugünkü
özgün Osmanlı sokağı görünümüne kavuştu. Agatha Christie Müzesi ve Ayasofya
Kitaplığı gibi işlevlerle yaşatıldı.
2. Yeşil Ev (Sultanahmet)
·
Mücadele: Birkaç parseli
kapsayan, tarihi doku içinde lüks otel yapılmak istenen bu alanı Turing satın
alıp aslına uygun şekilde restore etti.
·
Hukuki Süreç: Vakıflar Genel
Müdürlüğü ile imar planları üzerine mücadeleler.
·
Sonuç: Otel olarak
işletildi; gelir TTOK’un diğer projelerine aktarıldı.
3. Sarnıç (İstanbul, Soğukçeşme
Sokağı, Sultanahmet)
·
Mücadele: Sarnıç yıllarca
çöp doluydu ve yapı çökme tehlikesi altındaydı.
·
Hukuki Adım: Belediyeye
rağmen TTOK inisiyatif aldı; koruma kurulu kararları zorlandı.
·
Sonuç: Bugün dünya
çapında tanınan bir turistik mekân hâline geldi.
5. Emirgan’daki Beyaz Köşk ve Sarı
Köşk
·
Mücadele: Bu köşklerin
belediye eliyle yıkılıp modern tesis yapılması gündemdeydi.
·
Hukuki Süreç: Anıtlar Kurulu
kararlarına rağmen uygulama yapılmak istenince, Gülersoy hukuk yollarını ve
kamuoyu baskısını kullandı.
·
Sonuç: TTOK
restorasyonu ile halka açıldı.
6. Yıldız Sarayı Malta Köşkü
·
Mücadele: 1970’lerde terk
edilmiş ve definecilerin hedefi olan bu yapılar Gülersoy’un girişimiyle restore
edildi.
·
Hukuki Süreç: Turing ile
Vakıflar arasında protokol yapıldı.
·
Sonuç: Bugün restoran
ve kültürel mekân olarak halka hizmet veriyor.
8. Galata Mevlevihanesi Bahçesi ve
Turing Çay Bahçesi
·
Mücadele: Mezbelelik
hâlinde olan alan temizlendi ve kültürel alan olarak düzenlendi.
·
Hukuki Süreç: Vakıf mülkiyeti
ve sit alanı ilanı süreçleri Gülersoy’un teşvikiyle hızlandırıldı.
9. Hıdiv Kasrı (Kandilli)
·
Mücadele: Uzun süre
kaderine terk edilmiş bu yapının yıkımı gündeme gelmişti.
·
Hukuki Adım: TTOK ile İBB
arasında imzalanan protokol çerçevesinde restore edildi.
·
Sonuç: Bugün restoran
ve kültürel etkinlik alanı.
Genel
Değerlendirme
Bu
yapılar üzerinden Gülersoy’un hukukla ne başardığı daha net anlaşılır:
·
Özel hukuk araçlarını kullanarak kamusal
görev üstlenmiştir.
·
İdare hukukunun sınırlarını zorlayarak,
yeni bir koruma pratiği geliştirmiştir.
·
Kültürel mirasın korunmasında sivil
toplumun hukuk aracılığıyla etkili olabileceğini ispatlamıştır.
İsterseniz
bu listeyi bir kitapçık
formatında PDF olarak ya da bibliyografik künyelerle zenginleştirilmiş bir
kaynakça halinde de sunabilirim. Ayrıca her yapının
“öncesi-sonrası” fotoğraflarıyla desteklenen bir dijital sergi planı da
yapılabilir. Böyle bir çalışma ilgini çeker mi?
İSTANBUL
1965 * Gravür
ve fotoğraflarla “İstanbul Arşivi”nin kurulmaya başlaması.
1966 * Dört
dilde İstanbul Rehberlerinin ilk yayımına başlanması. İstanbul’un bir Türk
tarafından yazılmış ve şehri Türk gözü ile veren, 4 aynı dilde rehberlerinin ı
5 yıl devamlı satışta tutulması hizmetinin, başlangıcı.
1967 * İstanbul
yollarına, Türkiye’de ilk kez, trafik yön levhalarının konulması. (Hollanda
örneklerine göre).
1967 * Türkiye’de
ilk kez, yabancı dil ve tamir bilen şoförleri ile, “yol yardım araçlarının”
servise konulması.
1971 * “Çağlar
Boyunca İstanbul Görünümleri”. I. (Köprü ve Galata) etüdü yayımı.
1972 * “İstanbul’u
konu alan ünlü yabancı eserler” dizilerinin yayımına başlanması. Türkiye’de ilk
kez, Lamartine, Gautier ve Nerval gibi yazarların tanıtılması.
1972 * ”Korunması
Gereken Boğaziçi” sergisinin açılması ve kataloğunun yayımı.
1973 * İstanbul,
a travers les Èpoques: II (Tophane-Kabataş) etüdü yayımı (Milano).
1974 * İlk
Kariye etüdünün 3 dilde yayımı.
1974 * İstanbul’da
Kariye Müzesi ilk yardımların ve çevresini düzenlemenin başlangıcı.
1977 * Bâb-ı
Âli restorasyonu.
1977 * Büyük
eserlere başlama :
1977 * Galata_Mevlevîhanesine
yardımlar, bahçe düzenlemeleri.
1977 * Yıldız
Parkı düzenlemelerinin başlangıcı.
1978 * “Boğaziçi,
Sorunlar ve Çözümler” in yayımı (2. baskı: 1982)
1978 * Sultanahmette
Reji Nazım Konağının alınışı ve dışı aynen muhafaza edilerek, içi 19. yüzyıl
üslubunda bir konak döşemesiyle, otel haline getirilmesi projesine başlangıç.
1979 * “Kapalı
Çarşı’nın Romanı” etüdünün yayımlanması ve Simavî Vakfı ödülünü kazanması.
1979 * İstanbul’da,
uluslararası ün yapan onarımlara geçiş: Yıldız Parkında Malta Köşkünün, Emirgân
Parkında Sarı Köşkün 4 ayda restore edilip tarihî eşya ile döşenerek, çay
salonları ve bahçeleri halinde halka açılmaları. Yıldızda Çadır Köşkü’nün önce
bahçesinin donatılıp halka açılması.
1979 * Malta
Köşkü örneğinin, Avrupa’da “Europa Nostra” madalyasını ve takdir belgesini
alması. (Türkiye’ye verilen ilk ödül).
1979 * “Yıldız
Parkı ve Malta Köşkü” etüdünün yayımı.
1980 * “Lâle
ve İstanbul” etüdü yayımı.
1980 * “Story
of the Grand Bazaar” etüdü yayımı. (2. baskı: 1990)
1980 * Büyük
Çamlıca’nın imarı. En anarşik bir dönemde, bir barış, başarı ve sevgi ışığı.
1981 * “Eski
İstanbul Arabaları” kitabının yayımı.
1982 * “Çamlıca’dan
Bakışlar” albümü yayımı.
1982 * Çadır
Köşkünün iç onarımı ve donatılıp halka açılması.
1982 * Gülhane
Parkında “Tanzimat Müzesi”nin yapımı ve donatımı.
1982 * Tevfik
Fikret’in evi “Âşiyan”ın onarımı, geniş bir bahçe düzenlemesi ve ilk broşürünün
yayımı.
1983 * “Ihlamur
Mesiresi” kitabının yayımı.
1983 * “İstanbul
Estetiği” kitabı yayımı.
1983 * “Kayıklar”
etüdünün yayımı.
1983 * “Le
Roman du Grand Bazaar” ın yayımı
1983 * Emirgân
Parkında Beyaz ve Pembe Köşklerin de onarımları, döşenmesi ve halka açılması.
Beyaz Köşk’ün klasik müzik konserlerine geçişi.
1984 * “Çağlar
Boyunca İstanbul Görünümleri III. Dolmabahçe” etüdü yayımı.
1984 * “İstanbul’un
Anıtsal Ağaçları” kitabının yayımı.
1984 * Sultanahmet
Konağı inşaatının bitimi ve açılışı (Yeşil Ev). Hippy turistlere hizmet veren
bu semtin, uluslararası kaliteye yükseltilmesi sürecine geçiş. Hıdiv Kasrının
onarımı, döşenmesi ve çevresiyle halka açılması.
1985 * “Hıdivler
ve Çubuklu Kasrı” etüdü yayımı.
1985 * “Hotel
d’ Angleterre” etüdü yayımı.
1985 * “Küçüksu”
albümü yayımı.
1985 * “Reklamlar
ve Biz” etüdü yayımı.
1985 * Çengelköyü
Meydanında Kavasbaşı Ahmet Ağa Çeşmesinin ihyaı.
1985 * Kariye
Müzesi karşısına Belediye arsasına, tarihi tipte pavyon yapımı. Meydanın
trafiğe kapatılması. Çevre evlerin onarımı, ağaçlama ve çiçekleme
çalışmalarının tamamlanması. Türkiye’de ilk örnek.
1986 * “İstanbul
Şarkısı” yayımı.
1986 * “Soğukçeşme
Sokağı” nın ilk yayımı.
1986 * “Taksim”
etüdü yayımı.
1986 * Roma
Sarnıcı’nın onarımı ve tipik bir restoran olarak açılışı.
1986 * Soğukçeşme
Sokağının bitirilmesi ve İstanbul Valisi tarafından açılışı.
1986 * Sultanahmet
Konağı yanındaki yıkık tarihî medresenin (Cedid Mehmet Efendi) onarımının
bitirilmesi ve İstanbul Sanatları Çarşısı fonksiyonu verilerek, açılışı. (Bu
alanda, ilk).
1986 * Sultanahmet
Meydanında Hattat Beşir Ağa Çeşmesinin ihyaı.
1987 * “Göksuya
Ağıt” ın yayımı.
1987 * “İstanbul
Kitaplığı” binasının ve iş yerleşiminin bitirilmesi.
1987 * Soğukçeşme
altındaki, Sinan’ın “Soğukkuyu” Medresesinin onarımını sağlayan naki
yardımının, Kurumca yapılması.
1988 * İstanbul
köylerinden Zekeriya Köyü için kurduğu Vakıfla, birçok evin ve bahçenin
ıslahına girişilmesi.
1989 * “Tramvay
İstanbulda” etüdü yayımı.
1990 * “Beyoğlunda
Gezerken” yayımı.
1990 * “Dolmabahçe
Palace and its Environs” etüdü yayımı.
1990 * “Mavi
Cami” etüdü yayımı.
1990 * “Nasıl
Bir istanbul?” yayımı.
1990 * A.
Kahveci’nin, triptik rejimini ansızın değiştirerek ana geliri kesmesi. Türkiye
açısından, kaçak Mercedes’ler girişinin
başlaması. Kurum açısından kıdem tazminatlarının ödenebilmesi ve başlanmış olan
Fenerbahçesi’nin hakediş ödemeleri için, Koru Oteli’nin satışı.
1990 * Fenerbahçesi’nin
imarı.
1991 * “The
Caique” yayımı.
1991 * Feneryolu
Ahmet Muhtar Paşa Köşkünden kalan Mehtabive’nin park olarak ihyaı ve cafe
olarak açılması.
1992 * “Çırağan
Palaces” etüdü yayımı.
1992 * “Çırağan
Sarayları” etüdü yayımı.
1992 * Büvükdere
Parkının düzenlenmesi ve ç.G. adının verilmesi (1997’de iptal).
1992 * Yıl
sonunda Fransa Cumhurbaşkanının Yeşil Ev’de kalışı ve tebrikleri (ilginç ve
örnek olay).
1993 * “Tepebaşı.
Bir Meydan Savaşı” etüdünün Belediyece yayımı.
1993 * “The
Khedives and the Çubuklu Summer Palace” yayımı.
1993 * ”Kız
Kulesinin Kitabı” etüdünün yayımı.
1993 * Sarıyer
Çeşmesinin ihyaı.
1993 * Soğukçeşme
Sokağ'nın son eseri “Konuk Evi” nin yapımı ve donatılması (Açılış 1994 bahan).
1994 * Boğaziçi
parklarının ilk onarımlarını ve içindeki köşklerin sürekli bakımlarını
kapsayan, İstanbul Belediyesi ile imzalanmış mukavelelerin çok kısa tutulmuş
sürelerinin sona ermesi. Prof. Sözen zamanında biten ve yenilenmeyip birer
yıllık otomatik uzatmalara bırakılan sözleşmenin, FP’1i Tayyip Erdoğan
döneminde kısa bir ihtarname ile kesin sona erdirilmesi. Üretilmiş bütün
eserlerin 1995’in ilk dört ayında, birer-birer terk ve tahliyesi. Yani, bir
masal filminin geriye sarması.
1996 * Büyükada’nın
İstanbul turizmine dahil edilmesi için proje başlatılması, öneriler yayım ve bu
amaçla Çankaya Caddesi, 55 sayılı binanın satın alınması ve onarımı.
Büyükada’ya yardımlar : (Polis Merkezi’ne, Tapuya, yol büfelerine. 60 adet
sepet arabaların, örnek onarımı. - Sonraki yıllardaki onarımlarla sayı 110’a
ulaşmıştır).
1997 * “Büyükada/Yesterday”
etüdü ve sanat fotolarının yayımı.
1998 * Büyük
Çamlıca Tepesi çalışmasının yayımı.
1998 * Fenerbahçesi
isimli etüdün yayımlanması.
1998 * Büyükada’da
120 yıllık kârgir ve harap Fabiato Köşkü’nün kökten onarımı, ihyaı, bahçesinin
yeni baştan düzenlenmesi. “Kültür Evi” adıyla kitaplık, konser salonu ve Câfe
olarak açılması.
1999 * Beyoğlu’nun
-Yitip Gitmiş- Üç Oteli çalışmasının yayımı.
1999 * Cumhuriyetin
Devraldığı İstanbul’dan Bugüne çalışmasının yayımı.
1999 * Yeşil
Ev A Home ve Yeşil Ev Bir Yuva adlı çalışmaların yayımlanması.
2000 * Bâb-ı
Âlî adlı etüdün (Necmi Haskan’la birlikte) yayımı.
2001 * Abdullah
Şinasi Hisar çalışmasının yayımı.
2001 * Büyükada
Yetimhanesi adlı çalışmanın yayımlanması.
2001 * Çankaya
57’nin yayımlanması.
2001 * Soğukçeşme
Sokağı çalışmasının yayımı.
2002 * Soğukçeşme
Street çalışmasının yayımı.
2003 * Beyoğlu’nda
Gezerken çalışmasının yayımı.
2003 * Bir
Masal çalışmasının yayımı.
2003 * Pierre
Loti et Son İstanbul çalışmasının yayımı.
KİŞİSEL
1959 * Askere
gidiş.
1960 * Askerlik
dönüşü. Avukatlık stajı. Kurumda yeni bir çalışma dönemi.
1960 * Genelkurmayın
Harp Tarihi Dairesinde geçen bir yıllık hizmette, yazgı’nın açtığı kapılar
: 27 Mayıs hakkında resmi bir kitabın
yayımı için kurulan 3 kişilik heyette, generallerle, yedek teğmen Gülersoy’un
görevlendirilmesi.
1977 * İtalyan
Cumhurbaşkanı’nın “Cavaliere” Nişanı.
1979 * Fransa
Cumhurbaşkanı’nın Liyakat Nişanı.
1979 * Türk
Kültür Bakanlığının şeref plaketi.
1986 * Boğaziçi
Üniversitesi Fahrî Doktorluğu.
1986 * Engellemelere
bir cevap olmak üzere Cağaloğlu’ndan Bn. Hacer Gündoğdu’nun öncülüğü ile Çelik
Gülersoy lehine imza toplanması ve davet ettikleri yazarlar önünde, bunun
ciltlenmiş orijinal nüshasının Yeşil Ev’de verilişi (9 Mayıs).
1986 * Karadeniz
Üniversitesi Fahrî Doktorluğu.
1989 * “Kırk
Yıl Olmuş” (Hatıralar) kitabı yayımı.
1991 * İstanbul
Belediyesince şehrin teşekkür beratının Açık Hava Tiyatrosunda verilmesi
töreni.
1992 * Büvükdere
Parkının düzenlenmesi ve ç.G. adının verilmesi (1997’de iptal).
1992 * Safranbolu’da
bir ana caddeye ç. G. adının verilmesi.
1996 * En
büyük acı (Vâlidesinin vefatı).
1996 * “Ayrılış”
şiirlerinin yayımı.
1998 * Anadolu
Üniversitesi’nin (Eskişehir) onursal doktorluğu.
2000 * Kültür
Bakanlığı, 2000 Yılı “Kültür ve Sanat Büyük Ödülü”.
2001 * Çelik
Gülersoy Albümü’nün yayımı.
2003 * Bir
Masal çalışmasının yayımı.
KİTAP VE YAYIN ÇALIŞMALARI (Bkz.: ARAŞTIRMACILIK, İNCELEMECİLİK,
YAZARLIK). (Bkz.: YAYINCILIK)
KORUMA (Bkz.: MİRAS KORUMA) (Bkz.: TABİATI KORUMA)
KÜLTÜR MİRASINI KORUMA – RESTORASYON.
(Bkz.: MİRAS KORUMA)
KÜTÜPHANE
1982 Boğaziçi Dokümantasyon Merkezi
1984 Beyaz
Köşk Müzik Kütüphanesi
1987 * “İstanbul
Kitaplığı” binasının ve iş yerleşiminin bitirilmesi. https://istanbulkitapligi.org.tr/
MİMARİ VE ŞEHİR ESTETİĞİ. (Bkz….)
MİRAS KORUMA
1974 * Safranbolu’nun
en büyük konağının satın alınıp, projelere başlanması.
1975 * Kandilli
tarihî mezarlığının onarımları ve ağaçlandırılması.
1975 * Sultanahmet
Talat Paşa Konağının (polis) kısmı onarımı ve iç tarihî dekorları.
1975 * TV
ve Sinema için renkli dokümanter filmler dizilerinin yapımına başlanması ve
bunların ödüller alması. (Yapımcı: Suha Arın).
1975 * Üsküdar-Karacaahmet’te
Ayrılık Çeşmesindeki tarihî mezarlığın onarımı, çevredeki tarihî taşların
toplanıp dikilmesi, yüzlercesinin onarımı.
1977 * Bâb-ı
Âli restorasyonu.
1977 * Büyük
eserlere başlama :
1977 * Galata
Mevlevîhanesine yardımlar, bahçe düzenlemeleri.
1977 * Yıldız
Parkı düzenlemelerinin başlangıcı.
1978 * Sultanahmette
Reji Nazım Konağının alınışı ve dışı aynen muhafaza edilerek, içi 19. yüzyıl
üslubunda bir konak döşemesiyle, otel haline getirilmesi projesine başlangıç.
1979 * İstanbul’da,
uluslararası ün yapan onarımlara geçiş: Yıldız Parkında Malta Köşkünün, Emirgân
Parkında Sarı Köşkün 4 ayda restore edilip tarihî eşya ile döşenerek, çay
salonları ve bahçeleri halinde halka açılmaları. Yıldızda Çadır Köşkü’nün önce
bahçesinin donatılıp halka açılması.
1979 * Malta
Köşkü örneğinin, Avrupa’da “Europa Nostra” madalyasını ve takdir belgesini
alması. (Türkiye’ye verilen ilk ödül).
1979 * “Yıldız
Parkı ve Malta Köşkü” etüdünün yayımı.
1982 * Çadır
Köşkünün iç onarımı ve donatılıp halka açılması.
1982 * Tevfik
Fikret’in evi “Âşiyan”ın onarımı, geniş bir bahçe düzenlemesi ve ilk broşürünün
yayımı.
1983 * Emirgân
Parkında Beyaz ve Pembe Köşklerin de onarımları, döşenmesi ve halka açılması.
Beyaz Köşk’ün klasik müzik konserlerine geçişi.
1984 * Sultanahmet
Konağı inşaatının bitimi ve açılışı (Yeşil Ev). Hippy turistlere hizmet veren
bu semtin, uluslararası kaliteye yükseltilmesi sürecine geçiş. Hıdiv Kasrının
onarımı, döşenmesi ve çevresiyle halka açılması.
1985 * Çengelköyü
Meydanında Kavasbaşı Ahmet Ağa Çeşmesinin ihyaı.
1986 * “Soğukçeşme
Sokağı” nın ilk yayımı.
1986 * Roma
Sarnıcı’nın onarımı ve tipik bir restoran olarak açılışı.
1986 * Soğukçeşme
Sokağının bitirilmesi ve İstanbul Valisi tarafından açılışı.
1986 * Sultanahmet
Konağı yanındaki yıkık tarihî medresenin (Cedid Mehmet Efendi) onarımının bitirilmesi
ve İstanbul Sanatları Çarşısı fonksiyonu verilerek, açılışı. (Bu alanda, ilk).
1986 * Sultanahmet
Meydanında Hattat Beşir Ağa Çeşmesinin ihyaı.
1987 * Soğukçeşme
altındaki, Sinan’ın “Soğukkuyu” Medresesinin onarımını sağlayan nakdi
yardımının, Kurumca yapılması.
1988 * İstanbul
köylerinden Zekeriya Köyü için kurduğu Vakıfla, birçok evin ve bahçenin
ıslahına girişilmesi.
1993 * “Tepebaşı.
Bir Meydan Savaşı” etüdünün Belediyece yayımı.
1993 * “The
Khedives and the Çubuklu Summer Palace” yayımı.
1993 * Sarıyer
Çeşmesinin ihyaı.
1993 * Soğukçeşme
Sokağı'nın son eseri “Konuk Evi” nin yapımı ve donatılması (Açılış 1994 bahan).
1994 * Boğaziçi
parklarının ilk onarımlarını ve içindeki köşklerin sürekli bakımlarını
kapsayan, İstanbul Belediyesi ile imzalanmış mukavelelerin çok kısa tutulmuş
sürelerinin sona ermesi. Prof. Sözen zamanında biten ve yenilenmeyip birer
yıllık otomatik uzatmalara bırakılan sözleşmenin, FP’1i Tayyip Erdoğan
döneminde kısa bir ihtarname ile kesin sona erdirilmesi. Üretilmiş bütün eserlerin
1995’in ilk dört ayında, birer-birer terk ve tahliyesi. Yani, bir masal
filminin geriye sarması.
1996 * Büyükada’nın
İstanbul turizmine dahil edilmesi için proje başlatılması, öneriler yayım ve bu
amaçla Çankaya Caddesi, 55 sayılı binanın satın alınması ve onarımı.
Büyükada’ya yardımlar : (Polis Merkezi’ne, Tapuya, yol büfelerine. 60 adet
sepet arabaların, örnek onarımı. - Sonraki yıllardaki onarımlarla sayı 110’a
ulaşmıştır).
1998 * Büyükada’da
120 yıllık kârgir ve harap Fabiato Köşkü’nün kökten onarımı, ihyaı, bahçesinin
yeni baştan düzenlenmesi. “Kültür Evi” adıyla kitaplık, konser salonu ve Câfe
olarak açılması.
1999 * Yeşil
Ev A Home ve Yeşil Ev Bir Yuva adlı çalışmaların yayımlanması.
2001 * Soğukçeşme
Sokağı çalışmasının yayımı.
2002 * Soğukçeşme
Street çalışmasının yayımı.
MÜZELER
1966 * Türkiye’de
ilk kez, müzelerin ve ören yerlerinin “yabancı dillerde- ve renkli baskılı”
rehber-kitaplarının Kurumca yayımına başlanması. Bunlarla, bir “Türkiye
Kitaplığı” dizisi meydana getirilmiştir.
1967 * Müzelere
ve arkeolojik kazılara her yıl yardımların başlatılması.
1968 * Müze
etiketlerinin ilk kez yabancı dillerde bastırılarak konulmaları.
1974 * İstanbul’da
Kariye Müzesi ilk yardımların ve çevresini düzenlemenin başlangıcı.
1982 * Tevfik
Fikret’in evi “Âşiyan”ın onarımı, geniş bir bahçe düzenlemesi ve ilk broşürünün
yayımı.
1982 * Gülhane
Parkında “Tanzimat Müzesi”nin yapımı ve donatımı.
1985 * Kariye
Müzesi karşısına Belediye arsasına, tarihi tipte pavyon yapımı. Meydanın
trafiğe kapatılması. Çevre evlerin onarımı, ağaçlama ve çiçekleme
çalışmalarının tamamlanması. Türkiye’de ilk örnek.
MÜZİK * 1983 * Emirgân
Parkında Beyaz ve Pembe Köşklerin de onarımları, döşenmesi ve halka açılması.
Beyaz Köşk’ün klasik müzik konserlerine geçişi.
1998 * Büyükada’da
120 yıllık kârgir ve harap Fabiato Köşkü’nün kökten onarımı, ihyaı, bahçesinin
yeni baştan düzenlenmesi. “Kültür Evi” adıyla kitaplık, konser salonu ve Câfe
olarak açılması.
SAFRANBOLU
Çelik Gülersoy’un Safranbolu’ya katkıları. 12.6.2024. https://bulentagaoglu.blogspot.com/2024/06/celik-gulersoyun-safranboluya-katklar.html
Safranbolu’yu Koruma İçin Çelik Gülersoy’un Suha Arın’a
Desteği. 10.6.2024. https://bulentagaoglu.blogspot.com/2024/06/safranboluyu-koruma-icin-celik.html
1974 * Safranbolu’nun
en büyük konağının satın alınıp, projelere başlanması.
1976 * Suha
Arın: Safranbolu’da Zaman. (Belgesel). https://www.youtube.com/watch?v=5fz6-Cp_n8k&list=PLybV87aL_QC7wrxbJlsmGQgQhuVje9qO5&index=17&pp=iAQB
1990 * Safranbolu
Konağı’nın otel olarak açılışı. “Anadolu stilinde ilk otel”in kamuoyuna
sunuluşu.
1992 * Safranbolu’da
bir ana caddeye ç. G. adının verilmesi.
1997 * “Safranbolu”
albüm - kitabı
SANAT
1968 * Tarih
ve sanat konulu yıllık konferanslar dizisinin başlatılması.
1975 * TV
ve Sinema için renkli dokümanter filmler dizilerinin yapımına başlanması ve
bunların ödüller alması. (Yapımcı: Suha Arın).
1986 * Sultanahmet
Konağı yanındaki yıkık tarihî medresenin (Cedid Mehmet Efendi) onarımının
bitirilmesi ve İstanbul Sanatları Çarşısı fonksiyonu verilerek, açılışı. (Bu
alanda, ilk).
1997 * “Büyükada/Yesterday”
etüdü ve sanat fotolarının yayımı.
TABİATI KORUMA
1959 * “Tabiatı
Koruma” broşürünün yayımı. Bu konuda, yabancı kaynaklara dayalı ilk etüt.
1972 * ”Korunması
Gereken Boğaziçi” sergisinin açılması ve kataloğunun yayımı.
1977 * Yıldız
Parkı düzenlemelerinin başlangıcı.
1978 * “Boğaziçi,
Sorunlar ve Çözümler” in yayımı (2. baskı: 1982)
1979 * “Yıldız
Parkı ve Malta Köşkü” etüdünün yayımı.
1979 * İstanbul’da,
uluslararası ün yapan onarımlara geçiş: Yıldız Parkında Malta Köşkünün, Emirgân
Parkında Sarı Köşkün 4 ayda restore edilip tarihî eşya ile döşenerek, çay
salonları ve bahçeleri halinde halka açılmaları. Yıldızda Çadır Köşkü’nün önce
bahçesinin donatılıp halka açılması.
1980 * “Lâle
ve İstanbul” etüdü yayımı.
1980 * Büyük
Çamlıca’nın imarı. En anarşik bir dönemde, bir barış, başarı ve sevgi ışığı.
1984 * “İstanbul’un
Anıtsal Ağaçları” kitabının yayımı.
1985 * “Küçüksu”
albümü yayımı.
1985 * Kariye
Müzesi karşısına Belediye arsasına, tarihi tipte pavyon yapımı. Meydanın
trafiğe kapatılması. Çevre evlerin onarımı, ağaçlama ve çiçekleme
çalışmalarının tamamlanması. Türkiye’de ilk örnek.
1987 * “Göksuya
Ağıt” ın yayımı.
1988 * İstanbul
köylerinden Zekeriya Köyü için kurduğu Vakıfla, birçok evin ve bahçenin
ıslahına girişilmesi.
1990 * Fenerbahçesi’nin
imarı.
1991 * Feneryolu
Ahmet Muhtar Paşa Köşkünden kalan Mehtabive’nin park olarak ihyaı ve cafe
olarak açılması.
1992 * Büvükdere
Parkının düzenlenmesi ve ç.G. adının verilmesi (1997’de iptal).
1994 * Kuruma
(Danıştay’ca içtihat değiştirilerek) büyük bir vergi yükümlülüğünün çıkarılması
üzerine, 29 yıllık Kurum Merkezi olan Şişli binamızın satılması, Hazineden
satın alınan Maslak arazisinin ihya edilerek, Kurum servislerinin
yerleştirilmesi, 10 dönümlük ağaçlama.
1994 * Boğaziçi
parklarının ilk onarımlarını ve içindeki köşklerin sürekli bakımlarını
kapsayan, İstanbul Belediyesi ile imzalanmış mukavelelerin çok kısa tutulmuş
sürelerinin sona ermesi. Prof. Sözen zamanında biten ve yenilenmeyip birer
yıllık otomatik uzatmalara bırakılan sözleşmenin, FP’1i Tayyip Erdoğan
döneminde kısa bir ihtarname ile kesin sona erdirilmesi. Üretilmiş bütün
eserlerin 1995’in ilk dört ayında, birer-birer terk ve tahliyesi. Yani, bir
masal filminin geriye sarması.
1998 * Büyük
Çamlıca Tepesi çalışmasının yayımı.
1998 * Fenerbahçesi
isimli etüdün yayımlanması.
TANITIM. (Bkz.: YAYINCILIK)
TARİH
1968 * Tarih
ve sanat konulu yıllık konferanslar dizisinin başlatılması.
TARİHÎ ESERLERİN RESTORASYONU VE KORUNMASI. (Bkz.: MİRAS KORUMA
)
TRAFİK ULAŞTIRMA
1961 * Yurt
dışı gezilerinin ilki. ilk uluslararası konferansa gidiş. (Trafik Hukuku,
Perugia)
1967 * İstanbul
yollarına, Türkiye’de ilk kez, trafik yön levhalarının konulması. (Hollanda
örneklerine göre).
1967 * Türkiye’de
ilk kez, yabancı dil ve tamir bilen şoförleri ile, “yol yardım araçlarının”
servise konulması.
1970 * “Trafik
Sorunumuz Üstüne Düşünceler” yayımı.
1983 * “Kayıklar”
etüdünün yayımı.
1987 * Kapıkule
Gümrüğü arkasında 70 dönümlük bir alana, “Teknik ve Turistik Hizmet Merkezi”nin
kuruluşu, genişletilmesine geçilmesi. Bu tip tesislerin Ankara yoluna
uzatılması projesine başlangıç.
1989 * “Tramvay
İstanbulda” etüdü yayımı.
1991 * “The
Caique” yayımı.
TURİNG
1965 * Ulusal
ve eski bir kuruluş olan Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu’nun reorganize
edilmesi. Müdürlüğe tayin. Tüzüğünün değiştirilmesi. Personel kadrolarının
ıslahı. Yeni Merkez binasının satın alınması (Şişli Meydanı, 364)
1971 * Kuruma,
büyük boyutta bir gelir ve Türkiye’ye de önemli çapta bir döviz kaynağının
kazandırılması: Değiştirilen ve kolaylaştırılan triptik rejimi. Bunun için
Maliye ve Gümrük Bakanlıkları ile mukavele imzası.
1974 * Kurum’da
yönetimin Mahkeme Heyetine geçmesi.
1974 * Yeni
ve yüksek gelirin yol açtığı bir kriz: Dr. Eczacıbaşı ve ekibi ile 3 yıl süren
ihtilaflar, ihbarlar, davaların başlaması.
1975 * Adlî
heyet’çe Gülersoy’un statüsünün devamı kararı. Mecburen 3 yıllık bir oyalanma
dönemi :
1977 * Kurumda
tekrar seçimler. Gülersoy listesinin bu kez kesin zaferi. Adlî dönemin sonu.
1981 * Kapıkule
Gümrüğünün devletçe açılışı ve Kurumun tören dışı bırakılması.
1990 * A.
Kahveci’nin, triptik rejimini ansızın değiştirerek ana geliri kesmesi. Türkiye
açısından, kaçak Mercedes’ler girişinin
başlaması. Kurum açısından kıdem tazminatlarının ödenebilmesi ve başlanmış olan
Fenerbahçesi’nin hakediş ödemeleri için, Koru Oteli’nin satışı.
1994 * Kuruma
(Danıştay’ca içtihat değiştirilerek) büyük bir vergi yükümlülüğünün çıkarılması
üzerine, 29 yıllık Kurum Merkezi olan Şişli binamızın satılması, Hazineden
satın alınan Maslak arazisinin ihya edilerek, Kurum servislerinin
yerleştirilmesi, 10 dönümlük ağaçlama.
1994 * Boğaziçi
parklarının ilk onarımlarını ve içindeki köşklerin sürekli bakımlarını
kapsayan, İstanbul Belediyesi ile imzalanmış mukavelelerin çok kısa tutulmuş
sürelerinin sona ermesi. Prof. Sözen zamanında biten ve yenilenmeyip birer
yıllık otomatik uzatmalara bırakılan sözleşmenin, FP’1i Tayyip Erdoğan
döneminde kısa bir ihtarname ile kesin sona erdirilmesi. Üretilmiş bütün
eserlerin 1995’in ilk dört ayında, birer-birer terk ve tahliyesi. Yani, bir
masal filminin geriye sarması.
TURİZM
1961 * Yabancı
dillerde kaynaklara dayanan, Türkiye’nin ilk bilimsel turizm etüdünün
yayımlanması: Sosyal Turizm.
1962 * Aynı
niteliklerde 2. etüd: Seyahat Acenteliği
1964 * Aynı
niteliklerde 3. etüd: Türkiye’nin Turizm Propagandası.
1966 * Türkiye’de
ilk kez, müzelerin ve ören yerlerinin “yabancı dillerde- ve renkli baskılı”
rehber-kitaplarının Kurumca yayımına başlanması. Bunlarla, bir “Türkiye
Kitaplığı” dizisi meydana getirilmiştir.
1966 * Dört
dilde İstanbul Rehberlerinin ilk yayımına başlanması. İstanbul’un bir Türk
tarafından yazılmış ve şehri Türk gözü ile veren, 4 aynı dilde rehberlerinin ı
5 yıl devamlı satışta tutulması hizmetinin, başlangıcı.
1967 * Müzelere
ve arkeolojik kazılara her yıl yardımların başlatılması.
1968 * Müze
etiketlerinin ilk kez yabancı dillerde bastırılarak konulmaları.
1968 * Türkiye’de
ilk kez şehir girişine (Karayolu) bir Enformasyon bürosunun yaptırılması ve 4
dilde hizmete sokulması.
1970 * “Türk
Toplumu ve Turizm” etüdünün türkçe ve ingilizce baskılarının yayımı.
1971 * Kuruma,
büyük boyutta bir gelir ve Türkiye’ye de önemli çapta bir döviz kaynağının
kazandırılması: Değiştirilen ve kolaylaştırılan triptik rejimi. Bunun için
Maliye ve Gümrük Bakanlıkları ile mukavele imzası.
1974 * Ankara-İstanbul
karayolu üzerinde Bolu’da Koru Otelinin (ilk küçük şekli ile) satın alınıp,
1977’de genişletilmesi. (Yangın sonucu).
1974 * İlk
Kariye etüdünün 3 dilde yayımı.
1974 * İstanbul’da
Kariye Müzesi ilk yardımların ve çevresini düzenlemenin başlangıcı.
1974 * Safranbolu’nun
en büyük konağının satın alınıp, projelere başlanması.
1976 * Sınır
kapılarına çeşitli yardımlar.
1977 * Kapıkule
Gümrüğünün yeni baştan İnşasına geçilmesi. Bu eski ilkel yerleşim yerine, 5
yılda, Avrupa’nın en donanımlı sınır kapısının doğuşu.
1977 * Yeniden
yapılan büyük Koru Oteli’nin açılışı,
1978 * Sultanahmette
Reji Nazım Konağının alınışı ve dışı aynen muhafaza edilerek, içi 19. yüzyıl
üslubunda bir konak döşemesiyle, otel haline getirilmesi projesine başlangıç.
1981 * Kapıkule
Gümrüğünün devletçe açılışı ve Kurumun tören dışı bırakılması.
1982 * Gülhane
Parkında “Tanzimat Müzesi”nin yapımı ve donatımı.
1984 * Sultanahmet
Konağı inşaatının bitimi ve açılışı (Yeşil Ev). Hippy turistlere hizmet veren
bu semtin, uluslararası kaliteye yükseltilmesi sürecine geçiş. Hıdiv Kasrının
onarımı, döşenmesi ve çevresiyle halka açılması.
1985 * “Hotel
d’ Angleterre” etüdü yayımı.
1985 * Kariye
Müzesi karşısına Belediye arsasına, tarihi tipte pavyon yapımı. Meydanın
trafiğe kapatılması. Çevre evlerin onarımı, ağaçlama ve çiçekleme
çalışmalarının tamamlanması. Türkiye’de ilk örnek.
1986 * “Soğukçeşme
Sokağı” nın ilk yayımı.
1986 * Roma
Sarnıcı’nın onarımı ve tipik bir restoran olarak açılışı.
1986 * Soğukçeşme
Sokağının bitirilmesi ve İstanbul Valisi tarafından açılışı.
1987 * Kapıkule
Gümrüğü arkasında 70 dönümlük bir alana, “Teknik ve Turistik Hizmet Merkezi”nin
kuruluşu, genişletilmesine geçilmesi. Bu tip tesislerin Ankara yoluna
uzatılması projesine başlangıç.
1990 * “Dolmabahçe
Palace and its Environs” etüdü yayımı.
1990 * Safranbolu
Konağı’nın otel olarak açılışı. “Anadolu stilinde ilk otel”in kamuoyuna
sunuluşu.
1990 * A.
Kahveci’nin, triptik rejimini ansızın değiştirerek ana geliri kesmesi. Türkiye
açısından, kaçak Mercedes’ler girişinin
başlaması. Kurum açısından kıdem tazminatlarının ödenebilmesi ve başlanmış olan
Fenerbahçesi’nin hakediş ödemeleri için, Koru Oteli’nin satışı.
1992 * Yıl
sonunda Fransa Cumhurbaşkanının Yeşil Ev’de kalışı ve tebrikleri (ilginç ve
örnek olay).
1993 * Soğukçeşme
Sokağ'nın son eseri “Konuk Evi” nin yapımı ve donatılması (Açılış 1994 bahan).
1996 * Büyükada’nın
İstanbul turizmine dahil edilmesi için proje başlatılması, öneriler yayım ve bu
amaçla Çankaya Caddesi, 55 sayılı binanın satın alınması ve onarımı.
Büyükada’ya yardımlar : (Polis Merkezi’ne, Tapuya, yol büfelerine. 60 adet
sepet arabaların, örnek onarımı. - Sonraki yıllardaki onarımlarla sayı 110’a ulaşmıştır).
1999 * Beyoğlu’nun
-Yitip Gitmiş- Üç Oteli çalışmasının yayımı.
1999 * Yeşil
Ev A Home ve Yeşil Ev Bir Yuva adlı çalışmaların yayımlanması.
2001 * Soğukçeşme
Sokağı çalışmasının yayımı.
2002 * Soğukçeşme
Street çalışmasının yayımı.
ULUSLARARASI TANITIM VE İLİŞKİLER
VAKIF FAALİYETLERİ
Çelik
Gülersoy Vakfı, 1981 yılında Çelik Gülersoy tarafından kurulmuş ve İstanbul'un
tarihî, kültürel ve doğal mirasını koruma, belgeleme ve tanıtma amacıyla
faaliyet gösteren bir vakıftır. Vakfın en önemli projelerinden biri,
Ayasofya'nın arkasındaki Soğukçeşme Sokağı'nda bulunan İstanbul Kitaplığı'dır.
https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87elik_G%C3%BClersoy_Vakf%C4%B1
https://istanbulkitapligi.org.tr/hakkimizda-2/
YAYINCILIK
Türkiye
Turing ve Otomobil Kurumu Yayınları
Kitaplar:
https://kasif.mkutup.gov.tr/ (Detaylı Arama formu, Yayın Evi unsuruna Turing +
Format (Burada Kitap seçilecek) (arı bir aramada Yayın Evi unsuruna TTOK)
Belgeseller:
Türkiye
Turing ve Otomobil Kurumunun Yaptırdığı Belgeseller
Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu 1975'den
1982'ye kadar iki seri dizi halinde belgesel filmlerin üretimini sağlamıştır.
Monografik dizi:
·
Piri
Reis Haritası - Ali Ulvi
·
İstanbul'un
Çağırdığı Su - Suha Arın
·
Safranbolu'da
Zaman - Suha Arın
·
Dolmabahçe
Sarayı ve Atatürk - Suha Arın
·
Kapalıçarşıda
Kırk Bin Adım - Suha Arın
"Anadolu uygarlıklarından izler"
dizisi
·
Hatti'lerden Hititlere - Suha Arın
·
Midas'ın Dünyası - Suha Arın
·
Likya'nın Sönmeyen Ateşi - Suha Arın (2 bölüm)
·
Urartu'nun İki Mevsimi - Suha Arın
Kaynak – TURİNG”. https://kameraarkasi.org/belgesel/kuruluslar/turing.html
Videolar: https://www.youtube.com/playlist?list=PLybV87aL_QC7wrxbJlsmGQgQhuVje9qO5
Çelik
Gülersoy Vakfı Yayınları
https://istanbulkitapligi.org.tr/yayinlar/
İstanbul
Kitaplığı Yayınları
https://kasif.mkutup.gov.tr/ (Detaylı Arama formu, Yayın Evi unsuruna “İstanbul
Kitaplığı” + Format (Burada Kitap
seçilecek)
……………………
(“Yayınlattıkları: TTOK ve kendi Vakfı eli ile yayınlattığı eserler: 110
adet)”. İçinde: Çelik Gülersoy Albümü 1930-2001. İstanbul: Çelik Gülersoy
Vakfı, 107.s.
YEŞİL ALANLARIN KORUNMASI VE BAHÇE DÜZENLEMELERİ. (Bkz.:
İSTANBUL)
YÖNETİM (Ayrıca bkz.: TURİNG)
TTOK
Genel Müdürü (1965-2002)
TTOK
Yönetim Kurulu Başkanı (2002-2003)
………………………..
EK 1: BU DOKÜMANA BAŞKA
HANGİ BAŞLIKLAR EKLENEBİLİR:
CEVAP:
CHAT GPT
Dosyanızdaki mevcut başlıklar, Çelik
Gülersoy’un çalışmaları çerçevesinde tematik olarak oldukça geniş bir yelpazeyi
kapsıyor. Ancak bazı önemli konu alanları ya eksik ya da dolaylı başlıklar
altında geçiyor. Bu nedenle aşağıda, mevcut yapıya ve içerik mantığınıza uygun
biçimde eklenebilecek tamamlayıcı veya eksik başlık önerilerini
sunuyorum:
EKLENEBİLECEK BAŞLIKLAR
- FOTOĞRAFÇILIK
(Özellikle belgesele ve tanıtıma katkısı açısından arşiv çalışmalarıyla doğrudan bağlantılıdır.) - GÖNÜLLÜLÜK VE SİVİL TOPLUM
ÇALIŞMALARI
(Turing’in bünyesinde yapılan gönüllülük faaliyetleri bu başlıkla daha görünür hale gelir.) - GEZİ YAZILARI VE REHBERLİK
(Çelik Gülersoy’un rehber kitapçıkları ve gezi kültürü çalışmaları bu çerçevede değerlendirilebilir.) - ŞEHİRCİLİK VE KENT PLANLAMASI
(Mimari ve şehir estetiği başlığı var ama daha teknik ve planlama yönüyle bu ayrı başlık uygun olabilir.) - TARİHİ MEKÂNLARIN
İŞLEVSELLEŞTİRİLMESİ
(Restorasyon sonrası bu yapılar nasıl kullanıldı? Örneğin: otel, müze, vakıf binası, kültürel alan gibi.) - KÜLTÜREL MİRASI BELGELEME
METODOLOJİSİ
(Çelik Gülersoy’un uyguladığı yöntemler özelinde; arşivleme, fotoğraflama, yazılı anlatım gibi.) - KİMLİK VE AİDİYET DUYGUSU
(Çalışmalarının İstanbul’un ve Türkiye’nin kültürel kimliği üzerindeki etkisi.) - EĞİTİM FAALİYETLERİ VE
SEMİNERLER
(Gülersoy’un veya Turing’in düzenlediği seminer, konferans, halka açık anlatımlar.) - BASIN VE MEDYA İLİŞKİLERİ
(Yaygın tanıtım ve kamuoyu oluşturmada kullanılan araçlar – gazete yazıları, röportajlar.) - KADINLARIN KÜLTÜREL MİRAS
ÇALIŞMALARINDAKİ ROLÜ
(Kadın emeği, katkısı, Gülersoy’un ekiplerinde yer alan kadın uzmanların çalışmaları gibi konular.) - SÖYLEŞİLER VE MÜLAKATLAR
(Kendi anlatımıyla verdiği röportajlar ve konuşmalar özel bir başlık altında toplanabilir.) - YEREL YÖNETİMLERLE İŞ BİRLİĞİ
(Belediyeler ve valiliklerle yapılan işbirlikleri, projelere etkileri.) - MEZARLIK VE TÜRBELERİN
KORUNMASI
(Özellikle İstanbul’daki mezarlık kültürü ve tarihi şahsiyetlerin türbelerine yönelik çalışmalar.) - ULUSAL KÜLTÜREL POLİTİKALARA
ETKİ
(Gülersoy’un çalışmalarıyla kültürel miras politikaları arasında doğrudan ya da dolaylı bağlantılar.) - İSTANBUL MONOGRAFLARI VE
SEMBOLİK MEKÂNLAR
(Galata Kulesi, Yıldız Parkı, Soğukçeşme Sokağı gibi özel konuların alt başlığı olabilir.)
İsterseniz, önerilen bu başlıkların
hangilerinin var olan başlıklarla birleşmesi ya da alt başlık olarak eklenmesi
gerektiğini de ayrı bir listede detaylandırabilirim.
Bu listeyi hangi amaçla genişletmek
istiyorsunuz? Bibliyografik bir sınıflandırma mı yapıyorsunuz yoksa içerik
temelli bir tasnif mi?
……………….
YUKARIDAKİ CEVAP
İÇİN YORUMUMUZ:
“İçindekiler”
kısmında yer alan konu başlıklarımız Çelik Bey’in ana faaliyetleri itibariyledir.
Chat Gpt cevabında yer alanların önemli bir kısmı, doküman sonunda düzenlenebilecek
anahtar kelimeler indeksinde yer alabilir. Chat Gpt cevabında yer alanların
konu başlıklarına eklenmesi konusu da dikkatle değerlendirilmelidir.
EK 2: ÇELİK GÜLERSOY'UN
1957-2003 arasında yaptıkları hangi ana konu başlıkları ile anlatılabilir
CEVAP: CHAT GPT
Çelik Gülersoy’un 1957-2003 yılları
arasındaki faaliyetleri, çok yönlü bir kültür, sanat, şehircilik ve koruma
pratiği içinde değerlendirilebilir. Bu 46 yıllık dönemde yaptığı işler, 7–10
ana başlık altında sistematik biçimde özetlenebilir. Aşağıda, hem genel
kapsamı yansıtan hem de detaylandırmaya uygun ana konu başlıklarını
öneriyorum:
📌 1. Kültürel
Mirasın Korunması
- Tarihi eserlerin restorasyonu
(yapılar, sokaklar, çeşmeler, köşkler)
- Anıtsal yapıların işlevsel hale
getirilmesi (otel, müze, merkez vb.)
- Tabiat varlıklarının korunması
- İstanbul’un tarihi dokusunun
yaşatılması
📌 2. Yayıncılık ve
Belgeleme
- Monografi, rehber kitap, gezi
yazısı üretimi
- Harita, plan, çizim, fotoğraf
ile belgeleme
- Turing yayınları aracılığıyla
kültür aktarımı
📌 3. Restorasyon ve
Uygulamalı Koruma Projeleri
- Soğukçeşme Sokağı, Malta Köşkü,
Yeşil Ev, Yıldız Parkı restorasyonları
- Sivil mimarlık örneklerinin
yaşatılması
- İşlev kazandırılarak
sürdürülebilirliğin sağlanması
📌 4. Kent Estetiği
ve Şehir Kültürü
- Şehir peyzajı, mimari bütünlük
ve görsel düzen önerileri
- Bahçe düzenlemeleri, park ve
kamusal alan tasarımı
- İstanbul'un siluetine ve ruhuna
duyarlı müdahaleler
📌 5. Turizm ve
Tanıtım Faaliyetleri
- Yerli ve yabancı turiste
yönelik gezi rehberleri
- Tanıtım kitapları, broşürler,
çok dilli yayınlar
- İstanbul’un marka değerini
artırıcı faaliyetler
📌 6. Arşivcilik ve
Belgelerle Hafıza Oluşturma
- Fotoğraf, belge, harita ve
yazılı kaynak arşivleri
- Osmanlı ve Cumhuriyet dönemine
ait kültür belgelerinin korunması
- Turing içinde kurumsal
hafızanın oluşturulması
📌 7. Sanat, Edebiyat
ve Yazar Kimliği
- Deneme, gezi yazısı, anı ve
otobiyografi türünde eserler
- İstanbul’u edebi bir üslupla
anlatan yayınlar
- Fotoğraf sanatıyla belge ve
estetiği birleştiren yaklaşım
📌 8. Vakıf
Faaliyetleri ve Kurumsal Yönetim
- Türkiye Turing ve Otomobil
Kurumu’nun kültürel bir vakıf gibi işlev görmesi
- Gülersoy Vakfı’nın kurulması ve
yönlendirilmesi
- Sivil toplumda öncü rol
📌 9. Hukuk ve
Kültürel Haklar Savunuculuğu
- Kültürel miras alanlarının
kamuya açık kalması için hukuki mücadeleler
- İstanbul’un kültürel
değerlerini savunma girişimleri
📌 10. Ulusal ve
Uluslararası İlişkiler
- UNESCO ve ICOMOS ile temaslar
- İstanbul’un dünya çapında
tanıtılması
- Uluslararası yayıncılık ve
kültür diplomasisi
İsterseniz bu başlıkları bir şemada
gösterebilir veya her başlığın altına örneklerle kronolojik bir liste
oluşturabilirim. Bu ana başlıkları nerede kullanmayı planlıyorsunuz (kitap,
sergi, web, sunum vs.)?
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder