TEMEL
KLASİK ESERLERİMİZ
Kelimeler
örgüsü yapmalı:
Asya’nın
kandilleri
Başyapıtlar
Bin
yıllık başyapıtlarımız
Bizi
var eden eserler
Büyük
mütefekkirlerimiz
Çağlara
damgasını vuran eserlerimiz
Çağlarını
aşan eserler
Çağlarını
aşanlar
Doğu
Klasikleri
Düşün
dünyamızın temel eserleri
Düşünce
dünyamızın temel kaynakları
Düşünce
kodlarımız
Eski
kültürümüzün temel eserleri
Eski
Türk Klasikleri
Fikir
dünyamıza yön verenler
Fikir
dünyamızın köşe taşları
Fikir
dünyamızın temel kaynakları
Fikir
hazinelerimiz
Geleneksel
kültür eserleri
Klasik
kültür temel eserleri
Kutup
Yıldızlarımız
Kültür
hazinelerimiz
Kültür
kodlarımız
Kültür
tarihimizin önemli eserleri /kitapları / yayınları / dokümanları
Kültürümüzü
biçimlendiren eserler
Kültürümüzü
biçimlendiren temel kültür kodlarımız
Kültürümüzün
başyapıtları
Medeniyetimiz
için ışık saçanlar
Medeniyetimiz klasikleri
Medeniyetimize ışık tutanlar
Meşhur
mütefekkirlerimiz
Orta
asya türk düşünürleri
Orta
Asya Türk mütefekkirleri
Osmanlı
klasikleri
Referanslarımız
Temel
eserlerimiz
Temel
kaynaklar
Türk
klasikleri
Türkistan
mütefekkirleri
Ünlü
mütefekkirlerimiz
ALINTILAR
“Persian in nationality, Ibn Sina was, however, an Arab by
language. He was born in 370 H (980 CE) in Afshana (a small village near
Bukhara, the capital of the Samanid dynasty in central Asia, located in present
day Uzbekistan), his Turkish mother Sitarah’s home where his father
`Abdullah met and married her. His father, an Isma`ili Persian of Balkh origin,
was an official of the Samanid administration who died while Ibn Sina was 22.
His father’s home town Balkh, an ancient city in present day Afghanistan, is
one of the world’s oldest settlements. Ibn Sina had two brothers named `Ali and
Mahmud who were also of the Ismaili persuasion.” http://islamicencyclopedia.org/public/index/topicDetail/id/395
“Eserleri Batı dillerine Latince yoluyla çevrilerek Avicenna
diye şöhrete ulaşan İbni Sinâ, yanlış olarak bir süre Avrupa'da İranlı hekim ve
filozof olarak tanınmıştır. Bunun da sebebi, eserlerini Türkçe yazmamış
olmasındandır...” “Hatta Türkçe olarak yazmış olduğu şiirler de vardır.” http://www.biyografi.net/kisiayrinti.asp?kisiid=2464
“Persian
in nationality, Ibn Sina was, however, an Arab by language. He was born in 370
H (980 CE) in Afshana (a small village near Bukhara, the capital of the Samanid
dynasty in central Asia, located in present day Uzbekistan), his
Turkish mother Sitarah’s home
where his father `Abdullah met and married her. His father, an Isma`ili Persian
of Balkh origin, was an official of the Samanid administration who died while
Ibn Sina was 22. His father’s home town Balkh, an ancient city in present day
Afghanistan, is one of the world’s oldest settlements. Ibn Sina had two
brothers named `Ali and Mahmud who were also of the Ismaili persuasion.” http://islamicencyclopedia.org/public/index/topicDetail/id/395
“Eserleri
Batı dillerine Latince yoluyla çevrilerek Avicenna diye şöhrete ulaşan İbni
Sinâ, yanlış olarak bir süre Avrupa'da İranlı hekim ve filozof olarak
tanınmıştır. Bunun da sebebi, eserlerini Türkçe yazmamış olmasındandır...”
“Hatta Türkçe olarak yazmış olduğu şiirler de vardır.” http://www.biyografi.net/kisiayrinti.asp?kisiid=2464
“Hasan
Âli Yücel’in İslami çevrelerde yanlış anlaşılan bir tarafı var. "Yücel
sadece batılı klasikleri çevirdi" diyorlar. Ama Yücel, aynı zamanda doğu
klasiklerini, Mevlana, Yunus Emre, İbn-i Haldun, Firdevsî dâhil tasavvuf ve
felsefe literatürünü de aktardı. Biz bunu atlıyoruz. Hasan Âli Yücel'den sonra
da Cumhuriyet döneminde kimse çıkmadı. Böyle rezillik olmaz. Kendi
kaynaklarıyla barışık olmayan bir toplumun entelijansiyasının kendisiyle ve
dünyayla barışık olması mümkün değil. Biz kendimizi kandırıyoruz.[8]”
14
cilt
Büyük
Türk Klasikleri Destanlar çağından günümüze kadar Türk Dili` nin en büyük
antolojisidir. 1000` e yakın şair ve yazarımızın biyografileri ile eserlerinden
örnekler ve açıklamalardan oluşur. Eserde Türk Edebiyatındaki özel terimlerle
ilgili olarak orijinal `Özel Terimler ve Adlar Sözlüğü` mevcut...
-----------
Büyük
Türk Klasikleri (Tarih-Antoloji-Ansiklopedi)I-XII (1985-1989), İstanbul:
Ötüken-Söğüt Yayınları. (Halman vd. 2006: 725)
Ortak
Çalışma ile hazırlanan bir edebiyat tarihimiz de 1985’ten itibaren 14 cildi
yayınlanan Büyük Türk Klasikleri’dir. Eser, Türk edebiyatının üç ayrı lehçede
aldığı manzarayı yüzyıllara göre incelemiş, her yüzyılın edebiyatına geçmeden
önce de Türk dünyasının sosyal ve siyasi hayatını göstermiştir. Her bölümden
sonra kaynak bilgisi veren eser, seçtiği örnek metinlerle antoloji ihtiyacına
da cevap vermiştir.
Ayrıca
seçilen örneklerin çoğu günümüz Türkçesine çevrilerek okuyucuya kolaylık
sağlanmıştır. (Polat: 2002)
Kaynak
Göstermek Zorunludur:
http://www.yenimakale.com/buyuk-turk-klasikleri-tarih-antoloji-ansiklopedi.html#ixzz3xuuehK4N
-------------------------,
Ürün
Bilgisi
Büyük
Türk Klasikleri Destanlar çağından günümüze kadar Türk Dili' nin en büyük
antolojisidir. 900' e yakın şair ve yazarımızın biyografileri ile eserlerinden
örnekler ve açıklamalardan oluşur. Eserde Türk Edebiyatındaki özel terimlerle
ilgili olarak orijinal "Özel Terimler ve Adlar Sözlüğü" mevcuttur.Prof.Dr.
Ahmet Bican Ercilasun' dan, Nevzat Kösoğlu' na uzanan geniş ve konusunda uzman
bir kadro tarafından hazırlanmış olup, Tebliğler Dergisi' nin 21 Eylül 1987
tarihli 2243 sayılı nüshasında " Bütün Orta Öğretim Öğretmen ve
Öğrencilerine" tavsiye edilmiştir.
Baskı
Sayısı 1. Baskı
Dil TÜRKÇE
Sayfa
Sayısı 6800
Cilt
Tipi Ciltli
Kağıt
Cinsi 1. Hm. Kağıt
Boyut 16 x 24 cm
-------------------------------,
“Bu
bakımdan, TÜBA ‘Türk-İslam Bilim Kültür Mirası Projesi’ni, bilim, kültür ve
sanat tarihimizin önemli eserlerini yeni nesillerle buluşturacak olması
bakımından önemli gördüğümü belirtmek istiyorum.” http://www.tccb.gov.tr/haberler/410/37284/yeni-turkiyeyi-bilimin-aydinliginda-insa-edecegiz.html
--------------------,
“Bu
amaç doğrultusunda, yeni nesillerin geçmişimizin önemli değerleri olan Türk
bilim insanlarını tanımaları ve onlara hak ettikleri değeri vermeleri
sağlanacaktır” http://www.tuba.gov.tr/content/turk-bilim-klasikleri/id/1225/pid/96/mid/223/
---------------------------,
“Sayılı
ayrıca Muhammed b. Mûsâ el-Hârizmî, Nasîrüddîn-i Tûsî, Uluğ Bey, Abdülhamîd b.
Vâsi‘ b. Türk gibi Türk kökenli müslüman matematikçileri hakkında temel
eserlerinden hareketle ortaya koyduğu çok önemli araştırmalar yapmıştır.” http://www.islamansiklopedisi.info/dia/ayrmetin.php?idno=d360214
“Bir
milletin tarihi, yetiştirdiği büyük insanlar ve yarattığı büyük eserlerle en
açık, en belirgin ve en dolaysız biçimde şeref ve anlam kazanır. Fârâbîler,
Bîrûnîler, Uluğ Beyler, Fatihler, Kanûnîler, Barbaroslar, Yunus Emreler,
Fuzulîler, Yusuf Has Hacipler, Kaşgarlı Mahmudlar, Mimar Sinanlar, Katip
Çelebiler Türk tarihini süsleyen pırlantalar mesabesindedirler. Bu Türk
büyüklerinin bir kısmı devlet adamı, bir kısmı asker, bir kısmı sanatçı, bir
kısmı da bilim adamı ve düşünürdür. Özel olarak Orta Çağ Türk büyükleri
arasında bilim adamı ve mütefekkirlerin sayısının kabarık olduğunu
söyleyebiliriz.” https://www.tarihtarih.com/?Syf=26&Syz=368762
-----------------,
Adnan
Sayılı yazısından;
“Orta
Çağ İslam dünyasında bilimde ve tefekkür alanında gerçekleşmiş olan atılımın,
hamlenin, çok büyük ölçüde olmak üzere Doğu İslam dünyasının eseri olduğu
görülmektedir. Buna İbn Haldûn da dikkati çekmekte, hattâ bu noktayı önemle
vurgulamaktadır. İbn Haldûn'a göre bunda İranlıların, Fars unsurunun büyük rolü
vardı. Oysa, bu büyük
sayıdaki bilim adamı ve düşünürlerin coğrafî menşei daha ayrıntılı olarak
dikkate alınınca İran'ın kendisinin de bir dereceye kadar geri plânda, geri
koşunda kaldığı, bu gibi bilgilerin beşiğinin Orta Asya veya geniş anlamıyla
Türkistan olduğu sarahatle görülmektedir. Orta Asya ise bir Türk yurdudur;
Türklerin ana yurdudur. Bu itibarla, bu uygarlığın, Orta Çağ İslam uygarlığının
kurulmasında ve geliştirilmesinde Türklerin rollerinin büyük olduğu
muhakkaktır.7”
7 İslam
dünyasının en eski matematikçilerinden biri olan Abdülhamid İbn Türk'ün lakabı
onun milliyetini kesinlikle belirlemek durumundadır. Abdülhamid'in torunu da
matematikçi idi ve o da İbn Türk lakabını taşımaktaydı. Arapçada ilk bilimsel
ve dolgun sözlük kitabını yazmış olan Ebû Nasr İsmaîl el-Cevherî (ölümü 1002)
de Et-Türkî lakabını taşımaktaydı. Kendisinden bir kuşak öncesi bir yakın
akrabası da Cevherî gibi lugatçı idi ve Fârâb'lı idi. Bunlarla ilgili olarak,
bkz., Aydın Sayılı, Abdülhamid ibn Türk'ün Denklemlerde Mantıkî Zaruretler., s.
12-14, 85-89; Aydın Sayılı, Fuat
Sezgin'in
Geschichte des Arabischen Schrifttums adlı kitabının sekizinci cildine tanıtma
yazısı, Belleten (Türk Tarih Kurumu), cilt 47, 1984, s. 453-454. Fârâbî'nin milliyetine ilişkin olarak, bkz, D. M.
Dunlop, "A Source of Al-Masûdî: The Madînat al-Fâdılah of Al-Fârâbî",
Al Masûdî Millenary Commemoration Volume, ed. S. Maqbul Ahmad and A. Rahman,
Aligarh Muslim University, 1960, s. 69-70; S. M. Stern, "Al-Masûdî and
Al-Fârâbî", Al-Masûdî Millenary Commemoration Volume, s. 40; Muhsin Mahdî,
"Al-Fârâbî", Dictionary of Scientific Biography, cilt 4, 1971, s.
523-525. Beyrûnî'nin milletine ilişkin olarak
da bkz., Max Mayerhof, "Das Vorwort zur Drogenkunde des Berûnî",
Quellen und Studien zur Geschichte der Naturwissenschaften und der Medizin,
Berlin 1932, cilt 3, s. 39-0; Zeki Velidi Togan, "Bîrûnî", İslam
Ansiklopedisi, cilt 2, 1949, s. 635-637; Z. V. Togan, Umumî Türk Tarihine
Giriş, İstanbul 1946, s. 420-421; A. Sayılı "Bîrûnî", Belleten (Türk
Tarih Kurumu), cilt 13, 1948, s. 55-57; A. Sayılı, "Doğumunun 1000'inci
Yılında Beyrûnî", Beyrûnî'ye Armağan, Türk Tarih Kurumu yayını Ankara
1974, s. 4-6.” https://www.tarihtarih.com/?Syf=26&Syz=368762 /// "Ortaçağ Bilim ve Tefekküründe
Türklerin Yeri", Erdem, Cilt 1, Sayı 1, 1985, s. 169-186
-----------------------------,
“İbn Haldun‟un da dikkat çekip önemle
vurguladığı gibi, Ortaçağ İslam dünyasında
bilim ve
tefekkür alanında gerçekleŞmiŞ olan atılımın, hamlenin, çok büyük ölçüde olmak
üzere
Doğu
İslam dünyasının eseri olduğu bilinmektedir. Doğu İslam dünyası denince akla Horasan ve
Mâverâünnehir bölgesi ve buradaki ilim merkezlerini temsil eden
Buhara, Semerkant, TaŞkent,
Fergana gibi Şehirler gelmektedir. Buralarda Türklerin de yoğun
olarak yaŞadığı bilinen bir
gerçektir. Hatta bu dönemde ortaya konan ilimlerin ilk öncüleri
içinde Türkî olarak belirtilen ilim
adamlarının bulunması Ortaçağ İslam uygarlığının kurulmasında ve
geliŞtirilmesinde Türklerin
rollerinin olduğunu göstermektedir. İncelediğimiz bu bölgelerin
tümünde ilmî ve medenî durum,
gerek
Arap gerekse diğer milletlere ait yazarlar tarafından ifade edilmiŞtir. Bu
merkezlerin, ilim
ve
medeniyetin zirvede olduğu bölgeler içinde olduğu anlaŞılmaktadır. Aynı zamanda
bu bölgede
yaŞayan
insanların çoğunluğunu Türklerin oluŞturduğunu bilmekteyiz. Böyle olmasaydı bu
bölgelerin
liderlerinin Türklerden olması beklenemezdi.
“Entelektüel
geleneğimiz Türk İslam havzasında filizleniyor. Selçuklu’da kemâli yoklamaya
başlıyor. Bu geleneğin bir numaralı mütefekkiri Gazzâlî, bir Selçuklu entelektüelidir.
Selçuklu Anadolu’sunda kendisine yer bulan İbnü’l-Arabî, Türkistan’dan kopup
gelen Mevlânâ Gazzâlî’nin hemen yanı başına yerleştirilebilecek diğer
mütefekkirler. Osmanlı asırlarında fikrî ve siyasî tecrübemiz olgunluk
noktasına ulaşıyor. Kemâl Paşa-zâde, Gelibolulu Âlî Efendi, Ankaravî, Bursevî
bu vadide akla gelebilecek isimler. Üçüncü Selim ve İkinci Mahmut’a kadar devam
eder bu süreklilik.” http://www.aksiyon.com.tr/dosyalar/cevdet-pasa-entelektuel-gelenegimizin-mezar-tasidir_537868
“Tefekkür
hayatımızın sicil kayıtlarını toplayan Fârâbî’yle Mâtürîdî’nin diktiği, İbn
Sînâ, Yûsuf Has Hâcib ve Gazzâlî’nin
suladığı
ağacın meyveleri Osmanlılar tarafından devşirilir. Diğer bir ifadeyle fikrî ve
siyasî geleneğimiz Horasan-Türkistan havzasında filizlenerek meyveye durur.
Osmanlı coğrafyasında da kemâle erer. Düşünce âlemimiz bu şekilde eskinin
tazyiki altında şekillenerek kendisini bulur.” http://www.kitapyurdu.com/kitap/turk-entelektuel-tarihinin-tesekkul-devri/371587.html
“Ali
Emiri Kültür Merkezi’nde gençlerle buluştuğumuz Medeniyet Okumalarında zaman
zaman sayfalarını çeviriyoruz” http://haber.star.com.tr/yazar/siyasetin-dilinde-fikri-tukenis/yazi-1084451
-------------------------,
26.1.2016
“Dünyaya
600 yıl hükmeden bir imparatorluğun vârisi olmamıza rağmen, ne yazık ki, o
imparatorluğun bu coğrafyada oluşturduğu siyasi- sosyal sentezi de kültürel
değerleri de bilmiyoruz.
Neo-
Osmanlıcılık üzerinden bu çaba itibarsızlaştırılmaya çalışılsa da artık etkili
değil. O derin tarihin sayfaları yeniden çevriliyor. Çevirdikçe
de görmezden geldiğimiz müthiş değerlerle yüzleşiyoruz. Onlardan biri de
"16. Yüzyıl Dâhisi Matrakçı Nasuh..."
“Mimar
Genim, tarihle ilişkimizin sağlıksızlığına da çok çarpıcı bir örnek veriyor:
"Devlet ve bilim katında meşveret geleneğimiz vardı. Her şeyin
konuşulabildiği bir gelenekti bu. Biz, Batı'yı taklit ederek bunu münazaraya
çevirdik. Şimdi her soruna münazara mantığı içinde bakıp, işin içinden
çıkamıyoruz." http://www.sabah.com.tr/yazarlar/ovur/2016/01/26/bir-osmanli-dhisi-matrakci-nasuh
-----------------------------,
“Eserin
önemli bir tezi de “Bizde özgün düşünür ve filozof yetişmedi, yetişmez”
şeklindeki yaygınca ve karamsar iddiayı reddetmektir. Bu bakımdan şu satırlar
da yazımın son kısmı olsun:
“Eskiden
de büyük filozoflar yetiştirmiş bir ulusuz biz. Türk düşünürlerin katkısı
olmasaydı Avrupa Rönesans'a ulaşamazdı. Descardest'tan yüzyıllar önce
Gazâlî'miz vardı bizim. Nicolai Hartman'dan daha mı az Fâfâbî'miz. Husserle'den
neyi eksik Sühreverdî'nin. Mevlânâ'nın, Yûnus'un, Pir Sultan Abdal'ın
günümüzdeki o ünlü varoluşçulardan nesi daha aşağı. Şimdi kalkıp da “Biz
filozof olamayız” diye kestirip atmak son derece yanlış olur.” http://www.yenisafak.com/yazarlar/hayrettinkaraman/dusunce-tarihimizin-yapi-taslari-2023373
----------------------------------,
“Daha
derin, daha ciddi bir sorunla karşı karşıyayız. Bu milleti var kılacak,
hafızasını tazeleyecek, aidiyetini şekillendirecek birikimlerden mahrum kalması söz konusu. Bunca geçmişin, birikimi üzerine inşa
edilmiş ne üniversite, ne entelektüel hayat sözkonusu...”
“Daha da önemlisi hem eğitim sisteminde
hem de üniversitelerde olmazsa
olmaz temel metinlerden mahrum yetişiyor gençler. Türkiye'de üniversiteyi bitiren ortalama bir gencin
mutlaka okuması gereken temel kaç metin gösterebilirsiniz? Kendi kültürümüze,
medeniyetimize dair her gencin mutlaka okumuş olması, muhtevasından bir şeyler
edindiği kaç isim, kaç kitap gösterebiliriz? Öykündüğümüz Batı uygarlığının
temel metinlerinden hangilerini mutlaka okumuş olur bir üniversite mezunu?
Kendi değerlerine hassasiyeti olmayanlar farklı kültürlere, birikimlere de saygı duyamazlar, bigane kalırlar.
Her kültürün temel metinleri vardır. Bir edebiyatın 'kanun'u sayılan eserleri üretemeyen hiçbir gelenek evrensel eserler veremez. Kurucu metinlerden mahrum olan hiçbir kültür bir medeniyet inşa edemez. İslam medeniyetinin ortak metinlerinden daha özelde Osmanlı medeniyetine ait kaç eser ismi verebilir ortalama bir üniversiteli genç? Aynı soru Batı uygarlığının kurucu metinlerinden ne kadar haberdardır şeklinde de sorulabilir.
Elime geçen Amerika'da son onbeş yılda yapılan bir araştırmaya göre en önde gelen üniversitelerde okutulan temel metinler sıralanmış. Buna göre ilk dört sırada şu isimler var: Eflatun, Hobbes, Machiavelli, Aristo... Bugün modern Batı uygarlığı dediğimiz yapının temel ayaklarını teşkil eden isimler. Klasik Yunan'dan başlayarak kurucu babalar; hemen her ciddi üniversitede bu isimlerin temel metinler olmazsa olmazı. Eflatun'un Cumhuriyet, Hobbes'un Leviathan'ı, Machiavelli'nin Prens'i, Aristo'nun Ahlak'ı hemen her üniversitenin olmazsa olmazı. Modern düşünceyi inşa edenler Antik Yunan'dan moderniteye ortak bir çizgiyi sürdürürken ne kadar eleştirel ve farklı açılımlara sahip olursa olsun bu çerçevenin içinden konuşur yahut bu çizgiyi hatmeder sonra postmodern aforizmalarını dillendirir.
Harvard'dan Princeton'a kadar hemen her üniversitede benzer kurucu metinler öne çıkıyor.”
Kendi değerlerine hassasiyeti olmayanlar farklı kültürlere, birikimlere de saygı duyamazlar, bigane kalırlar.
Her kültürün temel metinleri vardır. Bir edebiyatın 'kanun'u sayılan eserleri üretemeyen hiçbir gelenek evrensel eserler veremez. Kurucu metinlerden mahrum olan hiçbir kültür bir medeniyet inşa edemez. İslam medeniyetinin ortak metinlerinden daha özelde Osmanlı medeniyetine ait kaç eser ismi verebilir ortalama bir üniversiteli genç? Aynı soru Batı uygarlığının kurucu metinlerinden ne kadar haberdardır şeklinde de sorulabilir.
Elime geçen Amerika'da son onbeş yılda yapılan bir araştırmaya göre en önde gelen üniversitelerde okutulan temel metinler sıralanmış. Buna göre ilk dört sırada şu isimler var: Eflatun, Hobbes, Machiavelli, Aristo... Bugün modern Batı uygarlığı dediğimiz yapının temel ayaklarını teşkil eden isimler. Klasik Yunan'dan başlayarak kurucu babalar; hemen her ciddi üniversitede bu isimlerin temel metinler olmazsa olmazı. Eflatun'un Cumhuriyet, Hobbes'un Leviathan'ı, Machiavelli'nin Prens'i, Aristo'nun Ahlak'ı hemen her üniversitenin olmazsa olmazı. Modern düşünceyi inşa edenler Antik Yunan'dan moderniteye ortak bir çizgiyi sürdürürken ne kadar eleştirel ve farklı açılımlara sahip olursa olsun bu çerçevenin içinden konuşur yahut bu çizgiyi hatmeder sonra postmodern aforizmalarını dillendirir.
Harvard'dan Princeton'a kadar hemen her üniversitede benzer kurucu metinler öne çıkıyor.”
“Düzenli olarak bu alanda araştırma yapan 'Open
Syllabus Explorer' isimli bir araştırma projesinin sonuçlarına göre insan bilimlerinde Mary W. Shelley'nin
Frankhestein'ı, Chanucer'in Canterbury Hikâyeleri ilk sırayı alırken sosyal
bilimlerde hala Marx'ın Kapital'i ön sıralarda... Weber'den Huxley'e,
Foucault'dan Berger'e uzanan bir liste sıralanıyor. Ama kurucu metinler hemen
her yerde ortak.
Amerikalıların tarihsiz ve son derece pragmatist olduğu yönünde yüzeysel yaklaşımı tekzip eden bu araştırma reel politk ilginin bile nasıl tarihsel ve düşünsel arka plana yaslanmak zorunda olduğunu gösterir. Huntington'un hala önemli yer tutması ile kurucu metinlerin hiç şaşmaması pratik ile teori arasındaki ilişkinin Amerikan formülü olarak okunabilir.
Bir karşılaştırma olması bakımından bizde buna benzer bir liste çıkarmak istesek acaba kaç tane ortak temel metin, isim sıralanabilir? İslam medeniyetini geçtik, Batı düşüncesinde bile temel sayılan metinler arasında bir ortak payda ne kadar sağlanabilir?
Üniversiteler bir toplumun kendi geleceğini inşa ettiği, kendini tanımladığı kendi olduğu kadar evrensel ölçekte bilim ve düşüncenin üretildiği en üst kurumlar olmalıdır. Bizde bunun karşılığı olsa olsa medresedir. Ancak medrese geleneği çökmüş; yerine adı üniversite, içi kimliksiz ve özgün hiçbir yanı olmayan, derinlikten yoksun kurumlar ortaya çıkmıştır. İlahiyatta felsefeyi yasaklayan, felsefede Gazali'yi okutmayan, yüz yıl önceki metinleri bile doğrudan okuyamayan bir aydın zümre yetişiyor.
Bu temelsizdik ve hafızasızlıkla ancak piyasaya ara elemanlar sunan; kendi kendini sömürgeleştiren entelektüel tipler yetiştirebiliriz.”
Amerikalıların tarihsiz ve son derece pragmatist olduğu yönünde yüzeysel yaklaşımı tekzip eden bu araştırma reel politk ilginin bile nasıl tarihsel ve düşünsel arka plana yaslanmak zorunda olduğunu gösterir. Huntington'un hala önemli yer tutması ile kurucu metinlerin hiç şaşmaması pratik ile teori arasındaki ilişkinin Amerikan formülü olarak okunabilir.
Bir karşılaştırma olması bakımından bizde buna benzer bir liste çıkarmak istesek acaba kaç tane ortak temel metin, isim sıralanabilir? İslam medeniyetini geçtik, Batı düşüncesinde bile temel sayılan metinler arasında bir ortak payda ne kadar sağlanabilir?
Üniversiteler bir toplumun kendi geleceğini inşa ettiği, kendini tanımladığı kendi olduğu kadar evrensel ölçekte bilim ve düşüncenin üretildiği en üst kurumlar olmalıdır. Bizde bunun karşılığı olsa olsa medresedir. Ancak medrese geleneği çökmüş; yerine adı üniversite, içi kimliksiz ve özgün hiçbir yanı olmayan, derinlikten yoksun kurumlar ortaya çıkmıştır. İlahiyatta felsefeyi yasaklayan, felsefede Gazali'yi okutmayan, yüz yıl önceki metinleri bile doğrudan okuyamayan bir aydın zümre yetişiyor.
Bu temelsizdik ve hafızasızlıkla ancak piyasaya ara elemanlar sunan; kendi kendini sömürgeleştiren entelektüel tipler yetiştirebiliriz.”
YAYIN
KÜNYELERİ
-------------,
---------,
5. El
Harezmi https://tr.wikipedia.org/wiki/H%C3%A2rizm%C3%AE "fars bilim insanı"
8. El Biruni https://tr.wikipedia.org/wiki/Bir%C3%BBni
" Fars[2][3][4] kökenli
Müslüman bilgin."
9. İbni Sina,
13. Ömer
Hayyam, https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%96mer_Hayyam "İranlı şâir, filozof, matematikçi ve astronom.[1]"
14. İmam
Gazzali https://tr.wikipedia.org/wiki/Gazz%C3%A2l%C3%AE "Fars asıllı olduğu sanılan[1]"
9. İbni Sina,
------------------------,
"çağını
aşan kültür"
bak:
ırcıca kitabı, osmanlı medeniyeti
bak:
yeni türkiye, Osmanlı
“Gelenek
ve Klasik Kavramları Türk Düşünce Tarihi Bakımından Ne İfade Eder?” Türkiye’de
Felsefenin Geleneği Ve Geleceği” Sempozyumu Bildirileri, İstanbul Üniversitesi
Yayınları, İstanbul 2012, 175-194.
Yalin,
Özge,”Klasikler niçin vazgeçilmez?” Zaman, Kitap zamanı sy. 92.
gençlik
bakanlığı kitab: bilim adamlarımız
Alp,
Talha Hakan, “Kaynak Meselemiz: Literatür (II)” Yeni Şafak 28.12.2012.
Neden Klasiklerimiz Yok?
D. Mehmet DOĞAN 119-144ss. http://www.bisav.org.tr/havadisler.aspx?module=havadisayrinti&page=5&haberid=107
Melih Cevdet Anday,
makale, dergipark’ta ara
şark klasikleri
http://kutuphane.meb.gov.tr:9001/search?query=T%C3%9CRK+Klasikleri+Dizisi+&field=Serials&mode=normal
Kutadgu Bilig Işığında Türk Düşüncesi / Neclâ Pekolcay [Türkoloji ve Türk Tarihi Araştırmaları - IV; 9]
Türk
Kültürünün Değerlendirilmesi İle İlgili Bir Öneri ve Kültür Değiştirme Alanında
Önemli Bir Örnek: Kutadgu Bilig / Prof. Dr. Umay Türkeş - Günay [3/811-818]
Kutadgu
Bilig ve Kültür Tarihimizdeki Yeri / Prof. Dr. İbrahim Kafesoğlu [5/163-178]
“İslamcılık,
öncü Türk münevveri Namık Kemal’den bu yana bu toprakların özüdür” http://haber.star.com.tr/yazar/islamciligin-donemi-esas-simdi-basliyor/yazi-1084215
---------------------------------,
Ayaklı kütüphaneler kitabı.
Mütercim Âsım,
Kethüdâzâde Ârif Efendi,
Hoca Tahsin Efendi,
Ömer Hilmi Efendi,
Ali Emirî Efendi,
Babanzâde Ahmet Naîm,
Muallim Cevdet,
Ömer Ferîd Kam,
------------------------------,
Osmanlı bilim literatürü tarihi genel indeksi = History of Ottoman
scientific literature cumulative index. / editör Ekmeleddin İhsanoğlu ; hazırlayanlar Ramazan
Şeşen...[ve öte.]. -- İstanbul : İslam Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi
; Research Centre for Islamic History Art & Culture (IRCICA), 2011.
XV, 980 s. ; 24 cm. -- (İlim tarihi kaynakları ve araştırmaları serisi ;
17. Osmanlı bilim tarihi literatürü serisi ; 9)
Osmanlı bilim literatürü tarihi zeylleri = Suplements to the history of
Ottoman scientific literature (mathematical, geographical, music, military
arts, natural and applied sciences, and medical sciences literature) and
history of Ottoman classification of sciences literature : (matematik,
coğrafya, musiki, askerlik, tabii ve tatbiki bilimler, tıbbi bilimler) ve
Osmanlı Mavzu’at al-ulum literatürü tarihi. / editör Ekmeleddin İhsanoğlu ;
hazırlayanlar Ramazan Şeşen...[ve öte.]. -- İstanbul : İslam Tarih, Sanat ve
Kültür Araştırma Merkezi ; Research Centre for Islamic History Art &
Culture (IRCICA), 2011. 1.c.
Osmanlı bilim literatürü tarihi zeylleri = Suplements to the history of
Ottoman scientific literature (mathematical, geographical, music, military
arts, natural and applied sciences, and medical sciences literature) and
history of Ottoman classification of sciences literature : (matematik,
coğrafya, musiki, askerlik, tabii ve tatbiki bilimler, tıbbi bilimler) ve
Osmanlı Mavzu’at al-ulum literatürü tarihi. / editör Ekmeleddin İhsanoğlu ;
hazırlayanlar Ramazan Şeşen...[ve öte.]. -- İstanbul : İslam Tarih, Sanat ve
Kültür Araştırma Merkezi ; Research Centre for Islamic History Art &
Culture (IRCICA), 2011. 2. c. (XXVI, 644 : fot. ; 24 cm. -- (İlim
tarihi kaynakları ve araştırmaları serisi ; 16. Osmanlı bilim tarihi literatürü
serisi ; 8)
-------------------,
--------------------,
Büyük
Türk Klasikleri (1985), c.I-II, Ötüken-Söğüt Yay., İstanbul
http://content.lms.sabis.sakarya.edu.tr/Uploads/48987/32780/b%C3%BCy%C3%BCk_t%C3%BCrk_klasikleri.pdf
----------------,
4 KİŞİ
başlıklı yazım önemli.
----------,
Adnan Sayılı:
Türkler ve Bilim, İstanbul 1976. Bilim, Kültür ve Öğretim Dili Olarak Türkçe,
Ankara 1978.
Adnan Sayılı:
İbn-i Sfna Doğumunun Bininci Yılı Armağanı, Ankara 1984.
Adnan Sayılı:
"Was ıbn Sına an Iranian or a Turk?" ,lsis, Cilt 31,1939, s. 8-24
“Fizikle
ilgili olarak Fârâbî ve İbn Sînâ gibi Türk filozof ve bilim adamlarının
çalışmalarını incelemiş,” http://www.islamansiklopedisi.info/dia/ayrmetin.php?idno=d360214
Adnan
sayılı: Ortaçağ Bilim ve Tefekküründe Türklerin Yeri (Ankara 1985);
"Farabi ve Tefekkür
Tarihindeki Yeri", Bel/eten, Cilt 15, 1951, s. 1-64.
"Harezmı ile
AbdülhamId ibn Türk ve Orta Asya'nın Bilim ve Kül- tür Tarihindeki Yeri",
Erdem, Cilt 7, Sayı 19, 1991, s. 101-214
"Ortaçağ
İlim ve Tefekküründe Türklerin Yeri", Birinci Felsefe ve Sosyal Bilimler
Kongresi Bildirileri (7-10 Mayıs 1984), Erzu- rum 1989, s. 402-423
Hüseyin
Gazi Topdemir,Türk Düşünce Tarihi, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları ISBN
9751614449
İbrahim
Kafesoğlu,Türk Milli Kültürü, Ötüken Neşriyat ISBN 9789754372366
Ayhan
Bıçak,Türk Düşüncesi 1&2, Dergah Yayınları, ISBN 9789759951856
Bahaeddin
Ögel,Türk Mitolojisi 2 Cilt, Türk Tarih Kurumu Yayınları ISBN 9789751601155
Bilim ve
Sanat Vakfı, Türkiye Araştırmaları Merkezi, Türk Felsefe Tarihi, 201,1 Cilt 9,
Sayı 17. Resmi web sayfası
İzgi,
Özkan ",Orta Asya Türklerinin Kültür Kaynakları", Selçuk
Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi,Edebiyat Dergisi, Sayı 2, 1983, ss.35-44.
Türk
felsefesi
Osmanlı
düşünürleri
--------------------------,
“Gençlik Kâşgarlı Mahmud ve Divânu
Lugâti-t-Türk’ü Tanıyor mu?” Gençliğin Gözüyle Kaşgarlı Mahmud ve Divanu
Lugati’t-Türk Kurultayı, Adana, 2008 (Yayımlanmamış Bildiri).
Her
temel eser için böyle çalışmalar var mı?
---------------------,
Nihat
Keklik, Türkler ve Felsefe, İstanbul, 1986
Esin
Kahya, “Türkler’de Bilim”, Türk Düşünce Tarihi, (Editör. H. Gazi Topdemir),
Ankara, 2001, s.26-27.
türk
felsefe tarihi
Çubukçu,
İbrahim Agah: Türk Düşünce Tarihinde Felsefe Hareketleri. http://kitaplar.ankara.edu.tr/dosyalar/pdf/747.pdf (kaynakçası 225-230ss.)
----------------,
-----------------------,
Asya’nın
Kandilleri;
--------------------------,
Öz:
Katip Çelebi İÇİN … sayfa öneri metni hazırladım. 30 kişinin her birisi için bu
yapılsa kapsamlı bir metin ortaya çıkar. Demek ki, yapılması gereken çok.
Ortaya
bütünsel bakış çıkar.
Kişiler
hakkında belgesellerin künyeleri verilebilir. (Şunlar gibi; Katip Çelebi +
Asya’nın kandilleri)
“1983'te,
Türk Tarih Kurumu tarafından yayınlanan büyük boyda iki cildlik“Hacı Bayram-ı
Velî, Yaşamı, Soyu, Vakfı" isimi kitabında yer vermiştir.”
30 müellifin en önemli eserleri Halk
Kütüphanelerinin tümünde özel bir rafta sunulmalı. Bu bölüm özel olarak
ışıklandırılmalı.
Başlangıcından
günümüze kadar büyük Türk klasikleri, 3. c. : tarih, antoloji, ansiklopedi /
haz. A. Bican Ercilasun...[ve öte.] / ISBN-ISSN: : 975-437-408-2 (tk.)
975-437-411-2 (3.c.) / Yayın Bilgisi : İstanbul : Ötüken ; Söğüt, 2004 /
Fiziksel Nitelik : 14 c. ; 28 sm. / Dizi Kaydı : Ötüken ; Söğüt Yayın No ; 532.
Kültür Serisi ; 230 / http://www.otuken.com.tr/index.php?p=Products&ctg_id=2005&rand_ctg=0&letter=&page=1
Yeni
Türkiye Yayınları; Türkler
Yeni
Türkiye Yayınları; Osmanlı
Türk
Medeniyeti Tarihi Ziya Gökalp
İmam
Buhari?
türk
islam alimleri
Yolumuzu
aydınlatanlar. Kültür A.Ş. yayını.
Kültür
medeniyeti
Türkler
(http://www.yeniturkiye.com/display.asp?c=4001 ) bazı
ciltlerde bölümler var, bunları tek bir word dokümanında topla. Listeye webde
yer verirsin.
------------,
DAGM
ESER ADI: MÜTEFEKKİR ARAMASI;
Kansu,
Şevket Aziz: Anadolu'da Türk mütefekkirlerinin coğrafi yayılışı üzerine bir
araştırma. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 1 (1),
Eylül 1942, 21-28.ss. 1. TARİH YAZARLIĞI, TÜRK. - 2. DÜŞÜNÜRLER, TÜRK.
Büyük
mütefekkir Gazali. Diyanet Aylık Dergi, (277), Ocak 2014, 80.s. Kitap tanıtımı.
1. EBU HAMİD MUHAMMED EL-GAZALİ 1058-1111.
Tekoğlu,
İhsan: Düşünür/düşünme/düşünce/ : (Mütefekkir/tefekkür/fikir 12 Kavram, 12
düşünce (Düşünce teorisi). Yesevi Sevgi Dergisi, 17 (195), Mart 2010, 32.s. 1.
DÜŞÜNCE ÜRETİMİ.
Karadaş,
Cağfer: Kitap aşığı, alim, müverrih, mütefekkir bir şahsiyet Katip Çelebi.
Diyanet Avrupa Aylık Dergi, (134), Haziran 2010, 40-41.ss. Kaynakçası vardır. 1.
KATİP ÇELEBİ, 1609-1657.
Özmel,
İsmail: Şair ve mütefekkir Yahya Kemal. Erciyes Aylık Fikir ve Sanat Dergisi,
29 (337), Ocak 2006, 21-22.ss. 1. BEYATLI, YAHYA KEMAL 1884-1958.
Yılmaz,
Aybike: Ülkesi için dertlenen mütefekkir : Cemil Meriç. Rengahenk / Kültür,
Sanat, Edebiyat Dergisi, 8 (27), Bahar 2014, 16-18.ss. 1. EĞİTİMCİLER, TÜRKİYE.
- 2. DÜŞÜNÜRLER, TÜRK.
Durgun,
Rıfkı: Vefatının 66. yılında ünlü mütefekkir, şair Mehmet Akif Ersoy, (1-4).
Anadoluda Vakit, 2 (387), 27 Aralık 2002, 2.s. Dizinin devamı; Vakit, 28-30
Aralık 2002, 2.s. 1. ŞAİRLER, TÜRK. - 2. ERSOY, MEHMET AKİF 1873-1936.
Uslu,
Mustafa: XI. Asırda bir Türk mütefekkiri: Yusuf Has Hacib. Türk Dünyası Tarih
Dergisi, 8 (87), Mart 1994, 42-44.ss. 1. YUSUF HAS HACİB.
Şeker,
Fatih M.: Yerli kalarak modernleşmek : Mekteple memleket arasında bir
mütefekkir ve vâiz olarak Âkif = Modernizing while keeping local value :
Between school and hometown Akif as an intellectual and Muslim preacher.
Diyanet İlmi Dergi, 47 (4), Ekim-Kasım-Aralık 2011, 83-112.ss. 1. ÇAĞDAŞLAŞMA.
- 2. ERSOY, MEHMET AKİF-İSLAM.
Özülkü,
Maruf: Büyük mütefekkir Süleymaniye Kültür Merkezi'nde anıldı: "Ahmed
Yesevi'nin dergahı halk okulu". Yeni Asya, 23 (8161), 2 Şubat 1993, 4.s.
1.HOCA AHMET YESEVİ 1103-1165.
Erzurum'lu
İbrahim Hakkı: Marifetname : Büyük veli ve mütefekkir Erzurum'lu İbrahim Hakkı
Hazretlerinin ilham pırıltıları / Erzurum'lu İbrahim Hakkı; sadeleştiren Turgut
Ulusoy. - İstanbul: Hisar Cilt ve Yayınevi, [t.y.]. 1.c.(303 s.); 20 cm. 1. ERZURUMLU İBRAHİM HAKKI, 1703-1780. - 2.
İSLAM DÜŞÜNÜRLERİ.
Fındıkoğlu,
Ziyaettin Fahri : XI inci asırda bir Türk mütefekkiri ve ahlaki düşünceleri /
Ziyaettin Fahri Fındıkoğlu. - [İstanbul]: Cumhuriyet Halk Partisi, 1938. 16 s.;
24 cm. - (Cumhuriyet Halk Partisi yayını; konferanslar seri: 2-Kitap: 7). 1.
DÜŞÜNCE TARİHİ, TÜRK. - 2. KUTADGU BİLİG. - 3. YUSUF HAS HACİB.
Beşirli,
Hayati : Diyarbakırlı bir mütefekkir : Ziya Gökalp / konuşmacı: Hayati Beşirli.
- Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Uluslararası Diyarbakır Sempozyumu [2.: 2006:
Diyarbakır]. - Diyarbakır: T.C. Diyarbakır Valiliği; Türk Kültürü'nü Araştırma
Enstitüsü, 2008. - 3.c.(833-846.ss.). 1. ZİYA GÖKALP, 1876-1924.
-----------------,
--------------------,
“Anket:
Binyılın başyapıtları” Kitap-lık, İki Aylık Edebiyat Dergisi / Sayı 39,
Ocak-Şubat 2000 (Vesika-lık: Melih Cevdet Anday, Binyılın Başyapıtları)
----------------,
Koçak, Kürşat:
(2013). Türk Kültür Tarihinin Bin Yıllık Başyapıtı: Kutadgu Bilig’den Bu Güne
Ulaşan Gelenekler, Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:4,
Sayı:13, ss: (56-66). http://dergipark.ulakbim.gov.tr/ijoess/article/view/5000039450
“Türk
Kültür tarihi içerisinde paha biçilmez bir değere sahip olan Yusuf Has Hâcib’in
kıymetli eseri Kutadgu Bilig’
---------------------------------------,
----------------
http://www.nobelyayin.com/sunumlar/akademik_kaynakca_2015/Nobel_Yayin_Grubu_Akademik_Kaynakca.pdf dokümanında ctrl+find yaptıktan sonra
http://www.nobelyayin.com/sunumlar/akademik_kaynakca_2015/Nobel_Yayin_Grubu_Akademik_Kaynakca.pdf dokümanında ctrl+find yaptıktan sonra
Düşünce Temsilcileri
yazıp aratırsan bu ansiklopedinin içindekiler'ine ulaşırsın.
----------,
30 luk
listeye ilave olunabilir: sühreverdi - pir sultan abdal:
----------,
-------------------------------,
-----------------,
İstanbul
Üniversitesi İlahiyat Fakültesi / İskenderpaşa Mahallesi Kavalalı Sokak / A
Blok Horhor Fatih/İstanbul / Tel:(0212) 532 60 20-64 Fax:(0212) 532 62 07
----------------,
-----,
TÜRK
DÜŞÜNÜRLER
TONYUKUK
DEDEM
KORKUT
EBU
HANİFE
MUSA EL
HAREZMİ
İMAM
MATURİDİ
FARABİ
EL
BİRUNİ
İBNİ
SİNA
KAŞGARLI
MAHMUD
YUSUF
HAS HACİB
NİZAMÜLMÜLK
ÖMER
HAYYAM
GAZZALİ
AHMET
YESEVİ
MEVLANA
HACI
BEKTAŞI VELİ
YUNUS
EMRE
PİRİ
REİS
FUZULİ
KINALIZADE
ALİ EFENDİ
KATİP
ÇELEBİ
EVLİYA
ÇELEBİ
NİYAZİ
MISRİ
NAİMA
ERZURUMLU
İBRAHİM HAKKI
ŞEYH GALİP
AHMET
CEVDET
ŞEMSETTİN
SAMİ
MEHMET
AKİF ERSOY
CEMİL
MERİÇ
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder