“FATİH SULTAN MEHMET VE EYÜP” KONULU BAZI ALINTILAR

“FATİH SULTAN MEHMET VE EYÜP” KONULU BAZI ALINTILAR

1

http://www.takvim.com.tr/yazi_dizisi/2012/02/25/aksemsettin-mujdeyi-verdi

2

"Osmanlı padişahlarının tahta çıkış, kılıç kuşanma merasimleri büyük törenlerle Ebû Eyyûb el-Ensâri'nin türbesi önünde yapılırdı. Bu ritüeli Fatih Sultan Mehmet başlatmış, ilk kılıcı Fatih'e Akşemseddin kuşatmıştır. Padişahlar, Sinan Paşa Köşkü'nden kayıkla Bostan iskelesine gelir, camide iki rekat namaz kılar, şeyhülislam ise kılıcı kuşatırdı." http://www.star.com.tr/pazar/eyup-sultanin-mezari-nasil-bulunmustu-haber-769259/  

3

"Fatih, fetihten sonra Hz. Eyyûb’un mezarının bulunduğu yere cami, türbe yaptırır. Fatih'in İstanbul'a yaptırdığı ilk yapılar olması sebebiyle de son derece kıymetli olan bu eserler İslam dünyasının kutsal yerlerindendir." http://www.star.com.tr/pazar/eyup-sultanin-mezari-nasil-bulunmustu-haber-769259/

4

http://www.osmanlimedeniyeti.com/Bilgi/Ey%C3%BCp%20Sultan%20Hz.%20ve%20t%C3%BCrbesi%20hakk%C4%B1nda%20bilmediklerimiz  

5

"Eyüp Sultan Hazretler(r.a) çn yaptırılan küllye tamamlandıktan sonra, etrafına evler nşa edld. Fath Sultan Mehmet Han, bu küllye çevresne, Bursa’dan gelenlern yerleştrlmesn emrett. Böylece Eyüp’te, şehrn Bzans surları dışında yer alan lk Müslüman yerleşm bölges kurulmuş oldu. " http://blog.milliyet.com.tr/istanbul--eyup-sultan-hazretleri/Blog/?BlogNo=416964

6

"Osmanlı dönemnde Eyüp Türbes, Fath Vakfyes gereğnce cuma geceler açık bulunur ve Kuran okunurdu. Türbede, 10 türbedar ve 72 Kuran okuyucusu olmak üzere 117 tane vazfel bulunuyordu." http://blog.milliyet.com.tr/istanbul--eyup-sultan-hazretleri/Blog/?BlogNo=416964

7

video çalışmadı:  https://www.google.com.tr/search?num=100&newwindow=1&rlz=1C1CHZL_trTR683TR683&q=%22Ey%C3%BCp+Sultan%2C+Fatih+Sultan+Mehmet+i%C3%A7in+ne+ifade+ediyordu%3F%22&oq=%22Ey%C3%BCp+Sultan%2C+Fatih+Sultan+Mehmet+i%C3%A7in+ne+ifade+ediyordu%3F%22&gs_l=psy-ab.3...23577.23967.0.24200.2.2.0.0.0.0.180.287.0j2.2.0....0...1.1.64.psy-ab..0.0.0.9TJvtJbAXWU

8

"İlber Ortaylı, Eyüp Sultan’ın mezarının onun döneminde bulunmasının tesadüf olmadığını da belirterek," http://www.fatih.bel.tr/icerik/3598/ilber-ortayli-vefatinin-530-yilinda-fatih-sultan-mehmeti-anlatti/  

-----------------------------------------------------------------------

9

"Fatih’in İstanbul’daki İlk İkametgâhı: EYÜP

EYÜP SULTAN CAMİİ.

İstanbul surlarının hemen dışında, Haliç’in ucunda yer alan bugünkü Eyüp ilçesi hem Doğu Roma hem de İslam âlemi için bir nekropol yani mezar kent olarak büyük önem taşıdı. İstanbul’un kuşatmasına katılarak, şehit düşen Ebu Eyyûb el-Ensarî Hazretleri’nin kabrinin burada bulunması nedeniyle Osmanlı’da ve Cumhuriyet döneminde, bu maneviyata yakın olmak isteyen devlet ileri gelenleriyle âlimler, sanatçılar bu semtte gömülmek istedi.

Eyüp, Fatih’in İstanbul’u son kuşatmasında Osmanlı ordularının karargâhlarını kurduğu yerdi. Haliç’teki gemiler Eyüp kıyılarına yanaştı. Fatih de kuşatma sürerken Eyüp’teki Kosmidion’da ikamet ediyordu.

Fetihten hemen sonra Osmanlılar Ebu Eyyûb el-Ensarî’nin kabrini aramaya koyuldu. Bizans döneminde Eyüp Sultan’ın kabrinin yeri bilinirken, şehrin Latin istilası döneminde bu mezar yeri kayboldu. Eyüp Sultan’ın mezarı Fatih’in hocası ve dostu Akşemsettin tarafından tespit edilerek Osmanlılar tarafından şehirdeki ilk caminin inşasına girişildi. Bu inşaatla birlikte İstanbul’un bir İslam şehri olarak ilk manevi temelleri de atılmaya başlandı. Bir kasaba şeklinde gelişmeye başlayan Eyüp’te ilk iskân edilenler Bursa’dan buraya getirilen Müslümanlar oldu. Daha sonra kadılık haline gelen Eyüp, sahillere semtin dışından gelen ziyaretçilerle birlikte parlamaya başladı.

Eyüp’te 58 cami ve mescit, 22 tekke, 11 medrese, 30 mektep, 13 namazgâh, 10 kütüphane, 2 imaret, 4 karakol, 30 sahil sarayı, 10 hamam, 11 sebil ve 114 türbe inşa  edilirken, bu faaliyetler İstanbul’un diğer bölgeleri için de emsal teşkil ediyordu.

Fatih Sultan Mehmet’in fetihten sonra Eyüp’te gerçekleştirdiği kılıç kuşanma merasimi, sonraki padişahların tahta çıktıktan hemen sonra tekrarladıkları bir gelenek olmuş ve her padişah Eyüp Sultan Camii’nde kılıç kuşanmıştı. Bu yüzden saltanatın en mukaddes eşyasından sayılan Peygamber’in Sancağı da 1703 Patrona Halil İsyanı’na kadar Eyüp Sultan Türbesi’nde saklandı, sonra Topkapı Sarayı’nda Harem Dairesi’ne alındı. Osmanlı metin ve belgelerinde sıklıkla, ‘Haslar’, ‘Havas-ı Konstantiniye’ veya ‘Havas-ı Refiye’ adlarıyla anılan Eyüp kazası, İstanbul un dört büyük kadılığından biriydi artık. Eyüp aynı zamanda yoksulların da himaye edildiği bir mekândı. Eyüp Camii civarında Fatih Sultan Mehmet’in yaptırdığı imarette günde iki kere yemek pişirilirdi. Normal günlerde pirinçli, buğdaylı yemek çıkarken Ramazan ayında etli yemek dağıtılırdı. Özel günlerde, cuma ve kandillerde, zerde ve zerbaç pilavı çıkarılıp yoksullara verilirdi.

Makberler beldesi

Eyüp semtinde İstanbul’un büyük mezarlıkları yer alıyor.

Padişah Sultan Reşad, Eyüp’te defnedilmişti. Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa başta olmak üzere Osmanlı idaresinde birçok devlet adamının türbesi bu semtte bulunuyor. Ebussuud Efendi, Ali Kuşçu, Zekai Dede Efendi, Necip Fazıl Kısakürek, Fevzi Çakmak, Ahmet Haşim, Ahmet Kabaklı başta olmak üzere pek çok önemli ve değerli kişi Eyüp Mezarlığı’na defnedildi. Fethin hemen ardından başlayan yeniden inşa süreci, cami ve tekke merkezli olarak yürütüldü. Eyüp’ün ilk İslam mahallesi ise bugünkü caminin bulunduğu yerdeki Cami-i Kebir Mahallesi oldu. Cami-i Kebir’in ardından inşa edilen tekkelerin ardı arkası kesilmedi. Eyüp, ahşap cumbalı evleriyle klasik bir Türk-İslam şehri görünümü kazanmaya başlamıştı.

http://turkiyedeiktidardergisi.com/dosya/kutsal-emanetleri-bekleyen-sehir-2/  

-----------------------------------.

10

"İlk Hikaye Eyüp Sultan Çınarı

“Osmanlı tarihinde günlük olayları kaydeden Vakanüvislere göre, İstanbul kuşatmasının en sıkıntılı günleridir. Uzayan kuşatmanın getirdiği gerginlik hem genç Sultanı hem de devlet erkânını etkilemektedir. Yeniçerinin moralini yükseltmek ve kuşatmanın uzatılmasından hoşnut olmayan serasker ile vezirlerin huzursuzluğunu gidermek için bir olay düşleyen Sultanın aklına Eyüp el Ensâri gelir. İstanbul’un Araplar tarafından kuşatılması sırasında şehit düşen ve İslam âlemi için değerli olan bu muhterem zatın yattığı yer o ana kadar bilinmemektedir. Bu kabrin bulunmasının asker üzerinde iyi bir etki bırakacağını uman Sultan, hocası Akşemsettin’i Topkapı civarında kurduğu kırmızı atlas otağına davet ederek kendisinden bu kabri bulmasını ister. Akşemsettin kabir yerini kimi mistik belirtiler yardımıyla saptar ve bulduğu yere bir çınar fidanı dikerek padişaha haber verir.

Hocasının sezgilerinden emin olmak isteyen Sultan, silâhtarağayı yanına çağırarak dikilen fidanın yerini değiştirmesini ve sökülen yere kendi yüzüğünün bırakılmasını emreder. Emir harfiyen uygulanır. Ertesi gün, bir bölüm devlet erkânı ile olay yerine gelen padişah, Akşemsettin’den kabir yerini kendisine göstermesini ister. Akşemsettin hiç tereddüt etmeden ilk bulduğu yere gider ve çınar fidanının dikili olduğu yere bakmaksızın “Kabrin yeri burasıdır” der, inancını pekiştirmek isteyen Padişah’ın “Emin misin hocam?” diye üstelemesi üzerine Sultan’ın kuşkusunu hisseden Akşemsetttin “Elbette eminim, işte burada, toprak içinde bir yüzük görüyorum, iki kulaç derinde de mezar taşı görüyorum” der, olay karşısında tüm şüphesi yok olan genç sultan, fidanı gerçek yerine diktirmek ister. Ancak Akşemsettin “Bırakın çınar yerinde kalsın. Orası da kutsal bir mahaldir. Eyüp el Ensâri orada gasledilmiştir” der.

Bugün Eyüp Sultan Camii’nin dış avlusunda bulunan bu çınar, sahip olduğu boyutlar ve gövdesinde taşıdığı görkemli urlar ile kendisini izleyenlere bebekliğinde yaşadığı tarihsel olayın gururunu yaşatmaktadır." http://www.avrupaparkbahceler.com/makale.php?baslik=asirlar-oncesinin-tohumu-bu-projenin-konusu&no=53  

------------------------------------.

11

“KABRİN BULUNMASI

Fatih Sultan Mehmet, 1453 yılında

heybetli ordusuyla İstanbul'u kuşattığı

zaman Eba Eyüp'ün mezarını

bulmasını da candan arzulamaktayYazan:

İSTANBULLU

dı. Bu büyük işe de hocası Akşemseddin’i

memur etmişti.

İstanbul’un fethinden sonra bir gün

Akşemseddin, yüce Fatih'e: «Müjdeler

olsun devletlüm, Ebâ Eyüp bu

mahalde medfundur» diyerek bir ormanlığa

girmiş ve yere serdiği seccadesi

üzerinde iki rekât namaz kılmıştı.

Namazdan sonra tekrar secdeye

varıp derin bir uykuya varması

karşısında bazı kimseler

«Efendi, Eyüp'ün kabrini bulamadığı

için hicâbından uykuya vardı» şeklinde

târizlerde bulunmuşlardı. Bir

saat kadar sonra başını secdeden

kaldıran Akşemseddin, kan çana­

ğını andıran gözleriyle Fatih Sultan

Mehmet'e bakmış ve «Beyim, hikmet-i

Hüdâ, seccademizi Ebâ Eyüp'

ün kabri üzerine döşemişiz. Hemen

şu mahalli kazsınlar» demişti. Bunun

üzerine Fatih Sultan Mehmet

de dahil olmak üzere üç kişi Ak­

şemseddin ile birlikte seccadenin

altını kazmaya başlamışlar ve üç

kulaç kadar derinde üzerinde kufi

yazı ile «Haza Kabri Halit Ibni Zeyd»

ibaresi bulunan bir mermer meydana

çıkmıştı. Büyük bir heyecanla

bu taş kaldırıldığında, Ebâ Eyüp'

ün safranla boyanmış kefen içindeki

ter-ü tâze nâşı ile karşılaşılmıştı.

Ebâ Eyüp'ün sağ elinde bir tunç

mühürün bulunduğu görülüyordu.

Fatih ve beraberindekiler hûşu içinde

secdeye vardıktan sonra taşı

tekrar yerine kapatmışlar ve Sultan

Mehmet Han'ın emriyle buraya derhal

bir türbe ile kıble tarafına da

bir cami inşa ettirilmişti.” http://earsiv.sehir.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11498/1082/001500537006.pdf?sequence=3&isAllowed=y

12

“Hicretin 48-49. yıllarında (Milâttan

sonra 668-669) İstanbul'u kuşatmaya

gelen İslâm ordularının arasında

sefere katılan Hazret-i Halid, muhasara

sırasında hastalanarak vefat

etmiş ve burada toprağa verilmişti.

Fatih Sultan Mehmet, Hazret-i Halid’in

İstanbul önlerinde vefat etti­

ğini tarihlerde okuduğundan, bu

kabrin behemahal bulunması için

hocası Şeyh Akşemseddin’den ricacı

olmuştu. Aradan geçen 806 yıllık

zaman zarfında ortadan tamamen

kaybolan bu kabri, Akşemseddin

gösterdiği büyük bir keramet ile

bulmuş ve işaret ettiği yerde toprak

kazıldığında, iki kulaç kadar derinlikte

üzerinde yazılı taşıyla kabir

ortaya çıkarılmıştır.

Hazret-i Muhammed'in en yakını olan

kırk kişiden (sahabe) biri olan

ve Peygamberin sancaktarlığı gibi

en ulvî bir vazifeyi ifâ etmiş bulunan

Hazret-i Halid'in kabrinin üzerine Fatih

Sultan Mehmet tarafından derhal

bir türbe yaptırılmıştı.

Türbenin inşaası tamamlandıktan

sonra Fatih Sultan Mehmet beraberinde

kalabalık bir maiyet erkânı olduğu

halde türbeyi ziyarete gitmiş

ve burada büyük bir dinî merasim

yapılmıştı. Bu merasimden sonra

Fatih'in emriyle buraya bir de cami

inşaasına başlanmıştır.” http://earsiv.sehir.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11498/1084/001500535006.pdf?sequence=3&isAllowed=y

13

“Birçok Osmanlı kaynağı mezârın zaman içerisinde kayboldu-

ğunu ve fethin ardından, Fâtih’in ricâsı üzerine Ak Şems ed-Dîn

tarafından bulunduğunu ifâde eder.15 Ak Şems ed-Dîn’e atfedilen

“keşif ”, şehrin Osmanlılarca fethinin ilâhî olarak desteklendiğini

vurgulamakta ve Ortodoks Hristiyanlığın merkezinde Müslüman

kökenli bir kutsal yerin açığa çıktığını belirtmektedir. Tarihselliği

tartışmalı olsa da, “keşif ”, şehrin “İslâmî” kimliğine referans olacak

kadîm bir kök arayışını simgeler. Bizans Hristiyanları tarafından bile

ziyâret edildiği söylenen türbe, Ak Şems ed-Dîn’e atfedilen “keşif ”le

İslâmî özüne devredilmekte ve böylece yeni Osmanlı başkentinin en

önemli kutsal mekânlarından biri haline gelmektedir.” http://osmanliistanbulu.org/tr/images/osmanliistanbulu-3/feray_coskun.pdf

14

“Fatih, ayrıca, camiye çevrilen Ayasofya Kilisesi'nde ve Eyüp Camii'nin yanmda da medreseler yapürdı. Ayasofya Medresesi başlangıçta Sahn derecesinde idiyse de, sonraları daha da üstün sayıldı: Terfi eden Sahn Müderrisleri btıraya atamrlardı. Eyüp Medresesi ise, atanan müderrisin bilgisine göre Sahn ya da daha aşağı sayılmışür.” http://asosindex.com/cache/articles/fatih-sultan-mehmet-doneminde-egitim-ve-bilim-f425214.pdf

15

“Fatih Sultan Mehmet Han, İstanbul’u muhasara ettiği sırada muhteşem otağını, Topkapı karşısındaki Maltepe Kışlasının bulunduğu yerde kurmuştu. Muhasara sırasında da Hz. Halid’in mübarek kabrinin bulunmasını, kuşatmaya iştirak eden devrin kutbu Akşemseddin Hazretleri’nden istemişti. Evliya Çelebi bu hususta şunları anlatıyor: “857 (1453) senesinde Hz. Fatih Sultan Mehmed Han Gazi, İstanbul’u feth ederken 77 ermişlerin büyükleri Eba Eyyüb’ün kabrini aramaya koyuldular. Sonradan Akşemseddin: Müjdeler olsun ! Resulullahın Alemdarı, Eba Eyyüb Ensari burada gömülüdür, diyerek sık bir ormanlığa
girdi. Bir seccade üzerinde iki rekat namaz kılarak selam verdikten sonra bir secde daha yapıp güya rahat uykuya dalmış gibi kaldı. Birçokları, Efendi Eba Eyyub’un kabrini bulamadığı için utancından uykuya vardı, dediler. Bir saat sonra Akşemseddin hazretleri seccadeden başını kaldınp mübarek gözleri kan çanağını andırır bir halde Fatih’e hita-ben:Sultanım! Allah’ın hikmeti, seccademizi tam Eba Eyyub’un mezarı üzerine döşemişler, hemen şurayı kazsınlar, diyince Akşemseddin fukarasından üç kişi Fatih ile beraber seccadenin altını kazmaya başladılar. Derinliği üç ziraya varınca, dört köşe yeşil somaki mermer göründü. Uzerinde küfî yazı ile: “Haza kabri Eba Eyyub Ensari” diye yazılmış olduğu görüldü. O
taş kaldırıldı, içinde “Eba Eyyub” diye yazılmış olduğu
görüldü. O taş kaldırıldı, içinde Eba Eyyub’un vücudu safran ile boyanmış kefen içinde ter ü taze görüldü ki sağ ellerinde bir tunç mühür vardı. Taş yine kapatılıp örtüldü. Bunu gören İslam askerleri toprağını tevhid ve tezkir ile doldurdular. Sonra bütün hazır olan Müslümanlar ziyaret edip nurlu türbelerinin temeline başladılar.”
Diğer bir rivatete göre de İstanbul kuşatması sırasında Akşemseddin hazretleri müridleriyle birlikte Okmeydanı’nda kurulan çadırlarda kalıyorlardı. Fatih kendisinden Eba Eyyub Ensari’nin kabrinin yerini bulunmasını istediği zaman:
– Sultanım, ben her gece şu semte bir nur indiğim görmekteyim, diyerek kabrinin yerini göstermiş ve baş ve ayak uçlarına birer çınar ağacı dikerek kabrin yerini işaretlemişti. Fatih Sultan Mehmed, Akşemseddin’i sınamak için dikilen bu iki çınar ağacının yerlerinden çıkartarak, bugün iç avluda bulunan sedli yere diktirmış ve parmağındaki yüzüğü de çıkartıp mezarın bulunduğu yere gömdürmüştü. Ertesi gün, Akşemseddin geldiğinde çınar ağaçlarının bulunduğu yere uğramadan kabrin olduğu yere gelip asasını mezarın ortasına dikmişti.
Gene rivayete göre iç avludaki iki çınarın bulunduğu
yüksek yer Eba Eyyub Hz.nin gasledildiği yerdir.” http://www.evliyalar.net/hz-eyup-sultan-r-a/

16

Bayram, Sadi : “Fatih Sultan Mehmed's charter of Eyup Sultan Kulliye (Complex)

Foundation”. İcinde: Eyüp Sultan Symposia I -VIII : selected articles. İstanbul:

Municipality of Eyup Cultural Publications, 2009.

17

Bayram, Sadi: “Fatih Sultan Mehmed’in Eyup Sultan Kulliyesi Vakfiyesi”. İcinde:

Eyüpsultan sempozyumu I : tebliğler (1997 : İstanbul). İstanbul: Eyup

Belediyesi Kultur ve Turizm Mudurluğu, 2008. 33-42ss.

http://www.sadibayram.com/?page=makaleler&mid=193&id=3

http://ekitap.eyup.bel.tr/sempozyum/eyup01.htm

18

“Kültür tarihimize baktığımız zaman İstanbul'un önemli bir yeri olduğunu görüyoruz. Öncelikle Hz. Muhammed, hepinizin bildiği hadisinde şöyle diyor :

" Letuftahannel Konstantiniyyetufeleni melemir-u emiruhâ ve leni'mel ceyşu zâlikel ceyş - İstanbul elbet feth olunacak. O'nu feth eden emir ne güzel emir ve o'nu fetheden asker ne güzel askerdir "

Bu övgüye mazhar olabilmek için, İstanbul'a doğru yola çıkan bir çok müslüman, ya o yolda ebediyete intikal etti veya şehitlik mertebesine ulaştı. İşte bunlardan en önemlisi ve en şöhretlisi Hz. Muhammed'in Sancaktarı Hz. Halid Eba Eyyüb-i Ensari !...

Fatih Sultan Mehmed, İstanbul'u feth ettikten sonra, Akşemseddin tarafından bulunan Hz. Halid Eba Eyyüb-i Ensari mezarı, Fatih Sultan Mehmed'in emri ile Türbe'ye dönüştürülmüş, bu kutsal mekânın yanına, bir de külliye yaptırmıştır.

İnsan sevgisi, eşitlik ve insan haklarının öncüsü olan Fatih Sultan Mehmed Han'ın; Allah rızası,hayır-hasenat duygusu ile birlikte, bu ulvi din büyüğü vesilesiyle inşa ettirdiği bu külliyenin mutlaka bir vakfiyesi mevcuttu. Fatih Sultan Mehmed'in Ayasofya Vakfiyesi'nde Eyüp Sultan Külliyesi Vakfı'ndan söz etmediğine göre, vakıf ruhunu ve amacını tam anlamıyla kalbinde meczeden Fatih Sultan Mehmed'in, Eyüp Sultan Külliyesi için mustakil bir vakfiyesi elbette vardı.

1591 senesinde , bu vakfiyenin zayi olduğu zannedilmektedir. Her halde bu yönden, vakfiyenin yeniden yazımı icabetmiş ve aşağıda incelediğimiz 1591 tarihli Vakfiye ortaya çıkmış olup, vâkıf olarak da Sultan Murad-ı Sani oğlu İstanbul Fatihi, Sultan Mehmed'den vâkıf olarak bahsedilmekte, o tarihdeki Padişah olan Sultan III. Murad'dan söz edilmemektedir. Vakfiyenin tarihi ise, 999 Zilkâdesi Evâhiri'nde ./ Eylül (9) başları 1591 M.”

-----------------------------.

“Halil İnalcık ne diyor

Bu konuda son sözü bizden birine, Prof. Dr. Halil İnalcık’a bırakalım. Neymiş bu “psikolojik ihtiyaç” meselesi anlayalım:

“İstanbul’un fethi sırasında 4 düşman gemisi Haliç’e gelerek yardım getirdi. İstanbul’da halk, surlara çıkarak Türklere karşı gösteriler yaptı. Bizim asker arasında ümitsizlik doğdu, hatta bir kaynağımıza göre (Sadrazam Çandarlı Halil Paşa’nın da kışkırtmasıyla) bazı askeri gruplar, ‘Bu işin sonu yok’ diye kuşatmayı bırakıp gitmeye başladılar. Çok nazik bir durum vardı. O zaman Akşemseddin, Fatih’in şeyhidir. Hacı Bayram tarikatındandır. Eyüp El Ensari’nin mezarını bulmak için kolları sıvadı.

(...) Moralin düştüğü bir anda, Peygamber’in sahabesi’nden olan Eyüp’ün mezarını bularak askere moral vermek amacıyla padişahtan müsaade istiyor. Bugünkü Eyüp mevkiinde kazı yapıyorlar, orada eskiden manastırlar vardı, toprak altında yazılı mermer parçalar buluyorlar. ‘İşte mezar burası’ diye orduya ilan ediyorlar. Askere savaş için yeni bir şevk ve heyecan geliyor.” (Tarihçilerin Kutbu s. 431)

750 yıl sonra, 1453’te Hz. Eyyub’un mezarı Bizans azizlerinin mezarlarının bulunduğu “Kozmodion” adı verilen bölgede, Akşemseddin’in istiareye yatmasıyla mucizevi şekilde böyle bulunuverdi işte. Ve Yeniçeriler bu moralle İstanbul’u fethettiler.” http://www.hurriyet.com.tr/eyup-sultan-daki-mezar-kimin-14879446

19

http://www.haberalp.com/yasam/eyup-el-ensari-fatih-ve-yurek-burkan-ihmal-h82774.html

“Fatih, maiyetindeki adamlarından, rüyalarına giren Ebu Eyyüp el-Ensari’nin mezarının bulunmasını ister. Ancak mezarın nerede olduğunu bilen yoktur. Günlerce araştırılsa da sonuç alınamaz. Kuşatmanın devam ettiği günlerde, Akşemsettin Allah’a dua ederken türbenin şimdiki bulunduğu noktaya bir nurun indiğini görür. Rivayete göre, namazdan sonra dua ederken birden seccadesini kaldırır ve askerin seccadesini serdiği yeri kazmasını ve büyük velinin mezarının bulunacağını söyler. Toprak kazıldığı zaman gerçekten Eyyüp el-Ensari’nin toprağın derinliklerinde kalmış olan mezarına ulaşılır. Haber Fatih’e ulaşınca, cihan padişahı çok sevinir ve Allah’a şükreder. Sonra da buraya bir türbe ve cami yapılmasını emreder.” http://www.diyanetdergi.com/gecmis-zaman-olur-ki/item/887-fatih-sultan-mehmet-in-hocasi-aksemseddin

20

http://www.hakimiyet.com/23-istanbulun-fethinde-eyyubel-ensari-r-a-9600yy.htm

21

“Halid bin Zeyd (r.a.)’ın kabirinin Keşfi:

Fatih Sultan Mehmet, 6 Nisan 1453 Cuma günü İstanbul kuşatmasına başladığında, otağını Topkapı karşısındaki Maltepe kışlası civarına kurdurdu. Fatih’in hocası Akşemseddin hazretleri de, padişahın daveti üzerine müridânıyla gelip Okmeydanı’na yerleşti. Fatih Sultan Mehmed otağında, devrin ileri gelen âlimleriyle sohbet ve zikir toplantısı düzenledi. Bu toplantı sonunda sabah namazını kıldıran Akşemseddin hazretlerine:

“Ey benim mürşidi ekremim! Tarihî kaynaklara göre Rasûl-ü Ekrem’in mihmandarı Ebû Eyyûb el-Ensârî, Bizans surları yakınında defnedilmiş. Himmetinizle onun kabri şerifini bulmayı arzulamaktayım.” dedi. Akşemseddin hazretleri:

“Sultanım! Ben her gece şu semte bir nur indiğini görmekteyim. Muhtemelen kabri o canibtedir.” buyurdu.

Akşemseddin hazretleri maiyyetiyle günümüzdeki türbenin bulunduğu yere geldi. Bir an teveccüh ve murâkabeden sonra:

“İşte burası hazreti Halid ibn-i Zeyd’in kabri şerifidir.” dedi. Kabrin baş ve ayak ucuna birer çınar fidanı dikti ve Okmeydan’ındaki çadırına çekildi.

Fatih Sultan Mehmed o günün akşamı Silâhtar Ağayı çağırdı:

“Şu yüzüğümü al, Halid bin Zeyd’in kabri olarak işaretlenen yerin ortasına göm! Akşemseddin hazretlerinin baş ve ayak ucuna diktiği iki çınar fidanını yerlerinden sök. Kabrin 20 adım ilerisinde kıble tarafına ayni şekilde dik.” dedi.

Silahtar Ağa verilen emri aynen yerine getirdi. Ertesi günü Fatih Sultan Mehmed Han, Akşemseddin hazretlerine bir haber gönderdi:

“Mürşid-i Ekremim: Halid bin Zeyd’in kabri üzerine bir türbe inşa ettireceğim. Herhangi bir hataya düşülmemesi için yapılan tesbitin yeniden kontrolünü arzulamaktayım.” dedi. Akşemseddin hazretleri yeniden Halid bin Zeyd (r.a.)’ın kabrine geldi. Bir gün önce yeri değiştirilen fidanların bulunduğu mahalle hiç ilgilenmedi. Kendi tesbit ettiği evvelki yere yönelip asasını kabrin ortasına dikti: “İşte burası, Halid bin Zeyd’in kabridir.”

Kuşatmanın başlangıcından, İstanbul feth olunana kadar bugünkü Eyyûb Sultan Camii civarı, Fatih Sultan Mehmed Han tarafından açık namazgâh olarak kullanıldı. Cuma namazları da bu açık alanda kılındı.

Eyyûb Sultan Türbesi:

Türbe inşaatına kuşatmanın ilk günlerinde başlandı. Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılan kuzey ve kuzeybatı kısımları hariç, diğer taraflar sonraki devirlerde ilâvelerle tamamen kapatılmış, türbe orijinal şeklini kaybetmiştir. Türbenin tam ortasında, etrafı gümüş şebeke ile çevrili hazreti Halid bin Zeyd’in sandukası yer almaktadır. İlk defa Sultan I. Ahmed tarafından yaptırılan, sonra Sultan III. Ahmed döneminde onarılan, çeşitli âyetlerin nakşedildiği gümüş şebeke, son kez Sultan III. Selim tarafından barok sitilinde gümüşten dökme olarak yaptırılmıştır. Sanduka ahşaptır. Üzeri, siyah atlastan ve hat sanatının şaheseri yazılan bulunan “Kisve-i Şerife” ile örtülüdür.

***

Eyyûb Sultan Camii ve türbesini, adını altın harflerle tarihe yazdıran sadrazamlarımızın, paşalarımızın, nice âlim ve seçkin devlet büyüklerimizin sanat şaheseri türbeleri ve huzur dolu kabirleri kuşatmıştır. Bu haliyle Eyüp semti, asırlardan süzülen medeniyetin bir özeti, yaşayan dipdiri bir tarih, huzur ve feyz membağıdır.

Kaynak: Eyyûb Sultan ve Kutsal Emanetler, Recep Akakuş (Eyyûb müftüsü) Fatih Yayınevi Matbaası, 1973, İstanbul

Dipnotlar: 1 Mihmandar: Misafir ağırlayan kimse.” http://dergi.altinoluk.com/index.php?sayfa=yillar&MakaleNo=d315s061m1

22

“1453 senesinde Fatih Sultan Mehmet Han’ın İstanbul’u feth etmesinden sonra, Akşemsettin Hazretleri’ne, Eyyüp Sultan Hazretleri’nin kabrini bulmasını istemiştir. Akşemsettin Hazretleri de keşf ve kerametiyle, gece bir ışık topunun indiği alanı, kabrin yeri olarak göstermiştir. Gösterilen yer kazılmış ve “Ebu Eyyüp’un kabri burası” yazan mezartaşı bulunmuştur. 1458 yılında, kabrinin üzerine bir türbe inşa edilmiştir. Cami ile türbe arasında kalan iç avludaki tarihi çınar ağacını Fatih Sultan Mehmet Han, Eyyüp Sultan’ın cenazesinin gasl edildiği yerin üzerine kendi eliyle dikmiştir. Eyyüp Camii ise daha sonra (1459) inşa edilmiştir. Manevi değeri yüksek olan bu yer bütün insanların ilgi odağı olmuştur. Özellikle Osmanlı Padişahları tahta ilk çıktıklarında bu türbenin içinde kılıç kuşanarak vazifelerine başlarlardı. Burada yapılan duaların çevrilmediğine inanan insanlar burasını sıkça ziyaret ederek manevî hazza ulaşmaya çalışmaktadırlar. Pek çok müslüman öldükten sonra da buraya gömülmek ve buraya inen nurdan faydalanmak arzusundadır.” http://www.tas-istanbul.com/portfolio-view/eyup-ebu-eyyup-el-ensari-turbesi/

23

"Eyüp’te Haliç’in kuzeyinde yer alan Eyüp Sultan Camii’nin ilk yapım tarihi 1458-1459 yılları arasıdır." http://m.milliyet.com.tr/ziyaret-edilmesi-gereken-6-tarihi/ramazanhaberleri/galeri/2258378/default.htm?PAGE=2

"Caminin yapımı için Evliya Çelebi’nin verdiği tarih 944’tür ki (1537-38) gerçeğe uymaz. Hüseyin Ayvansarâyî ise bu hususta daha sarihtir. Ona göre cami 863 (1458-59) yılında yapılmış olup bunu açıkça belirten dört mısralık kitabe cümle kapısı üstündedir. " http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c12/c120006.pdf

24

“Bu meyanda bu vatanı bizlere emanet ettiği güzel İstanbul’umuzu fetih ile dünya tarihinde yeni bir devir açan ulu serdarımız, Cennetmekân Fatih Sultan Mehmet Han aleyhirrahmeti velgufran hazretlerini de rahmet ve şükran ile anarım.

Fatih Hazretleri İstanbulun fethi ile beşer tarihinde büyük bir inkılâp yaptığı gibi aynı zamanda İslâm ve Türk şecaat ve kahramanlığının çok şanlı ve ebedi bir abidesini de dikmiş bulunmaktadır. Bu büyük hakanın bize yadigâr bıraktığı maddi ve manevi kıymetler arasında bilhassa eshabı kiramın ecillesi ve beni Neccarın güzidesi Resulüllahın Mihmandarı, Ebu Eyyüb el Ensâri (Allah ondan razı olsun) efendimizin yüksek makamı ve saadetli kabri de vardır ki bu şehir halkı için pek büyük bir mükâfattır.”  (34.s.). http://ekitap.eyup.bel.tr/kitap/eyy%C3%BCb/Eyyub%20Sultan%20kitap.pdf

25

“Ebu Eyyübel Ensârî’nini kabri şerifi, İstanbulun fethinde, Ak Şemsüddin Hazretlerinin keşfü tayiniyle meydana çıktığını rivayet eden vesikalar ve me’hazların tafsilâtı:” (193-209ss.). http://ekitap.eyup.bel.tr/kitap/eyy%C3%BCb/Eyyub%20Sultan%20kitap.pdf

26

“Fâtih Sultan Mehmed Han’ın emrü iradesiyle hazreti Ebu Eyyüb el Ensârî’nin kabri şerifi üzerine bir kubbe bina edildi:” (236-237ss.). http://ekitap.eyup.bel.tr/kitap/eyy%C3%BCb/Eyyub%20Sultan%20kitap.pdf

27

Algül, Hüseyin: Eyyub Sultan’dan Fatih’e kutlu yolculuk. İstanbul : Erkam Yayınları, 2004. 189 s. ; 20 cm. (Erkam yayınları ; 200) 1. İstanbul_Fethi, 1453 2. Osmanlı Devleti_Genişleme devri, 1444-1566. [MKTP-İSAMK]

28

https://www.kitapsihirbazi.com/kutlu-yolculuk-p415694.html1

Eeyüp adını Eyüp el Ensari'den alır. Peygamberimize ensar olan Eyüp el Ensari'den sonra İstanbul'u 1453 yılında fetheden Datih Sultan Mehmet de Eyüp'te yoksullara ensar olmak için

29

"Eyüp aynı zamanda yoksulların da himaye edildiği bir mekândı. Eyüp Camii civarında Fatih Sultan Mehmet’in yaptırdığı imarette günde iki kere yemek pişirilirdi. Normal günlerde pirinçli, buğdaylı yemek çıkarken Ramazan ayında etli yemek dağıtılırdı. Özel günlerde, cuma ve kandillerde, zerde ve zerbaç pilavı çıkarılıp yoksullara verilirdi."  http://turkiyedeiktidardergisi.com/dosya/kutsal-emanetleri-bekleyen-sehir/

Son olarak ülkemiz Suriyeli mültecilere "ensar" olmuştur.

---------

30

"Fatih Sultan Mehmed sûr dahilinde ilk defa Ayasofya odalarını medreseye çevirdiği gibi sûr haricinde de bugün Eyüp dediğimiz mahalde peygamberimizin eshabından Halid ibn-i Zeyd Ebu Eyyüb Ensârî'nin kabrinin yanına bir cami ile bir de medrese yaptırarak az zamanda buranın sür'atle îmarını temin etmiş, dini bir kudsiyetle Eyüp semti kısa bir müddet içinde bir şehir halini almış ve Havass-ı Kostantiniyye ismiyle burası Eyüp kadılığı olmuştur." http://www.osmanlimedeniyeti.com/Bilgi/Fatih%20Sultan%20Mehmet%20D%C3%B6neminde%20%C4%B0stanbul%27da%20K%C3%BClt%C3%BCrel%20ve%20Sosyal%20M%C3%BCesseseleler

31

"Eyüp semti, Fetih'ten sonra Fatih Sultan Mehmet'in, Eyüp Sultan Türbesi’ni yaptırmasıyla gelişmeye başlamıştır. Aynı yıllarda bu yapılara eklenen medrese, aşhane, kütüphane, imaret, hamam ve diğer yapılar çevresinde, Eyüp'teki doku oluşmaya, ilçe şekillenmeye başlamıştır." http://www.istanbulkulturturizm.gov.tr/TR,165104/eyup.html

32

"Eyüp’te iskele yakınındadır. Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’u aldıktan sonra yaptırdığı ilk yapı topluluğu olması açısından önemlidir. Fatih, 1458 yılında Ebu Eyyüb el-Ensari’nin kabri olarak bilinen yere türbe ve cami yaptırmıştır. Külliye, cami, türbe, medrese, imaret ve çifte hamamdan oluşmaktadır. "

http://www.istanbulkulturturizm.gov.tr/TR,93404/eyup-sultan-kulliyesi.html

33

"Eyüp semti, yüksek tepeleri, ilginç mezar taşlarına eşlik eden muhteşem manzarasıyla her iki dünyadan haber verir gibidir.

Kara surlarıyla Haliç surlarının birleştiği yerin dışında kalan Eyüp, Bizans ile başlayan kutsal mekan olma özelliğini Osmanlı devrinden günümüze dek sürdürür. Bizans döneminde bölgede yeralan manastır, inzivaya çekilmek ve dua etmek isteyenleri ağırlar. Eyüp Sultan Külliyesi’nin ilk inşa edilen kısmı türbe. Yapı, Hz. Muhammed’i Medine’de evinde yedi ay misafir eden Hz. Ebu Eyüb el-Ensari’ye ait. İslam ordusunun ilk İstanbul kuşatmasına katılıp burada vefat eden ‘Eyüp Sultan’ olarak bilinen bu sahabinin mezarının Fatih Sultan Mehmed’in hocası Akşemseddin tarafından bir rüyada keşfedildiği biliniyor. Fatih, bu mezarın üzerine türbe inşa ettirir.

İSTANBUL’UN İLK YAPISI

Fatih Sultan Mehmed 1458 yılında türbenin yanına cami, medrese, imaret ve hamam yaptırarak külliye oluşturur. Fatih Camii’ni de yıkan 1766 depreminde yapı çok zarar görür. Üstelik zamanla etrafı ve avlusu ufak bina ve dükkanlarla dolmuştur. Tamir edilemeyeği anlaşılınca, 1798’de temellerine dek yıktırılır. " http://www.star.com.tr/pazar/istanbulun-ilk-ve-en-kutsal-yapisi-eyup-sultan-kulliyesi-haber-771716/

--------------.

34

Levent’in FSM NOTLARI

Nasıl Tonyukuk ilk yazıyı anıtlaştırdıysa, Fatih de İstanbul’un ilk Selatin Camii olarak Eyüp Camiini inşa ediyor.

Tonyukuk-Fatih-Mehmet Akif çizgisidir bu..

İnanç dolu fatihlerin; bağımsızlık sevdalılarının elif misali dimdik, eğilmeyen, kararlılık dolu devamlılık çizgisi..

Eyüp'te Cami, Türbe, Medreselerle anıtlaşan, Fatih'in devletin temeline yerleştirdiği inanç dolu kararlılık ve vefadır; Peygamber dostuna vefa.

Fatih, Peygamber'imizin müjdelediği bir Fütuhatı hayata geçirip, İstanbul'u, İslam ile hakim ve daim kılmıştır. Vefakarlığını da  Peygamber efendimizin evinde yedi ay misafir olarak kaldığı Eyüp Sultan hazretlerinin meftun olduğu semti örnek bir İslam beldesi olarak eserlerle donatarak göstermiştir.