7 Mayıs 2020 Perşembe

DİJİTALLEŞTİRİLEN ARAP HARFLİ TÜRKÇE KİTAPLAR İÇİN VERİTABANLARI


DİJİTALLEŞTİRİLEN ARAP HARFLİ TÜRKÇE KİTAPLAR İÇİN VERİTABANLARI

Bülent Ağaoğlu
5.5.2020


ONLİNE 

1



TBMM Kütüphanesi

Yayın Tarihi
·        
·         1900 - 1999 (866)
·         1800 - 1899 (39)


·         1700 - 1799 (10)

(Yukarıda sayıları verilmiş kitaplardan bazıları Arap Harfli Türkçe kitaptır)

2


İBB Atatürk Kitaplığı.
“Arap Harfli Kitaplar
40.000'e yakın Arap harfli eser bulunmaktadır.
Atatürk Kitaplığı koleksiyonlarında 40.000’e yakın Arap harfli eser bulunmaktadır. Bunların yaklaşık 38.400’ü Osmanlıca, 1.300 adedi Arapça, kalan 300 adedi Farsça ve diğer dillerdedir. Bunların arasında Avrupa’da basılan Arap harfli kitaplar ile İlk Türk matbaalarında (Müteferrika, Üsküdar, Mühendishane ve İstanbul Matbaaları) basılan kitaplar önemli bir yere sahiptir.”
3
Atatürk Üniversitesi Seyfettin Özege Seyfettin Özege & Nadir Eserler Koleksiyonu
“Basılı Kaynak Koleksiyonu Konu Dağılımı-2019. Mevcut Koleksiyon
SEYFETTİN ÖZEGE NADİR ESERLER SALONU: 43413”. Sayfa 10.
“Kütüphane aynı zamanda Osmanlı’da matbaanın kuruluşundan harf devrimine (1928) kadar biriktirilen matbu eser açısından Türkiye’nin en zengin koleksiyonlarından birine sahiptir. Seyfettin Özege tarafından bağışlanan söz konusu koleksiyon,57.000’i bulan kitap, süreli yayın vb. kaynağı içermektedir.”. http://static.dergipark.org.tr/article-download/dbae/f395/9a17/5bb7cb8773dda.pdf?
4
Fatih Millet Kütüphanesi

“Dijitalleştirme Durumu

Yazmaların 7004

Basma Eserler  8904

Diğer material (ferman, hat, berat, harita, evrak)  613”. http://www.millet.yek.gov.tr/Home/Index_?n_id=3


5
Türk Tarih Kurumu Kütüphanesi
Nadir Eserler (1928 ve öncesi kitaplar)


“Türk Tarih Kurumu Kütüphanesinde yer alan, telif sorunu olmayan, 1928 yılından önce yayımlanmış eserler dijitalleştirilerek 2016 yılından itibaren kütüphane kataloğunda araştırmacıların hizmetine sunulmuştu.”. https://www.ttk.gov.tr/guncel/kutuphane-katalog-kayitlarina-erisim-sorununa-iliskin-duyuru/#


6

Marmara Üniversitesi Nadir Eserler Koleksiyonu
“Marmara Üniversitesi Nadir Eserler Koleksiyonu, 1883 yılında kurulan ve Marmara Üniversitesi’nin temelini oluşturan Hamidiye Ticaret Mekteb-i Âlisi’nden günümüze kadar gelen ve bağış yoluyla sağlanan eserlerden oluşmaktadır.
        Ağırlıklı olarak el yazmaları ve eski harfli Türkçe basma kitaplardan oluşan koleksiyonumuzu kitap sanatları ve kitapların muhtevaları yanında değerli kılan bir başka unsur da kitaplar üzerinde bulunan notlar ve çeşitli kayıtlardır.
        Üç kıtaya yayılan Türkler sanata, sanatçıya ve bilime verdiği önemle köklü bir tarihe ve kültüre sahiptir. Bizlere düşen görev günümüze kadar gelmiş olan eserleri korumak ve okuyucuyla buluşturarak atalarımızın mirasına sahip çıkmaktır.   Bu hedefle Kütüphanelerimizde bulunan bu nadir eserler sayısal ortama aktarılmadan önce, temizlendi, sınıflandırıldı, kataloglandı ve çift nüshalar ayrılarak mükerrer çekimlerin önüne geçildi. Bugüne kadar kataloglanmamış veya sadece kart kataloglarda kullanıcının hizmetine sunulmuş nadir eserler, bu çalışma kapsamında tek ara yüzden taranabilecek ve herkesin kullanımına koşulsuz açılabilecek şekilde tasarlandı. 

        1964 Yazma Eser, 6781 Eski Harfli Basma Eser, 581 Latin Harfli Nadir Eser, 715 Cilt Süreli Yayın olmak toplam  1.721.000  sayfa çekim gerçekleştirilerek oluşturulan Dijital Koleksiyon, bilgiye engelsiz erişim ilkesinden hareketle ücretsiz olarak tüm araştırmacıların hizmetine açılmıştır.  Bu eserlere Kütüphanemizin tarama motoru üzerinden erişebilirsiniz.”.  https://katalog.marmara.edu.tr/nadireser/index.html

7
Osmanlı Salnâmeleri Veri Tabanı / Ottoman Salnāme Database. http://isamveri.org/salname
“Bu veri tabanı Osmanlı devlet ve vilayet salnameleri ile Nevsal’leri kapsamaktadır. Veritabanında şu an itibariyle 670 adet eserin tam metin PDF’leri verilmiştir. Veri tabanı ile ilgili görüş ve düşüncelerinizi kutuphane@isam.org.tr adresine bildirebilirsiniz.”
8
İSAM Kütüphanesi Osmanlıca Risaleler Veritabanı
“Bu veri tabanı, tarih, edebiyat ve İslâmî ilimlerle ilgili risâlelerden oluşmaktadır. Şimdilik 3.961 civarında risâlenin tam metinlerine (PDF olarak) ulaşabileceğiniz veri tabanı devamlı geliştirilerek yeni risaleler eklenmeye çalışılacaktır.”. http://ktp.isam.org.tr/?url=risaleosm
9
IRCICA Farabi Digital Library.
10
Internet Archive
2455 kitap.
https://archive.org/details/booksbylanguage_turkishottoman

11



Bayerische Staatsbibliothek

11.1.

706 e-kitap; Turkish


11.2.


434 e-kitap; Osmanisch


12



OFFLINE



1


Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi, Nadir Eserler Kütüphanesi
“Nadir Eserler Kütüphanesi
Ana Sayfa  >  Bölümler  >  Nadir Eserler Kütüphanesi
Nadir Eserler Kütüphanesi, 1699 m²lik alanda 226 kişilik oturma kapasitesine sahiptir. Kütüphane 2 katlı olup içerisinde 8 adet grup çalışma odası mevcuttur.
Okuyuculara kapalı raf sistemine göre hizmet veren Kütüphanede yaklaşık 50.000 adet nadir eser ve bu eserlerin sayısallaştırılmış formlarından oluşan koleksiyon bulunmaktadır. Bu eserlerin sayısallaştırılma işlemleri devam etmekte olup, hâlihazırda tamamlanmış olanlara kütüphanedeki okuyucu bilgisayarlarından erişilebilmektedir.
Nadir Eserler Kütüphanesinde; yazmalar, Osmanlı Türkçesi matbu eserler, resim ve gravür içeren eserler, baskısı tükenmiş ve sınırlı sayıda basılmış eserler, 1900 yılı öncesi batı dillerinde basılmış eserler bulunmaktadır.
Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı tarafından sayısallaştırılması yapılan 45 milyon belgeye ve Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı tarafından sayısallaştırılan yazma eserlerin içeriklerine de Nadir Eserler Kütüphanesinden erişim sağlanabilmektedir.

Nadir Eserler Kütüphanesi kuralları için lütfen tıklayınız.”. https://mk.gov.tr/icerik/detay/nadir-eserler-kutuphanesi

2


“Cumhurbaşkanlığı Dijital Kütüphanesi
Ana Sayfa  >  KOLEKSİYONLAR  >  Cumhurbaşkanlığı Dijital Kütüphanesi.
Cumhurbaşkanlığı Dijital Kütüphanesi, Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi koleksiyonunda bulunan kitap ve kitap dışı materyallerin sayısallaştırılmış formlarını içermektedir.


Kütüphanede 10.000'den fazla sayısallaştırılmış eser mevcuttur. Kütüphanede yazma eserler, Osmanlı Türkçesi matbu eserler ve batı dillerinde 19. yüzyıl öncesinde basılmış yayınlar sayısallaştırılmıştır. Bu eserlere Kütüphane içerisindeki bilgisayarlardan erişim sağlanmaktadır.”. https://milletkutuphanesi.gov.tr/icerik/detay/cumhurbaskanligi-dijital-kutuphanesi



3


Süleymaniye Kütüphanesi

3.1

“OKUMA SALONU
Kütüphanemiz Okuma Salonu'ndan eserlerin dijital görüntülerine, resmi tatiller dahil her gün 08:30 – 23:00 saatleri arasında ulaşabilirsiniz.

Eser dijital kopyaları hafta içi 08:30 – 16:30 saatleri arasında verilmektedir.”. 


3.2

Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi'nde Bulunan Koleksiyonlar Ve Kitap Sayıları.

[Toplam matbu eser sayısı: 55.812].



4

İstanbul Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı Nadir Eserler Kütüphanesi


“İ. Ü. Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı Nadir Eserler Kütüphanesi dermesi yaklaşık toplam 93 bin cilt Türkçe, Arapça, Farsça, Latince ve diğer dillerdeki basma ve yazma kitap, dergi, gazete, harita, plan ve notadan, ayrıca II. Abdülhamid koleksiyonu olarak anılan 911 adet albüm ve bunların içinde bulunan 36.585 fotoğraftan oluşmaktadır.”. https://kutuphane.istanbul.edu.tr/tr/content/nadir-eserler-kutuphanesi/hakkimizda


“Merkez Kütüphaneye bağlı Nadir Eserler Kütüphane’sinde 1928 tarihli “Harf Devrimi” öncesi eserler bulunmaktadır. Merkez Kütüphanenin en eski dermesi, yaklaşık 93.071 cilt, Türkçe, Arapça, Farsça, Latince ve diğer dillerdeki basma ve yazma kitap, dergi, gazete, fotoğraf albümü, harita ve notalardan oluşmaktadır. Ayrıca II. Abdülhamid koleksiyonu olarak anılan 911 adet albüm ve bunların içinde bulunan yaklaşık olarak 36.585 fotoğrafta Nadir Eserler Kütüphanesinde bulunmaktadır.

Bunların yanı sıra, Nadir Eserler Kütüphanesinde kitaba ilişkin eşya ve yazı araç-gereçleri de sergilenmektedir.

Kütüphanede kullanıcılar için bu nadir yayınlar en yeni teknolojilerle düzenlenip, dijitalleştirilerek hizmete sunulmaktadır.” https://kutuphane.istanbul.edu.tr/tr/content/iu-kutuphaneleri/iu-mk-nadir-eserler-kutuphanesi


İTÜ Nadir Eser Koleksiyonu

“Nadir Eserler

İTÜ NADİR ESER KOLEKSİYONU
Mühendishane Matbaası ve Mühendis Mektebi Kütüphanesi mirasını devralan İTÜ Nadir Eserler Koleksiyonu, Osmanlı ve erken Cumhuriyet dönemi bilim ve teknoloji çalışmaları için önemli kaynak teşkil eder. 18, 19 ve erken 20. Yüzyıla ait yaklaşık 6000 kitap ve süreli yayını barındıran bu koleksiyon, Osmanlı mühendislik ve mimarlık eğitimi hakkında bilgi vermekte ve aynı zamanda Osmanlı İmparatorluğu’nda üretilen tarih, edebiyat, sosyoloji ve sanat metinlerini de gözler önüne sermektedir.  

NADİR ESERLERDEN YARARLANMA KURALLARI

Nadir eser kullanım formu

İstanbul Teknik Üniversitesi, Nadir Eserler, Harita ve Coğrafi Materyaller ve TMDK Müzik Koleksiyonları’nda bulunan eserlerin önemli bir bölümünü dijitalleştirmiştir.

İTÜ dijital koleksiyonları; sadece araştırma, eğitim ve öğrenme faaliyetleri için kullanılabilir. Bu koleksiyonlarda yer alan materyaller hiçbir şekilde ticari amaç için kullanılamaz, ayrıca bu materyaller; İTÜ Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı'nın izni alınmaksızın kopyalanamaz, basılamaz ve herhangi bir ortamda yayımlanamaz.

Kullanıcılar bu yayınların dijitalleştirilmiş kopyalarına İTÜ Kütüphaneleri-Sayısal Koleksiyon linkinden erişebilirler.

Henüz dijitalleştirilmemiş nadir eser kullanım istekleri için nadir eser kullanım formu linkinde bulunan form doldurularak aysal@itu.edu.tr adresine gönderilmelidir. Kullanıcılar, ilgili formu, aynı zamanda, Mustafa İnan Kütüphanesi Danışma Masası’ndan edinebilirler.


Eser sayışallaştırıldığında İTÜ Kütüphaneleri-Sayısal Koleksiyon üzerinden erişime sunulacak ve kullanıcıya e-mail aracılığı ile haber verilecektir.”. http://kutuphane.itu.edu.tr/arastirma/nadir-eserler


-----------------------------------.


Not:

Yerli kütüphanelerimizde yukarıdaki kapsamda dijitalleştirilmiş başka kaynaklar olabilir. 
İlave kaynaklar tarafımıza bildirildiğinde eklemeler yapılacaktır.


Yabancı ülke (Osmanlı İmparatorluğu topraklarında kurulan devletler, ABD, Almanya, Fransa, Rusya, İtalya, Çin, Hindistan, Japonya vs. ülke) kütüphanelerinde, yukarıdaki Bayerische Staatsbibliothek örneğinde olduğu gibi dijitalleştirilmiş kaynaklar olabilir. ( Dijital kütüphaneler için çeşitli listeler: https://bulentagaoglu.blogspot.com/2020/05/ulkelerin-dijital-kutuphaneleri.html )

İlave kaynaklar tarafımıza bildirildiğinde eklemeler yapılacaktır.

----------------.
EKLER


http://education.mei.edu/library/lang/ottoman%20turkish



1 yorum: