GİRİŞİMCİLİK TUTKUSU

(Daha önemli cümleler satırlar tarafımızdan kırmızıya boyanmıştır. B.A.)

Kitap Analizi

GİRİŞİMCİLİK TUTKUSU

Canan Öykü DÖMEZ KARA∗∗∗

Michael E. Gerber’in Sistem Yayınlarından çıkan kitabı

Girişimcilik Tutkusu (Orjinal adı ile “The E-Myth Revisited: Why Most

Small Businesses Don't Work and What to Do About It”) "Küçük bir iş kurup,

kendi kendinin patronu olmak isteyen herkesin” mutlaka okuması gereken bir

kitap olarak karşımıza çıkıyor. Girişimcilik açısından kitabı bu kadar cazip

kılan unsur ise Gerber’in iyi bir girişimcinin izlemesi gereken yolları adım

adım ve örneklerle açıklıyor olması.

Kitabı özetlemek için belki de yazarın şu cümlesini yeterli olacaktır:

“Bu kitap, olağanüstü bir merak, sürekli yenilenen bir araştırma; içimizde ve

dışımızda varolan, hakikat peşinde koşanlarımızı muazzam bir çeşitlilik,

sonsuz sürprizler ve anlatılmaz karmaşalarla şaşırtıp büyüleyen güçler

dünyasıyla aktif bir bağ kurma olarak görenler için bir rehberdir.”

Kitap öncelikle bazı yanılgıları ortaya koyuyor. “Girişimci, yönetici

ve teknisyen kimdir?” sorusuna açıklık getiriliyor. Gerber’e göre; küçük iş

kurmayı seçen insanlar genelde bu işi iyi bilen, daha önce maaş karşılığı

çalışırken şimdi neden olmasın diye kendine sorarak bu işlere girişen

insanlar. Kısacası kendi işini kuranlar genelde teknisyenler. İşin nasılını en

iyi bilen kişiler. Bu insanların hepsi çalışmayı ve üretmeyi seven, bununla

mutlu olan, yetenekli bireyler ve iş kurmalarındaki temel amaç kendilerini

işlerine bir başka ifade ile en iyi bildikleri ve yaptıkları şeye odaklayacak

olmaları.

Kitabın tüm kurgusu Sarah adında bir teknisyenin en iyi bildiği iş

olan pasta yapmaktan yola çıkarak bir pastane açması üzerine inşa ediliyor.

Sarah hep başkalarının yanında maaşla çalışmış ve hayattaki en büyük

sevgisinin pasta yapmak olduğunu düşünen bir kişiyken, sevdiği işi neden

başkasının yanında yaptığını, neden kendi işini kurmadığını sorgulayarak bir

pastane açıyor. Ancak çok geçmeden bir pastane açmanın sadece pasta

yapmaktan ibaret olmadığını anlıyor. Çünkü Sarah mutlu bir şekilde

mutfağında pastalarını yaparken daha önce çalıştığı işyerindeki diğer işleri

yürüten başka kişilerin olduğunu ancak kendi işini kurunca anlıyor.

Gerçeklerle yüzleşerek çıkış yolları arayan Sarah kendine yardımcılar

∗

 Arş. Gör. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Biga İ.İ.B.F. ,Çal. Eko. ve End. İlişk. Bölümü 148

Canan Öykü DÖNMEZ KARA

tutuyor, elemanlar çalıştırmaya başlıyor; ancak kendini hala bir teknisyen

olarak görmesi ve öyle davranması yanında çalışanların da zamanla işten

ayrılmalarına sebep oluyor. İşyerinde yapayalnız kalan Sarah o en sevdiği ve

en iyi bildiği şeyden (pasta yapmak) bile zevk almamaya başlıyor. Birçok

küçük işletmenin başına geldiği gibi kısa sürede işyerini kapatma yolunda

ilerliyor.

Sarah ve benzer durumda olan bir diğer ifade ile teknisyenlikten

gelip bir işyeri sahibi olan kişilerin zamanla yaşadıkları bunalımdan nasıl

kurtulacakları kitabın içeriğini oluşturuyor. Sarah’nın gerçek bir patron

olabilmesi için neler yapacağı ve işini kademe kademe nasıl geliştireceği

anlatılarak iyi bir girişimcide olması gereken özellikler açıklanıyor.

Yazara göre işyeri sahibinin özellikleri yaptığı işe de yansıyacaktır. Eğer

kişinin düşünceleri tutarsızsa işi de düzgün yürümeyecektir, plansız ve

dağınıksa işi de plansız ve dağınık olacaktır, hırslıysa çalışanları da açgözlü

davranacaktır, işiyle ilgili bilgisi eksikse sınırlılıklar işine de yansıyacaktır.

Bu sebeple yazara göre işi geliştirmek için önce kişinin kendini değiştirmesi

gereklidir. Yapılması gereken ilk değişiklik ise, bir işyerinin gerçekten ne

olduğu ve o işyerini çalıştırmak için nelerin yapılması gerektiğinin

belirlenmesidir.

Gerber bir iş kurmak için üç şeyin gerekli olduğu üzerinde duruyor.

Birincisi iyi bir teknisyen olmak; çünkü iyi bir teknisyen olmadan iş ve

üretim gerçekleşmez. İkincisi yönetici olmak; çünkü yönetici elemanları

seçmek, organize etmek, işleri belirli bir zamanda bitirmek gibi görevleri

doğru bir şekilde yerine getirebilir. Üçüncüsü girişimci, çünkü girişimci

hedefleri koymak, işi o hedefe doğru yönlendirmek hususlarını

gerçekleştirecektir.

Kitap işyeri sahibinin içinde girişimci yoksa, teknisyen kişiliği ölene

kadar çalışıp üretmeye devam edeceği ve tükendiği noktada da işin sona

ereceği fikrini savunmaktadır. Görüldüğü gibi yalnızca girişimci ve teknisyen

olmak da yetmiyor. Çünkü birinin işlerin bittiğini görmesi, para giriş

çıkışlarına bakması lazım. Girişimci, yönetici ve teknisyen analizi üç

bölümden oluşan kitabın ilk bölümünü oluşturuyor.

Kitabın ikinci bölümünde yeni işletme anlayışından bahsediliyor.

Yeni işletme anlayışı anlatılmaya çalışılırken Mc Donald’s örneğinden yola

çıkılarak, Mc Donald’s’ı diğer benzer firmalardan ayıran özellikler

vurgulanıyor. Mc Donald’s örneği özellikle işletme modelinin

geliştirilmesinde değer yaratmanın, vasıfsız insanları çalıştırarak eğitmenin,

kaoslardan arınmış düzenli bir işyeri oluşturmanın, istikrarı sağlama ve

ürünlerde standardı yakalama zorluklarının nasıl aşılabileceğinin

anlaşılmasında oldukça yardımcı olmaktadır. Kısacası Mc Donald’s Girişimcilik Tutkusu  örneğinden yola çıkılarak model geliştirmede izlenecek yol ikinci bölümde ortaya konuyor.

Kitabın üçüncü ve son bölümünde ise işyerinin izlediği yöntemler,

oluşturduğu stratejik planlama, işyerinin planlama çerçevesinde parasal

zorlukları aşma yolları (bütçeyi ayarlamak), işletmenin parasal standardın

devamı için tekrar dizayn edilmesi, çalışan kişilerin örgütlenmesi, işletmenin

hedefleri çerçevesinde organize edilmesi, yönetim stratejisinin geliştirilmesi,

pazarlama, organizasyon, sistem stratejilerinin belirlenmesi ve belki de en

önemli faktörler olan işyerinin başlıca amacı ve stratejik hedeflerinin

oluşturulması üzerinde durulmaktadır.

Sonuç olarak, bir iş kurmak yalnızca o işin nasıl yapıldığını bilmekle

bitmez. Aynı zamanda işin idaresi ve yeni fikirlerin oluşturulması

da gerekir.

Herkes bir işyeri açamaz. Açsa da başarılı olamayabilir. Ancak girişimcilik,

yöneticilik ve teknisyenlik özelliklerine sahip olan kişiler işyeri açabilir. Üç

özellikten birine sahip olmayanlar kurdukları işi yalnızca bir süre

yürütebilirler sonunda ise o işyerini kapatmak durumunda kalırlar. İşiyle ilgili

planlamalar yapmayan, düzen kurmayan, istikrarlı olmayan, kendini

geliştirmeyen, bilgisini artırmayan kişiler başarısızlığa mahkumdur.

Başlangıçta kitap her ne kadar anlaşılması zor gibi gözükse de;

Michael E. Gerber’in iyi bir girişimci olma yolunda verdiği tavsiyeler ve

örneklemler kitapta sayfalar ilerledikçe bir bağımlılık hissi uyandırıyor.

Kitabı bitirdiğinizde ise en iyi yaptığınız işi düşünerek: Kendi işimi kurma

girişimi oldukça cazip, neden olmasın?, sorusunu kendinize sormaktan geri

duramıyorsunuz.