8 Temmuz 2020 Çarşamba

ÇELİK GÜLERSOY NELER YAPTI





ÇELİK GÜLERSOY NELER YAPTI


1

2

3

4

5

ÇELİK GÜLERSOY’UN YAŞAMINDA
KİLOMETRE TAŞLARI


            1959 : - “Tabiatı Koruma” broşürünün yayımı. Bu konuda, yabancı kaynaklara dayalı ilk etüt.
            -Askere gidiş.
            1960 :   - Genelkurmayın Harp Tarihi Dairesinde geçen bir yıllık hizmette, yazgı’nın açtığı kapılar :   27 Mayıs hakkında resmi bir kitabın yayımı için kurulan 3 kişilik heyette, generallerle, yedek teğmen Gülersoy’un görevlendirilmesi.
            - Askerlik dönüşü. Avukatlık stajı. Kurumda yeni bir çalışma dönemi.
            1961 :   - Yabancı dillerde kaynaklara dayanan, Türkiye’nin ilk bilimsel turizm etüdünün yayımlanması: Sosyal Turizm.
            - Yurt dışı gezilerinin ilki. ilk uluslararası konferansa gidiş. (Trafik Hukuku, Perugia)
            1962 :   - Aynı niteliklerde 2. etüd: Seyahat Acenteliği
            1964 :   - Aynı niteliklerde 3. etüd: Türkiye’nin Turizm Propagandası.
            1965 :   - Gravür ve fotoğraflarla “İstanbul Arşivi”nin kurulmaya başlaması.
            - Ulusal ve eski bir kuruluş olan Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu’nun reorganize edilmesi. Müdürlüğe tayin. Tüzüğünün değiştirilmesi. Personel kadrolarının ıslahı. Yeni Merkez binasının satın alınması (Şişli Meydanı, 364)
            1966 :   - Dört dilde İstanbul Rehberlerinin ilk yayımına başlanması. İstanbul’un bir Türk tarafından yazılmış ve şehri Türk gözü ile veren, 4 aynı dilde rehberlerinin ı 5 yıl devamlı satışta tutulması hizmetinin, başlangıcı.
            - Türkiye’de ilk kez, müzelerin ve ören yerlerinin “yabancı dillerde- ve renkli baskılı” rehber-kitaplarının Kurumca yayımına başlanması. Bunlarla, bir “Türkiye Kitaplığı” dizisi meydana getirilmiştir.
            1967 :   - İstanbul yollarına, Türkiye’de ilk kez, trafik yön levhalarının konulması. (Hollanda örneklerine göre).
            - Türkiye’de ilk kez, yabancı dil ve tamir bilen şoförleri ile, “yol yardım araçlarının” servise konulması.
            - Müzelere ve arkeolojik kazılara her yıl yardımların başlatılması.
            1968 : - Tarih ve sanat konulu yıllık konferanslar dizisinin başlatılması.
            - Türkiye’de ilk kez şehir girişine (Karayolu) bir Enformasyon bürosunun yaptırılması ve 4 dilde hizmete sokulması.
            - Müze etiketlerinin ilk kez yabancı dillerde bastırılarak konulmaları.


            1970 :   - “Türk Toplumu ve Turizm” etüdünün türkçe ve ingilizce baskılarının yayımı.
            - “Trafik Sorunumuz Üstüne Düşünceler” yayımı.
            1971 :   - Kuruma, büyük boyutta bir gelir ve Türkiye’ye de önemli çapta bir döviz kaynağının kazandırılması: Değiştirilen ve kolaylaştırılan triptik rejimi. Bunun için Maliye ve Gümrük Bakanlıkları ile mukavele imzası.
            - “Çağlar Boyunca İstanbul Görünümleri”. I. (Köprü ve Galata) etüdü yayımı.
            1972 :   - “İstanbul’u konu alan ünlü yabancı eserler” dizilerinin yayımına başlanması. Türkiye’de ilk kez, Lamartine, Gautier ve Nerval gibi yazarların tanıtılması.
            -”Korunması Gereken Boğaziçi” sergisinin açılması ve kataloğunun yayımı.
            1973 :   - İstanbul, a travers les Èpoques: II (Tophane-Kabataş) etüdü yayımı (Milano).
            1974 :   - İstanbul’da Kariye Müzesi ilk yardımların ve çevresini düzenlemenin başlangıcı.
            - İlk Kariye etüdünün 3 dilde yayımı.
            - Yeni ve yüksek gelirin yol açtığı bir kriz: Dr. Eczacıbaşı ve ekibi ile 3 yıl süren ihtilaflar, ihbarlar, davaların başlaması.
            - Ankara-İstanbul karayolu üzerinde Bolu’da Koru Otelinin (ilk küçük şekli ile) satın alınıp, 1977’de genişletilmesi. (Yangın sonucu).
            - Safranbolu’nun en büyük konağının satın alınıp, projelere başlanması.
            - Kurum’da yönetimin Mahkeme Heyetine geçmesi.
            1975 :   - Adlî heyet’çe Gülersoy’un statüsünün devamı kararı. Mecburen 3 yıllık bir oyalanma dönemi :
            - TV ve Sinema için renkli dokümanter filmler dizilerinin yapımına başlanması ve bunların ödüller alması. (Yapımcı: Suha Arın).
            - Üsküdar-Karacaahmet’te Ayrılık Çeşmesindeki tarihî mezarlığın onarımı, çevredeki tarihî taşların toplanıp dikilmesi, yüzlercesinin onarımı.
            - Kandilli tarihî mezarlığının onarımları ve ağaçlandırılması.
            - Sultanahmet Talat Paşa Konağının (polis) kısmı onarımı ve iç tarihî dekorları.
            1976 : - Sınır kapılarına çeşitli yardımlar.
            1977 :   - İtalyan Cumhurbaşkanı’nın “Cavaliere” Nişanı.
            - Kurumda tekrar seçimler. Gülersoy listesinin bu kez kesin zaferi. Adlî dönemin sonu.
            Büyük eserlere başlama :
            - Kapıkule Gümrüğünün yeni baştan İnşasına geçilmesi. Bu eski ilkel yerleşim yerine, 5 yılda, Avrupa’nın en donanımlı sınır kapısının doğuşu.
            - Yıldız Parkı düzenlemelerinin başlangıcı.
            - Bâb-ı Âli restorasyonu.
            - Galata_Mevlevîhanesine yardımlar, bahçe düzenlemeleri.
            - Yeniden yapılan büyük Koru Oteli’nin açılışı,
            1978 :   - Sultanahmette Reji Nazım Konağının alınışı ve dışı aynen muhafaza edilerek, içi 19. yüzyıl üsl˚bunda bir konak döşemesiyle, otel haline getirilmesi projesine başlangıç.
            - “Boğaziçi, Sorunlar ve Çözümler” in yayımı (2. baskı: 1982)
            1979 :   - İstanbul’da, uluslararası ün yapan onarımlara geçiş: Yıldız Parkında Malta Köşkünün, Emirgân Parkında Sarı Köşkün 4 ayda restore edilip tarihî eşya ile döşenerek, çay salonları ve bahçeleri halinde halka açılmaları. Yıldızda Çadır Köşkü’nün önce bahçesinin donatılıp halka açılması.
            - Malta Köşkü örneğinin, Avrupa’da “Europa Nostra” madalyasını ve takdir belgesini alması. (Türkiye’ye verilen ilk ödül).
            - Türk Kültür Bakanlığının şeref plaketi.
            - “Kapalı Çarşı’nın Romanı” etüdünün yayımlanması ve Simavî Vakfı ödülünü kazanması.
            - “Yıldız Parkı ve Malta Köşkü” etüdünün yayımı.
            - Fransa Cumhurbaşkanı’nın Liyakat Nişanı.
            1980 :   - Büyük Çamlıca’nın imarı. En anarşik bir dönemde, bir barış, başarı ve sevgi ışığı.
            - “Lâle ve İstanbul” etüdü yayımı.
            - “Story of the Grand Bazaar” etüdü yayımı. (2. baskı: 1990)
            1981 :   - “Eski İstanbul Arabaları” kitabının yayımı.
            - Kapıkule Gümrüğünün devletçe açılışı ve Kurumun tören dışı bırakılması.
            1982 :   - “Çamlıca’dan Bakışlar” albümü yayımı.
            - Tevfik Fikret’in evi “Âşiyan”ın onarımı, geniş bir bahçe düzenlemesi ve ilk broşürünün yayımı.
            - Çadır Köşkünün iç onarımı ve donatılıp halka açılması.
            - Gülhane Parkında “Tanzimat Müzesi”nin yapımı ve donatımı.
            1983 :   - Emirgân Parkında Beyaz ve Pembe Köşklerin de onarımları, döşenmesi ve halka açılması. Beyaz Köşk’ün klasik müzik konserlerine geçişi.
            - “Ihlamur Mesiresi” kitabının yayımı.
            - “Kayıklar” etüdünün yayımı.
            - “İstanbul Estetiği” kitabı yayımı.
            - “Le Roman du Grand Bazaar” ın yayımı
            1984 :   - Sultanahmet Konağı inşaatının bitimi ve açılışı (Yeşil Ev). Hippy turistlere hizmet veren bu semtin, uluslararası kaliteye yükseltilmesi sürecine geçiş. Hidiv Kasrının onarımı, döşenmesi ve çevresiyle halka açılması.
            - “İstanbul’un Anıtsal Ağaçları” kitabının yayımı.
            - “Çağlar Boyunca İstanbul Görünümleri III. Dolmabahçe” etüdü yayımı.
            1985 :   - Kariye Müzesi karşısına Belediye arsasına, tarihi tipte pavyon yapımı. Meydanın trafiğe kapatılması. Çevre evlerin onarımı, ağaçlama ve çiçekleme çalışmalarının tamamlanması.
            Türkiye’de ilk örnek.
            - “Hıdivler ve Çubuklu Kasrı” etüdü yayımı.
            - “Hotel d’ Angleterre” etüdü yayımı.
            - “Küçüksu” albümü yayımı.
            - “Reklamlar ve Biz” etüdü yayımı.
            - Çengelköyü Meydanında Kavasbaşı Ahmet Ağa Çeşmesinin ihyaı.
            1986 :   - Karadeniz Üniversitesi Fahrî Doktorluğu.
            - Boğaziçi Üniversitesi Fahrî Doktorluğu.
            - Soğukçeşme Sokağının bitirilmesi ve İstanbul Valisi tarafından açılışı.
            - Roma Sarnıcı’nın onarımı ve tipik bir restoran olarak açılışı.
            - Sultanahmet Konağı yanındaki yıkık tarihî medresenin (Cedid Mehmet Efendi) onarımının bitirilmesi ve İstanbul Sanatları Çarşısı fonksiyonu verilerek, açılışı. (Bu alanda, ilk).
            - “İstanbul Şarkısı” yayımı.
            - “Taksim” etüdü yayımı.
            - “Soğukçeşme Sokağı” nın ilk yayımı.
            - Sultanahmet Meydanında Hattat Beşir Ağa Çeşmesinin ihyaı.
            - Engellemelere bir cevap olmak üzere Cağaloğlu’ndan Bn. Hacer Gündoğdu’nun öncülüğü ile Çelik Gülersoy lehine imza toplanması ve davet ettikleri yazarlar önünde, bunun ciltlenmiş orijinal nüshasının Yeşil Ev’de verilişi (9 Mayıs).
            1987 :   - “İstanbul Kitaplığı” binasının ve iş yerleşiminin bitirilmesi.
            - Kapıkule Gümrüğü arkasında 70 dönümlük bir alana, “Teknik ve Turistik Hizmet Merkezi”nin kuruluşu, genişletilmesine geçilmesi. Bu tip tesislerin Ankara yoluna uzatılması projesine başlangıç.
            - “Göksuya Ağıt” ın yayımı.
            - Soğukçeşme altındaki, Sinan’ın “Soğukkuyu” Medresesinin onarımını sağlayan naki yardımının, Kurumca yapılması.
            1988 :   - İstanbul köylerinden Zekeriya Köyü için kurduğu Vakıfla, birçok evin ve bahçenin ıslahına girişilmesi.
            1989 :   - “Tramvay İstanbulda” etüdü yayımı.
            - “Kırk Yıl Olmuş” (Hatıralar) kitabı yayımı.



            1990 :   - Fenerbahçesi’nin imarı.
            - A. Kahveci’nin, triptik rejimini ansızın değiştirerek ana geliri kesmesi. Türkiye açısından, kaçak  Mercedes’ler girişinin başlaması. Kurum açısından kıdem tazminatlarının ödenebilmesi ve başlanmış olan Fenerbahçesi’nin hakediş ödemeleri için, Koru Oteli’nin satışı.
            - “Mavi Cami” etüdü yayımı.
            - “Beyoğlunda Gezerken” yayımı.
            - “Nasıl Bir istanbul?” yayımı.
            - “Dolmabahçe Palace and its Environs” etüdü yayımı.
            - Safranbolu Konağı’nın otel olarak açılışı. “Anadolu stilinde ilk otel”in kamuoyuna sunuluşu.
            1991 :   - İstanbul Belediyesince şehrin teşekkür beratının Açık Hava Tiyatrosunda verilmesi töreni.
            - “The Caique” yayımı.
            - Feneryolu Ahmet Muhtar Paşa Köşkünden kalan Mehtabive’nin park olarak ihyaı ve cafe olarak açılması.
            1992 :   - Büvükdere Parkının düzenlenmesi ve ç.G. adının verilmesi (1997’de iptal).
            - Safranbolu’da bir ana caddeye ç. G. adının verilmesi.
            - “Çırağan Sarayları” etüdü yayımı.
            - “Çırağan Palaces” etüdü yayımı.
            - Yıl sonunda Fransa Cumhurbaşkanının Yeşil Ev’de kalışı ve tebrikleri (ilginç ve örnek olay).
            1993 :   - Soğukçeşme Sokağımn son eseri “Konuk Evi” nin yapımı ve donatılması (Açıhş 1994 bahan).
            - “Tepebaşı. Bir Meydan Savaşı” etüdünün Belediyece yayımı.
            - “The Khedives and the Çubuklu Summer Palace” yayımı.
            - Sarıyer Çeşmesinin ihyaı.
            - “Kız Kulesinin Kitabı” etüdünün yayımı.
            1994 :   - Kuruma (Danıştay’ca içtihat değiştirilerek) büyük bir vergi yükümlülüğünün çıkarılması üzerine, 29 yıllık Kurum Merkezi olan Şişli binamızın satılması, Hazineden satın alınan Maslak arazisinin ihya edilerek, Kurum servislerinin yerleştirilmesi, 10 dönümlük ağaçlama.
            - Boğaziçi parklarının ilk onarımlarını ve içindeki köşklerin sürekli bakımlarını kapsayan, İstanbul Belediyesi ile imzalanmış mukavelelerin çok kısa tutulmuş sürelerinin sona ermesi. Prof. Sözen zamanında biten ve yenilenmeyip birer yıllık otomatik uzatmalara bırakılan sözleşmenin, FP’1i Tayyip Erdoğan döneminde kısa bir ihtarname ile kesin sona erdirilmesi. Üretilmiş bütün eserlerin 1995’in ilk dört ayında, birer-birer terk ve tahliyesi. Yani, bir masal filminin geriye sarması.
            1996 :   - En büyük acı (Vâlidesinin vefatı).
            - “Ayrılış” şiirlerinin yayımı.
            - Büyükada’nın İstanbul turizmine dahil edilmesi için proje başlatılması, öneriler yayım ve bu amaçla Çankaya Caddesi, 55 sayılı binanın satın alınması ve onarımı. Büyükada’ya yardımlar :
            (Polis Merkezi’ne, Tapuya, yol büfelerine. 60 adet sepet arabaların, örnek onarımı.
            - Sonraki yıllardaki onarımlarla sayı 110’a ulaşmıştır).
            1997 :   - “Hüzün Yağmuru” şiirler kitabı.
            - “Büyükada/Yesterday” etüdü ve sanat fotolarının yayımı.
            - “Safranbolu” albüm - kitabı
            1998 :   - Büyükada’da 120 yıllık kârgir ve harap Fabiato Köşkü’nün kökten onarımı, ihyaı, bahçesinin yeni baştan düzenlenmesi. “Kültür Evi” adıyla kitaplık, konser salonu ve Câfe olarak açılması.
            - Anadolu Üniversitesi’nin (Eskişehir) onursal doktorluğu.
            - Büyük Çamlıca Tepesi çalışmasının yayımı.
            - Fenerbahçesi isimli etüdün yayımlanması.
            1999 :   - Yeşil Ev A Home ve Yeşil Ev Bir Yuva adlı çalışmaların yayımlanması.
            - Cumhuriyetin Devraldığı İstanbul’dan Bugüne çalışmasının yayımı.
            - Beyoğlu’nun -Yitip Gitmiş- Üç Oteli çalışmasının yayımı.
            2000 :   - Kültür Bakanlığı, 2000 Yılı “Kültür ve Sanat Büyük Ödülü”.
            - Bâb-ı Âlî adlı etüdün (Necmi Haskan’la birlikte) yayımı.
            2001 :   - Büyükada Yetimhanesi adlı çalışmanın yayımlanması.
            - Çankaya 57’nin yayımlanması.
            - Çelik Gülersoy Albümü’nün yayımı.
            - Abdullah Şinasi Hisar çalışmasının yayımı.
            - Soğukçeşme Sokağı çalışmasının yayımı.
            2002 :   - Atatürk-Atatürk çalışmasının yayımı.
            - Soğukçeşme Street çalışmasının yayımı.
            - Atatürk Albümü çalışmasının yayımı
            2003 :   - Bir Masal çalışmasının yayımı.
            - Beyoğlu’nda Gezerken çalışmasının yayımı.
            - Pierre Loti et Son İstanbul çalışmasının yayımı.
            Nezih BAŞGELEN : İstanbul önemli bir dostunu yitirdi 1930 - 2003.
                                                                Toplumsal Tarih, Ağustos 2003, 68 - 73 ss.
                                                                Hakkındaki Makaleler
                                                                    Nezih BAŞGELEN

6

7

8

9

-----------------------.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder