Antalya’yı Gezerek Anlatanlar (1)

 

Antalya’yı Gezerek Anlatanlar (1)

 

Bülent Ağaoğlu

Antalya, 6.6.2024

 

Giriş

“İstanbul’un Orijinalliğini Eserleriyle Bizlere Anlatan (Miras Bırakan) Önde Gelen Üç İsim” ( https://bulentagaoglu.blogspot.com/2024/06/istanbulun-orijinalligini-eserleriyle.html  ) başlıklı kısa yazımı bugün bloğumda yayınladıktan sonra, 5 aydan beri yaşamakta olduğun Antalya için “Antalya’yı gezerek yazanlar” kimlerdir sorusu zihnime düştü. Ardından bu derlemeyi ( Antalya’yı Gezerek Anlatanlar (1) hazırladım.

 

Daha geniş kapsamda Antalya'yı yazanların başında Hüseyin Çimrin geliyor olsa gerek:

 

Hüseyin Çimrin’in Antalya Kitapları. Bülent Ağaoğlu. Antalya, 21.5.2024. https://bulentagaoglu.blogspot.com/2024/05/huseyin-cimrinin-antalya-kitaplar.html

 

 

Antalya çalışmalarım: https://bulentagaoglu.blogspot.com/2020/10/antalya-calismalarim.html

  

Kaynakça – 1 (Antalya’yı Gezerek Anlatanlar)

Kitaplar

Ahmet Hamdi Tanpınar'la Antalya Göç Hikayeleri. Kolektif. Konya: Palet Yayınları, 2017.

Ahmet Hamdi Tanpınar'la Anılardan Anlara Antalya. Antalya: 2022. 271s.

Alman izleklerinin gözüyle 19. yüzyıl Anadolu şehirleri : Manisa, Edirne, Kütahya, Ankara, İstanbul, Trabzon, Antalya, Diyarbakır, Konya, İzmir. Yazarı : İlhan Pınar Basılı Kitap , Türkçe , 1998 Baskı : 1. baskı Tüm formatları ve baskıları görüntüleyin Yayıncı : Akademi Kitabevi , İzmir , 1998

Antalya Tarihinden, Yaşamından Portreler. Şubat 2020, Antalya. 320 Sayfa. Isbn 978-605-68081-5-9. Tarih, Gözlem Ve Anılar 6:

 

1850 Yılında Yapılan Bir Pamphylia Seyahati. Yazar D. E. Danieloğlu Editör Kayhan Dörtlük Türü Kitap

Basım Yılı 2010, Antalya ISBN No. 9786054018109 Boyutlar 22 × 14 cm. Sayfa 164 Dili Türkçe Çeviri Ayşe Ozil Dizi Suna – İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü Çeviri Dizisi: 4 Özet

Suna – İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü’nün geçtiğimiz yıllarda başlattığı, Antalya’dan söz eden 19. yüzyıl gezginlerinin bugün ancak bazı önemli kütüphane ve koleksiyonlarda bulunabilen nadir eserlerini dilimize kazandırmayı amaçlayan “Çeviri Dizisi” projesinde sırayı bu kez daha farklı bir seyahatname alıyor. 1855 yılında İstanbul’daki Anatoli Matbaası’nda çok küçük bir formatta basılan 189 sayfalık Yunanca seyahatnameyi bize göre farklı ve ilginç kılan başat nitelik, yazarı Dimitri Danieloğlu’nun, doğma büyüme Antalyalı bir hemşerimiz olmasıdır. Danieloğlu, Kaleiçi’nde “bizim eve sadece 50 adım uzakta” diyerek konumlandırdığı Aya İrini Kilisesi (Kesik Minare) civarında oturan, oldukça varlıklı, saygın ve hayırsever bir Rum ailesine mensuptur. Dönemin birçok batılı gezgin ve araştırmacısına Antalya’da ev sahipliği de yapan yazarın, “Neden yanı başımızdaki antik kalıntıları görmeye gitmiyoruz… Bu kalıntıları İngiliz ve Fransız seyyahların yazılarından öğreniyor olmak gerçekten utanç verici…” diye yakınması ve öykünmesi, elinizdeki “1850 Yılında Yapılan Bir Pamphylia Seyahati” başlıklı eseri var eden temel nedendir. Eserin orijinal bir nüshasının ülkemiz kütüphane ve koleksiyonlarındaki varlığını kanıtlayacak bir bilgiye ulaşılamamıştır. Bilinen yurt dışı nüshalarından biri Atina’dadır. Burada yararlanılan örnek ise Erfurt Üniversitesi Gotha Araştırma Kütüphanesi’nde yer almaktadır. 

Danieloğlu eserinde, dört arkadaşı ile birlikte gerçekleştirdiği  Perge, Silyon, Aspendos, Side ve Lara’nın daha çok antik kalıntılarını kapsayan 13 günlük gezisinin notlarını 5 bölüm halinde toplamıştır. Antik kentler ve kalıntılar ―dönemin  kıt bilgi ve kaynakları ile kendi edinimleri çerçevesinde― detaylı bir biçimde anlatılırken,  sıkça kullandığı uzun ancak son derece sempatik dialoglar ve tanımlarla bölgenin sosyal dokusuna ilişkin renkli, naif, nadir bir tablo çizmektedir.  Yazar, seyahatnamesinin ek bölümünde ise, fiziki özellikler, arkeoloji, toplum, yönetim, din, adetler, ticaret, zanaat, kültür, tarım başlıkları altında 19. yüzyıl Antalya’sına ilişkin çok değerli bilgiler vermektedir. https://akmed.ku.edu.tr/yayinlar/kitaplar-2/1850-yilinda-yapilan-bir-pamphylia-seyahati/

 

 

Hakkında: Antalyali Danieloğlu’nun 1850 Yilindaki Antalya Seyahati. 21.02.2011. Suna – İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü, yolu Antalya’ya düşmüş ve yazılarında Antalya’dan bahseden 19. yüzyıl gezginlerinin nadir eserlerini Türkçe'ye kazandırıyor. “Çeviri Dizisi” projesinin yeni kitabı, 1850 yılında yapılan 'Bir Pamphylia Seyahati' okuyucuyla buluştu. ** Aslen Antalyalı olan D. E. Danieloğlu’nun ilk defa 1855 yılında İstanbul’daki Anatoli Matbaası’nda basılmış 189 sayfalık seyahatnamesin Yunanca aslından çevirisi Ayşe Özil tarafından yapılmış. ** Danieloğlu’nun “Neden yanı başımızdaki antik kalıntıları görmeye gitmiyoruz… Bu kalıntıları İngiliz ve Fransız seyyahların yazılarından öğreniyor olmak gerçekten utanç verici” cümleleriyle başladığı kitabın kapağında da yazarın “Antalyalılığı” özellikle belirtiliyor. ** Danieloğlu, dört arkadaşı ile çıktığı 13 günlük gezinin notlarını 5 bölümde toplamış. Perge, Silyon, Aspendos, Side ve Lara’yı kapsayan seyahatname, antik kentler ve kalıntılar hakkında bilgi verdiği gibi, Danieloğlu’nun diyaloglarla ve çeşitli betimlemelerle süslediği eser aynı zamanda 19. yüzyıl Antalya’sının genel bir portresini de çizmektedir. ** Kitabı, ÇEKÜL Vakfı Anadolu Araştırmaları Bilgi-Belge Merkezi’nde inceleyebilirsiniz. * https://libguides.ku.edu.tr/antalya_akmed/seyahatnameler_gezginler_ve_antalya

https://www.cekulvakfi.org.tr/haber/antalyali-danieloglunun-1850-yilindaki-antalya-seyahati

Bir Pamfilya seyahatnamesi. https://antalyabugun.com.tr/makale/bir-pamfilya-seyahatnamesi-11701

………………………..

 Antalya'nın Rehber Yazarları. Süleyman Dingil, Yavuz Ali Sakarya. https://www.nadirkitap.com/antalya-nin-rehber-yazarlari-suleyman-dingil-yavuz-ali-sakarya-kitap35325860.html  

 

Bir zamanlar Antalya. Nezih Başgelen. https://www.simurgkitabevi.com/bir-zamanlar-antalya

 

Gezginlerin gözüyle Antalya = Antalya : Aus dem blickwinkel von alten reisenden. ISBN: 9786054018024 Yayın Tarihi: 2008

……………………….

Gezginlerin gözüyle Antalya

Giriş

Kaleiçi

Antalya, Kaleiçi

Strabon

İbn Havkal

İbn Battûta

Piri Reis

Johann Wild

Vincent de Stochove

Evliya Çelebi

Paul Lucas

Corneille Le Bruyen

Kâtip Çelebi

Luigi Mayer

Francis Beaufort, F.R.S.

John Lewis Burckhardt

William Martin Leake

Joseph Wolf

Alphonse de Lamartine

Charles Texier

W. H. Bartlett - Th. Allom

Charles Fellows

T.A.B. Spratt - E. Forbes

E. Sperling

Edwin John Davis

Julius Seiff

Eugen Petersen - Felix von Luschan

Karl Graf Lanckoroński

Ernst Krickle

Maxime Collignon

Hans Rott

Künye

“Gezginlerin Gözüyle Antalya” dijital sergisi aynı ismi taşıyan 2008 yılında yayımladığımız sergi kataloğundan derlenmiş olup bazı görseller güncellenmiştir.

Gezginlerin Gözüyle Antalya / Antalya: Aus dem Blickwinkel von alten Reisen

Sergi Katalogları Dizisi / Exhibition Catalogues Series: 6

9-24 Ekim 2008 tarihleri arasında, Nürnberg Ehrenhalle Rathauses Wolffscher Bau’da düzenlenen serginin kataloğudur.

Katalog für die Ausstellung von 9 -24 Oktober 2008, Ehrenhalle Rathauses Wolffscher Bau in Nürnberg

Editörler/Herausgeber Kayhan DÖRTLÜK Remziye BOYRAZ

Danışman /Beratung Burhan VARKIVANÇ

 Çeviri / Übersetzung Alaittin DEVECİ Fikret ÖZCAN inci TÜRKOĞLU Erhan UÇAL

Yapım / Produktion Orkun & Ozan Medya Hizmetleri A.Ş.

ISBN: 978-605-4018-02-4

© Suna & inan Kıraç Research Institute on Mediterranean Civilizations, Antalya 2008

Tüm metin ve fotoğrafların yayım hakkı saklıdır. Yayımcının yazılı izni olmaksızın hiçbir yolla çoğaltılamaz. / All rights reserved. No part of this book may be used or reproduced in any manner without written permission from the publisher.

https://akmed.ku.edu.tr/kaleici-muzesi/sergiler/gezginlerin-gozuyle-antalya/

 

Gezip Görenlerin Kaleminden Antalya. Hüseyin Çimrin. Atso Vakfı Yayınları. “Elinizdeki kitap kurulduğu MÖ158 yılından günümüze Antalya'yı gezip görenlerin seyahatnamelerde, anı kitaplarında veya gazete sayfalarında kaleme aldıkları izlenimlerden bir seçki içermektedir."  MÖ 334'te Büyük İskender'in Doğu Seferi'ni anlatırken Antalya ve çevresinden söz eden Arrianus'un anılarıyla başlayıp, coğrafyacı Strabon'a, İbn-i Batuta'ya,Evliya Çelebi'ye, 17.yydan itibaren Avrupalı gezginlerin seyahatnamelerine ve nihayet Ahmet Hamdi Tanpınar, Behçet Çağlar, Falih Rıfkı, Aziz Nesin, Haldun Taner çağdaşlardan oluşan 90 ismin Antalya izlenimleri.

 

 

https://www.aksdukkan.com/urun/gezip-gorenlerin-kaleminden-antalya

 …………………………………………………………………………………………………………………..

Koleksiyonumuzdaki Seyahatnameler;

1850 yılında Antalyalı DE Danieloğlu tarafından yapılan bir Pamfilya seyahati. Çağrı Numarası: DS156.P27 D3620, 2010 ISBN: 9786054018109 Yayın Tarihi: 2010

Likya'daki Hesap Keşifleri, Charles Fellows'un Küçük Asya'ya yaptığı ikinci gezi sırasında tutulan bir günlüktür. Çağrı Numarası: DR427 .F451 2003 Yayın Tarihi: 2003

Antik Anadolu coğrafyası (Geographika: XII-XIII-XIV) , Strabon Çağrı Numarası: DS155 .S942 2000 ISBN: 9757538205 Yayın Tarihi: 2000

Evliya Çelebi Seyahatnamesi. Topkapı Sarayı Kütüphanesi Bağdat 306, Süleymaniye Kütüphanesi Pertev Paşa 462, Süleymaniye Kütüphanesi Hacı Beşir Ağa 452 Numaralı Yazmaların Mukayeseli Transkripsiyonu-Dizini by Evliya Çelebi b. Derviş Mehmed Zilli. Çağrı Numarası: G460 .E9545 2005 v.9 ISBN: 975080919X (cilt 9) Yayın Tarihi: 2005

Gezginlerin gözüyle Antalya = Antalya : Aus dem blickwinkel von alten reisenden Çağrı Numarası: DS51.A62 G494 2008 ISBN: 9786054018024 Yayın Tarihi: 2008

Jacek Malczewski'nin Anadolu'ya yolculuğu = Joanna Winiewicz-Wolska'nın yazdığı Jacek Malczewski'nin Anadolu yolculuğu ; Türkçesi Doğan Türker Çağrı Numarası: ND955.P63 M3320 2014 ISBN: 9786054018192 Yayın Tarihi: 2014

Karamania : veya Küçük Asya'nın güney kıyısının ve antik çağ kalıntılarının kısa bir açıklaması. Planlar, görüşler vb. ile. 1811-1812 yıllarında Amirallik Lordlar Komiserleri'nin emri altında Beaufort, Francis, Sir, 1774-1857 tarafından bu kıyıda yapılan bir araştırma sırasında toplanmıştır. Çağrı Numarası: RARE/DS51.K14 B43 1817 Yayın Tarihi: 1817

Karamanya ya da Küçük Asya'nın Güney Kıyıları ve Antik Kalıntıların Kısa Bir Tanıtımı Tuğamiral Sir Francis Beaufort; çev. Ali Neyzi, Doğan Türker. Çağrı Numarası: DS48.3 .B43 2002 ISBN: 9757078158 Yayın Tarihi: 2002

Kitab-ı Cihannüma = Kitab-ı Cihannüma'nın Cihannuma kitabı = Cihannuma kitabı Çağrı Numarası: G114 .K38 2008 Yayın Tarihi: 2008

Pirî Reis'in Bahriye Kitabı Çağrı Numarası: VK865 .P57 2002 Yayın Tarihi: 2002

Küçük Asya: coğrafyası, tarihi ve arkeolojisi 3 cilt. Charles Texier tarafından ; Ali Suat'ın çevirisi Çağrı Numarası: DR439 .T49 2002 ISBN: 975747312x Yayın Tarihi: 2002

Les Villes de la Pamphylie ve de la Pisidie , Charles Lanckoronski Çağrı Numarası: RARE/ DS156.P27 L3614 1890 Yayın Tarihi: 1890

Luigi Mayer'in Gravürleriyle Osmanlı Dünyasında Bir Yolculuk Çağrı Numarası: NC257.M388 M39 2004 ISBN: 9752960588 Yayın Tarihi: 2004

Milyas, Kibyratis ve Likya'da yolculuklar TAB Spratt, Edward Forbes tarafından ; çev. Doğan Türker Çağrı Numarası: DS156.L8 S67 2008 ISBN: Milyas, Kibyratis ve Likya'da yolculuklar Yayın Tarihi: 2008

Avrupalı ​​Gezginlerin Gözüyle Pamfilya - Ekrem Işın Çağrı Numarası: DS156.P27 P36 2006 Yayın Tarihi: 2006

Pamphylia ve Pisidia kentleri I. Pamphylia, Karl Graf von Lanckoronski; çeviren Selma Bulgurlu Gün. Çağrı Numarası: DS156.P27 L3620 2005 ISBN: 9757078255 Yayın Tarihi: 2005

Beschrieben von O. Benndorf ve G. Niemann tarafından Lykien und Karien'de Reisen . Heinrich Kiepert'ten bir kart Çağrı Numarası: RARE/DS156.L9 B466 1884 Yayın Tarihi: 1884

Reysbeschreibung eines Gefangenen Christen anno 1604 / Johann Wild tarafından Çağrı Numarası: BX2323 .W55 1964 Yayın Tarihi: 1964

Städte Pamphyliens und Pisidien I, Karl grafen Lanckoroński Çağrı Numarası: RARE/ DS156.P27 L36 1890 Yayın Tarihi: 1890

Söz Uçar Yazı Kalır - Şenol Göka Çağrı Numarası: PL213 .G653 1996 Yayın Tarihi: 1996

Likya, Milyas ve Cibyratis'te geziler: Merhum Rev. ET Daniell eşliğinde, TAB Spratt ... ve Edward Forbes ... Çağrı Numarası: RARE/ DS155 .S76 1847 Yayın Tarihi: 1847

Suriye'de Yolculuk ve Asya Mineure'sinde WH Bartlett - Thomas Allom Çağrı Numarası: RARE/DS47 .B37 1840 Yayın Tarihi: 1840

İbn Batuta seyahatnâmesi Ebu Abdullah Muhammed İbn Battuta Tanci Çağrı Numarası: G370.I2 A95 2005 ISBN: 9750807685 Yayın Tarihi: 2005

https://libguides.ku.edu.tr/antalya_akmed/seyahatnameler_gezginler_ve_antalya

 

Tez

XVI. Yüzyıl Alman Seyahatnamelerine Göre Akdeniz. Ergün Özsoy. T.C. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Akdeniz Dünyası Araştırmaları Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. Tez Danışmanı: Prof. Dr. İdris Bostan. İstanbul 2010. http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/TEZ/46128.pdf

EMİNE DERİCİ * 2023 * 19. yüzyılda Batılı seyyahların gözüyle Antalya (1800-1876) * Antalya in the 19th century from the Western travellers' perspective * Akdeniz Üniversitesi          Yüksek Lisans    Tarih = History

 

Makaleler

Akdaş, Süleyman : Ahmet Hamdi Tanpınar - Antalyalı Genç Kıza Mektup. Kategori: Edebiyat > Eleştiri/Çözümleme. https://bubisanat.com/posts/ahmet-hamdi-tanpinar-antalyali-genc-kiza-mektup

Boyraz, Remziye : Gezginlerin Gözüyle Antalya Limanı / Remziye Boyraz. -- İzmir, 2009. I. Uluslararası Akdeniz Ticareti ve Liman Kentleri: Geçmiş ve Gelecek Sempozyumu 25-26 Eylül 2008 = 1st International Symposium on Mediterranean Trade and Port Cities: Past and Future September 25-26,2008, 191-203. sayfa

Budak, Muhammed Ali. “İbn Battuta Ve El-Ömeri’nin Anlatımıyla Geç Ortaçağ’da Antalya Ile Alanya”. Cedrus 4 (Haziran 2016), 353-372. https://doi.org/10.13113/CEDRUS/201621. https://dergipark.org.tr/tr/pub/cedrus/issue/51824/674184

Çimrin, Hüseyin: Ahmet Hamdi Tanpınar'dan Antalya günler. 20.10.2014. https://www.sabah.com.tr/akdeniz/2014/10/20/ahmet-hamdi-tanpinardan-antalya-gunleri

Demir, Gonca Kuzay : Batılı Gezginlerin On Dokuzuncu Yüzyıl Antalya İzlenimleri Üzerine Bir Değerlendirme.  25-47 ss. Kitapta: Antalya'nın Sosyal ve İktisadi Tarihi (Osmanlı Dönemi). Yayıncı: Gazi Kitabevi.

Doğan, Ş. (2021). 19. Yüzyılın İlk Yarısında Rus Gezginlerin Gözüyle Doğu Akdeniz Ve Antalya: Avraam Norov’un “Puteşestviye K Semi Serkva” İsimli Seyahatnamesi Örneği. Asya Studies, 5(18), 227-238. https://doi.org/10.31455/asya.1018401. https://dergipark.org.tr/tr/pub/asya/issue/67982/1018401#article_cite

Erdal, Kelime: "Edebiyata Yansıyan Rüya Şehir: Ahmet Hamdi Tanpınar ve Antalya," International Scientific Conference «Global Challenges – Scientific Solutions III» , Slovakia, 2021. (1901 yılında İstanbul'da doğan Ahmet Hamdi Tanpınar, babasının görevi nedeniyle 1916 yılında ailesiyle birlikte Antalya'ya gelir. Antalya Lisesinde öğrenimine devam eden Ahmet Hamdi Tanpınar, o günlere dair izlenimlerini “Antalyalı Genç Kıza Mektup”ta ve “Huzur” romanında anlatmıştır. Yazılarında, Antalya'da geçirdiği güzel günlerin ve şehrin havasının edebiyatı sevmesinde büyük katkısı olduğundan sık sık söz eden Tanpınar, eserlerinde bu rüya şehirden kesitler sunar. Ahmet Hamdi Tanpınar, kendi ifadesiyle Antalya denizine bakarak ve lodos dalgalarını seyrederek, meyve bahçelerinde dolaşırken ilk şiirlerini kurgular ve edebiyattan başka bir şey yapamayacağını anlar. Bu şehir, Tanpınar'ı “yavaş yavaş bir hülya adamı” yapar. ** Araştırma kapsamında: “Antalya'nın mimari dokusu, doğal güzellikleri, tarihi, sosyal yaşamı Ahmet Hamdi Tanpınar'ın eserlerine ne kadar ya da hangi yönleri ile yansımıştır?” “Bu şehrin yazarın yaşamına ve üretkenliğine katkısı nedir?” Sorularına yanıtlar aranmıştır. Bu bağlamda, Tanpınar'ın özellikle Antalyalı Genç Kıza Mektup başlıklı yazısı ve Huzur romanı doküman analizi yöntemi ile incelenmiş, elde edilen bulgular doğrultusunda sonuçlara ulaşılmıştır.). https://elibrary.ru/item.asp?id=45776500

Evliya Çelebi – Antalya. https://akmed.ku.edu.tr/kaleici-muzesi/sergiler/gezginlerin-gozuyle-antalya/evliya-celebi/

Evliya Çelebi Seyahatnamesinin Elmalı Seki Yaylasından İtibaren Olan Bölümü. http://www.kumluca.org.tr/evliya-celebi-seyahatname/  

Karaburgu, Oğuzhan: Yolu Antalyadan Geçen Yazar Ve Şairler: Ahmet Hamdi Tanpınar. https://www.akdenizmanset.com.tr/yazarlar/oguzhan-karaburgu/yolu-antalyadan-gecen-yazar-ve-sairler-ahmet-hamdi-tanpinar/36334/

Karaca, Nesrin Tağızade :   ‘Beş Şehir’ Yazarına Mektup Yazdırtan Şehir “Antalya”. İçinde: 477-487ss. https://antalya.ktb.gov.tr/Eklenti/8701,dundenbuguneantalya-2cilt-8kultursanatedhayatpdf.pdf?0&_tag1=D0E46BD46BE1A38FBDE4C318910E8F244F9A41B8

Koçakoğlu, B.:  "Şiirin Aynası Şehrin Masalı: Tanpınar ve Antalya," In Ahmet Hamdi Tanpınar la Antalya Şiirleri , Konya: Palet Yayınları, 2016, pp.7-15.

Oral, Mustafa (2006) “Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Anlatı Sanatında Antalya: ‘Akdeniz’e İnmenin Anlamı’ Üzerinde Düşünmek”, Folklor/Edebiyat, 4, S: 48, s.227-237.

Oral, Mustafa : “Edebiyatçı   Gözüyle   Antalya:   ‘Herşey   Akdeniz’in   Diliyle   Konuşuyor’   ”, Folklor/Edebiyat, Nu.XIV/55 (Kasım 2008), s.76-87.

Oral, Mustafa : Edebiyatçı Gözüyle Antalya: “Herşey Akdeniz’in Diliyle Konuşuyor”* İçinde: 497-504ss. https://antalya.ktb.gov.tr/Eklenti/8701,dundenbuguneantalya-2cilt-8kultursanatedhayatpdf.pdf?0&_tag1=D0E46BD46BE1A38FBDE4C318910E8F244F9A41B8

Seyahatname kelimesi eserde 9 kez mevcut. https://antalya.ktb.gov.tr/DundenBuguneAntalya/DBA-Cilt-1/files/web-c%C4%B1lt1.pdf

Seyahatnamekerde Antalya. 7- ss. http://docs.neu.edu.tr/library/6256718730.pdf

Seyahatnamelerin İzinde On Dokuzuncu Yüzyıl Antalyası. Mayıs 2022. Kitapta: Antalya'nın Sosyal ve İktisadi Tarihi (Osmanlı Dönemi) (s.3-23)Yayıncı: Gazi Kitabevi. https://www.researchgate.net/publication/363671657_Seyahatnamelerin_Izinde_On_Dokuzuncu_Yuzyil_Antalyasi  ***   https://www.academia.edu/81301143/Seyahatnamelerin_%C4%B0zinde_On_Dokuzuncu_Y%C3%BCzy%C4%B1l_Antalyas%C4%B1

Tuş, Muhuttin : “Seyyahların Gözüyle Alanya”, “Alanya Tarih ve Kültür Seminerleri”, Alanya, 2004, s. 606.