ZİHNİYET SORUNUMUZ SONUCU DA
ORTAYA ÇIKAN
“SORGULANMAMIŞ EZBERLER”
HAKKINDA BAZI ÖNERİ VE HAYALLER (1)
Bülent Ağaoğlu
24.01.2016
İçindekiler
GİRİŞ
…“Sık sık sözü edilen ileriye
tohum atma’nın nasıl olacağı, hangi tohumların atılacağı ve bunları kimin atacağı”.
(Tınaz Titiz, 13.01.2018, mail)
Değerli büyüğüm Tınaz Titiz
Bey’den öğrendiğim kavramlar içinde (şimdiki değerlendirmeme göre) en önemlisi;
“Sorgulanmamış Ezberler”.
“Sorgulanmamış ezberler”
konusunda “ileriye tohum atma” çok önemlidir şeklinde bir görüşüm mevcut.
Bu doğrultuda düşünceler
geliştirmeye çalıştım.
"Bu başlangıç olsun"
dedim kendime. Zaman içinde daha fazlasını yazmak isterim
Bu metin Sayın Tınaz Titiz
Bey’in 13.01.2018 tarihli konuyla ilgili
(“Tohum atma”) maili sebebiyle ortaya çıkmıştır. Kendisine bu sebeple minnetimi
sunarım.
KENDİME GÖRE EN
ÖNEMLİ ÖNERİ VE HAYALLER
1.
"Sorgulanmamış
ezberler" toplumsal ve kişisel gelişme ve kalkınma sürecinde sıkıntı
yaratan, zihinleri körelten en önemli
etkenlerden birisi olsa gerek. "Neden en önemli etkenlerden birisi"
olduğunun detaylı olarak makale konusu yapılması.
2.
“Sorgulanmamış
ezberler” konusunda ülkemizde hazırlanmış
tez yok. Tezler hazırlanması.
3.
"Belki
de en önemli sorunumuz zihniyet problemimizdir" iddiasının analiz
edilmesi.
4.
"Sorgulanmamış
ezberleri” sorgusuz, sualsiz benimseme ve bunları neredeyse hayat boyu tekrar
etme davranışı / eğilimi, bağımlılığı nasıl azaltılabilir konusunda düşünce
geliştirilmesi.
5.
Ülkemizde
"sorgulanmamış ezberler"in yaygınlığının çok büyük bir problemimiz olduğunun
anlaşılması.
6.
Ezber
kalıpları, yerleşik kalıplar, ön yargı, kalıp yargılar, sabit fikir... Bunların
kalkınmamız / Gelişmemiz Önündeki Zihinsel Bariyerlerden Olmaları sebebiyle, bu
kavramlar ve yarattıkları zihniyet sorununun örneklerle anlatılması.
7.
Batı'nın
hasmane sebeplerle ülkemizde ikilik çıkarmak amacıyla yaydığı ezberlerin
kitabının hazırlanması.
KENDİME GÖRE ÖNEMLİ
ÖNERİ VE HAYALLER
1.
Görüş
açıklamak için, yazılı kaynaklara bakmama alışkanlığı sorununun nedenlerinin
analiz edilmesi.
2.
Kaynaklara
bakma alışkanlığı nasıl yaygınlaştırılabilir konulu düşünceler geliştirilmesi
3.
"Neden
Sorgulanmamış Ezberlerimiz" var konulu kitaplar, makaleler, tezler
hazırlanması.
4.
Zihnimizde
bariyerler oluşturan etkenlerden dördü: Ezberler (ezber kalıpları) / Önyargılar
/ Kalıpyargılar / Safsatalar) hakkında ilişkin ayrı ayrı çalışmalar yapılması:
Mesela ezberlere sebep olan etkenlerin ne kadarı sosyo-kültürel, ne kadarı
psikolojik, ne kadarı politik.
5.
Zihniyet
sorunumuzun kapsamında yer alanlarda birisi de "Sorgulanmamış
ezberler" yoğunluğu olsa gerek.
6.
"Sorgulanmamış
Ezberleri” benimseme, içselleştirme davranışından uğradığımız zararlar hakkında
kitaplar hazırlanması.
7.
Ezber
kalıpları konulu kitaplar yayınlanması
8.
Ülkemizde
"Ezber Kalıpları" konulu geniş bir külliyat oluşturulması.
9.
Dünya
ezber kalıpları kütüphanesinin ülkemizde kurulması.
10. Sorgulanmamış
Ezber kalıplarının olumsuz sonuçlarını hep yaşıyoruz. Ezber kalıplarının
olumsuz sonuçları konusunda kitap ve makaleler hazırlanması.
11. "Toplumumuzdaki
“sorgulamama” geleneği" (http://www.ezberkaliplarinisorgula.com/ )
hakkında yayınlar hazırlanması.
12. Tınaz
Titiz’in yazılarında “ezberlere” (yaygın ve yerleşik yargılara) ilişkin olarak
yazılanların tespit edilerek derlenmesi ve bunların içinden en önemlilerinin
seçilerek ayrı bir doküman haline getirilmesi.
13. "Esas
Sorunumuz Zihniyet" konulu kitaplar hazırlanması.
TÜM ÖNERİ / HAYALLER
ANALİZ
ÇALIŞMALARI HAKKINDA ÖNERİ/HAYALLER
Görüş açıklamak için, yazılı
kaynaklara bakmama alışkanlığı sorununun nedenlerinin analiz edilmesi.
Psikoloji alanında
sorgulanmamış ezberler konulu doktora tezlerinin hazırlanması.
Kaynaklara bakma alışkanlığı
nasıl yaygınlaştırılabilir konulu düşünceler geliştirilmesi
"Sorgulanmamış
ezberler" toplumsal ve kişisel gelişme ve kalkınma sürecinde sıkıntı
yaratan en önemli etkenlerden birisi . "Neden en önemli etkenlerden
birisi" olduğunun detaylı olarak makale konusu yapılması.
Ezber kalıpları konulu anketler
hazırlanması.
Dünya ülkeleri ezber kalıpları
liginin oluşturulması.
Sorgulanmamış ezberler
konusunda ülkemizde hazırlanmış tez yok.
Tezler hazırlanması.
"Neden Sorgulanmamış
Ezberlerimiz" var konulu kitaplar, makaleler, tezler hazırlanması.
Bu sorunların (Zihnimizde
bariyerler oluşturan etkenlerden dördü: Ezberler (ezber kalıpları) / Önyargılar
/ Kalıpyargılar / Safsatalar) nedenleri nelerdir? Nedenleri hakkında yapılmış
çalışmalar var mı? Sorularının cevaplarının aranması.
Zihnimizde bariyerler oluşturan
etkenlerden dördü: Ezberler (ezber kalıpları) / Önyargılar / Kalıpyargılar /
Safsatalar) hakkında ayrı ayrı çalışmalar yapılması: Mesela ezberlere sebep
olan etkenlerin ne kadarı sosyo-kültürel, ne kadarı psikolojik, ne kadarı
politik.
Konunun Psikoloji alanına giren
yönlerinin analiz edilmesi.
Şu kelimeler arasındaki anlam
ve kapsam ilişkileri nelerdir? Sorusunun cevabının aranması: Ezber kalıpları,
yerleşik kalıplar, ön yargı, kalıp yargılar, sabit fikir … Bunlar bir Excel tablosuna dökülüp, çeşitli
başlıklar altında değerlendirilebilir, tasnif edilebilir.
"Belki de en önemli
sorunumuz zihniyet problemimizdir" iddiasının analiz edilmesi.
Zihniyet sorunumuzun kapsamında
yer alanlarda birisi de "Sorgulanmamış ezberler" yoğunluğu olsa
gerek.
Konuyla ilgili sorular
sorulması.
Yapılacak analizlerle konunun
boyutlandırılması, detaylandırılması.
Naçizane olarak hazırladığım “Ezber
Kalıpları – Ezberler – Ezberlerimiz Kaynakçası’nın ( 26.01.2015) http://www.beyaznokta.org.tr/cms/images/ezber_kaliplari_kaynakcasi.docx )
üniversiteler tarafından kullanılması, değerlendirilmesi.
SÖZLÜK / DİL
KONUSUNDA ÖNERİ / HAYALLER
Sözlüklerde “Ezberler” yer
almış mı, incelenmesi
Sözlük hazırlanması. Her söz
varlığı için tanım verilmesi.
Etimolojik çalışma yapılması.
Zihin ve zihniyet konularında
bir kavram ve terimler listesi ve devamında da sözlük hazırlanması.
“Zihniyetimizde Sorun Yaratan
En Önemli 4 Kavram Sözlüğü” (Ezber kalıpları / Mugalata / Önyargı / Peşin fikir
/ Peşin hüküm / Peşin yargı / Sabit fikir / Safsata / Saplantı / Sterotip
(Stereotype) hazırlanması.
“Ezber kalıpları sözlüğü”
yayınlanması.
Mantık hataları kavram ve
terimlerinin listelenmesi.
Akıl / Düşünme / Mantık / Ön
yargı / Sorgulanmayan kalıplar / Kalıp Yargılar Sözlüğü yapılması.
4 kavrama ilişkin tanımlar sözlüklerde
detaylı olarak yapılmış mı?
Ezberin zihinlerde doğru olarak
anlaşılması için kelime arayışında olunması. Mesela; ezberler= doğru bilinen
yanlışlar dersek "ezberler"in kolay anlaşılır tanımını yapmış olur
muyuz…
“Ezberlerimiz” kavramını mı
kullanmalı sorusunun cevabının aranması.
“Ezberler” kavramını en iyi
hangi kelimeler yansıtıyor? Bunların öncelik sırasına göre yazılması.
Dilbilim alanına giren
(morfolojik vs.) çalışmalar yapılması.
“Atasözleri ve ön yargılar”
konulu yayın var m? konusunun araştırılması, eser yoksa Atasözlerine yansıyan
ön yargıların derlenmesi.
DÜŞÜNCE ÜRETME
Sorundan uğradığımız toplumsal
ve kişisel zararların ne yapılırsa daha iyi anlaşılabileceği konusunda fikir
yarışması açılması.
"Sorgulanmamış ezberlere
inanma" davranışı / eğilimi nasıl azaltılabilir konusunda düşünce
geliştirilmesi.
EĞİTİM KONUSUNDA
ÖNERİ/HAYALLER
4 kavrama (Ezber kalıpları,
yerleşik kalıplar, ön yargı, kalıp yargılar, sabit fikir) ilişkin verilebilecek
eğitimler büyük öneme haiz. Özellikle gençlere…
Bu kavramlarla bulmaca ve/veya
hafıza testleri hazırlanabilir. http://www.bulmacasozlugu.net/Goster/Saplant%C4%B1,%20sabit%20fikir
Öyle yazmalı, anlatmalı ki,
insanlarımız ezberler, önyargı, safsata, kalıpyargı konularını kolaylıkla
anlasınlar.
4 kavramı (Ezber kalıpları,
yerleşik kalıplar, ön yargı, kalıp yargılar, sabit fikir, safsata vs.)
.anlamaya ilişkin metodolojiyi yazmak, bunu eğitimlerle anlatmak, öğretmek,
aktarmak.
Bilişsel terapi alanına giren
yönleriyle 4 kavramın bir makalede açıklanması.
Konuyla ilgili bir yabancı
eğitim programı: “. Breaking Bad Habits of the Mind⎯ An
Experiment in Attitude Identifies a dozen bad habits of the mind and proposes a
plan for replacing these habits with more
healthy ones that result in a beter attitude at work.". (sf. 18). http://www.denisebissonnette.com/docs/30WaysAgency.pdf ** Breaking the Minds BadHabits. http://www.scoop.it/t/breaking-bad-habits-of-the-mind ** http://www.diversityshop.com/store/30waystext.html /
FARKINDALIK KONUSUNDA ÖNERİ/HAYALLER
Ülkemizde "sorgulanmamış
ezberler"in yaygınlığının çok büyük bir problemimiz olduğunun anlaşılması.
Ülkemizde "sorgulanmamış
ezberler" konusunda yapılacak etkinliklerin, yayınların, vs. çalışmaların
dünyaya örnek olması.
Ezber kalıpları, yerleşik
kalıplar, ön yargı, kalıp yargılar, sabit fikir... Bunların kalkınmamız /
Gelişmemiz Önündeki Zihinsel Bariyerlerden Olmaları sebebiyle, bu kavramlar ve
yarattıkları zihniyet sorununun örneklerle anlatılması.
Doğal Dile ilişkin yapılmış ve
yapılabilecek çalışmaların bir basit kısa dokümanının olması. (Bazı örnekler:
Dokuz Eylül Üniversitesi Doğal Dil İşleme Arama Grubu
http://nlp.cs.deu.edu.tr/index.php/yayinlarimiz ** http://www.nlpturk.org/?tag=bilgisayar-destekli-dilbilimhttps://nlpturk.wordpress.com/
KAYNAKÇA KONUSUNDA ÖNERİ/HAYALLER
Ön yargı kaynakçası yapılması.
Zihin / Zihniyet / Zihniyetimiz
kaynakçası hazırlanması.
Hatalar konulu kitapların
listelenmesi.
Düşünme teknikleri kitaplarının
içinde "hatalı düşünme", "mantık hataları" konularıyla
ilgili cümlelerin tespit edilmesi.
Mantık kaynakçası yapılması.
Yabancı yayınların, web
sitelerinin tespit edilmesi.
Batı'nın hakkımızdaki
sorgulanmamış ezberlerinin listelenmesi.
MEVCUT DURUM KONUSUNDA ÖNERİ/HAYALLER
Dünyada "sorgulanmamış ezberler"
konulu yayın var mı, tespit edilmesi.
Webde yaptığım
"Sorgulanmamış ezberler" aramasında tek sonuç geldi. Konuyla ilgili
metinlerin webde çoğalması.
“Türkçe’deki Serbest
Safsataların tamamlanmış bir listesi yoktur. Bununla beraber, biz, günlük hayatta yaygın olarak
karşılaştığımız 50 Serbest Safsata türünü şöyle sıraladık.” http://www.alevalatli.com.tr/makale.asp?s=detay&ID=264
“Ezberlerimiz” üzerine kitap,
akademik makale, araştırma, inceleme vs. yok…
TANIMLAR KONUSUNDA ÖNERİ/HAYALLER
"Zihniyet sorunumuz"
tanımının yapılması. Örneklerle.
Tanımların yapılması, bunların
net ve açık olması. Mesela paradigma nedir? Düşünce kalıbı nedir? Örnekler
verilmesi.
Ezber kalıpları (Sorgulanmayan
kalıplar)
Kalıp yargı (Sterotip
(Stereotype)
Önyargı (Peşin yargı)
Safsata (Mugalata)
TEMEL KELİMELER LİSTESİ TASLAĞI
·
Yaygın
ve Yerleşik Kalıplar
·
Sorgulanmamış
doğrular
·
Sorgulanmamış
kabuller
·
Sorgulanmamış
ezberler
·
Doğru
bilinen yanlışlar
·
Sorgulanmamış
kalıplar
·
Ezber
kalıpları
·
Ezberler
·
Ezberlerin
tekrarlanması
·
Yerleşik
kalıplar
·
Kalıp
düşünceler
YAYINLAR
KONULU KONUSUNDA ÖNERİ/HAYALLER
Ülkemizde yayınlanabilecek
"sorgulanmamış ezberler" konulu kitapların çok satması.
Batı'nın hasmane sebeplerle
ülkemizde ikilik çıkarmak amacıyla yaydığı ezberlerin kitabının hazırlanması.
Dünya ülkelerinde sorgulanmamış
ezberler kitabının hazırlanması
Konuyla ilgili söz varlığının
dokümante edilip bir kitapta toplanması.
Konuyla ilgili Türkçe ve
seçilecek yabancı dillerde sözlük hazırlanması.
"Sorgulanmamış Ezberlere
inanma" davranışından uğradığımız zararların kitaplarının hazırlanması.
Ezber kalıpları konulu kitaplar
yayınlanması
Ülkemizde "Ezber
Kalıpları" konulu geniş bir külliyat oluşturulması.
Dünya ezber kalıpları
kütüphanesinin ülkemizde kurulması.
Sorgulanmamış Ezber
kalıplarının olumsuz sonuçlarını hep yaşıyoruz. Ezber kalıplarının olumsuz
sonuçları konusunda kitap ve makaleler hazırlanması.
http://www.ezberkaliplarinisorgula.com/ web sitesinin geliştirilmesi / güncellenmesi.
http://www.ezberkaliplarinisorgula.com/ web
sitesinde yer alan "ezber kalıpları"nın 1.000'e varması.
"Toplumumuzdaki
“sorgulamama” geleneği" (http://www.ezberkaliplarinisorgula.com/ ) hakkında yayınlar hazırlanması.
Tınaz Titiz’in yazılarında
“ezberlere” (yaygın ve yerleşik yargılara) ilişkin olarak yazılanların tespit
edilerek derlenmesi ve bunların içinden en önemlilerinin seçilerek ayrı bir
doküman haline getirilmesi.
Atasözlerinde, deyimlerde 4
kavramın (Ezberler (ezber kalıpları) / Önyargılar / Kalıpyargılar / Safsatalar)
araştırılması, bunların listesinin yapılması.
4 kavrama ilişkin (Ezber
kalıpları / Mugalata / Önyargı / Peşin fikir / Peşin hüküm / Peşin yargı /
Sabit fikir / Safsata / Saplantı / Sterotip (Stereotype) ansiklopedi maddeleri
tespit edilip madde metinleri izin alınarak bir dokümanda derlenmesi.
Doğal dilde
"düşünce", "düşünmek" konulu terimler listesi hazırlanması.
"Esas Sorunumuz
Zihniyet" konulu kitaplar hazırlanması.
"Zihniyet Sorunumuz"
başlıklı telif kitaplar hazırlanması.
Mevcut makalelerin kitap
yapılması.
Bir kitap hazırlanması: Zihniyet
dünyamızdaki kimi tortular: Ezberler, ön yargılar, safsatalar, kalıp yargılar.
Önde gelen “Ezberlerimiz”in
listelenmesi.
Uluslararası çalışma yapılması:
Başka ulusların Önyargıları vs. listelenmesi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder