TÜRKÇE BAZI YAYINLARDA “Turkey; its History and Progress"
ADLI KİTAP
(22.10.2017)
1. cilt dijital
kopyasından "turkish despotism" kısmını word'e çektim. 12 sayfa.
Bir ingiliz büyükelçisi der ki;
"Osmanlı despot değildi"
12 sayfaya eklemeler yapılır, mesela
30-40 sayfaya bir şekilde tamamlanabilir.
Mehmet Bey kitabında 1. cildini
kaynakçasında belirttiğine göre malzeme herhalde bu 12 sayfadadır.
-------------------------------.
Google’da
Turkey; "its History and
Progress": from the Journals
Aramasını yaptım. Sonuçları Türkçe
sayfalarda çağırdım.
Gelenlerden ancak aşağıdakiler çıktı.
(Tez sistemindeki aramadan sonuç çıkmadı)
1/
18. yüzyılda
Ingiltere’nin Istanbul Büyükelçiliği’nde bulunmuş olan Türk ve Islam düşmanı
Sir James Porter bile şu itirafta bulunmaktadır:
“Türkiye’de
yolkesme, ev soygunculukları ve hatta dolandırıcılık ve yankesicilik vakâları
adeta yok gibidir. Harpde olsun, barışta olsun, yollar da evler kadar
güvenlidir; özellikle anayolları takib ederek bütün Imparatorluk arazisini en
mutlak bir emniyet içinde baştan başa katetmek her zaman mümkündür. Yolcu
adedinin çokluğuna rağmen hadisenin fevkalade azlığına hayret etmemek mümkün
değildir; bir çok yıllar içinde ancak bir tek hadiseye tesadüf edilebilir.
Bütün
Imparatorlukta, adalet de sürat ve şiddetle tatbik edilmekte olduğu için,
zabıta vukuatının önünü almakta büyük bir dikkat ve itina gösterilmektedir. En
ehemmiyetsiz bir şikayet üzerine meseleyi tahkik için Bâb-ı Âlî erkanından biri
derhal yola çıkarılmakta ve ilgili inzıbat sahası tahkikat masrafını ödemeye
mecbur tutulduğu için, Bâb-ı Âlî temsilcisi son akçasına kadar hepsini tahsil
etmeden dönmemektedir.
Ister
Türkler hırsızlığı insanlığa yakışmayacak tiksindirici bir hareket sayarak
alçaklık ve şerefsizlik addetsinler, ister kanunun pek kahir olmayan
şiddetinden hakikaten yılmış olsunlar, her halde şurası muhakkaktır ki,
Istanbul’da Türkler tarafından işlenmiş yankesicilik, dolandırıcılık ve
soygunculuk vak’aları son derece nâdirdir. Insan bu şehirde Bulgarlardan
sakınmalıdır, çünkü onların ekserisi hilekar ve dolandırıcıdır. Bununla
beraber, bütün bunlara rağmen Istanbul’da huzur ve emniyet içinde yaşamak ve
kapılarını hemen her zaman ardına kadar açık bırakmak kabildir.”[3]
***
James Porter’in eseri
***
[3] no’lu dipnotta bahsi geçen eserin 315’inci sayfası
-------------------------.
2/
Genellikle
modern dönemdeki literatürde her açıdan, özellikle de bilim ve eğitim kurumları
ve anlayışı açısından Osmanlılar’ın inhitât (duraklama veya gerileme, çöküş
değil) dönemi olarak kabul gören 18. yüzyılda bile devlet dü- zeni ve
bürokrasideki dikkat ve özen, muamelelerdeki titizlik, mâlî hesaplamalarda
gösterdikleri hız ve isabetlilikleri konusunda İstanbul’da bulunan bazı Batılı
elçi ve gözlemciler, hiçbir Avrupalı devletin Babıâli ile yarışamayacağını dile
getirmişlerdir.23 .
23 G.
Larpent, Turkey: Its History and Progress From the Journals and Correspondence
of Sir James Porter, Fifteen Years Ambassador at Constantinople (1746-1762)
(Londra: Hurst & Blackett, 1854), s.268.
(dergide 10.s.)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder