MEHMET TÜRKER ACAROĞLU BİYOGRAFİLERİ (Bazıları)

MEHMET TÜRKER ACAROĞLU BİYOGRAFİLERİ

(Bazıları)

Derleyen: B.Ağaoğlu

Ekim 2016

--------------------------------

http://turkeracaroglu.com/#ozgecmis                        ……………………………..   1

https://tr.wikipedia.org/wiki/Mehmet_T%C3%BCrker_Acaro%C4%9Flu ………………………………..    2

http://www.biyografya.com/biyografi/7894 ...............................................................................   6

http://www.biyografi.net/kisiayrinti.asp?kisiid=3785 ………………………….    6

http://www.tdk.org.tr/images/2016_11_yitirdiklerimiz_.pdf  / Tan, Nail:

“Yitirdiklerimiz: Mehmet Türker Acaroğlu”.

TÜRK DİLİ Dil ve Edebiyat Dergisi, Cilt: CX Sayı: 779 Kasım 2016, 113-116ss. / ……………   10

Anısına Saygıyla / In Memory of Mehmet Türker Acaroğlu 21.09.1915 - 3.10.2016 /

Mehmet Türker Acaroğlu Biyografisi.  Türk Kütüphaneciliği 30, 4 (2016), 746-748. http://www.tk.org.tr/index.php/TK/article/view/2734 .................................................   11

-------------------------------------,

1

BİYOGRAFİSİ

http://turkeracaroglu.com/#ozgecmis

Özgeçmiş

Emekli Derleme Müdürü, araştırmacı-yazar, kütüphaneci, dokümantalist, çevirmen. 21 Eylül 1915 tarihinde Bulgaristan'ın kuzey-batısında, Deliorman bölgesinin merkezi olan Razgrad (Hezargrad) kentinde doğdu. İlk ve rüştiye okullarını burada okuduktan sonra 1930'da Sofya'ya giderek hemşehrisi olan gazeteci Mahmut Necmettin Deliorman'ın yeni harflerle çıkarmaya başladığı "Deliorman Gazetesi"nde kâtiplik yaparken, mürettipliğini de öğrendi. Ertesi yıl, Sofya elçimiz Tevfik Kamil Koperler'in yardımıyla anayurda okumaya gitti. Balıkesir Necati Bey Erkek Öğretmen Okulu'na girdi. Dört yıl bu okulda, iki yıl da Adana Erkek Öğretmen Okulu'nda okudu. 1937 yılında mezun oldu. İlk öğretmenliği Erzurum'un Pasinler (Hasankale) ilçesine bağlı Badicivan (Esendere) köyündedir. Bu okulda bir ders yılı çalıştıktan sonra aynı yılın yaz aylarında Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü giriş sınavlarını kazanarak Türkçe-Edebiyat bölümünde iki yıl okudu. (1938-40) İlk olarak Ankara Erkek Lisesi Türkçe stajerliğine atandı. Bir ay sonra ise Ağrı Karaköse Ortaokulu'na nakledildi. Ağrı'da geçirdiği bir ay sonunda ise Yedek Subay Okulu'nun 14. dönemine katılmak üzere İstanbul'a gitti. Bu sırada patlak veren II. Dünya Savaşı uzadıkça özel bir yasa ile yedek subaylık görevi de uzadı. 1943 yılında terhis olan Acaroğlu, kura ile Kars Sarıkamış Ortaokulu'na Türkçe Öğretmeni olarak atandı. Bu okulda bir süre sonra müdür yardımcılığı görevini üstlendi. 1943-44 yılları arasında ise Ankara'ya tayin oldu ve buradaki öğretmenliği sırasında Ankara Üniversitesi Hungaroloji Enstitüsü’nde öğrenim hayatına tekrar atıldı. Bu fakültede geçirdiği 3. yılın başlarında devlet memurlarının yükseköğrenim okullarında devam edemeyeceği ile ilgili yasa gereği bir ihbar sonucu kaydı silinen Acaroğlu bunun üzerine 1946-47 ders yılı başında aynı fakültede Adnan Ötüker'in açtığı Kütüphanecilik Kursu'na kaydoldu ve 5 Haziran 1947'de başarı belgesi aldı. Bir sonraki sene de ihtisas kursunu tamamlayan Acaroğlu, Uzman Kütüphaneci oldu.

1946 yılından başlayarak Milli Kütüphane Hazırlık Bürosu'nda gönüllü olarak çalışmaya başladı. Aynı zaman zarfında bir numaralı kurucu üyesi olduğu Türk Kütüphaneciler Derneği Yönetim Kurulu'nda da aktif olarak görev aldı. Milli Kütüphane kuruluş yasası çıkmasının hemen ardından ilk iki uzmandan biri olarak tayini yapılan Acaroğlu, Mayıs 1950'de dokümantasyon, yüksek kütüphanecilik ve kaynakça öğrenimi görmek üzere hükümetçe Fransa'ya gönderildi. Paris Devlet Dokümantasyon Teknikleri Enstitüsü'nde iki yıl geçirirken aynı zamanda Yüksek Kütüphanecilik Okulu'na devam etti ve akşamları Alliance Française Okulu'ndan Fransa dışında her yerde Fransızca Öğretmenliği yapabileceği bir eğitim programını bitirdi. Yaz tatillerinde ise Sorbonne Üniversitesi'nde verilen Fransız Uygarlığı kursundan, dünyada ilk kez Fransa Arşivleri'nde açılan Arşivcilik Stajı adlı kurstan sertifika aldı.

Yurda döndükten sonra 27 Kasım 1952'de İstanbul'da bulunan Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı Basma Yazı ve Resimler Derleme Müdürlüğü'ne atandı. 1953 yılı başında Milli Kütüphane’de UNESCO tarafından Bibliyografya Enstitüsü'nü kurmakla gönderilen M. Rau'nun yanında çevirmen ve yardımcı olarak geçici görevle Ankara'ya alındı. Bu sırada Derleme Müdürlüğü tarafından hazırlanan Türkiye Bibliyografyası'nın 1953 yılı fasiküllerini tek başına tamamladı.

1957 Haziran'ında Ankara Üniversitesi Siyasi Bilgiler Fakültesi'ne bağlı olarak Birleşmiş Milletler tarafından kurulan Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü'nü bitirerek Yüksek İdarecilik Diplomasını aldı.

22 yıl Basma Yazı ve Resimleri Derleme Müdürlüğü'nde görev yaptıktan sonra kendi isteği ile emekli oldu. (1974)

Acaroğlu; Fransızca, Bulgarca ve Rusça bilmekte ve Macarca ve Latince'den de anlamaktadır. Kimisi resmi olmak üzere birçok Avrupa ülkesini gezmiştir. Telif ve çeviri olmak üzere sayısı 88'e ulaşan kitapları ve ayrıbasımlı araştırmaları vardır. 

İki kız çocuğu babası olan Acaroğlu, 2016 yılında 101 yaşında hayata gözlerini yummuştur.

----------------------------------------------------,

2

https://tr.wikipedia.org/wiki/Mehmet_T%C3%BCrker_Acaro%C4%9Flu

Mehmet Türker Acaroğlu

Mehmet Türker Acaroğlu (d. 21 Eylül 1915 Razgrad), Türk araştırmacı-yazar, kütüphaneci, dokümantalist, çevirmen ve emekli derleme müdürü.

21 Eylül 1915 tarihinde Bulgaristan'ın kuzey-batısında, Deliorman bölgesinin merkezi olan Razgrad (Hezargrad) kentinde doğdu. İlk ve rüştiye okullarını burada okuduktan sonra 1930'da Sofya'ya giderek hemşehrisi olan gazeteci Mahmut Necmettin Deliorman'ın yeni harflerle çıkarmaya başladığı "Deliorman Gazetesi"nde kâtiplik yaparken, mürettipliğini de öğrendi. Ertesi yıl, Sofya elçimiz Tevfik Kamil Koperler'in yardımıyla anayurda okumaya gitti. Balıkesir Necati Bey Erkek Öğretmen Okulu'na girdi. Dört yıl bu okulda, iki yıl da Adana Erkek Öğretmen Okulu'nda okudu. 1937 yılında mezun oldu. İlk öğretmenliği Erzurum'un Pasinler (Hasankale) ilçesine bağlı Baldicivan (Esendere) köyündedir. Bu okulda bir ders yılı çalıştıktan sonra aynı yılın yaz aylarında Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü giriş sınavlarını kazanarak Türkçe-Edebiyat bölümünde iki yıl okudu. (1938-40) İlk olarak Ankara Erkek Lisesi Türkçe stajerliğine atandı. Bir ay sonra ise Ağrı Karaköse Ortaokulu'na nakledildi. Ağrı'da geçirdiği bir ay sonunda ise Yedek Subay Okulu'nun 14. dönemine katılmak üzere İstanbul'a gitti. Bu sırada patlak veren II. Dünya Savaşı uzadıkça özel bir yasa ile subaylık görevi de uzadı. 1943 yılında terhis olan Acaroğlu, kura ile Kars Sarıkamış Ortaokulu'na Türkçe Öğretmeni olarak atandı. Bu okulda bir süre sonra müdür yardımcılığı görevini üstlendi. 1943-44 yılları arasında ise Ankara'ya tayin oldu ve buradaki öğretmenliği sırasında Ankara Üniversitesi Hungaroloji Enstitüsü’nde öğrenim hayatına tekrar atıldı. Bu fakültede geçirdiği 3. yılın başlarında devlet memurlarının yükseköğrenim okullarında devam edemeyeceği ile ilgili yasa gereği bir ihbar sonucu kaydı silinen Acaroğlu bunun üzerine 1946-47 ders yılı başında aynı fakültede Adan Ötüker'in açtığı Kütüphanecilik Kursu'na kaydoldu ve 5 Haziran 1947'de başarı belgesi aldı. Bir sonraki sene de ihtisas kursunu tamamlayan Acaroğlu, Uzman Kütüphaneci oldu.

1946 yılından başlayarak Milli Kütüphane Hazırlık Bürosu'nda gönüllü olarak çalışmaya başladı. Aynı zaman zarfında bir numaralı kurucu üyesi olduğu Türk Kütüphaneciler Derneği Yönetim Kurulu'nda da aktif olarak görev aldı. Milli Kütüphane kuruluş yasası çıkmasının hemen ardından ilk iki uzmandan biri olarak tayini yapılan Acaroğlu, Mayıs 1950'de dokümantasyon yüksek kütüphanecilik ve kaynakça öğrenimi görmek üzere hükümetçe Fransa'ya gönderildi. Paris Devlet Dokümantasyon Teknikleri Enstitüsü'nde iki yıl geçirirken aynı zamanda akşamları Yüksek Kütüphanecilik Okulu'na devam etti ve Alliance Française Okulu'ndan Fransa dışında her yerde Fransızca Öğretmenliği yapabileceği bir eğitim programını bitirdi. Yaz tatillerinde ise Sorbonne Üniversitesi'nde verilen Fransız Uygarlığı kursundan dünyada ilk kez Fransa Arşivleri'nde açılan Arşivcilik Stajı adlı kurstan sertifika aldı.

Yurda döndükten sonra 27 Kasım 1952'de İstanbul'da bulunan Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı Basma Yazı ve Resimler Derleme Müdürlüğü'ne atandı. 1953 yılı başında Milli Kütüphane’de UNESCO tarafından Bibliyografya Enstitüsü'nü kurmakla gönderilen M. Rauc'un yanında çevirmen ve yardımcı olarak geçici görevle Ankara'ya alındı. Bu sırada her sene Derleme Müdürlüğü tarafından hazırlanan Türkiye Bibliyografyası'nın 1953 yılı sayısını tek başına tamamladı.

1957 Haziran'ında Ankara Üniversitesi Siyasi Bilgiler Fakültesi'ne bağlı olarak Birleşmiş Milletler tarafından kurulan Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü'nü bitirerek Yüksek İdarecilik Diplomasını aldı.

22 yıl Basma Yazı ve Resimleri Derleme Müdürlüğü'nde görev yaptıktan sonra kendi isteği ile 1974 yılında emekli oldu.

Acaroğlu; Fransızca, Bulgarca ve Rusça bilmekte ve Macarca ve Latince'den de anlamaktadır. Kimisi resmi olmak üzere birçok Avrupa ülkesini gezmiştir. Telif ve çeviri olmak üzere sayısı 88'e ulaşan kitapları ve ayrıbasımlı araştırmaları vardır. İki kız çocuğu babası olan Acaroğlu 1947 yılından beri Şükran Acaroğlu ile evlidir.[1]

Eserleri

İncelemeleri

Bulgaristan’da 120 yıllık Türk Gazeteciliği (1865-1985), 1990

Türkiye’de ve Dünya’da “Derleme” Çalışmaları, 1997

Bulgaristan Türkleri Üzerine Çalışmalar, 1999

İlk Derleme Müdürü Selim Nüzhet Gerçek: Yaşamı, yapıtları, kitaplarına girmemiş seçme yazıları, 2001

Batı’da ve Türkiye’de kaynakça tarihi (La bibliographie: Batı’da kaynakça, Türkiye’de kaynakça Çalışmalarının Gelişimi), 2003

Bulgaristan Türkleri Üzerine Araştırmalar – I, 2007

Bulgaristan Türkleri Üzerine Araştırmalar – II, 2007

Yarınlara Doğru: Denemeler, 2009

Azınlıkların ve Yabancıların Aldığı Türkçe Adlar ve Soyadları Sözlüğü, 2009

Kaynakçaları:

İstanbul Üniversitesi Yayınları Bibliyografyası (1933-45), 1947

Ankara Üniversitesi Yayınları Bibliyografyası, 1950

Türk Halk Bilgisi ve Halk Edebiyatı Üzerine Seçme Yayınlar Kaynakçası, 1972

Türk Halk Ozanları ve Destanları Kaynakçası (1928-1973), 1978

Açıklamalı Atatürk Kaynakçası: Atatürk, Kurtuluş Savaşı, Atatürk Deyimleri ve Türkiye Cumhuriyeti Üzerine Türkçe ve Yabancı Dillerde Yayımlanmış 500 Seçme Kitap (A-D), 1981

Açıklamalı Atatürk Kaynakçası: Atatürk, Kurtuluş Savaşı, Atatürk Deyimleri ve Türkiye Cumhuriyeti Üzerine Türkçe ve Yabancı Dillerde Yayımlanmış 500 Seçme Kitap (E-Z), 1981

Açıklamalı Süleyman Nazif Kaynakçası, 1987

Bulgarlar ve Bulgaristan Üzerine Yük Yıllık Türkçe Kaynakça (1878-1978), 1997

Antolojileri:

Çocuk Şiirleri Antolojisi, 1944

Bulgar Hikayeleri Antolojisi, 1967

Sözlükler:

Ortaokul ve Lise Türkçe-Edebiyat Kitaplarında Adları Geçen Şair ve Yazarlar - Hayatları, Eserleri, 1963

Edebi Eserler Sözlüğü, 1965

Ozanlar ve Yazarlar, 1981

Bulgaristan'da Türkçe Yer Adları Kılavuzu, 1988

En Ünlü Dünya Yazarları, 1988

Dünya Atasözleri: 155 Ulus ve Dilinden 16,175 atasözü, 1989

Türk Atasözleri, 1992

Bulgarların Aldığı Türkçe Adlar ve Soyadlar Sözlüğü, 1999

Balkanlarda Türkçe Yer Adları Kılavuzu, 2006

Azınlıkların ve Yabancıların Aldığı Türkçe Adlar ve Soyadları Sözlüğü, 2009

Yarınlara Doğru - Denemeler, 2009

Ders Notları:

Arşiv - Dosya Tanzimi ve Dokümantasyon Tekniği Ders Notları, 1979

Çevirileri:

Gagauzlar: Hristiyan Türkler - Manov, Atanas, 1939

Birimiz Hepimiz İçin: Bulgarca'dan 5 Hikaye, 1944

Şermin - Tevfik Fikret, 1946

Vatan Uğrunda - Jeromski, Stefan, 1946

Dünya Çocuk Masalları VI (Bulgar Masalları), 1946

Yeni Dünya Çocuk Masalları (Hint Masalları), 1951

Sihirli Çalgı, 1961

Kar Çiçeği, 1961

Ak Zambaklar Ülkesinde: Finlandiya - Petrov, Grigoriy, 1968

Gül ile Ay, 1969

Slav Alfabesini Yaratan Kiril ile Metodiy Kardeşler, 1970

Atatürk - M. Turhan Tan, 1974, (sadeleştirme)

Tekerleklerin Türküsü - Yovkov, Yordan, 1982

Kitap - Necip Asım Yazıksız, 1993

Bulgaristan Alevileri ve Demir Baba Tekkesi, 1998

Bir Türk Kadını Uğruna - Pelin, Elin, 2003

Kütüphanecinin Görevi - Ortegay Gasses, José, 2011

Çalıştığı Kurumlar ve Görevleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Sofya Deliorman Gazetesinde mürettiplik ve kâtiplik.

Erzurum'un Hasankale ilçesinin Badicivan köyü öğretmenlik.

Ankara Erkek Lisesi'e Türkçe stajyeri

Karaköse Orta Okulu öğretmen

Sarıkamış Orta Okulu Türkçe öğretmenliği

Ankara Dördüncü Orta Okulu

Milli Kütüphane Hazırlık Bürosu

Maarif Vekâleti Basma Yazı ve Resimleri Derleme Müdürlüğü

Millî Kütüphane

Basma Yazı ve Resimleri Derleme Müdürlüğü

1974 yılında emekli oldu

Eğitimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Razgrad İlk okul ve rüştiye.

Balıkesir Necatibey Öğretmen Okulu 1931-1935

Adana Erkek Öğretmen Okulu 1935-1937

Gazi Eğitim Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü 1940 (mezuniyet)

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih – Coğrafya Fakültesi Hungaroloji Enstitüsü (3.sınıfta iken kaydı silinmiştir)

Ankara Üniversitesi'ndeki kütüphanecilik kursu (1946-1948)

Fransız Yüksek Kütüphanecilik Okulu, Fransa Dokümantasyon Teknikleri Millî Enstitüsü 2 yıllık eğitim.

Alliance Française adlı lisan okulundan ve Milletlerarası Arşivcilik Teknik Kuru'ndan diploma.

Sorbonne Üniversitesi'nin Fransız Medeniyeti kurslarından sertifika

Türkiye Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü'nden diploma 1957

----------------------------------,

3

http://www.biyografya.com/biyografi/7894

----------------------------------.

4

http://www.biyografi.net/kisiayrinti.asp?kisiid=3785

Türker Acaroğlu

yazar

Mehmet Türker Acaroğlu

21 Eylül 1915 tarihinde Bulgaristan'ın Razgrad şehrinde doğdu. İlk ve rüştiye okullarını orada bitirdikten sonra, 1930 da Sofya'ya giderek hemşehrisi olan Mahmut Necmettin Deliorman'ın yeni harflerle çıkardığı Deliorman gazetesinde mürettiplik ve kâtiplik yapmaya başladı. Ertesi yıl, Sofya elçimiz Tevfik Kâmil Koperler'in delaleti ile anavatana göç etti.

Türker Acaroğlu, Türkiye'ye geldikten sonra Balıkesir Necatibey Öğretmen Okulu’na girdi. Dört yıl bu okulda, iki yıl da Adana Erkek Öğretmen Okulu'nda okudu. 1937 de mezun oldu. İlk öğretmenliği Erzurum'un Hasankale ilçesinin Badicivan köyündedir. Acaroğlu, bu okulda bir ders yılı çalıştı. Oradan, Gazi Eğitim Enstitüsü giriş sınavını kazanarak, Ankara'ya geldi. Enstitü'nün Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde okuyarak bu bölümü 1940 da bitirdi. İlk olarak Ankara Erkek Lisesi'e Türkçe stajiyer tâyin olundu. Bir ay sonra Karaköse Orta Okuluna nakledildi. Bir ay sonra Yedeksubay Okulu'nun 14. dönemine katılmak üzere İstanbul'a gitti. 1941 de, alayına katılmak üzere gittiği Niğde'den alayı ile birlikte Gebze'ye döndü. II. Dünya savaşı uzadıkça, yedek subaylık vazifesi de uzayan Türker Acaroğlu, tezkere aldıktan sonra, 1943 yılı Ocak ayında Sarıkamış Orta Okulu Türkçe öğretmenliğine tayin olundu. Burada bir müddet sonra müdür yardımcılığı vazifesini aldı. 1943-1944 ders yılı başlarında Ankara Dördüncü Orta Okuluna nakledildi. Buradaki öğretmenliği sırasında, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih – Coğrafya Fakültesi Hungaroloji Enstitüsü'ne devam etti. Bu fakültede okumasına başarı ile devam edip 3. sınıfa başladığı sırada, memur olduğu öğrenilerek, memurlar öğretim müesseselerinde talebe olamadıkları için kaydı silindi. 

T. Acaroğlu, 1946-1947 ders yılında Ankara Üniversitesi'ndeki kütüphanecilik kursuna kaydolundu ve bu kurstan 5 Haziran 1947 de başarı belgesi aldı. 1947-48 ders yılında da ihtisas kursunu tamamladı.

Türker Acaroğlu, 1946 yılından itibaren Millî Kütüphane hazırlık bürosunda gönüllü olarak çalışmaya başladı. Aynı şekilde Türk Kütüphaneciler Derneği'nde de faal üye olarak vazife aldı. 

Türker Acaroğlu, 1946 da Milli Kütüphane Hazırlık Bürosu'na nakledildi. Kütüphanenin kuruluşu hakkındaki kanun çıkınca, 1950 de uzmanlığa yükseldi. Aynı yıl, Maarrif Vekâleti tarafından kütüphanecilik, bibliyografya ve dokümantasyon tahsili için Avrupa'ya gönderildi. Fransa'da geçen tahsili sırasında Fransız Yüksek Kütüphanecilik Okulu'nda bir, Fransa Dokümantasyon Teknikleri Millî Enstitüsü'nde iki yıl tahsil yaptı. Bu arada Alliance Française adlı lisan okulundan ve Milletlerarası Arşivcilik Teknik Kursu'ndan diploma, Sorbonne Üniversitesi'nin Fransız Medeniyeti kurlarından sertifika aldı. 

Memlekete dönünce 27 Kasım 1952 de Maarif Vekâleti Basma Yazı ve Resimleri Derleme Müdürlüğü’ne tayin olundu. Bir ay sonra Millî Kütüphane'de görevlendirildi. Yeni görevi, Millî Kütüphane'de Bibliyografya Enstitüsünü kurmak üzere davet edilen M. Raux'nun yanında çalışmaktı. 

Bu arada, Türkiye Bibliyografyasını da Ankara'da hazırlamaya koyuldu. 1957 yılı haziranında Türkiye Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü'nden diploma aldı. Fransız, Bulgar ve Rus dillerini bilir. Macarca ve Lâtinceden anlar. Çoğu resmî vazife ile olmak üzere bir çok Avrupa memleketlerini gezmiştir. Bibliyografik çalışmaları ile tanınır. Evli ve iki kız çocuğu babasıdır.

Yazısı bulunan dergiler ve gazetelerden bazıları şunlardır:

Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni, Kültür Dünyası, Ülkü, Yenilik,

Türk Düşüncesi, Türk Düi, Tercüme, İlk Öğretim, Yeni Öğretmen, Tedrisat Mecmuası, Varlık, Yücel, Yeditepe, Kaynak.

Hürses, Ulus, Kudret, Sonposta, Tan, Vatan, Savaş, Havadis.

ESERLERİ: 

Çocuk Şiirleri Antolojisi (1944), Edebi Eserler Sözlüğü (1965), Şair ve Yazarların Hayatları ve Eserleri (1963, 2. bs., Ozanlar ve Yazarlar adıyla, 3. bs. 1981), Bulgaristan'da 120 Yıllık Türk Gazeteciliği (1965), Bulgar Hikâyeleri Antolojisi (1967), Türk Halk Bilgisi ve Halk Edebiyatı Üzerine Seçme Yayınlar Kaynakçası (Fıtrat Ozan ile, 1972), İstanbul'un Yetiştirdiği Ünlü Kişiler, Ozanlar, Yazarlar, Sanatçılar (1976), Türk Halk Ozanları ve Destanları Kaynakçası (1928-1973), (F. Ozan ile, 1978), Açıklamalı Atatürk Kaynakçası (2 cilt, 1981), Balkan Halk Biliminde Türk Etkileri (1983), Açıklamalı Süleyman Nazif Kaynakçası (1987), Bulgaristan'da Türkçe Yer Adları Kılavuzu (1988), En Ünlü Dünya Yazarları (1988), Dünya Atasözleri (1989), Türk Atasözleri (1992), Türkiye'de ve Dünyada Derleme Çalışmaları (1997), Bulgarlar ve Bulgaristan Üzerine 100 Yıllık Türkçe Kaynakçası (1997), Prof. Dr. Pertev Naili Boratav Kaynakçası (Aynı basım, 1998), Bulgaristan Türkleri Üzerine Araştırmalar (1999), Bulgarların Aldığı Türkçe Adlar ve Soyadları Sözlüğü (1999), İlk Derleme Müdürü Selim Nüzhet Gerçek (2000).

Tercümeleri arasında çocuk hikayeleri ve romanlar yanında Slav Alfabesini Yaratan Kiril ve Metody Kardeşler (1970) ve Bulgaristan Alevileri ve Demir Baba Tekkesi (İvaniçka Georgiyeva'dan, 1998) eserleri de bulunmaktadır.

HAKKINDA YAZILANLAR

Mehmet Türker Acaroğlu..

makturk

Ömrünü yüksek bir gayeye adayan, hayatını kutsal saydığı hizmetlere vakfeden kültür adamlarımızdan biri de Mehmet Türker Acaroğlu'dur.

İstanbul Avcılar'da oturan bu kıymetli yazar, 1915 doğumlu.90 yaşında.

Bir asra yaklaşan bereketli bir ömür sürüyor.

Türkiye'de arşiv ve derleme konusunda akla ilk gelen isim.

Uzun yıllar Derleme Müdürü olarak çalıştı.

Şimdi emekliliğin tadını, okuyarak, yazarak ve yeni eserler hazırlayarak çıkarıyor.

O bir "evlâd-ı fâtihan".

Bulgaristan''ın Razgrad bölgesinde doğan Türker Bey, ilk ve orta öğrenimini tamamladıktan sonra Sofya''da yeni harflerle günlük yayınlanan Deliorman gazetesinde çalıştı.

1931''de anayurt Türkiye''ye göç etti.

Ankara''da Şükran Aktan ile yaptığı evlilikten iki kız çocuğu oldu: Çiçek ve Demet.

Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü''nü 1940''ta bitirdikten sonra yurdun değişik bölgelerinde Türkçe öğretmenliği yaptı.

Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi''nin Hungaroloji bölümünde okudu.

Adnan Ötüken''in iki yıllık kütüphanecilik kursunu bitirdikten sonra 1948 ile 1950 yılları arasında Milli Kütüphane''de uzman olarak çalıştı.

Hükümet tarafından Paris''e yüksek meslek tahsili için gönderildi.

1952 ile 1974 yılları arasında Basma Yazı ve Resimleri Derleme Müdürlüğü yaptı.

22 yıl hizmet ettiği bu görevden 1974''te emekli oldu.

Dokümantasyon Teknikleri Devlet Enstitüsü, Yüksek Kütüphanecilik Okulu ve Sorbonne Üniversitesi Fransız Uygarlığı Kurları sertifikaları sahibi.

Bibliyografya Enstitüsü''nün kuruluşunda görev alan, Ankara''da Siyasal Bilgiler Fakültesi''ne bağlı Türkiye ve Orta-Doğu Amme İdaresi Enstitüsü''nü bitiren yazar, millî ve milletlerarası bir çok kongreye katılarak tebliğ sundu.

Hayatı boyunca kitaba, kütüphanelere ve derleme çalışmalarına yaptığı büyük katkılar dolayısıyla çeşitli kurumlardan önemli ödüller alan Acaroğlu''na, yıllar önce Bulgar Hükümeti tarafından "Bulgar Devleti 1300.Kuruluş Yıldönümü Altın Madalyası" verildi. 

Araştırmacımıza, 1991 İhsan Hınçer Türk Folkloruna Hizmet, 1995 Türk Kütüphaneciler Derneği Üstün Hizmet mükâfatları lâyık görüldü.

Yazarın muhtelif tarihlerde basılmış pek çok kitabı arasında "Çocuk Şiirleri Antolojisi", "İstanbul Üniversitesi Yayımları Bibliyografyası", "Ozanlar ve Yazarlar", "Edebî Eserler Sözlüğü", "Açıklamalı Süleyman Nazif Kaynakçası", "Bulgaristan''da Türkçe Yer Adları Kılavuzu", "En Ünlü Dünya Yazarları", "Dünya Atasözleri", "Türk Atasözleri" ve "İlk Derleme Müdürü Selim Nüzhet Gerçek" de bulunuyor.

Kadirşinas yazar, son kitapta selefi Selim Nüzhet''in hayatını, eserlerini ve bilinmeyen yazılarını bir araya getirerek, Abdülhak Şinasi Hisar''ın değerli kardeşini unutulmaktan kurtarmış oldu.

BAKANLIĞA DÜŞEN GÖREV 

Türker Bey, uzun yıllar yürürlükte kalan ama bir türlü yenilenmeyen Derleme Kanunu''nun ıslahı için âdeta canını dişine takarak mücadele etti.

Konferanslar verdi, yazılar yazdı, araştırmalar yaptı, raporlar hazırladı, siyasilerle görüştü.

Modern ve kullanışlı derleme çalışmalarının yapılabilmesi için geceli gündüzlü çalıştı.

Bu konuda kendisini ümitlendiren gelişmeler oldu, ama hedeflediği noktaya ulaşamadı.

Verdiği mücadelenin sonunda derleme çalışmalarının ehemmiyetini kısmen de olsa bazı ilgililere ve yetkililere kavrattı.

Kitap, Şlm, fotoğraf, kaset, cd gibi kültürel ürünlerin derlenmesi, arşivlenmesi ve Türk insanının hizmetine sunulması için yollar gösterdi, çözümler üretti.

Hiç bir zaman ümitsizliğe düşmedi.

Derlemenin ve arşivin gerekliliğini sıkça vurgulayarak kültür hayatımızın bu hayatî meselesini çözüme kavuşturmak için didindi durdu.

1935''ten beri, 70 yıldır çeşitli gazete ve dergilerde yazıyor.

Radyoda 1957 ile 1960 yılları arasında yaptığı "Kitapseverlerle Başbaşa" konuşmaları ise unutulmuyor.

Eylül 1974''te kendi isteğiyle emekliliğe ayrılan Mehmet Türker Bey, kalemi elinden, kâğıdı masasından düşürmedi.

Hâlâ yeni bibliyografyalar hazırlıyor.

Türk folkloru, dil ve edebiyatına dâir incelemeler yapıyor.

Zengin kütüphanesinde kitap ve dergiler arasında araştırmalarına devam ediyor.

Her bulduğu yeni belge, öğrendiği taze bilgi onu mutlu ediyor.

Çalışmanın coşkusu, üretmenin zevki ve geleceğe eser bırakmanın heyecanı, ilerlemiş yaşına rağmen onu genç ve zinde tutuyor.

O, Türk irfanına cânü gönülden bağlı, Türkçe''ye sevdâlı, Türkiye âşığı inançlı bir araştırıcıdır.

Kültür ve Turizm Bakanlığı, değerli ilim adamının kütüphanesini sahiplenmeli, hakkında toplantı düzenleyip armağan kitap hazırlamalıdır.

M.Türker Acaroğlu''nun ismi, 22 yıl hizmet ettiği, Cağaloğlu''ndaki Milli Eğitim Yayınları''nın bulunduğu Derleme Müdürlüğü eski binasına törenle asılmalıdır.

Vefâ hissi çok güzel, en çok da insana yakışıyor. 

------------------------------------------,

5

http://www.tdk.org.tr/images/2016_11_yitirdiklerimiz_.pdf

Tan, Nail: “Yitirdiklerimiz: Mehmet Türker Acaroğlu”. TÜRK DİLİ Dil ve Edebiyat Dergisi, Cilt: CX Sayı: 779 Kasım 2016, 113-116ss.

Mehmet Türker Acaroğlu

TDK dernek dönemi üyesi (1956: 781), bibliyografya/kay­nakça, biyografi/özgeçmiş ve kü­tüphanecilik uzmanı, halk bilimci, çevirmen Mehmet Türker Acaroğ­lu, 3 Ekim 2016 Pazartesi günü İstanbul’da hayata gözlerini yum­du. Cenazesi, 5 Ekim 2016 Çarşam­ba günü İstanbul Avcılar Hacı Os­man Ağa Camisi’nde kılınan öğle ve cenaze namazlarının ardından Topkapı Eski Kozlu Mezarlığı’nda toprağa verildi.

Bulgaristan Razgrad Türk İl­kokulu (1926) ve Razgrad Türk Rüştiyesini (1929) bitirdikten sonra bir yıl kadar Sofya’da Deliorman gazetesinde mürettip olarak çalıştı (1930). T. C. Sofya Büyükelçiliği tarafından öğrenim görmesi için Türkiye’ye gönderildi. Balıkesir Necatibey ve Adana Erkek Öğret­men Okullarında okuyup ilkokul öğretmeni oldu (1937). Erzurum Pasinler Badicivan (Esendere) Köyü İlkokulunda bir yıl (1937-38) öğretmenliğin ardından GEE Türk­çe Bölümünü bitirdi (1940). Ağrı, Sarıkamış ve Ankara’da ortaokul ve liselerde Türkçe, edebiyat öğret­menliği yaptı (1940-1950). Bu gö­revi sırasında vatan hizmetini yedek subay olarak yerine getirdi (1940- 43). Öğretmenlik yaparken bir yan­dan da DTCF Hungaroloji Bölü­müne devam ettiyse de bitirmedi. Ancak, DTCF’de Adnan Ötüken’in açtığı kütüphanecilik kurslarına ka­tılarak uzman kütüphaneci unvanı­nı aldı (1948). Millî Kütüphanenin kuruluş çalışmalarına katıldı. 1950 yılında Millî Kütüphaneye ilk uz­man olarak atandı. Aynı yıl MEB tarafından Fransa’ya gönderildi. İki yıl kütüphanecilik eğitimi aldı, bu alanda incelemelerde bulundu. Yurda dönüşünde İstanbul Basma Yazı ve Resimleri Derleme Müdür­lüğüne getirildi (1952). Bu kuruluş­ta 22 yıl müdürlük yaptıktan sonra emekliye ayrıldı (1974). Müdürlü­ğü döneminde TODAİE Kamu Yö­netimi Uzmanlık Programını bitirdi (1957). Emeklilik döneminde halk bilimi araştırmalarına da yöneldi.

İlk yazıları Balıkesir’de öğrenci iken bazı il gazeteleri ve Halkevi­nin Kaynak dergisinde yayımlandı (1934-35). Yüksek öğrenim gör­dükten sonra yayın tanıtımı, eleşti­ri, bibliyografya, biyografi, atasöz­leri, masallar ve ad bilimi alanla­rındaki derleme ve araştırmalarıyla tanındı. Bulgarca ve Fransızcadan çeviriler yaptı. Bulgaristan Türkle­rinin kültürünü araştırmak en bü­yük uğraşısıydı. Kütüphanecilik, Türk kültürü ve halk bilimi alanın­da çok sayıda millî ve milletlerarası kongre, sempozyuma katılıp bildiri sundu. İstanbul Radyosu (1955-60) ve İTÜ TV’de ilk kez kitap tanıtım programları düzenledi.

1424 makale ve yazısının ya­yımlandığı başlıca dergiler şunlar­dır: Türk Dili, Varlık, Varlık Yıllığı, Ülkü, Kaynak, Yücel, Yeditepe, Mil­liyet Sanat, Yenilik, Kültür, Tercü­me, Cumhuriyet Kitap, Türk Folk­lor Araştırmaları, Türk Folkloru Araştırmaları, Türk Halk Kültürü Araştırmaları, Türk Sanatı, Türk Yurdu, Türk Folkloru, Türk Dünya­sı Araştırmaları, Türk Düşüncesi, Türk Kütüphaneciler Derneği Bül­teni, Halk Kültürü, Folklor, Bel­gelerle Türk Tarihi Dergisi, Kitap Belleten, Edebiyat Cephesi, Kıyı, Güncel Sanat, Bilim ve Ütopya, Millî Eğitim, Müteferrika, Yazko Edebiyat, TTK Belleten, Balkanlar­da Türk Kültürü.

Ayrıca; Ulus, Son Posta, Cum­huriyet, Milliyet, Tan ve Vatan gazetelerinde de yazıları, kitap tanıt­maları yayımlanmıştır.

Aldığı ödüller içinde en önemli­leri şöyledir:

1981 Bulgaristan Devle­ti Altın Madalyası (Bulgaristan Hükûmeti’nin Türklere uyguladığı baskılar üzerine 1985’te geri verdi.)

1991 İhsan Hınçer Türk Folklo­runa Hizmet Ödülü

1995 Türk Kütüphaneciler Der­neği Üstün Hizmet Ödülü

Bülent Ağaoğlu’nun 2015’teki tespitine göre; 37’si telif, 23’ü çe­viri toplam 60 kitabı yayımlandı. Başlıca eserleri tür ve ilk baskı yıl­larına göre şu şekilde sıralanabilir:

İnceleme: Bulgaristan’da 120 Yıllık Türk Gazeteciliği (1990), Türkiye’de ve Dünyada Derle­me Çalışmaları (1997), Bulgaris­tan Türkleri Üzerine Çalışmalar (1999), İlk Derleme Müdürü Selim Nüzhet Gerçek (2001), Bulgaristan Türkleri Üzerine Araştırmalar I-II (2007).

Sözlük: Ortaokul ve Lise Türk­çe Edebiyat Kitaplarında Adları Geçen Şair ve Yazarlar, Hayatla­rı, Eserleri (1963), Edebî Eserler Sözlüğü (1965), Ozanlar ve Yazar­lar (1967), İstanbul’un Yetiştirdiği Ünlü Kişiler, Ozanlar, Yazarlar, Sanatçılar (1976), Bulgaristan’da Türkçe Yer Adları Kılavuzu (1988), En Ünlü Dünya Yazarları (1988), Dünya Atasözleri (1989), Türk Ata­sözleri (1992), Bulgarların Aldığı Türkçe Adlar ve Soyadları Sözlü­ğü (1999), Balkanlarda Türkçe Yer Adları Kılavuzu (2006), Azınlıkla­rın ve Yabancıların Aldığı Türkçe Adlar ve Soyadları Sözlüğü (2009), Dünyada Türkçe ve Türkçeleşmiş Yer Adları Kılavuzu (2014).

Deneme: Yarınlara Doğru (2009).

Kaynakça/Bibliyografya: İs­tanbul Ü Yayınları Bibliyografyası: 1933-1945 (A. Ötüken’le 1947), Ankara Ü Yayınları Bibliyografya­sı (1950), Türkiye Bibliyografyası (1953), Türk Halk Bilgisi ve Halk Edebiyatı Üzerine Seçme Yayınlar Kaynakçası (Fıtnat Ozan’la, TDK Yayınları: 369, 1972), Türk Halk Ozanları ve Destanları Kaynak­çası: 1928-1973 (Fıtnat Ozan’la, 1978), Açıklamalı Atatürk Kay­nakçası I-II (1981), Açıklamalı Sü­leyman Nazif Kaynakçası (1987), Bulgarlar ve Bulgaristan Üzerine Yüz Yıllık Türkçe Kaynakça: 1878- 1978 (1997).

Seçki/Antoloji: Çocuk Şi­irleri Antolojisi (1944), Bulgar Hikâyeleri Antolojisi (1967).

Ders Notu: Arşiv Dosya Tanzi­mi ve Dokümantasyon Tekniği Ders Notları (1971).

Baskıya Hazırlama/Sadeleş­tirme: Şermin (T. Fikret, 1946), Atatürk (M. Turhan Tan, 1974), Ki­tap (Necip Asım Yazıksız, 1993).

Çeviri/Tercüme: Gagauzlar: Hristiyan Türkler (A. Mano’dan, 1939), Birimiz Hepimiz İçin (5 Bul­gar Hikâyesi, 1944), Vatan Uğrun­da (S. Jeromski’den, 1946), Dünya Çocuk Masalları VI/Bulgar Ma­salları (1946), Yeni Dünya Çocuk Masalları/Hint Masalları (1951), Sihirli Çalgı (1961), Kar Çiçeği (1961), Ak Zambaklar Ülkesinde: Finlandiya (G. Petrov’dan, 1968), Gül ile Ay (1969), Slav Alfabesini Yaratan Kiril ve Metodiy Kardeşler (B. S. Angelov’dan, 1970), Teker­leklerin Türküsü (Y. Yovkov’dan, 1982), Bulgaristan Alevileri ve De­mir Baba Tekkesi (İ. Georgieva’dan, 1998), Bir Türk Kadını Uğruna (E. Pelin’den, 2003), Batı’da ve Türkiye’de Kaynakça Tarihi (A. Lheritier-L. N. Malclés’ten, 2003), Kütüphanecinin Görevi (J. O. Gasses’ten, 2011), Balkan Efsane­leri (Y. Yovkov’dan, 2013), Kuzgun Hanında Geceler (Y. Yovkov’dan, 2014), Sınır Boyundaki Çiftlik (Y. Yovkov’dan, 2015).

100. yaşı dolayısıyla Bülent Ağaoğlu tarafından hazırlanan “M. Türker Acaroğlu Kaynakçası” Müteferrika dergisinde (S 47, Yaz 2015/I, s. 287-384) yayımlandı.

Bulgarca, Rusça ve Fransızca biliyordu.

Rahmetli N. Şükran Hanım’la evliliğinden iki kızı bulunmaktadır: Çiçek ve Demet.

Bibliyografya ve kütüphanecilik denilince Türkiye’de ilk akla gelen isimlerden biriydi. Yüz yılı aşan ömrünü yazarak, okuyarak doldu­ran nadir yazarlardandı. Yazdığı on bir kitabın basıldığını göremeden vefat etti. Ruhu şad olsun!

-----------------------------.

6

Anısına Saygıyla / In Memory of Mehmet Türker Acaroğlu 21.09.1915 - 3.10.2016 / Mehmet Türker Acaroğlu Biyografisi.  Türk Kütüphaneciliği 30, 4 (2016), 746-748. http://www.tk.org.tr/index.php/TK/article/view/2734

7

HAKKINDAKİ BELGESEL: https://www.youtube.com/watch?v=p1NafrPPjCQ

8

https://www.facebook.com/mtacaroglu 

9

http://turkeracaroglu.com/