Gelişmiş
ülkeler arasında yer alamamızın temel kök nedenlerinden iki etken
27.9.2023
1
Uzak Asya’da başlayan ve şekillenen Türk tarihinin geçmişi kimi kaynaklarda
10 bin, kimi kaynaklarda 4500 yıl geriye götürülüyor. Bu kadar uzun dönemde biz
Türklerin bir kısmı Uzak Asya’da ve Merkezi Asya’da kaldılar. Diğerleri de,
yani 1071’den itibaren Türkiye’yi kuranlar da uzun yüzyıllara yayılan göçlerle
Viyana’ya kadar fetihlerle ilerlediler. Uzun bir tarih döneminde göçlerle
akarken devamlı yer değiştirmenin getirdiği dezavantajlar, bizim sistemler kurma ve bunları devam ettirme
altyapımızın kökleşmesini engellemiş olabilir. Bu olumsuzluk 20. Yüzyıla da
yansımıştır diye düşünüyorum. (Bu görüşe karşı fikir olarak denilebilir ki,
oldukları yerde kalan, göç etmeyen diğer Özbekistan, Türkmenistan gibi
Asya’daki 5 Türk devleti de “önde gelen gelişmiş ülkeler” seviyesinde değil.)
2
Binlerce yıllık tarihimize sözlü (sözel) kültürümüz damga
vurmuştur. Şiirler, destanlar, ozanlar, folklor ürünleri, edebiyat vs.). Neden
böyle olduğunun dikkatle ve detaylı olarak incelenmesinin önemine inanıyorum.
Yukarıdaki tablonun sonucu olarak da; araştırma-inceleme
odaklı yazılı kültürümüz tarihimizin bütününde maalesef zayıf kalmıştır. Bu
da ‘düşünce geliştirme altyapımızın’ gereken güçte olamaması
gibi bir sonuç getirmiştir. “Önde gelen gelişmiş ülkeler” arasında gereken yerde
olamamamızın en önemli nedeni olarak bu zayıflığı görüyorum. (Yarım asra yakın bir
emekle 1700 kaynakça hazırlayıp toplam 700 bin civarında yayın künyesi derleyip
tasnif edince böyle bir sonuca vardım.)
Bülent Ağaoğlu
: "Yaratıcılık evren kadar sonsuzdur"
*************
Yapay zekaya sorular;
Gelişmiş ülkeler arasında yer alamamızın temel kök nedenlerinden iki etken ne olabilir
1
ChatGPT
Gelişmiş ülkeler arasında yer alamamanın temel kök nedenlerinden iki etken
şunlar olabilir:
- Eğitim
Sistemi ve İnsan Sermayesi Yatırımları:
- Kaliteli
Eğitim Eksikliği: Gelişmiş ülkelerde eğitim sistemi genellikle daha güçlü ve
kalitelidir. Bu ülkelerde temel eğitimden yükseköğretime kadar geniş
kapsamlı ve nitelikli bir eğitim sağlanmaktadır. Türkiye gibi gelişmekte
olan ülkelerde ise eğitim sistemi, öğretmen kalitesi, müfredatın
güncellenmesi ve eşit erişim gibi konularda sorunlar yaşayabilmektedir.
- İnsan
Sermayesi Yatırımları: Gelişmiş ülkeler, insan sermayesine büyük
yatırımlar yaparlar. Eğitim, sağlık ve mesleki gelişim gibi alanlarda
yapılan yatırımlar, bireylerin yeteneklerini ve verimliliklerini artırır.
Türkiye'de ise bu yatırımlar yeterli düzeyde olmayabilir.
- Ekonomik
Yapı ve Teknolojik Gelişme:
- Sanayi
ve Teknoloji Alanındaki Yetersizlikler: Gelişmiş ülkeler genellikle ileri teknoloji ve
sanayi alanlarında büyük adımlar atmışlardır. Ar-Ge yatırımları,
yenilikçilik ve teknolojiye dayalı üretim, bu ülkelerin ekonomilerini
güçlü kılar. Türkiye'de ise sanayi ve teknoloji alanlarında yeterli
düzeyde Ar-Ge ve yenilikçilik yapılmaması, ekonomik büyümeyi
sınırlayabilir.
- Ekonomik
Politikalar ve Yönetim: Ekonomik politikaların ve yönetimin etkinliği,
bir ülkenin gelişmişlik düzeyini doğrudan etkiler. Gelişmiş ülkeler,
ekonomik istikrarı sağlamak için etkili politikalar uygular ve kaynakları
verimli kullanır. Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde ise ekonomik
yönetim ve politikaların etkinliği konusunda sorunlar yaşanabilir, bu da
ekonomik büyüme ve gelişmeyi olumsuz etkileyebilir.
https://chatgpt.com/c/cc604927-6d91-42e1-992a-b58c893fd1c9
2
Gelişmiş
ülkeler arasında yer alamamızın temel kök nedenlerinden iki etken ne olabilir
Türkiye'nin gelişmiş ülkeler arasında yer alamamasının temel nedenlerinden
iki önemli etken şunlar olabilir:
- Eğitim
sistemindeki eksiklikler:
- Eleştirel düşünme, problem çözme ve
yenilikçilik becerilerinin yeterince geliştirilememesi
- Nitelikli
işgücü yetiştirmede yaşanan zorluklar
- Ar-Ge ve
inovasyona yeterli yatırım yapılmaması
- Ekonomik
yapıdaki sorunlar:
- Katma değeri yüksek ürün ve hizmet
üretiminin sınırlı olması
- Dışa
bağımlılığın yüksek olması (özellikle enerji ve teknoloji alanlarında)
- Kayıt
dışı ekonominin büyüklüğü ve vergi sistemindeki adaletsizlikler
Bu faktörler ülkenin sürdürülebilir ekonomik büyüme ve kalkınmasını olumsuz
etkileyebilmektedir. Başka önemli etkenler de olabilir. Bu konuda daha detaylı
bilgi vermemi ister misiniz?
3
Biz Türkler tarih boyunca Uzak Asya'dan
Viyana'ya kadar binlerce yıl yerleşim değişikliklerine uğradık. Uzaklık 6115 km
civarında. Bu farklı coğrafyalarda bulunmanın olumlu ve olumsuz etkileri var.
Bir de binlerce yıl sözlü kültür ağırlıklıydık. Bu bakımdan gelişmiş ülkeler
arasında yer alamamanın tarihsel nedenleri neler olabilir.
ChatGPT
Tarih boyunca farklı coğrafyalarda bulunmanın ve sözlü kültürün ağırlıklı
olmasının, Türkiye'nin gelişmiş ülkeler arasında yer alamamasına tarihsel
olarak katkıda bulunan bazı nedenleri şunlardır:
- Sürekli
Göçler ve Yerleşim Değişiklikleri:
- Sosyal
ve Kültürel Adaptasyon Zorlukları: Sürekli göçler ve yerleşim değişiklikleri, toplumların yeni
çevrelerine uyum sağlamalarını zorlaştırabilir. Bu adaptasyon süreci,
sosyal, ekonomik ve kültürel istikrarın sağlanmasını engelleyebilir.
- Kurumların
ve Yapıların Kurulmasındaki Zorluklar: Sürekli değişen yerleşim bölgeleri, kalıcı ve güçlü kurumların (eğitim, sağlık, yönetim vb.)
kurulmasını ve gelişmesini zorlaştırabilir. Kalıcı yerleşimlerde ise
bu tür kurumlar daha rahat gelişir ve güçlenir.
- Sözlü
Kültürün Hakimiyeti:
- Bilgi
Birikimi ve Nesilden Nesile Aktarım: Sözlü kültürde bilgi aktarımı, yazılı kültüre göre daha sınırlıdır
ve bilgi kaybı riski daha
yüksektir. Yazılı kültürde ise
bilgi birikimi daha kalıcı ve nesiller arası aktarımı daha güvenlidir.
Bilimsel ve teknolojik ilerlemeler genellikle yazılı kültürle daha hızlı
ve etkin bir şekilde gerçekleştirilir.
- Eğitim
ve Yenilikçilik: Sözlü kültürde eğitim ve bilgi paylaşımı daha sınırlı kalabilir.
Yazılı kültürde ise eğitim materyalleri ve kaynakları daha geniş ve
erişilebilir olur, bu da yenilikçiliği ve gelişmeyi destekler.
- Devletlerin
ve İmparatorlukların Yıkılması ve Yeniden Kurulması:
- Siyasi
İstikrarsızlık: Tarih boyunca Türkler farklı devletler ve imparatorluklar kurmuş ve
yıkılmışlardır. Bu tür siyasi
istikrarsızlıklar, uzun vadeli ekonomik ve sosyal politikaların
uygulanmasını zorlaştırır.
- Sürekli
Yeniden Başlama: Her yeni devlet veya imparatorluk, sıfırdan başlamış gibi yeni bir
düzen kurmak zorunda kalmıştır. Bu da uzun vadeli planlama ve gelişmeyi sekteye uğratır.
- Çeşitli
Coğrafi ve İklim Şartları:
- Tarım ve
Ekonomik Üretim: Farklı coğrafi ve iklim koşulları, tarım ve ekonomik üretimi
etkileyebilir. İstikrarlı
ve verimli tarım üretimi, ekonomik büyüme ve gelişme için önemlidir.
Sürekli yer değiştiren toplumlarda bu tür bir istikrar sağlamak zor
olabilir.
- Ulaşım
ve Ticaret: Farklı coğrafi
bölgelerde bulunmak, ulaşım ve ticaretin etkinliğini de etkileyebilir.
Gelişmiş ülkeler genellikle güçlü ticaret ağlarına ve ulaşım
altyapılarına sahiptirler.
Bu tarihsel nedenler, Türkiye'nin gelişmiş ülkeler arasında yer almasını
zorlaştıran faktörlerden bazılarıdır. Ancak, bu tür tarihsel
ve kültürel miraslar, aynı zamanda Türkiye'nin zengin ve çeşitli bir kültüre
sahip olmasını sağlamış ve pek çok alanda güçlü yanlar geliştirmesine de
katkıda bulunmuştur. https://chatgpt.com/c/cc604927-6d91-42e1-992a-b58c893fd1c9
4
Gelişmiş
ülkeler arasında yer alamamızın binlerce yıla dayalı tarihsel temel kök
nedenleri üzerine araştırmaları bulunanlar kimlerdir
Gelişmiş ülkeler arasında yer alamamanın tarihsel kök nedenleri üzerine
yapılan araştırmalar, çeşitli tarihçiler, ekonomistler, sosyologlar ve
antropologlar tarafından incelenmiştir. Bu alanda çalışan bazı önemli isimler
ve onların çalışmaları şunlardır:
- Halil
İnalcık:
- Eserleri:
"The Ottoman Empire: The Classical Age 1300-1600", "The
Ottoman Empire and the World Around It"
- Katkıları:
Osmanlı İmparatorluğu'nun sosyal, ekonomik ve politik yapıları üzerine
yaptığı detaylı çalışmalar, Osmanlı'nın modernleşme sürecindeki engelleri
ve nedenlerini anlamamıza yardımcı olur.
- Kemal
Karpat:
- Eserleri:
"The Politicization of Islam", "Studies on Ottoman Social
and Political History"
- Katkıları:
Osmanlı'nın modernleşme çabaları ve Batı ile ilişkileri üzerine
yoğunlaşan çalışmaları, Osmanlı'nın gelişmiş ülkeler arasına
katılamamasının nedenlerini inceler.
- Şevket
Pamuk:
- Eserleri:
"A Monetary History of the Ottoman Empire", "The Ottoman
Empire and European Capitalism"
- Katkıları:
Osmanlı ekonomisinin yapısı, sanayileşme süreci ve dünya ekonomisi ile
entegrasyonu konularında yaptığı çalışmalar, tarihsel ekonomik
faktörlerin gelişmişlik düzeyine etkisini araştırır.
- Bernard
Lewis:
- Eserleri:
"The Emergence of Modern Turkey", "What Went Wrong?: The
Clash Between Islam and Modernity in the Middle East"
- Katkıları:
Ortadoğu ve Osmanlı tarihini inceleyen çalışmaları, İslam dünyasının
modernleşme sürecindeki zorlukları ve Batı ile ilişkilerini ele alır.
- İlber
Ortaylı:
- Eserleri:
"Imparatorluğun En Uzun Yüzyılı", "Osmanlı
İmparatorluğu'nda İktisadi ve Sosyal Değişim"
- Katkıları:
Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerindeki sosyal ve ekonomik
değişimlerle ilgili çalışmaları, Osmanlı'nın Batılılaşma sürecindeki
zorluklarını ve gelişmiş ülkelerle arasındaki farkları inceler.
- Niyazi
Berkes:
- Eserleri:
"The Development of Secularism in Turkey", "Türkiye'de
Çağdaşlaşma"
- Katkıları:
Türkiye'nin modernleşme süreci ve laiklik üzerine yaptığı çalışmalar,
Türkiye'nin gelişmişlik düzeyine ulaşamamasının sosyo-kültürel ve politik
nedenlerini araştırır.
Bu araştırmacılar ve onların çalışmaları, Türkiye'nin tarihsel süreçte
neden gelişmiş ülkeler arasında yer alamadığı konusunu anlamamıza yardımcı olan
önemli kaynaklardır. Bu tür çalışmalar, tarihsel, ekonomik, sosyal ve kültürel
faktörlerin karmaşıklığını ve bunların günümüz gelişmişlik düzeyine etkilerini
ortaya koyar.
https://chatgpt.com/c/cc604927-6d91-42e1-992a-b58c893fd1c9
5
Gelişmiş ülkeler arasında yer alamamızın binlerce yıla
dayalı tarihsel temel kök nedenleri üzerine araştırmaları bulunanlar kimlerdir
Bu soru, Türkiye'nin ve daha geniş anlamda Osmanlı İmparatorluğu ile
Anadolu'nun tarihsel gelişimini inceleyen birçok tarihçi, sosyolog ve
ekonomistin çalışmalarını kapsayan geniş bir araştırma alanına işaret ediyor.
Bu konuda çalışmaları bulunan bazı önemli isimler şunlardır:
- Halil
İnalcık: Osmanlı tarihi üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan İnalcık,
imparatorluğun ekonomik ve sosyal yapısını incelemiştir.
- Şevket
Pamuk: Osmanlı ve Türkiye ekonomi tarihi üzerine önemli araştırmaları
bulunmaktadır. Özellikle uzun dönemli ekonomik gelişme ve kurumsal değişim
konularında çalışmıştır.
- Daron
Acemoğlu: "Ulusların Düşüşü" adlı kitabında, ülkelerin ekonomik
başarı ve başarısızlıklarının kurumsal ve tarihsel temellerini
incelemiştir.
- Timur
Kuran: İslam ekonomisi ve Orta Doğu'nun ekonomik geri kalmışlığının
nedenleri üzerine çalışmalar yapmıştır.
- Niyazi
Berkes: Türkiye'de modernleşme sürecini incelemiş ve bu sürecin tarihsel
kökenlerini araştırmıştır.
- İlber
Ortaylı: Osmanlı ve Türkiye modernleşmesi üzerine geniş çalışmaları
bulunmaktadır.
- Erik Jan
Zürcher: Türkiye'nin modernleşme sürecini ve bu sürecin tarihsel arka
planını incelemiştir.
- Fikret
Adanır: Balkanlar ve Osmanlı İmparatorluğu üzerine çalışmalarıyla,
bölgenin ekonomik ve sosyal dönüşümünü incelemiştir.
Bu araştırmacıların çalışmaları, Türkiye'nin gelişmişlik düzeyini etkileyen
uzun vadeli tarihsel faktörleri farklı açılardan ele almaktadır. Konuyla ilgili
daha spesifik bir alan veya dönem hakkında bilgi almak isterseniz, daha detaylı
bilgi verebilirim.
https://claude.ai/chat/7f472eab-64ac-4296-a0aa-4bc817dd9004
6
Gelişmiş
ülkeler arasında yer alamamızın binlerce yıla dayalı tarihsel temel kök
nedenleri üzerine araştırmaları bulunanlar kimlerdir
Gelişmiş Ülkeler Arasındaki Yerimizi Engellemiş Olan
Tarihsel Nedenler Üzerine Çalışan Araştırmacılar
Türkiye'nin gelişmiş ülkeler arasında neden yer alamadığı sorusu, tarih
boyunca birçok araştırmacı ve düşünür tarafından incelenmiş karmaşık bir
konudur. Bu sorunun cevabı, binlerce yıllık tarihi süreç içinde şekillenen
siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel faktörlerin bir araya gelmesiyle ortaya
çıkmıştır.
Bu konuda çalışan bazı önemli araştırmacılar ve çalışmaları:
- Osmanlı
Tarihçileri: İbn Haldun'dan başlayarak, Osmanlı İmparatorluğu'nun yükselişi ve
düşüşü üzerine yapılan çalışmalar, bu süreçte yaşanan iç ve dış sorunları,
ekonomik politikaları ve sosyal yapıdaki değişimleri analiz etmektedir. Bu
çalışmalar, Türkiye'nin günümüzdeki durumunu anlamak için önemli bir
başlangıç noktasıdır.
- Batılı
Oryantalistler: 19. yüzyıldan itibaren Batılı araştırmacılar, Osmanlı
İmparatorluğu'nu ve İslam dünyasını kendi kültürleri ve değerleriyle
kıyaslayarak analiz etmişlerdir. Bu çalışmalar, Türkiye'nin Batı'ya göre
geri kalmışlığına dair çeşitli gerekçeler sunmuş ve bu durumun nedenlerini
kültürel ve dini faktörlere bağlamışlardır.
- Türk
Tarihçileri ve Sosyologları: Cumhuriyet dönemiyle birlikte Türk tarihçileri
ve sosyologları, Türkiye'nin modernleşme sürecini ve bu süreçte yaşanan
sorunları incelemeye başlamışlardır. Ziya Gökalp, Halil İnalcık, Mustafa
Kemal Atatürk gibi düşünürler, Türkiye'nin Batılılaşma çabalarını ve bu
çabaların sonuçlarını analiz etmişlerdir.
- Ekonomistler: Türkiye
ekonomisinin tarihsel gelişimi, dünya ekonomisindeki yeri ve karşılaştığı
sorunlar üzerine birçok ekonomist tarafından çalışmalar yapılmıştır. Bu
çalışmalar, Türkiye'nin ekonomik büyümesini engelleyen faktörleri ve
uygulanan politikaların sonuçlarını analiz etmektedir.
- Siyaset
Bilimcileri: Türkiye'nin siyasi sistemi, siyasi partiler, seçimler ve
demokratikleşme süreci üzerine yapılan çalışmalar, ülkenin siyasi
istikrarsızlığı ve gelişmesini engelleyen faktörleri ortaya koymaktadır.
Bu araştırmacıların ortak olarak vurguladığı bazı önemli noktalar:
- Coğrafi
konum: Türkiye'nin coğrafi konumu, tarih boyunca birçok medeniyete ev
sahipliği yapmasına olanak sağlamıştır. Ancak aynı zamanda bu durum,
sürekli olarak dış saldırılara maruz kalmasına ve iç karışıklıklara yol
açmıştır.
- Siyasi
istikrarsızlık: Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinden itibaren Türkiye, siyasi
istikrarsızlık sorunuyla mücadele etmiştir. Bu durum, ekonomik kalkınmayı
ve sosyal hayatı olumsuz etkilemiştir.
- Ekonomik
politikalar: Osmanlı İmparatorluğu döneminde uygulanan yanlış ekonomik
politikalar, ülkenin gerilemesine neden olmuştur. Cumhuriyet döneminde de
uygulanan bazı ekonomik politikalar, istenen sonuçları vermemiştir.
- Sosyal
yapı: Türkiye'deki sosyal yapı, geleneksel değerler ve modernleşme çabaları
arasında bir çatışma yaşamaktadır. Bu durum, toplumsal kalkınmayı ve
değişimi engellemektedir.
- Dış
güçlerin etkisi: Türkiye, tarih boyunca büyük güçlerin çekişme alanında kalmıştır. Bu
durum, ülkenin iç işlerine karışılmasına ve bağımsızlığının
sınırlandırılmasına neden olmuştur.
Bu araştırmacıların çalışmaları, Türkiye'nin gelişmiş ülkeler arasında yer
alamamasının karmaşık ve çok boyutlu bir sorun olduğunu göstermektedir. Bu
sorunun çözümü için, tarihsel sürecin iyi anlaşılması, mevcut sorunların
objektif bir şekilde analiz edilmesi ve uzun vadeli çözümler üretilmesi
gerekmektedir.
Not: Bu konu hakkında daha detaylı bilgi almak için, belirtilen
araştırmacıların çalışmalarını ve Türkiye'nin tarihsel ve sosyal yapısı üzerine
yazılmış diğer kaynakları inceleyebilirsiniz.
Özellikle ilgilendiğiniz bir araştırmacı veya konu varsa, daha detaylı bir
araştırma yapabilirim.
Örneğin:
- Halil
İnalcık'ın Osmanlı İmparatorluğu üzerine yaptığı çalışmaları
- Ziya Gökalp'in
Türk milliyetçiliği ve modernleşme üzerine yazdığı eserler
- Türkiye'nin
ekonomik kalkınmasını engelleyen yapısal sorunlar
- Türkiye'nin
Avrupa Birliği'ne uyum süreci
Bu konulardan herhangi biri hakkında daha fazla bilgi almak isterseniz,
lütfen belirtiniz.
https://gemini.google.com/app/af37935f5758d3b3
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder