1071 Öncesi binlerce yıllık Asya ve Anadolu Türk tarihini önemsememe ve odaklanmama eksikliği

 

1071 Öncesi binlerce yıllık Asya ve Anadolu Türk tarihini 

önemsememe ve odaklanmama eksikliği

(1071 sonrası toplam 953 yıldır… 1071 öncesi ise… )

 

1071'den önceki tarihimiz iki açıdan önemli ölçüde göz ardı ediliyor. Uzak Asya'dan 1071'e kadar olan tarihimiz, ki aslında binlerce yıllık bir tarihtir. Bu dönem ilgili anlatımlarda hızla pas geçiliyor. Pas geçilen binlerce yıllık bir tarihimizdir. İkincisi 1071'den önce Anadolu'da Türklerin tarihi de gereken şekilde gündeme getirilmiyor. Bu çerçevede konuya ilişkin gözlemler ortaya konulabilir.

22.10.2024

1

Gemini

1071 Öncesi Türk Tarihinin Göz Ardı Edilmesi Üzerine Bir Değerlendirme

Haklı olarak belirttiğiniz gibi, Türk tarihinin 1071 öncesi kısmı, özellikle de Uzak Asya kökenlerimiz ve Anadolu'daki varlığımız, gereken ilgiyi görmüyor. Bu durumun birkaç nedeni olabilir:

• Odaklanmanın Değişmesi: Osmanlı İmparatorluğu'nun yükselişiyle birlikte, Türk tarihi daha çok bu dönem üzerine yoğunlaşmaya başladı. 1071 Malazgirt zaferi, Anadolu'nun Türkleşmesi ve İslamlaşması sürecinde önemli bir dönüm noktası olduğu için, bu tarihten sonraki dönem daha detaylı incelendi.
• Kaynak Sıkıntısı: 1071 öncesi döneme ait yazılı kaynaklar, özellikle de Uzak Asya'daki Türk devletlerine ait kaynaklar, sınırlı ve parçalı. Bu durum, tarihçilerin bu dönemi daha kapsamlı bir şekilde incelemesini zorlaştırıyor.
• Eğitim Sistemindeki Eksiklikler: Türk eğitim sisteminde tarih öğretimi, genellikle 1071 sonrası döneme odaklanıyor. Bu durum, öğrencilerin Türk tarihinin tamamını değil, sadece bir kısmını öğrenmelerine neden oluyor.

1071 öncesi Türk tarihinin önemi şu şekilde vurgulanabilir:

• Kimlik Bilinci: Türk milletinin köklerinin çok eski olduğunu ve farklı coğrafyalarda büyük devletler kurduğunu gösterir. Bu durum, Türklerin tarihine ve kültürüne olan aidiyet duygusunu güçlendirir.
• Mevcudiyet Alanı: Türklerin Anadolu'da varlığı, Malazgirt zaferinden çok daha öncelere dayanır. Bu durum, Türklerin Anadolu'daki haklılığını ve meşruiyetini ortaya koyar.
• Kültürel Miras: Uzak Asya'daki Türk devletlerinin kültürel mirası, Türk kültürünün zenginleşmesinde önemli bir rol oynamıştır. Bu mirasın incelenmesi, Türk kültürünün kökenlerini daha iyi anlamamızı sağlar.

Bu konuda neler yapılabilir?

• Eğitim Sisteminin Revize Edilmesi: Tarih müfredatında 1071 öncesi Türk tarihine daha fazla yer verilmelidir. Özellikle ilkokul ve ortaokul seviyesinde, öğrencilere Türk tarihinin genel bir çerçevesi sunulmalıdır.
• Araştırmaların Desteklenmesi: 1071 öncesi Türk tarihi üzerine yapılan bilimsel araştırmalar desteklenmeli ve bu alanda çalışan tarihçilere daha fazla imkan tanınmalıdır.
• Yayıncılığın Çeşitlendirilmesi: 1071 öncesi Türk tarihini konu alan popüler bilim kitapları, belgeseller ve diğer yayınlar hazırlanmalıdır.
• Müzelerin Zenginleştirilmesi: Türk ve Dünya tarih müzelerinde, 1071 öncesi Türk devletlerine ait eserlere daha geniş yer verilmelidir.

Sonuç olarak, 1071 öncesi Türk tarihinin göz ardı edilmesi, Türk milletinin tarihine ve kültürüne yapılan büyük bir haksızlıktır. Bu durumu düzeltmek için hem eğitim sisteminde hem de bilimsel araştırmalarda köklü değişiklikler yapılması gerekmektedir.

Bu konuda sizin düşünceleriniz nelerdir? Başka hangi yönlerden ele alınabilir bu konu?

Not: Bu konu hakkında daha detaylı bilgi almak için aşağıdaki kaynakları inceleyebilirsiniz:

• TASAM: Orta Çağ'da Doğu Akdeniz'de Türkler - https://tasam.org/tr-TR/Icerik/69014/orta_cagda_dogu_akdenizde_turkler
• Yetkin Report: Türkler ve Doğu Akdeniz: Tarihsel jeopolitik dengeler - https://yetkinreport.com/2020/09/14/turkler-ve-dogu-akdeniz-tarihsel-jeopolitik-dengeler/

Ek olarak, bu konuda uzman tarihçilerin görüşlerini almak da faydalı olacaktır.

Umarım bu değerlendirme, konuya dair daha geniş bir bakış açısı sunmanıza yardımcı olur.

2

Chat Gpt

1071 öncesi Türk tarihi, genellikle iki önemli açıdan göz ardı ediliyor:

1. Orta Asya’dan 1071’e Kadar Olan Türk Tarihi

Bu dönem, Türklerin ana yurdu olan Orta Asya’dan başlayarak, İslamiyet'in kabulü ve Malazgirt Savaşı'na kadar olan süreçte önemli medeniyetler kurdukları bir zamandır. Ancak bu dönem, genel tarih anlatımlarında gerektiği kadar detaylandırılmıyor. Türkler bu süreçte Hunlar, Göktürkler, Uygurlar, Hazarlar gibi büyük devletler kurmuş ve geniş coğrafyalarda hüküm sürmüşlerdir. Bu medeniyetler, askeri, siyasi ve kültürel açıdan etkileyici başarılar göstermiş, ticaret yolları, sanat ve bilim alanlarında önemli katkılar sağlamışlardır. Ancak bu binlerce yıllık tarih, özellikle 1071 Malazgirt Savaşı ile başlayan Anadolu’daki Türk varlığı kadar vurgulanmıyor. Oysa Türkler, bu dönemde de dünya tarihinin şekillenmesinde önemli bir role sahip olmuşlardır.

Bu dönemin yeterince incelenmemesinin sebeplerinden biri, Avrupa merkezli tarih yazımının etkisidir. Bu bakış açısı, Türklerin Anadolu'ya girişini tarihlerken, öncesindeki binlerce yıllık zengin kültürel ve siyasi birikimi göz ardı etmektedir. Ayrıca, İslamiyet öncesi Türk tarihinin kaynaklarının azlığı ve bazı bölgelerde arkeolojik çalışmaların sınırlı kalması da bu dönemin yeterince ele alınmamasına katkıda bulunmaktadır.

2. 1071 Öncesi Anadolu’da Türk Varlığı

Türklerin 1071'den önce Anadolu ile olan ilişkileri, zaman zaman ihmal edilen bir başka önemli konudur. 1071 Malazgirt Savaşı, Türklerin Anadolu'ya gelişinin önemli bir noktası olarak kabul edilse de, aslında bu geliş çok daha öncesine dayanır. Özellikle 6. yüzyılda, Türklerin Bizans İmparatorluğu ile askeri ve ticari ilişkiler kurduğu ve zaman zaman Bizans ordusunda paralı asker olarak yer aldığı bilinmektedir. Bazı kaynaklar, Türklerin Anadolu'ya çok daha önceki dönemlerde küçük göçler ve ticaret yoluyla geldiğini ortaya koymaktadır.

Ancak bu ilişkiler genellikle ders kitaplarında ya da popüler tarih anlatılarında yeterince detaylandırılmamaktadır. 1071 öncesi Anadolu'da Türklerin varlığı ve bu topraklardaki etkileri daha çok üstünkörü geçilir ve 1071 sonrasında başlayan Selçuklu fetihleri odak noktası haline gelir. Oysa, bu dönemdeki Türk-Bizans ilişkileri ve Türklerin Anadolu’ya göç süreçleri, bölgenin demografik ve kültürel yapısını şekillendirmiştir.

Sonuç:

1071 öncesi Türk tarihi, hem Orta Asya kökenli devletler döneminin ihmal edilmesi hem de Türklerin Anadolu ile olan daha erken dönem ilişkilerinin yeterince gündeme getirilmemesi nedeniyle, daha fazla araştırılmayı ve tartışılmayı hak eden bir konudur. Bu dönemin hem akademik çalışmalar hem de genel tarih anlatımlarında daha fazla yer bulması, Türk tarihinin daha geniş ve kapsamlı bir şekilde anlaşılmasına katkı sağlayacaktır. Bu bağlamda, bilimsel araştırmaların yoğunlaştırılması ve kaynakların daha dikkatli incelenmesi, bu tarihin eksik kalan yönlerinin gün yüzüne çıkarılmasını sağlayacaktır.

3

böyle bir gözlem günümüze kadar ortaya konulmuş mudur "1071'den önceki tarihimiz iki açıdan önemli ölçüde göz ardı ediliyor. Uzak Asya'dan 1071'e kadar olan tarihimiz ki aslında binlerce yıllık bir tarihtir. Bu dönem ilgili anlatımlarda hızla pas geçiliyor. Pas geçilen binlerce yıllık bir tarihimizdir. İkincisi 1071'den önce Anadolu'da Türklerin tarihi de gereken şekilde gündeme getirilmiyor. "

ChatGPT

Bu gözlem, tarih yazımı ve özellikle Türkiye’deki resmi tarih anlatıları bağlamında sıkça dile getirilen bir eleştiridir. 1071 Malazgirt Savaşı, resmi tarih anlatısında Anadolu'nun Türkleşmeye başladığı önemli bir dönüm noktası olarak kabul edilir ve bu nedenle sık sık öne çıkarılır. Ancak, tarih öncesi ve Orta Asya'daki Türk geçmişi ile 1071'den önce Anadolu'da Türklerin varlığı ve etkisi konuları yeterince incelenmemiş ya da gündeme taşınmamış olabilir. Bununla ilgili farklı akademik tartışmalar ve eserler mevcuttur, ancak genel tarih anlatımında bu dönemlerin sıklıkla "pas geçildiği" yönündeki eleştiriler de doğrudur.

Göz ardı edilen iki önemli dönem:

1.    Uzak Asya'dan 1071'e kadar olan Türk tarihi: Bu dönem, Göktürkler, Uygurlar, Hunlar ve diğer Orta Asya Türk devletlerinin tarihini içerir. Bazı tarihçiler ve yazarlar, bu dönemin dünya tarihi içindeki önemine rağmen Türkiye'deki tarih müfredatında ve genel kültürde yeterince işlenmediğini savunur. Bu dönem binlerce yıllık bir süreci kapsar ve Türklerin kültürel, sosyal, siyasal gelişiminin önemli basamaklarını içerir.

2.    1071'den önce Anadolu'daki Türk varlığı: Türklerin Anadolu’ya Malazgirt öncesi akınları ve yerleşim faaliyetleri genellikle az bilinir. Hâlbuki, Bizans İmparatorluğu ile erken dönem Türk boylarının karşılaşmaları, ticari ve kültürel etkileşimleri üzerine tarihsel veriler bulunmaktadır. Bazı araştırmalar, özellikle Bizans kronikleri, bu döneme ait Türk varlığına dair bilgiler sunsa da, Türkiye'deki genel tarih anlatısında bu dönem genellikle "Türklerin Anadolu'ya gelişi" ile sınırlandırılmıştır.

Bu gözlem, 20. yüzyılın başlarından itibaren Türk tarihinin yalnızca Selçuklu ve Osmanlı dönemi üzerine odaklanması eleştirisinin bir parçası olarak değerlendirilir. Bu bağlamda, 1071 öncesi dönemlere yönelik daha fazla araştırma yapılması ve bu konuların gündeme getirilmesi gerektiğini savunan akademisyenler ve tarihçiler bulunmaktadır.

Yani, bu gözlem modern zamanlarda çeşitli tarihçiler ve akademik çevrelerde dile getirilmiştir ve bu bağlamda yapılmış çalışmalara rastlanabilir.

Şunu dedin:

ama biz bir dönemi değil iki dönemi pas geçmeyi gündeme getiriyoruz. bu 2 dönemin de pas geçildiğini anlatan yazılar var mıdır

ChatGPT

Evet, Türk tarih yazımında hem Orta Asya'daki Türk tarihi hem de 1071 öncesi Anadolu'daki Türk varlığı gibi iki önemli dönemin yeterince vurgulanmadığı yönünde eleştiriler yapılmıştır. Ancak, bu iki dönemin bir arada ele alındığı ve her ikisinin de "pas geçildiği" yönündeki değerlendirmeler daha az yaygındır. Bununla birlikte, farklı dönemlerde bu iki konuyu ayrı ayrı ele alan akademik çalışmalar ve eleştiriler mevcuttur.

1. Orta Asya’daki Türk tarihi:
Bu dönemin göz ardı edildiğine dair eleştiriler sıklıkla Türkiye’deki resmi tarih anlatısına yöneltilmiştir. Özellikle Cumhuriyet dönemi tarih yazımında Osmanlı İmparatorluğu ve Selçuklu dönemi ağırlıklı bir tarihsel yaklaşım benimsenmiştir. Ziya Gökalp, Fuad Köprülü ve daha yakın dönemde Halil İnalcık gibi tarihçiler, Orta Asya’daki Türk kültürü, devletleri ve uygarlıkları üzerine çalışmalar yapmış, ancak bu çalışmaların geniş kitlelere ulaşması zaman almıştır. Göktürkler, Uygurlar ve Hunlar gibi önemli Türk devletlerinin tarihsel önemi üzerine daha derinlemesine incelemeler ve anlatılar bulunmakla birlikte, ders kitaplarında ya da popüler tarih yazımında bu dönemlerin yetersiz işlendiği eleştirisi de mevcuttur.

2. 1071 öncesi Anadolu’daki Türk varlığı:
Bu dönemin de gerektiği gibi işlenmediği akademik çevrelerde dile getirilmektedir. Osman Turan gibi tarihçiler, Anadolu'nun fethi öncesinde Türklerin Anadolu'da izleri olduğuna dair tarihsel kayıtları araştırmıştır. Örneğin, Bizans kaynaklarında Türk akınlarından bahsedilir ve bazı kaynaklar, Malazgirt Savaşı’ndan önce Anadolu’da Türk varlığının mevcut olduğunu doğrular. Ancak, genel tarih anlatısında bu dönem çoğunlukla Malazgirt Savaşı ile başlatılır ve öncesine pek yer verilmez.

Her iki dönemin de pas geçildiğini belirten yazılar:

1.    Fuad Köprülü ve Osman Turan gibi Türk tarihçiler, Orta Asya'dan Anadolu'ya kadar olan Türk tarihini geniş bir perspektifte ele almışlardır. Onların eserlerinde Türklerin Orta Asya'daki geçmişi ve Anadolu'daki erken dönemdeki varlığı daha geniş şekilde incelenmiştir. Ancak bu çalışmalar akademik düzeyde kalmış, popüler tarih yazımında geniş yer bulmamıştır. Bu durum, zaman zaman eleştirilen bir konudur.

2.    İlber Ortaylı ve Mehmet Fuat Köprülü gibi tarihçiler, Türk tarih yazımında Orta Asya Türklerinin tarihine yeterince önem verilmediğini sık sık dile getirmiştir. Aynı şekilde, 1071 öncesi Anadolu’da Türk varlığının tarihsel bağlamının da yeterince araştırılmadığına yönelik eleştiriler de bulunmaktadır.

Bu iki dönemin bir arada pas geçildiği eleştirileri üzerine akademik makaleler ve kitaplar:

·         İbrahim Kafesoğlu’nun çalışmaları, Orta Asya’daki Türk tarihi ve kültürü üzerine derin incelemeler sunar. Kafesoğlu’nun görüşleri, Türklerin Orta Asya'daki köklü tarihinin Türkiye'de yeterince gündeme getirilmediği ve bu tarihsel mirasın, Türk kimliğinin önemli bir parçası olduğuna dair eleştiriler içerir.

·         Prof. Dr. Osman Turan’ın "Selçuklular Tarihi ve Türk-İslam Medeniyeti" adlı eseri, 1071 öncesi Anadolu'daki Türk akınlarına ve yerleşimlerine değinir ve bu dönemin neden tarih yazımında geri planda kaldığını tartışır.

·         Ahmet Taşağıl ve Bahaeddin Ögel gibi araştırmacılar da, Türk tarih yazımında Orta Asya kökenli Türk uygarlıklarının, Göktürkler ve Uygurlar gibi devletlerin rolünün daha fazla vurgulanması gerektiğini belirtirler. Ayrıca, 1071 öncesi Anadolu'ya Türklerin gelişine dair çalışmalar da yapmışlardır.

Bu iki dönemin birlikte ele alındığı ve genel olarak göz ardı edildiğini anlatan kapsamlı bir çalışma bulmak zor olabilir, ancak bu iki ayrı dönemi ele alan pek çok eleştirel çalışma mevcuttur ve bu eleştiriler akademik yazında yer bulmuştur. Hem Orta Asya’dan 1071’e kadar olan süreç hem de 1071 öncesi Anadolu’daki Türk varlığı, tarihsel olarak daha fazla dikkate alınması gereken önemli dönemler olarak değerlendirilmektedir.

4

böyle bir gözlem günümüze kadar ortaya konulmuş mudur "1071'den önceki tarihimiz iki açıdan önemli ölçüde göz ardı ediliyor. uzak Asya'dan 1071'e kadar olan tarihimiz ki aslında binlerce yıllık bir tarihtir. Bu dönem ilgili anlatımlarda hızla pas geçiliyor. Pas geçilen binlerce yıllık bir tarihimizdir. ikincisi 1071'den önce Anadolu'da Türklerin tarihi de gereken şekilde gündeme getirilmiyor. "

1071 Öncesi Türk Tarihinin Göz Ardı Edilmesi Üzerine Bir Değerlendirme

Sorunuz, Türk tarih anlatılarında 1071 öncesi dönemin yeterince işlenmediği ve bu durumun iki önemli boyuttaki etkilerine dikkat çekiyor. Bu konuda yapılan gözlemlerinizin oldukça yerinde olduğunu söyleyebiliriz.

Neden 1071 Öncesi Döneme Yeterince Odaklanılmıyor?

Bu durumun birkaç nedeni olabilir:

• Malazgirt Zaferi'nin Gölgesi: 1071 Malazgirt Zaferi, Anadolu'nun Türkleşmesi ve İslamlaşması sürecinde bir dönüm noktası olarak kabul edilir. Bu zaferin önemi nedeniyle, sonraki dönemlere daha fazla ağırlık verilmesi doğal karşılanabilir. Ancak bu, diğer dönemlerin önemini gölgede bırakmamalıdır.
• Kaynak Sıkıntısı: 1071 öncesi döneme ait yazılı kaynaklar, özellikle daha eski dönemler için, daha sınırlı ve parçalı olabilir. Bu da bu dönemi araştırmayı ve anlaşılmasını zorlaştırır.
• Tarih Yazımındaki Değişen Odaklar: Tarih yazımı, zaman içinde farklı ideolojilerin ve bakış açılarının etkisi altında değişir. Belirli dönemlere ve olaylara daha fazla önem verilmesi, dönemin siyasi ve ideolojik koşullarına bağlı olabilir.

1071 Öncesi Dönemin Önemi

1071 öncesi dönem Türk tarihinin temelini oluşturur ve günümüz Türk kimliğinin şekillenmesinde önemli bir rol oynar. Bu dönemde:

• Göktürkler: Orta Asya'da büyük bir devlet kurmuş ve Türk dünyasına siyasi ve kültürel alanda önemli katkılarda bulunmuşlardır.
• Uygurlar: Göktürklerden sonra Orta Asya'da hakimiyet kuran Uygurlar, Türk kültürünün gelişmesinde önemli bir rol oynamış ve Budizm'i kabul ederek Türk dünyasında ilk büyük dinî dönüşümü gerçekleştirmişlerdir.
• Karahanlılar: İslam dinini kabul eden ilk Türk devletlerinden biri olan Karahanlılar, Türk İslam medeniyetinin temellerini atmışlardır.

1071 Öncesi Anadolu'da Türkler

1071 Malazgirt Zaferi ile Anadolu'nun Türkleşmesi sürecinin başladığı düşünülse de, Türklerin Anadolu'ya ilk gelişi çok daha eski dönemlere dayanır. Özellikle Orta Asya'dan gelen göçler sonucu Türk boyları Anadolu'da yerleşmiş ve yerli halkla etkileşim içinde bulunmuşlardır.

Sonuç

1071 öncesi Türk tarihi, binlerce yıllık köklü bir geçmişe sahiptir ve günümüz Türk kimliğinin anlaşılması için büyük önem taşır. Bu dönemin daha kapsamlı ve derinlemesine incelenmesi, Türk tarihine dair daha doğru ve bütüncül bir anlayışın gelişmesine katkı sağlayacaktır.

Bu konuda daha detaylı bilgi almak için aşağıdaki kaynakları inceleyebilirsiniz:

• Akademik Çalışmalar: Türk tarihi üzerine yazılmış akademik makaleler ve kitaplar.
• Tarihi Kaynaklar: Orhun Yazıtları, Kutadgu Bilig gibi tarihi metinler.
• Arkeolojik Kazılar: Orta Asya ve Anadolu'da yapılan arkeolojik kazılar sonucu elde edilen bulgular.

Özellikle belirtmek istediğiniz bir konu varsa, daha detaylı bir şekilde açıklayabilirim.

Örneğin, aşağıdaki sorulara cevap arayabilirsiniz:

• 1071 öncesi Türk tarihindeki en önemli olaylar nelerdir?
• Bu dönemdeki Türk devletlerinin siyasi, sosyal ve kültürel özellikleri nelerdir?
• 1071 öncesi Anadolu'da yaşayan Türk boyları hakkında neler bilinmektedir?
• Bu dönemdeki Türk tarihçileri ve eserleri nelerdir?

Lütfen merak ettiğiniz soruları çekinmeden sorun.

5

Türklerin Anadolu’ya 1071’de Malazgirt Zaferiyle Girdiği İddiası Gerçek Dışı. 2018. https://www.malumatfurus.org/anadoluya-turklerin-1071de-malazgirt-zaferiyle-girdigini-sanan-kosemenler/