“Türk dilinin yapısı matematik. Dünya üzerinde böyle bir dil daha yok. Türkçe, matematik gibi bir dil. Bunu ben değil, Alman dilbilimciler söylüyor. Sanki birtakım matematikçiler oturmuşlar, şöyle matematiksel yapısı olan, kuralı düzgün bir dil icat edelim diyerek Türkçeyi bulmuşlar. Halbuki bu dil en az 10 bin senelik. Şimdi iddia ediyorum ki, eğer Türkçe bilim yapar, yanımıza da bilgisayar teknolojisinin inanılmaz imkanlarını alırsak, matematik gibi olan bu dille harikalar yaratırız” (Ortadoğu, 08.01.1995).”. https://bulentagaoglu.blogspot.com/2020/04/turkcenin-gucu.html

“Türkçe, 10 bin yıllık tarihi, 1 milyon kök kelime ile dünyanın en eski ve köklü iki dilden biridir.”. https://www.facebook.com/DilimizKimligimizdir/posts/1007773905946813/

“XIX. yüzyılın ikinci yarısı ile XX. yüzyılın ilk çeyreğinde Orta Asya ve Doğu Asya bölgelerinde yapılan araştırma, inceleme ve kazıların gün ışığına çıkardığı anıt mezar taşları niteliğindeki Orhun ve Yenisey Yazıtları’nda yer alan Runik alfabenin 1892 yılında V. Thomsen tarafından çözümü ile bu yazıtların Köktürk Kağanlığı’na ait olduğunun ortaya çıkması, Türk dili tarihinin en önemli dönüm noktalarının birini oluşturmuştur. Bunun arkasından da Doğu Türkistan’da 1900-1914 yılları arasında yapılan kazılarda elde edilen Uygur, Mani ve Brahmi yazıları ile yazılmış, çeşitli konumlardaki yüzlerce sandık dolusu metinlerin de Göktürk Kağanlığı’nın yerini alarak aynı bölgede M 744-840 ve 840-1250 tarihleri arasında hüküm sürmüş olan Uygur Türklerine ait olduğunun anlaşılması, dil tarihimizin çok önemli ikinci bir dönüm noktasını oluşturmuştur.

Bu metinlerin işlenip yayımlanması, gerek Göktürkçenin gerek Uygur Türkçesinin o günün koşulları içinde Türkçenin söz varlığı, kavramları dilin yapı ve işleyiş özellikleri açısından hayli gelişmiş, yüksek anlatım gücüne sahip birer dil yapısında oldukları gerçeğini de ortaya koymuştur.

Bir dilin MS VI-X. yüzyıllar arasında böyle bir yapı ve işleyiş düzenine ulaşabilmesi için bu dilin elbette o döneme kadar oldukça uzun bir gelişme sürecinden geçmiş olması gereklidir. Gerçi elimizde MÖ IV ve III. yüzyıllara ait Çin kaynaklarına dayanan çok sınırlı bilgiler ve Esig kurganından çıkarılmış Köktürk harfli küçük bir ibare (Tekin: 1993: 53) varsa da büyük çaplı Türkçe metinlerin bulunamaması, milattan önceki yüzyıllarda bu gelişmelerin nasıl gerçekleştiği hususunu açıkta bırakmıştır. Ancak, Eski Çağ tarihi üzerinde yapılan araştırmalar ve milattan önce 3500-3000 yıllarına uzanan dönemleri içine alan bazı arkeolojik kazılarda elde edilen belge ve veriler ve özellikle Hitit, Sümer tabletleri, bu konuyu bir dereceye kadar aydınlatıcı bilgiler ortaya koyabilmiştir. A f i f E r z e n’in, Doğu Anadolu ve Urartular (1986 ) adlı eserinde açıkladığı Erken Hurri Kültürü konusundaki bilgiler, Marcel Erdal’ın “Türkçe’nin Hurrice ile Paylaştığı Ayrıntılar” (2004: 929-937; 2010: 35-38), E r c i l a s u n’un “Türklerin Ana Yurdu ve Eski Komşuları”(2004:33) başlıklı yayınlardaki açıklamalar, E k r e m M e m i ş’in Eski Çağ Türkiye Tarihi’nde Hattusas’taki (Boğazköy) arşiv malzemesine dayanarak MÖ 3000 yıllarında Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki durum ve Türki Kralı İlşu Nail için belgelere dayanarak verdiği bilgiler hayli ilgi çekicidir. Bu bilgilere göre, Türkler ve muhtemelen Oğuz Türkleri, daha Orta Asya’dan önce Anadolu’da ve Mezopotamya’ya komşu, yakın bir bölgede (Yakın Doğu’da) yurt tutmuşlardır. Bu kaynaklarda, arkeolojik kayıtlardan ve tabletlerden aktarılarak verilen bilgiler, Türk tarihinin milattan birkaç bin yıl öncesine ışık tutacak niteliktedir. Ayrıca Yakın Doğu’da Sümerler ile Türkler arasındaki ilişkiler ve Sümercede 68 Türkçe kelimenin yer almış olması, Türkler ile Sümerler arasında daha MÖ 3500-3000 yıllarında bir kelime alışverişinin varlığını tanıklamaktadır. (Tuna, 1997: 49). Ayrıca Türk dilinin yaşı üzerinde yapılan çok yönlü bilimsel araştırma ve değerlendirmeler de bu dilin yaşını 4500-5000 hatta daha yukarı yıla çıkarmaktadır. (Aksan, 1975-1976: 133-141; Korkmaz, 1989-1994: 353: 370; Sertkaya, 2007; Kormişin, 2007.)

Bu sürenin 2000 yılı milattan sonraya ait olduğuna göre, demek ki geride kalan en az 3000-3500 yıllık bir süre de milattan önceki dönemleri içine almaktadır. Sonuç olarak MS VI-X. yüzyıllar arasını kapsayan ve içlerinde en az üç beş farklı lehçeyi de barındıran Eski Türkçe, dil tarihi açısından hayli gelişmiş bir dönemi temsil etmekte, dolayısıyla da Türk kültür tarihinde önemli bir dönüm noktasını oluşturmaktadır.” https://www.tdk.gov.tr/wp-content/uploads/2019/12/kurultay-2.pdf

“Türkçe, 10 bin yıllık tarihi, 1 milyon kök kelime ile dünyanın en eski ve köklü iki dilinden biridir. Dilimizi bozan İngilizce ise 500 yıllık tarihi ve kelime türetme yeteneği olmayan yapısı ile zayıf bir dildir.” Oktay Sinanoğlu, Büyük Uyanış, https://1000kitap.com/kitap/buyuk-uyanis--27245/alintilar?amp=1&sayfa=2

“Türkçe'nin en az 4 bin yıllık tarihi var

Prof. Dr. İlber Ortaylı Türkçe'nin çok eski bir dil olduğunu söylediği konferansta, böyle gelişmiş bir dilin bu hale gelebilmesi için en az 4 bin yıla ihtiyaç olduğunu belirtti. Ortaylı, "Türkçe gerçekten çok gelişmiş ve donanımlı bir dil. Bir dilin bu hale gelebilmesi için en az 4 bin yıla ihtiyaç vardır. Bu çok açıktır. Türkçe'nin en az 4 bin yıllık tarihi olduğu kesindir" dedi.”. https://www.bolununsesi.com/haber/125195/ortayli-kimligimizin-en-onemli-unsurlarindan-biri-turk-dilidir

“Türk konuşma dilinin ne zaman ve hangi şartlar altında ortaya çıktığı hakkında tam olarak bir şey söyleyebilmek mümkün olmasa dahi, yazı dili son yıllara kadar Orhun Abideleri ile tarihlendirilmekteydi.

Türkçenin, yazı dili haline gelmesinde etkili olan Yeni-Sey ve Orhun Abideleri, VI-VIII. asırlara aittirler. Ancak Kazakistan’da Esik Kurganı’ndan çıkan bir tabağın altındaki yazıtın zamanı M.Ö. V. Yüzyıla kadar götürülünce, Türk yazısının ve yazı dilinin daha eski tarihlere dayandığı ortaya çıkmıştır.”. 19. Sayfa. https://www.tasav.org/media/k2/attachments/TASAV_Kitap_T%C3%BCrk_Devlet_Felsefesi.pdf

“Türkçenin yazı dili tarihi ile ilgili en önemli, en dikkat çekici karşılaştırma Sümerce ile Türkçe arasında Osman Nedim Tuna tarafından yapılmıştır. Ona göre iki dil arasında "zae (sen)-sen, di (konuşmak)-timek (söylemek), nig (şey)-neng (şey), ud (zaman)-öd (zaman)… " gibi 168 kelime ortaktır. Bunların yanında "kapkagak (sıvı için kap)-kap kacak (kap kacak), uşub (kuş yuvası)-kuş eb (kuş evi) " gibi tamlamalar da ortaktır. Bu ortaklıklar iki dil arasında köken birliğini veya alış verişi göstermektedir. Sümerlerin M.Ö. 3500’lerde var olduğu düşünüldüğünde Türklerin ve Türkçenin de o zamanlar mevcut olduğu düşüncesi ortaya çıkar. Buradan hareketle Türkçenin en az 5500 yıllık bir geçmişi olduğu rahatlıkla söylenebilir.”. https://www.turkyurdu.com.tr/yazar-yazi.php?id=3383

“Bu konuyla ilgili daha geniş bilgi için bakınız: Ahmet Bican Ercilasun, Başlangıçtan Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi, Akçağ, Ankara, 2004; Osman Nedim Tuna, Sümer Ve Türk Dillerinin Tarihî İlgisi İle Türk Dili’nin Yaşı Meselesi, TDK, Ankara, 1997; Talat Tekin, Hunların Dili, Doruk Yayınları, Ankara, 1993.; Doğan Aksan, En Eski Türkçenin İzlerinde, Simurg Yayınları, 2000.”. https://www.turkyurdu.com.tr/yazar-yazi.php?id=3383

“Dilimiz beş bin yıllık: ‘Türk Dilinin En Az Beş Bin Yıllık Geçmişi Bulunmaktadır’. Prof. Dr. Ahmet Bican Ercilasun Açıkladı; https://www.tudev.org.tr/turk-dilinin-en-az-bes-bin-yillik-gecmisi-bulunmaktadir/

“Selahi Diker “Türk Dilinin Beşbin Yılı” isimli eserinde şunları yazmaktadır “Sir Henry Rawlinson’un Sümer dilini Turanî bir dil olarak tanımladığı dönemde Sümer uygarlığı henüz keşfedilmemişti. Bilim adamları onların, büyük Sami uygarlığı içinde yaşayan geri bir toplum olduğunu düşünüyordu. Daha sonra arkeolojik araştırmalar Sami uygarlığının asıl dayanağı olan büyük Sümer gerçeğini ortaya çıkarınca Batı bilim çevreleri Sümerlilere atfedilen Turanî damgasını bırakıp onların bilinmeyen bir dile ve ırka sahip oldukları tezini ortaya attılar. Böylece yüzyılımızın başında tarihçi Prof. Goodspeed Sümerlerin Samilerden üstün bir uygarlığa sahip olduklarını fakat hangi ırka mensup oldukları bilinmeyen bir millet olduğunu yazıyordu.” https://docplayer.biz.tr/109854743-Taslarin-izinde-gecen-bir-omur-ve-taslarin-cografyasi-ekrem-hayri-peker.html

“İlk Türkçe (Pre-Turkic) döneminin başlangıcı kesin olarak bilinmemekle birlikte; Milattan önce birkaç bin yıllık dönemi kapsadığı tahmin edilmekte ve Milat sıralarında sona erdiği düşünülmektedir. İlk Türkçe dönemi Türkçenin Ana Altaycadan ayrıldıktan sonraki ilk dönemi kabul edilebilir. Bu döneme Çuvaş-Türk dilbirliği dönemi adı da verilmektedir.” https://turkoloji.cu.edu.tr/ESKI%20TURK%20DILI/ozyetgin_tarihten_bugune_turkdili.pdf

“Bütün bunlardan vazgeçtim. Hadi yazılı kaynaklardan söz edelim. Zaman, VI.-VIII. yüzyıllar. Greek ve Roma medeniyetleri dışında Avrupa henüz dünyada “medeniyet” bağlamı içinde yerini bile almamıştır. Torunların olan Onoğur –hun- Türkleri, onları toplayıp düzene koyuyor, örgütlüyor; devlet kurmayı ve yönetmeyi öğrettiği yıllar. Senin torunlarının bengü taşlar üzerine yazıp bıraktığı metinler, alfabeyi Avrupa’ya, Akdeniz’e yaydığı zamanlar. Bizans’ın “Bize Sakalardan Saka yazısı ile mektup geldi.” diye söz ettiği çağdadır. Dünya Türkoloji’sinin yetiştirdiği en büyük âlimlerden biri olan Reşid Rahmeti Arat, bize derslerde, bir dilin bu seviyede ifade kudretine erişmesi için o dilin dört bin beş yüz yıllık bir gelişme evresi geçirmiş olması icap eder, derdi. Bu süreç dikkate alındığında ay ana dilim sen kaç gelişme evresi geçirdin bilmiyoruz, böyle demekten de kendi hesabıma utanıyorum. Bu süreçler hangi zaman dilimleri içinde yer aldı, nasıl bir özelliğe sahiptin her birinde bilen yok. Biz sadece tarihî zamanlar içinde göründüğün hâlini öğrenmeye çalışıyoruz. Bu şekle dönüşünceye kadar geçirdiğin evreleri tasavvur bile edemediğimiz için elin dediklerine inanarak âlim olduğumuzu sanıyoruz.” https://www.turkyurdu.com.tr/yazar-yazi.php?id=37

“Genellikle, ilim adamlarının üzerinde anlaştıkları husus şudur ki Kuzey Amerika’nın yerli halkı aslen Asyalı olup, ilk defa son jeolojik buz devrinde yani takriben 13000 sene evvel Asya’dan Alaska’ya göç etmiş ve oradan da Kuzey Amerika’nın her yanma yayıldığı gibi zamanla Orta Amerika’ya ve oradan da Güney Amerika’ya yayılmıştır. Asya’dan Amerika’ya göç eden Asyalıların “Orta Asyalı” oldukları da çeşitli kaynaklarda işaretlenmektedir. Türkler de Orta Asyalı olduklarına göre, “Acaba Türklerin ataları ile on bin seneyi aşan bir geçmişte Asya’dan Amerika’ya göç eden bu günkü Amerikalı yerli halkın ataları arasında ne gibi bir yakınlık vardı?” sorusu ister istemez akla geliyor. Ve yine akla gelen ikinci bir soru da, “Dilleri bu kadar Türkçeyi andıran yerli halkın dillerinde gerek ses bakımından ve gerekse anlam bakımından Türkçede kullanılan bazı sözcüklerle aynı olan sözcükler var mıdır?” sorusu oluyor. İşte bu makale bu soruları biraz olsun cevaplandırmak amacı ile yapılmış olan bir çalışmanın neticesidir.

On bin seneden de fazla bir zaman önce birbirinden ayrılmış iki insan gurubunun bu günkü dillerinin birbirleriyle anlaşabilir bir nitelikte olması çok güç; velev ki bu diller geçmişte birbirlerinin aynı bile olsa. Bu kadar uzun bir ayrılıştan sonra, bu güne kadar kalsa kalsa ancak “ana” ve “baba” anlamında kullanılan sözcükler, şahıslar arasında akrabalığı ifade eden sözcükler, şahsın kendi benliğine ait anatomik sözcükler ve doğa ile ilgili sözcükler olabilir düşüncesi ile bir sözcükler listesi hazırlandıktan sonra bulabildiğim lugatlarda araştırma yapmaya başladım. İlk olarak Türkçenin “ata”, “apa” ve “ana” sözcüklerini örnek alarak araştırmaya koyuldum.ilk heyecanlı buluş, tnnuit (Eskimo) dilinde Türkçenin “ana” ve “ata” sözcüklerine eşit olan “ananak” ve “atatak” sözcüklerini ya aynen veya biraz değişik olarak yalnız Kuzey Amerikalı yerli halkın dilleri arasında değil aynı zamanda, Meksika ve Azteklerin, Orta Amerika’da Mayaların, Peru’da 1 likaların, Ekuador ve Colombia’da diğer yerli halkın dillerinde de bulmak yazar için en büyük bir sürpriz oldu. Bu buluş Türklerin ve Amerikalı yerli halkların atalarının veya apalarmın Asyada birbirlerine çok yakın yerlerde yaşayan insanlar olduklarına, birbirine çok benzeyen veya aynı olan dilleri konuştuklarına bir delil olduğu gibi aynı zamanda Türk dilinin kökünün on bin seneden de fazla bir geçmişte başladığına iyi bir delil idi. Belki de Türkçenin “ana”, “ata” ve “apa” sözcükleri dünya dilleri arasında en uzun ömürlü yaşayan sözcüklerdi.”. https://belleten.gov.tr/tam-metin/1919/tur

“Türkçe, Ana Altay dilinden türemiştir. Ana Altay dili 8000 yıl önce parçalanmıştır. Dolayısıyla Türkçe 8000 yıllık bir dildir12.” https://cdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=tu%CC%88rk-dili-i[5164].pdf

“Orhun Yazıtlarında kullanılan Türkçenin dil bilimsel yönden incelenmesiyle; dönemine göre zengin söz varlığı, soyutlama gücü, ölçülü uyaklı anlatım, yineleme ve karşıt kavramların etkileyici kullanımı, kullanılan söz sanatları vb. özelliklerinden hareketle buradaki yazı dilinin son derece gelişmiş olduğu ve çok uzun bir süreden beri kullanılan bir dil özelliği gösterdiği ortaya çıkarılmıştır. Türkçenin Orhun Yazıtlarından çok daha eskiye gidebilecek, en az beş bin yıllık bir tarihinin olduğunu söylemek mümkündür.

Türkçenin milattan birkaç bin yıl öncesinde Ana Altayca veya Altay dil birliğine kadar uzanan bir tarihi vardır, ancak bu tarihin MS V. yüzyıllardan önceki devrelerine ait bilgilerimiz belgelere dayanmaktadır. Yazılı belgelerden önceki dönemlere ait bilgiler, çeşitli karşılaştırmalarla elde edilen kuramsal bilgilerden ibarettir.”. https://tur.karabuk.edu.tr/yuklenen/dosyalar/1269102017123112.docx

“Yaklaşık beş bin yıllık geçmişe sahip olduğu düşünülen Türkçe, var olmaya başladığı zamandan bugüne kadar bütün kültürel unsurların taşıyıcısı, mevcudiyetlerinin kanıtı olmuştur.”. https://www.acarindex.com/mecmua/mutercim-asim-ve-turk-dili-ve-edebiyati-acisindan-onemi-304944

“Prof. Dr. Osman Nedim Tuna’nın Çalışması

Prof. Dr. Osman Nedim Tuna bu konuda Fritz Hommel’den sonra çalışan ikinci kişidir. 1947-1948 ders yılında başladığı Sümerce Türkçe kelime karşılaştırmalarını 40 yılı aşkın bir şekilde devam ettirmiş ve Sümer ve Türk Dillerinin Tarihî İlgisi ile Türk Dilinin Yaşı Meselesi adlı çalışmasını 1990 yılında yayımlamıştır.

Fritz Hommel’in bu konudaki çalışmasından habersiz olan Prof. Dr. Osman Nedim Tuna yüzlerce Sümerce kelime arasından yüz altmış sekiz Sümerce kelimeyi seçerek Türkçe ile karşılaştırmış ve on altı ses denkliği ile kelime alışverişini ispatlamıştır. Böylece Türk dilinin yaşı tarih içerisinde M. Ö. 3000’lere uzanarak 50-58 yüzyıl, yani 5000-5800 yıllık bir geçmişe sahip olmaktadır. Böyle bir dilin işlek ve hâkim bir dil haline gelebilmesi için en az bin yıllık bir geçmişinin de olması gerekiyor.

Cumhuriyetin ilk yıllarında Sümercenin, Hititçenin ve başka dillerin Türkçenin ilk şekillerinin olduğu söylenmişti. Ancak Osman Nedim Tuna’ya göre Sümerce ile Türkçe eklemeli diller grubundan olan iki ayrı dildir. Aralarında akrabalık ilişkisi de yoktur.

Prof. Dr. Osman Nedim Tuna’nın Çalışmasının Değerlendirmesi

On altı ses denkliği ile Sümerce-Türkçe karşılaştırılması sonucunda Sümercede Türkçe kelimelerin tespiti dilbilimciler tarafından üç şekilde açıklanabiliyor.

1. “Sümerce ile Türkçe akraba dillerdir” diyecekler. Ama bu iki dilin ayrı diller olduğu ispatlanmıştır.

2. “Sümerlerle Türkler birlikte yaşıyorlardı” diyecekler. Ama Sümerlerin Aşağı Mezopotamya’da yalnız yaşadıkları biliniyor.

3. “Sümerlerle Türklerin yakın komşuluk ilişkisi ile kelime alışverişleri olmuştur” diyecekler (Türklerin Araplar ve Farslar ile 1000 yıllık münasebetleri gibi). O zaman da bu yakın komşunun Sümerlerin kuzeyinde, yani Yukarı Mezopotamya’da yaşamış oldukları ortada belirecek.

Yukarı Mezopotamya tabiri ile Doğu Anadolu Bölgesi’nde Fırat ve Dicle nehirlerinin civarları kastedilmektedir. O zaman Doğu Anadolu Bölgesi 5000 yıllık Türk yurdu olmuyor mu?

Prof. Dr. Osman Nedim Tuna’nın bu çalışmasının yayınlanması için zamanın TDK kaynak eserler kol başkanı olan Prof. Dr. Fikri Sertkaya çok ısrar etmiştir. Sonrasında ise büyük ısrarlar sonuç vermiş ve çalışma 1990’da yayımlanmıştır. Bir akşam Prof. Dr. Osman Nedim Tuna ile Prof. Dr. Fikri Sertkaya arasında geçen konuşmada, Prof. Dr. Osman Nedim Tuna’nın ifadeleri şu şekilde olmuştur: “Ben 27 yıl Amerika’nın Pennsylvania Üniversitesinde çalıştım. Peki, beni oradan ne için uzaklaştırdılar biliyor musunuz? İngilizler, Amerikalılar, Batı dünyası ve İsrail Türkiye’nin doğusunda hayali bir devlet kurmak istiyorlar. Ona da 3000 yıllık bir geçmiş yaratmak istiyorlar. İşte bu Sümer-Türk münasebetleri ispat edilirse ve ortaya konulursa o zaman Doğu Anadolu daha eski bir Türk yurdu olmuyor mu? Bundan dolayı oradaki Yahudi hocalar bana tahammül edememiştir.” Bu ifadeler Osman Nedim Tuna’nın aslında vasiyet cümleleridir.

Prof. Dr. Osman Nedim Tuna Altay Dilleri Teorisi adlı çalışmasında Türk dilinin yaşını 9350 yıl olarak hesaplamıştır11.”. https://www.msu.edu.tr/saren2/files/sempozyum_yayinlari/Turkcenin_Tarihi_Gelisimi_Bugunku_Durumu_Nisan2010.pdf

“Türkçe, gücünü ilk olarak tarihinden alıyor. İngilizcenin, Fransızcanın ve de Almancanın olmadığı bir dönemde Türkçe vardı.

Osman Sertkaya’nın da söylediği gibi, Türkçe en eski beş dilden birisi. Biz bunu, yine Osman Hoca’nın konuşmasına atıfta bulunmak istiyorum, en az beş bin yıllık bir konuşma dili olarak yaşadığını söylüyoruz.” https://www.msu.edu.tr/saren2/files/sempozyum_yayinlari/Turkcenin_Tarihi_Gelisimi_Bugunku_Durumu_Nisan2010.pdf

“Dilimiz Türkçe, 5 bin yıllık tarihi geçmişi olan köklü bir dildir ..”. https://www.cumhuriyet.com.tr/yazarlar/hikmet-altinkaynak/dil-devrimi-90-yasinda-1983740

“Türk dilinin zamanımızdan 5500 yıl önce müstakil ve iki kollu bir dil olarak varlığı ispatlanmıştır. Eğer doğuştan, Sümerlerle temasa geldikleri zamana kadarki çözülme hızı sabit ise, İlk Türkçe veya Ana Türkçenin muazzam bir zaman önce yaşamış olması gerekir.”. https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrk_dilleri_tarihi#:~:text=T%C3%BCrk%20dilinin%20zaman%C4%B1m%C4%B1zdan%205500%20y%C4%B1l,zaman%20%C3%B6nce%20ya%C5%9Fam%C4%B1%C5%9F%20olmas%C4%B1%20gerekir.

“Prof.Dr. Ercilasun, Türk dilinin var oluşunun bilinenin aksine çok daha eski bir döneme uzandığını söyleyerek “Bu kadar özel ve önemli bir dilin ortaya çıkışı, eminiz ki; çok daha eski dönemlere uzanmaktadır. Bugün elimizde 329 yılına ait Türkçe metinler mevcuttur. İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde Sümerlerden, Akadlardan kalan çivi yazısı metinler var. Sümerce içerisinde yer alan Türkçe kelimeleri değerlendiren bilim adamları, iki dil arasında bir alışveriş olduğunu söylüyorlar. Bu da Sümerlerin yaşadığı topraklara komşu olan Türkler olduğunu ve Türkçenin bu dönemlerde mevcut bir dil olduğunu bizlere gösteriyor. Ama şunu net olarak söylüyoruz ki; Türkçe, bin 300 yıldır ve on binlerce metin vererek bugünlere ulaşmış, kadim ve kudretli bir dildir” dedi.”. https://www.sozcu.com.tr/egitim/kadim-ve-kudretli-bir-dil-turkce.html

“Türkçe'nin geçmişi ile ilgili yapılan araştırmalar bize bu dilin en aşağı 5500 yıllık bir geçmişe sahip olduğunu göstermektedir.3”. (3 Tuna, Prof. Dr. Osman Nedim, Sümer ve Türk Dillerinin Tarihî İlgisi ve Türk Dilinin Yaşı Meselesi, s. 49, Ankara 1997. Osman Nedim Tuna bu konuyla ilgili olarak ayrıca şunları ifade etmektedir. "Bugün yaşayan Dünya dilleri arasında, en eski yazılı belgelere sahip olan dil, Türk Dili'dir. Bunlar, çivi yazılı Sümerce tabletlerdeki alıntı kelimelerdir."). https://www.atam.gov.tr/wp-content/uploads/Ali-TUNA-Tarih%C3%AE-Seyir-%C4%B0%C3%A7erisinde-T%C3%BCrk-Dilinin-Ser%C3%BCveni.pdf

“Yazının insanoğlu tarafından bulunması ile tarih başlamaktadır diye ifade edilmektedir. Yazının da Mezopotamya'da Sümerler tarafından bulunduğunu yukarıda ifade edilmişti. Sümerler bitişken (agglutinative) bir dil kullanmaları bakımından bu coğrafyada yaşayan diğer halklardan ayrıl-maktadırlar. Sümerlerin konuştuğu bu bitişken dil ile ilgili olarak bu dilin diğer bir bitişken dil olan Türkçe ile ilgili bir çok ortak noktası bulunmaktadır.4 Yani Sümerce ile Türkçe arasında müşterek ya da Türkçe'ye benzeyen bazı kelimelerle de karşılaşılmaktadır. Bu anlamda Sümerliler, Mezopotamya uygarlığının kurucusu olmakla da kalmazlar. Bu küçük kavim medeniyet tarihinin temelinde büyük ve çığır açıcı bir role ve yere sahip-tir.5”. (Dipnotlar: 4 Bu benzerlikler ile ilgili olarak Türk Dil Kurumu tarafından 1990 yılında Prof. Dr. Osman Nedim TUNA'nın hazırlamış olduğu “Sümer ve Türk Dillerinin Tarihi İlgisi ve Türk Dilinin Yaşı Meselesi" adlı eseri basılmıştır. Osman Nedim Tuna, Sümerce ile Türk dilinin tarihî ilgisi konusuna, 1947-48 öğrencilik yıllarında okuduğu Sturtevant'in Münire B. Çelebi tarafından Türkçe'ye çevrilen “Eti Dili Sözlüğü”nün ilgisini çekmesi ile başladığını belirtiyor. 1962'de doktora çalışması için gittiği Amerika'da, bu konudaki çalışmalarını yoğunlaştırıyor ve 1982'de çalışmalarını tamamlıyor. Bu çalışmada; Sümerlerle Türkler arasında dil bakımından tarihi bir ilgi bulunduğu 165 kelime ve gerekli açıklamalarla ispatlanmaktadır. Ve bu eser altı başlık altında toplanmıştır: 1. Giriş; 2. Sümerce Türkçe Ses Denklikleri 'Kurallar'; 3. Malzemenin Tartışılması, Metod ve Yorum; 4. Sonuç; 5.Son Söz; 6. Bibliyografya ve Kısaltmalar., http://www.tdk.gov.tr/%5Ckollar%5Cdilbilimikolu.html ; 5 Sayılı, Ord. Prof. Dr. Aydın., Mısırlılarda ve Mezopotamyalılarda Matematik, Astronomi ve Tip, s. 4, Ankara 1991.). https://www.atam.gov.tr/wp-content/uploads/Ali-TUNA-Tarih%C3%AE-Seyir-%C4%B0%C3%A7erisinde-T%C3%BCrk-Dilinin-Ser%C3%BCveni.pdf

“Türkçe dünyadaki en eski ve köklü dillerden biridir. Prof.Dr. Osman Nedim Tuna, Türkçenin öz geçmişinin Sümerlere kadar uzandığını belirtmiştir. Osman Nedim Tuna, Sümer ve Türk Dillerinin Tarihî İlgisi ile Türk Dilinin Yaşı Meselesi adlı kitabında Türkçeden Sümerceye yaklaşık 312 sözcüğün geçtiğini tespit etmiştir. Bu durumda Türkçenin yaşı yaklaşık 5000 yıl öncesine kadar uzanmaktadır.

Türkçenin ilk yazılı belgeleri Orhun ve Yenisey anıtlarıdır. Bu anıtlar günümüzden yaklaşık 1300 yıl önce yazılmıştır. Dünyada yazılı belgeleri 1300 yıl öncesine kadar uzanan dil çok azdır. Türkçenin en görkemli dönemi 11.yüzyıldır.

Bu dönemde Türkçe, Karahanlıların devlet diliydi. Kâşgarlı Mahmut 1072 tarihinde Araplara Türkçe öğretmek için yazdığı Divan-ı Lügat’it-Türk adlı kitabında Araplara şöyle demektedir:

Tanrı, Türkleri yeryüzüne ilbey kıldı. Dünya uluslarının yönetim yollarını onların ellerine verdi. Türk dilini öğrenmek çok gerekli bir iş olur.

Ancak bir süre sonra İslamiyetin etkisi ile Arapça ve Farsçadan Türkçeye yabancı sözcükler girmeye başladı. Türkçe okuyup yazanların sayısı azaldı. 12. yüzyılda yaşayan Hoca Ahmet Yesevi bu durumdan rahatsızlığını bir şiirinde şöyle dile getirir:

Sevmiyor âlimler

Sizin Türkçe dilini.

Ariferden dinlesen

Açar gönül ilini.

Ayet, hadis anlamı

Türkçe olsa anlarlar,

Anlamını bilenler

Başı eğip uyarlar.

Miskin kul Hoca Ahmet,

Yedi atana rahmet

Fars dilini bilir de

Sevip söyler Türkçeyi.

13. yüzyılda yaşayan Âşık Paşa da Türkçenin ikinci planda kalması, Arapça ve Farsçanın daha çok rağbet görmesinden rahatsızlık duymuş ve duygularını şu dizlerle dile getirmiştir:”. https://www.ayk.gov.tr/wp-content/uploads/2015/01/HENG%C4%B0RMEN-Mehmet-T%C3%9CRK%C3%87EN%C4%B0N-%C3%96ZG%C3%9CRL%C3%9CK-SAVA%C5%9EI-.pdf

“Büyük Türkolog Prof. Dr. Osman Nedim Tuna’nın Türkçe ile Sümerce Arasındaki İlgi ve Türkçenin Yaşı Meselesine de değinen Prof. Dr. Gürer GÜLSEVİN, Türk dilinin dünyanın en eski dili olarak bilinen Sümerceyle yaşıt olduğunu hatta daha da eskilere götürülebileceğini söyleyerek Mustafa Kemal Atatürk’ün bu konudaki çalışmaları ve perspektifini de izleyicilerle paylaşarak büyük beğeni topladı.”. https://ctl.nevsehir.edu.tr/tr/etkinlikler

“Çinli araştırıcılara göre Çin kaynaklarından M. Ö. 1022’ye ait Şien-Tanşu’ da geçen en eski Türkçe kelime kıngrak kelimesidir. Kâşgarlı Mahmut ise Dîvânü Lügâti’t-Türk adlı ansiklopedik sözlüğün de kıngrak’ın eğri bir Türk hançeri” olduğunu söylüyor. Buna göre 1022’ye 2010’u eklersek kıngrak kelimesi 3032 yaşında oluyor. Bir başka söyleyişle Türkçenin yaşı 30 yüzyıldan da fazla geriye gidiyor.”. https://www.msu.edu.tr/saren2/files/sempozyum_yayinlari/Turkcenin_Tarihi_Gelisimi_Bugunku_Durumu_Nisan2010.pdf

“Prof. Dr. Osman Nedim Tuna Altay Dilleri Teorisi adlı çalışmasında Türk dilinin yaşını 9350 yıl olarak hesaplamıştır11” (11 Osman Nedim Tuna, Altay Dilleri Teorisi, İstanbul, 1983, s. 52-55.)”. https://www.msu.edu.tr/saren2/files/sempozyum_yayinlari/Turkcenin_Tarihi_Gelisimi_Bugunku_Durumu_Nisan2010.pdf

“Türklerin geleneksel coğrafyalarından uzak yerlerde ve oldukça eski zamanlarda bulunan izleri artık üstünkörü ve duygusallık kokan birer varsayım değil, mesnetli delillerle ispatlanmış birer kuram, hatta gerçek haline gelmiştir. Bunlardan en önemlisi Sümerlerdir. Tarihin başlangıcı kabul edilen medeniyetin kurucusu (MÖ 3000'den itibaren) bu halkın dilinde 168 kelimenin Türkçe asıllı olduğu biliniyor.30 Bunlar kesin bildiğimiz kelimeler. Bu sayıyı daha da artıranlar vardın. B. Hommel Sümercedeki 350 kelimeyi Türkçe kabul eder.31 Her halükarda, günümüzdeki herhangi bir dilin oluşumu hakkında sarih bilgimizin olmadığı bir zamanda, bundan 5000 yıl önce Türkçenin izlerine rastlanıyor. Sümer tabletleri sayesinde Türkçe aynı zamanda günümüz dilleri İçinde en eski yazılı kalıntıları olan dil haline geliyor. Tuna'ya göre 'en pinti hesaplamalarla’ Türkçenin yaşı 8500'dür.32 Ancak Türkçe’nin 'lir' ve 'şaz' dillerine bölünmesinin33 MÖ 3500'de olduğu şeklindeki tespiti bu konudaki genel kabullerle uyuşmuyor ve çok erken görülüyor.

Dilbilimci Tuna'ya göre Türkler en az MÖ 3500'lerde Türkiye'nin (Anadolu'nun -GE) doğusunda idiler.34 Tuna'nın bu Türk varlığının coğrafi sınırlarını açıklayacağını ifade ettiği araştırmanın sonuçları yayınlanmadığı ve bu alanda başka bir çalışma bulunmadığı için, bu “doğu'nun neresi olduğunu belirtmek şimdilik zordur. Bu durumda, bütün müphemliğine rağmen, aşağıda Sakalar bahsinde vurgulanacak olan Doğu Anadolu'nun soy hazinesine Türk katkısının başlangıcını birkaç bin yıl daha geri almak durumu hâsıl oluyor.35

Sümerlerdeki bu dil delilinden yola çıkarak onların Türk olduklarını söylemek acele bir hüküm olur. Ancak Türklerle ilgi ve büyük ihtimalle yakın bir akrabalık veya iç içelik durumu kesindir. Tıpkı Elamların ve Kutların36 (Gut) dillerinde olduğu gibi. Ural-Altay dil ailesinin ortada bulunan ve en geniş alana yayılmış üyesi Türkçe ile başta İber yarımadasındaki Baskların lisanı olarak37, kimi dillerin ilgisi konusunda yapılan çalışmalar ilginç neticeler doğurmuş, Eskiçağ'ın Etrüsklerinden38 Ari ırkın kurbanı Kızılderililere kadar pek çok ulus ve topluluğun Türklerle akraba veya ilgili olduğu yönünde fikirler ortaya çıkmıştır.39”. https://www.gercekedebiyat.com/haber/turklerin-anayurdu-batida-mi-prof-dr-osman-karatay-10362.html

“16 000 yıl önceden başlayarak Amerika’ya göçtüğü söylenen Kızılderili’lerden kalan Amerika’daki -Amerika, Kanada, Niyagara, Utah, Dakota, Iwoa, Peru vs. gibi- birçok Türkçe toponim, Türkçenin yaşı konusunda fikir vermektedir.

Bugün piyasada görülen bazı Etimolojik sözlükler bu gerçeği göz ardı ettiği için, tarihin ilk yarısından geriye gitmediği için bilim ve mantık dışında kalmaktadırlar.

Batıdaki etimolojik sözlükler de aynı şekilde tarihin ilk yarısını silip atarlar. Her kelimeyi Grek ve Roma’ya bağlamak, olmazsa Sankritçe veya İbranice’ye başvurmak gibi bilim ve etik dışı bir eğilim içindedirler. Bazı etimologlar, dilbilimciler matematik bilimini inkar ederek ayrı dillerde aynı anlam ve söylemde kelimeler olmasını doğal bir rastlantı olarak kabul ederler. Oysaki harf sayısına bağlı olarak böyle bir rastlantı olasılığı milyonda, trilyonda bir mertebesindedir.

Birkaç yıl önce Yeni Zellanda’da bir üniversitede yapılan genetik similasyon esasına dayalı bir etimolojik araştırma Avrupa dillerinin kökünün Türkiye olduğu sonucuna varmış ve bölgedeki basında ‘Turkish Origin of English’ başlıklı makaleler çıkmıştır.”. https://tarihvearkeoloji.blogspot.com/2014/12/turk-dili-ve-sumer-uygarlg-arnak-ve.html

“Türkçenin yaşı, eldeki en eski lengüistik ve filolojik örneklere dayandırılarak milattan önce 2500-3000 ve 3500 yıllarına kadar götürülebilmektedir. Ancak Türk dilinin bu kadar eski bir geçmişi olmasına rağmen, ilk yazılı metinleri bugünkü bilgilerimize göre VIII. yüzyılda Orhun Abideleri ile başlamaktadır.” https://www.cokbilgi.com/bolum/turk-edebiyati/islamiyet-oncesi-turk-edebiyati-turk-edebiyati/#:~:text=T%C3%BCrk%C3%A7enin%20ya%C5%9F%C4%B1%2C%20eldeki%20en%20eski,y%C3%BCzy%C4%B1lda%20Orhun%20Abideleri%20ile%20ba%C5%9Flamaktad%C4%B1r.

“Bunca önemli olan dil Türk tarihinde çok uzak bir geçmişe dayanır. Türkçenin beş bin yıllık bir tarihe uzandığını savlayan kaynaklar vardır.”. https://www.sanattanyansimalar.com/yazarlar/gunay-guner/dil-devrimi-ve-sinif-savasimi/716/

“Türkçenin beş bin yıllık tarihi. bin beş yüz yıllık yazılı kaynakları vardır. Çin içlerinden Balkanlara, hatta Batı Avrupa ya, Amerika'ya, Kanada'ya. Avustralya'ya kadar koskocaman bir coğrafyaya yayılmış: en çok konuşuru olan beş dilden biridir Türkçe. Ayrıca İhtiyacımız olan bütün kelimeleri türetme yeteneğine sahip sağlam bir yapıya sahiptir. Kitapta sık sık Türkçenin farkında olmadığımız bu gücü vurgulanıyor.” https://kitapx.com/dil-yarasi-2

“Türk dilinin beş bin yıllık gelişimini anlatan Türk Dili Panosu, Ankara Arkeolojik Yapıları Panosu, Ankara Mimari Yapıları Panosu ve 3 Frig kabartması/ortostatı müzede yer almaktadır.“ https://turkishmuseums.com/museum/detail/22350-turk-tarih-muzesi/22350/1

“Türk dilinin beş bin yıllık gelişimini kaya resimleriyle, tamgalarıyla, alfabeleriyle, replika kitaplarıyla ve Türk Dil Haritası ile anlatan Türk Dili Panosu ve geçmişinden günümüze tüm Ankara tarihini anlatan Ankara Tarihi Köşesi de müzede yer almakta. Göktürk ve Uygur yazıtları, toprağa dikilişlerinden bin 300 yıl sonra ilk kez Türk Tarih Müzesi’nde sergilenmekte.” 27.1.2023. https://www.hurriyet.com.tr/yerel-haberler/ankara/tarih-seni-cagiriyor-42210158

“III. Türk dilinin tarihî akışında, coğrafî yayılışında, yapı ve işleyişinde, söz varlığında ve kültürel değerlerinde var olan temel özellikler ana çizgileri ile şu noktalarda toplanabilir:1. Türkçe, çok eski bir tarihî varlığa, dolayısıyla öteki önemli dillere kıyaslanınca zengin bir tarihî derinliğe sahiptir. Türkçenin tarihî derinlik ve eskiliği, elbette onu konuşan Türklerin tarihteki varlıkları ve eskiliği ile orantılıdır. Bugün elimizde arkeolojik kazılarla elde edilen belgelerin ve bu kazılardan çıkarılan tabletlerin ortaya koyduğu sonuçlara göre, Türklerin tarihteki varlıkları, zaman açısından Türk dilinin bütün kollarına kaynaklık eden ve MÖ birkaç yüzyıl öncesine kadar uzanan Büyük Hun Devletini oluşturan Türk kavimlerinin varlığından çok daha eskilere, en az milattan 3500-4000 yıl öncelerine (Ercilasun, 2004:36) kadar uzanmaktadır. Sümerce üzerinde çalışan bilim adamlarının ortaya koyduğu verilere göre, Sümerler ile Türklerin ataları arasında söz varlığı alış verişinin bulunması, bu konuda her iki dil arasında 168 Türkçe kelimenin ortaklaşması ve bazı ek benzeşmelerinin bulunması (Tuna, 1997:5-15; Tosun-Yalvaç, 1981), Türklerin daha MÖ 3500 yıllarında Yakın Doğu‟da muhtemelen Doğu Anadolu‟da yaşadıklarını ve bu iki dil arasındaki söz varlığı alış verişinin de bu döneme rastladığını ortaya koymuştur. Bu konuda Afif Erzen, Doğu Anadolu ve Urartular (1986) adlı eserinde MÖ 4000‟lerde başlayan çok güçlü bir kültür birliğinin varlığına işaret ederek bu kültürü yaratanların Asyalı bir kavim olan ve dilleri Altay diline benzeyen Hurriler olduğunu, bu kültüre de “Erken Hurri Kültürü” dendiğini bildiriyor. Hurrilerin torunları da Doğu Anadolu‟da yurt tutmuş olan Urartulardır. A. Ercilasun da Avrupalılar; Anadolu, iran ve Hindistan‟a uzanmadan önce Anadolu‟dan ta Kuzey Hindistan‟a kadar uzanan bir eklemeli dil kuşağının varlığına işaret etmiştir (2004:33). Bu konuda M. Erdal ise, “Türkçenin Hurrice ile Paylaştığı Ayrıntılar” adlı bildirisinde, arkeolojik verilere dayanarak Hurrilerin Yakın Doğu‟ya MÖ 2000 yıllarında Orta Asya‟nın batısından geldiklerini ve dillerinin eklemeli ve Oğuzca ile akraba bir dil olduğu, hatta Tibet kaynaklarında Tibetlilerin Batı Türkistan‟daki Oğuzlara Hor dediklerini dikkate alarak Hurriler ile Oğuzlar arasında ayniyet bağlantısı kuran bir teori de ortaya atmış (2004:929-937) bulunmaktadır. Öte yandan Mezopotamya‟daki Sumerler ile Doğu Anadolu‟da yurt tutmuş Türkler arasındaki ilişkiyi aydınlatacak bir başka belge de Eski Çağ tarihi ile ilgili kaynaklarda yer almıştır. Anadolu‟da yapılan arkeoloji kazılarında, Hititlerin merkezi olan Hattuşaş(Boğazköy)‟ta ele geçirilen bir arşivde, Akkad kralı Naram-sin‟e ait “Şartamhari Metinleri” diye bilinen çivi yazılı metinler elde edilmiştir. Bu metinlerden öğrenildiğine göre, imparator Naram-sin MÖ 3000 yıllarında Doğu ve Güney Doğu Anadolu bölgesini ele geçirmiştir. O zaman bu bölgede, şehir devletleri hâlinde yurt tutan 17 krallık vardı. Bunlardan biri de adı 15. sırada yer alan Türkî kralı İlşu-Nail‟dir (ayrıntılar için Korkmaz 2010:33-37). Bu bilgilere daha başka kaynaklarda yer alan veri ve bilgiler de eklenebilir. Görülüyor ki, Türkler ve konuştukları dil olan Türkçe, bugün elde var olan verilere göre Orta Asya‟dan önce Yakın Doğu ve Anadolu‟ya kadar uzanan bir eskiliğe sahiptir. Ancak, ne yazık ki, bugün elimizde bu dönemlere ait Türkçe bir metin yoktur. Milattan birkaç yüzyıl öncesini içine alan Büyük Hun Devleti dönemi ile onun parçalanmasından sonra oluşan dönem ve alanlar, genellikle Çin kaynaklarındaki kayıtlardan izlenebilmektedir. Halen elimizde mevcut en eski Türkçe metin, Esik kurganı buluntuları arasında ele geçen ve MÖ 4. yüzyıla ait olduğu bilinen, Orhun yazısına benzer harflerle yazılmış olan iki satırlık bir metindir. Ayrıca, Çin kaynaklarında MS IV. yüzyıla ait tek beyitlik bir metin de bilinmektedir (Tekin, 1993).Türkçeye ait düzenli ve sağlam metinler, bilindiği üzere, ancak milattan sonraki yüzyılları içine alan Türk devletleri dönemlerine girmektedir. Nitekim VI. yüzyıldan başlayarak Köktürk, Uygur, Karahanlı, Harezm, Altınordu, Kıpçak, Çağatay, Osmanlı dönemlerini içine alan tarihî akış ise, doğrudan doğruya belgelerle izlenebilmektedir. Elimizde artık bu dönemlere ait yüzlerce eser ve yazılı metinler vardır. Bu eserler, bir yazı ve edebiyat dili olarak, Türkçenin çok yönlü değerlerini sergilemektedir. Bu zengin tarihî dönemlerin devamı da biraz sonra üzerinde durulacağı üzere, çok geniş bir coğrafyayı içine alan günümüz Türk yazı dilleri ve lehçeleri ile varlığını sürdüre gelmektedir.2. Burada Türklerin tarihteki eskiliği dolayısıyla, Türkçenin milattan önceki tarihî dönemleri ile ilgili bir soruna da parmak basarak açıklığa kavuşturma durumu ortaya çıkıyor. Yukarıda işaret edildiği üzere, yapılan arkeoloji kazılarından elde edilen veri ve bilgiler, Türklerin tarihini MÖ 3000-3500 yıllarına kadar götürebildiği hâlde, elde bu dönemleri aydınlatacak metinlerin bulunmaması, Türkçenin bu tarihî derinliğe koşut bir eskiliğinin ve gelişmişliğinin var olup olmadığı hususunu tartışma konusu yapabilir ve yapmıştır da... Bu noktada düğümü çözecek yöntem, Türk dilinin yaşı konusundaki araştırmaların ortaya koyduğu sonuçlardır. Bilindiği gibi, bugün için bizim en eski yazılı metinlerimiz MS VI-VIII. yüzyıllar arasına giren Köktürk Yazıtlarıdır. Bu yazıtların dil yapısı üzerinde yapılan araştırma ve çalışmalar, yazıtlardaki dilin gerek söz varlığı, gerek içerdiği kavramlar, kavram alanları ve özellikleri açısından hayli gelişmiş, sanatlı ve edebî bir dil yapısına sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Bu dilin böyle gelişmiş bir düzeye ulaşabilmesi için ne kadar zaman geçmesi gerektiğini dikkate alan dil bilimci ve dilciler, Eski Türkçenin yaşının 2000 yıl daha gerilere götürülebileceğini belirtmişlerdir (Aksan, 1975-76:133-141; 1987:45-48). Biz bu konudaki bir makalemizde, Eski Türkçeden günümüze uzanan yazılı dönemlerdeki gelişmeleri dikkate alarak Eski Türkçenin yaşının 2500-3000 yıl daha gerilere çekilebileceği görüşüne ulaştık (Korkmaz, 1989, 1994:353-370; 2005/I, 217-231). Hatta bu yaşı 4000, 5000 ve 6000 yıl eskiliğe götüren araştırma ve görüşlerde vardır (Sertkaya, Kormuşin, 2006). Demek oluyor ki, Türk dili de gelişme koşulları açısından çok eski bir tarihî derinliğe sahip bulunmaktadır.”. https://docplayer.biz.tr/399143-Bir-dunya-dili-olma-acisindan-turkcemiz-uzerine-genel-bir-degerlendirme-1.html

“Ancak, binlerce yılın süzgecinden geçerek ve işlenerek günümüze ulaşan Türk dilinin her zaman çağdaş gelişmelere ayak uyduran bir yapı sergileyebilmesi için, hiç şüphe yok ki dili işleyenler açısından da onu konuşan ve yazanlar açısından da gerekli ilgi ve duyarlığın gösterilmesi kaçınılmazdır. Bu duyarlık yediden yetmişe hepimizin boynunun borcudur.” http://web.deu.edu.tr/ilyas/ftp/bildirikitabi.pdf

“Binlerce yıllık geçmişi olan Türk dili her türlü kavramı ifade edebilecek imkân ve kabiliyete sahiptir. Yeter ki dilin kuralları ve incelikleri gereği gibi kullanılsın ve yeni kavramlara karşı türetilen Türkçe karşılıklar kullanılsın bu sayede dilimiz zaman içerisinde yabancı kelime ve kavramların istilasından kurtulabilir.” http://web.deu.edu.tr/ilyas/ftp/bildirikitabi.pdf

“İlk yazı Sümerler tarafından kullanıldı diye bilinir. Oysa Mirşan’a göre yazı ilk Türkler tarafından bulundu. Tez ilmî olarak ispatlandı. İlk yazılı Türk belgesi bilindiği gibi M.S. 8. yüzyıla değil M.Ö. 10 bin yıl önceye dayanır. Hiyeroglif, Etrüsk ve Sanskrit alfabesiyle yazılan yazıtlar bugüne dek yanlış okundu. Belirtilen yazıtlar Orta Asya’nın antik dönemlerinde kullanılan “tamga”lar kullanılarak arkaik Türkçe mantığına göre yazıldı. Arkaik Türkçe mantığına göre okunması gerekir. Sadece İngilizce, Fransızca, Almanca bilmeye özen gösteren günümüzdeki tarihçilerimiz genelde Orta Asya Türkçesi bilmedikleri için Orta Asya kaynaklarını okuyamamışlar ve çevirilerle tarih yazmak durumunda kalmışlardır. Dolayısıyla tarihimizi yabancı tarihçilerden ve eksik veya yanlış öğrenmek zorunda kaldık.13”. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/288460

“Tarihin en eski yazısı Kazakistan’n Yedisu bölgesindeki Tamgalı Say’daki resimlerdir. İlk yazı resim şeklinde başladı. Erken Türkler’'in yazıtları resim şeklindedir. Resimlerdeki hayvanların davranış şekillerine göre yazı okunuyor.

Resimler arasında ilk Türk harfleri var. Taşlara çizilen resimlerin tarihini belirleme imkânı yok. Musabayev 10 bin yıl olarak tahmin ediyor. Ama en az 35 bin yıl öncesine ait olmalı.

Medeniyetimiz Tamgalı Say''da başlamış. Bir Rus hanım araştırmacı Maksimova 1954''te gitmiş kaya resimlerini görmüş, incelemiş, fotoğraflarını çekmiş ve kitap olarak bastırmış. Daha üingiz''in ismini taşıyan çok eski yazıtlar var, okunmamış çok yazıt var”. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/288460

TÜRK DİLİNİ “BİNLERCE YILLIK” ŞEKLİNDE NİTELEYEN BAZI CÜMLELER

TÜRK DİL KURUMU Web sitesi;

"binlerce yıllık" site:https://www.tdk.gov.tr

Google’da aranabilir:

Türk Dili “Binlerce Yıllık”

"Türk Dili Binlerce Yıllık"

"Türkçe Binlerce Yılın"

"Türkçe Binlerce Yıllık"

……………………………

Sibirya’dan Anadolu’ya Taştaki Türkler

https://matbuat.com.tr/product/sibiryadan-anadoluya-tastaki-turkler/

“Türk kültür tarihiyle ilgili önemli konulardan biri karşılaştırmalı çalışmaların eksikliğidir. Bu eksiklik önemli ölçüde “Sibirya’dan Anadolu’ya Taştaki Türkler” adlı eserle doldurulmuştur. Bu kitap binlerce yıl önce, dağların zirvelerinde başlayan Türk tarihinin kültür izlerinden bir bölümü örneklemek amacını taşıyor.

Türkler tarihi hafızalarından kaynaklanan bilgileri yazıyı kullanmadan önce taşlara kazımıştır. Bu gelenek yazının oluşmasına kaynaklık ettiği gibi zamanla yazıyla da beraber devam etmiştir. Sibirya’dan Anadolu’ya Taştaki Türkler adlı eser Türk tarihinin ilk kaynaklarını ilgililere sunması açısından son derece önemli bir eser olup, Türkiye’de sanat tarihi, resim tarihi, dil tarihi ve kültür araştırması yapanlara da önemli belgeler sunmaktadır.”

“Albümde yer alan ve alfabeyi önceleyen kaya resimleri Türklerin antik dönem tarihine ışık tuttuğu kadar yüzey arkeolojisi, sanat, kültür, dil ve resim tarihi araştırmacılarına da eşsiz malzemeler sunuyor. https://docplayer.biz.tr/116718724-2018-katalogu-online-satis.html

………………………………..

“2. 2. SAYMALITAŞ - GÖKYÜZÜ ATLARI

Servet Somuncuoğlu, Saymalıtaş-Gökyüzü Atları adlı eseri için Kırgızistan’da bulunan Saymalıtaş’a iki yıl üst üste gider ve binlerce fotoğraf çeker. Bu seyahatler oldukça meşakkatlidir. Sahaya sadece at sırtında ulaşılabilmekte ve karlar ancak yılın belirli zamanında eridiğinden çalışma süresi sınırlıdır.

Eser Türkçe-İngilizce olarak hazırlanır. Danışmanlığını Prof. Dr. Ali Akar, editörlüğünü Hasan Tahsin Mavuş yapar. AC Yapı’nın desteğiyle Ocak 2010’da basılan kitap 552 sayfadan oluşmaktadır. Çalışmanın oluşum sürecini şu sözleriyle açıklamaktadır:

“Kaya resimlerinden damgalara, damgalardan alfabeye geçişin belge kitabı. Kırgızistan’da bulunan Saymalıtaş’a iki yıl üst üste gittim ve çalışmalar yaptım. Bugüne kadar tespit edilmiş yüz bin resmin olduğu Saymalıtaş’ta çektiğim on bin civarında fotoğraflar tarandı ve seçimleri yaptım. Konu başlıklarına göre sınıflandırmayı yaparak, bölüm başlarında gözlem ve analizleri içeren yazılarla Saymalıtaş kitabı ortaya çıktı.” (SGA, s.5)

Somuncuoğlu, Saymalıtaş-Gökyüzü Atları ile Türk tarihinin bilinenin aksine çok daha eskiye dayandığı görüşünü de ortaya koyar. Orhun Anıtları’nın aslında Türk tarihinin başlangıcı değil de son sözü olduğunu söyler:

“Biz Saymalıtaş’ı toplayıp getirdik. 96 bin 600 sayılmış resim var Saymalıtaş’ta... Şunu iyi bilmeliyiz... Orhun Anıtları Türklerin ön sözü değil, Türklerin taşlar üzerindeki sonsözüdür. Artık bu anıtları yazdıktan sonra taşlara yazma bitiyor. Bu son söze nasıl geldik? Saymalıtaş’tan sonra bu soru bizim önümüze geldi. Bu konularda konuşmayı beş yıl önce yapsaydık on saat konuşurduk. Uzaya bile çıkabilirdim ama öğrendikçe korkuyorum. Öğrendikçe bir tedbir, temkin... Çünkü o kadar zengin ve başka bir malzeme var ki.” (Cevizoğlu, 31 Aralık 2012:10)

Saymalıtaş-Gökyüzü Atları adlı çalışma, Türklerin yazıya sanılandan daha eski bir zamanda geçtiğine dikkat çeker:

“Saymalıtaş – Gökyüzü Atları ile Türk tarihinin mitolojik dönemlerine uzanan veriler, yolculuklar, bilimsel etiğe uygun olarak sunulmaya çalışılmıştır. Tarih öncesi dönemde Sibirya steplerinden Macaristan ovalarına kadar geniş bir alana yayılan arkeolojik verilerin toplanması ve karşılaştırmalarının yapılması mevcut tarih kuramlarını alt-üst edecek nitelikte, tarihin yeni baştan yazılmasını gerektirecek zenginliktedir. Kaya resimlerindeki değişmeyi ve resimlerden damgaya geçişi ve damgadan yazıya geçişi takip etmek için mutlaka bu esere başvurmak gerekiyor. Bu açıdan Saymalıtaş-Gökyüzü Atları adlı eser Türk dil ve kültür tarihi hakkında önemli ipuçlarını içeriyor. Konu hakkında yapılacak önemli çalışmalar Türklerin yazıya ne zaman geçtikleri hakkında da bilgilerin elde edilmesine yardımcı olacaktır.” (Aksoy, Kasım 2011:45)”

Servet Somuncuoğlu (hayatı, sanatı, eserleri) / Servet Somuncuoğlu (life, art and works). Yazar:SAMED GÜNAY Giresun Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Türkçe 2018

……………………………..

KÜNYELER

Kitaplar

Aksan, Doğan : En Eski Türkçenin İzlerinde, Simurg Yayınları, 2000

Diker, S. : Türk Dili'nin Beş Bin Yılı. Töre Yayın Grubu, 2003. https://www.kitapyurdu.com/kitap/turk-dilinin-bes-bin-yili/54620.html (https://www.kitapyurdu.com/kitap/turk-dilinin-bes-bin-yili/54620.html *** yazar hakkında: https://eksisozluk1923.com/selahi-diker--554413 *** önsöz ve giriş önemli: *** şu adresten kolay açılıyor: https://turkuman.files.wordpress.com/2016/12/selahi-diker_turk-dili-nin-besbin-yili_anadolu-da-onbin-yil.pdf )

Diker, Selahi : And the whole earth was of one language : ten thousand year of the Turks / by: Selahi Diker -- Rev. 2nd ed -- İzmir : Selahi Diker, 1999 (Oral Matbaası). xiv, 854 s. : res. ; 23 cm. 9759603713 Kaynakça: 803-810. ss

Diker, Selahi : And the whole earth was of one language : ten thousand year of the Turks / by: Selahi Diker -- ilk bs -- İzmir : Selahi Diker, 1996 (Oral Matbaası). xiv, 820, 24 s. : res. ; 23 cm

Diker, Selahi : Türk dili'nin beş bin yılı / Selahi Diker -- ilk bsk -- İzmir : [Selahi Diker], 2000 (Oral Matbaası). x, 538, [24] s. : res. (bzs. rnk.) ; 22 cm

Diker, Selahi : Türk Dili''nin Beş Bin Yılı Adlı Kitabımın K. Mirşan Tarafından Eleştirisi Üzerine. Türk Dünyası Araştırmaları, (136) 1.2002, 231 - 238. ss

Köksoy, Mümin : Türklerin ve Türkçe'nin 40.000 yıllık tarihi : jeo-arkeo-teleskopik bakış / Prof. Dr. Mümin Köksoy ; genel yayın yönetmeni Cuma Ağca. Ankara : Berikan Yayınevi, 2017. 227 pages : maps ; 23 cm. (Hakkında: https://www.yazargazetesi.com.tr/turklerin-ve-turkcenin-40000-yillik-tarihi **** http://jade.org.tr/images/profdr_muminkoksoy_konferans_6subat2015.pdf

Tekin, Talat : Hunların Dili, Doruk Yayınları, Ankara, 1993.;

Tuna, Osman Nedim : Sümer ve Türk dillerinin tarihi ilgisi ile Türk dilinin yaşı meselesi.. /. -- Ankara : Türk Dil Kurumu, 1990. 57 s. -- (Türk Dil Kurumu yayınları ; 561). (İçindekiler: http://ktp.isam.org.tr/ktp/recordview.php?idno=148372&ele=%3D&wKitaplar=T%C3%BCrk+Dilinin+Ya%C5%9F%C4%B1 )

Makaleler

Altay Halkları ve Türkçenin Yaşı Konusunda Çalıştay. “Altay Halklarının Dilsel ve Tarihsel Köken Sorunları” adlı çalıştay, içeriği ve “Arkeolojiden Sümerolojiye” uzanan farklı dallarda bilim insanlarını bir araya getirmiş olması yönüyle Türkiye’de bir ilki gerçekleştirdi. 22 Ocak 2018 / 19:04. https://www.yenicaggazetesi.com.tr/altay-halklari-ve-turkcenin-yasi-konusunda-calistay-182442h.htm

Altayistik Araştırmaları ve Türkçenin Yaşı / Osman Fikri Sertkaya. -- İstanbul, 2021. Kökler Yay Çeken Kavimlerin Şafağı Dil, Arkeoloji, Tarih, Antropoloji ve Etnografya Işığında Altay Halklarının Kökeni, I. cilt [Dil ve Edebiyat] , 15-41. Sayfa. https://www.otuken.com.tr/u/otuken/docs/k/o/kokler-3-cilt-1640181587.pdf

Atadan Balaya Köktürk Tamgaları Sergisi ve Konferansı”. https://ctl.nevsehir.edu.tr/tr/etkinlikler

Dünden Bugüne Türkçe Oturumu”, KORMUŞİN, Igor (2007), Cumhuriyetin 75. Yıl Dil Bayramı TBMM Kültür-Sanat Yayınları, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara

Eski Türk Yazı Dilinin Yaşıyla İlgili Yeni Araştırmalar / Doğan Aksan. -- Ankara, 1975 / 1976. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, 133-141. sayfa

Eski Türk Yazı Dilinin Yaşıyla İlgili Yeni Araştırmalar / Doğan Aksan. -- İstanbul, 1979. I. Milletlerarası Türkoloji Kongresi, İstanbul, 15-20 X. 1973, Tebliğler: 2. Türk Dili ve Edebiyatı [Türk Dili ve Edebiyatı] , 379-387. Sayfa

Kök dilden türeyen diller: Türkçe ilk kez ne zaman konuşuldu? Uluslararası hakemli dergi Nature’daki bir makalede, Türkçenin de parçası olduğu Altay dil ailesinin kökeninin 9 bin yıl önce yaşayan çiftçilere dayandığı açıklandı. Peki bu köken Türkçenin tarihi hakkında neler söylüyor? Detaylar haberimizde. Ayşe Şimşek. 18.11.2021. https://www.trthaber.com/haber/kultur-sanat/kok-dilden-tureyen-diller-turkce-ilk-kez-ne-zaman-konusuldu-627341.html

Lengüistik Verilere Göre Türk Yazı Dilinin Yaşı Konusunda Değerlendirmeler / Doğan Aksan. -- Ankara, 1989. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, 323-329. Sayfa

[Osman Nedim Tuna, Sümer ve Türk Dillerinin Tarihi İlgisi ile Türk Dili'nin Yaşı Meselesi, Ankara, 1990. 57s.] / tanıtan Tuncer Gülensoy. -- Ankara, 1990. Türk Kültürü, XXVIII. cilt, 332. sayı, 765. Sayfa Kitabiyat

Osman Nedim Tuna’nın Türk Dilinin Eskiliği Konusundaki Çalışmaları. Mübahat Türker -Küyel* https://dergipark.org.tr/tr/download/issue-file/19427

Sumerian Evidence: Turkic-Sumerian Cognates from Dr. Osman Nedim Tuna . https://web.archive.org/web/20090129174136/http://listserv.linguistlist.org/cgi-bin/wa?A3=ind0308&L=language&P=2828626&E=2&B=--------------050000000408020202070501&N=Sumerian-Tuna.pdf&T=application%2Fpdf

Sümer ve Türk Dillerinin Tarihi İlgisi ile Türk Dilinin Yaşı Meselesi. Osman Nedim Tuna / tanıtan Gürer Gülsevin. https://tdk.gov.tr/dosyalar/TDD/1991s475/1991s475_gulsevin.pdf

Sümer ve Türk Dillerinin Tarihi İlgisi ile Türk Dilinin Yaşı Meselesi / Osman Nedim Tuna; tanıtan Gürer Gülsevin. -- Ankara, 1991. Türkiye Günlüğü, 15. sayı, 173-174. Sayfa. Kitabiyat

Sümerce-Türkçe benzer sözcükler ve 'Etimolojinin önemi' / Arif Cengiz Erman. https://www.gercekedebiyat.com/haber/4531-5112.html

Sümer-Türk Dillerinin Tarihî İlgisi ve Türk Dilinin Yaşı Meselesi / Osman Nedim Tuna. -- Ankara, 1989. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, 257-293. Sayfa. https://www.acarindex.com/pdfs/46182

Türk Dilinin Yaşı / Flövset Zakiroğlu Abdullayev. -- Ankara, 1993. Türk Kültürü, XXXI. cilt, 363. sayı, 423-426. Sayfa

Türk Dilinin Yaşı veya Türk Dilinin Tarihi Derinliği / Osman Fikri Sarıkaya. -- Ankara, 2013. Yeni Türkiye, IX. cilt, 55. sayı [Türkçe Özel Sayısı] , 747-752. Sayfa

Türk dilinin yaşı. http://katalog.tdk.gov.tr/search?query=T%C3%BCrk%20dilinin%20ya%C5%9F%C4%B1&field=title&isOriginal=false

Türkçe ile Sümerce Arasındaki İlişki ve Türkçenin Yaşı Meselesi. Diba Bahadıroğlu. 25.6.2023. https://www.makaleler.com/turkce-ile-sumerce-arasindaki-iliski-ve-turkcenin-yasi-meselesi

Türkçenin / Türk Dillerinin Yaşı. (1 Türkçenin Yaşı ile ilgili bölüm hazırlanırken Prof. Dr. Mehmet Ölmez’in “Türkçenin ve Türk Dillerinin yaşı konusu” makalesinden faydalanılmıştır.). https://cdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=9_636783926097484770.pdf

Türkçe'nin ve Türk Dillerinin Yaşı Konusu / Mehmet Ölmez. -- Ankara, 2003. Toplum ve Bilim, (96). cilt, 62-74.300. sayfa. https://turkoloji.cu.edu.tr/ESKI%20TURK%20DILI/mehmet_olmez_Turkce'nin%20ve%20Turk%20Dillerinin%20Yasi%20Konusu.pdf

Türkçenin Yaşı. (Osman Fikri Sertkaya). Uluslararası Türk Dili Konuşan Ülkeler Kurultayı 13-15 Kasım 2017, Ankara. https://www.turkcenindirilisi.com/akademik/turkcenin-yasi-prof-dr-osman-fikri-sertkaya-h70892.html

Türkçenin yaşı. 34- ss. https://ets.anadolu.edu.tr/storage/nfs/TUR201U/ebook/TUR201U-15V1S1-8-0-1-SV1-ebook.pdf

Türkçenin yaşı. Eski Türkçeden Orta Türkçeye. Osman Fikri Sertkaya. 2018. 31-27ss. https://yeniturkiye.com/turk-dili-ozel-sayisi/

Türkçenin Yaşı. Yavuz Kartallıoğlu. Türk Yurdu, Ağustos 2008 - Yıl 97 - Sayı 252. https://www.turkyurdu.com.tr/yazar-yazi.php?id=3383

Türkçenin Yaşı-Eski Türkçeden Yeni Türkçeye / Osman Fikri Sertkaya. -- Ankara, 2018. Yeni Türkiye, XXIV. cilt, 99. sayı [Türk Dili Özel Sayısı-I] , 31-37. sayfa

Türkçe-Sümerce İlişkisi. https://www.facebook.com/1966993336874922/photos/a.1969675543273368/2097915600449361/?type=3

Türklerin Gerçek Tarihi'' kitabından, s.172,173). Erman, Arif. https://www.cavuslu.org/?Syf=22&Mkl=845180&pt=Ayhan%20EY%C4%B0KO%C3%87AK&ME%C4%9EER-T%C3%9CRK%C3%87E

Yazılı Devirlerdeki Gelişmelere Göre Eski Türkçenin Yaşı / Zeynep Korkmaz. -- Ankara, 1989. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, 353-370. Sayfa. https://dergipark.org.tr/tr/pub/belleten/issue/44064/542745

…………………..

10 bin yıllık geçmişi olan Türkçe. Hüseyin Başdoğan. 16.10.2014. https://blog.milliyet.com.tr/10-bin-yillik-gecmisi-olan-turkce/Blog/?BlogNo=477907

Anadolu’nun 10 Bin, Türk Dili’nin Beş Bin Yılı Ve Uygarlıklarda Bir Gezinti. 09/03/2013. https://semrabayraktar.blogspot.com/2012/11/anadolunun-10-bin-turk-dilinin-bes-bin.html ** https://www.turk.org.au/anadolunun-10-bin-turk-dilinin-bes-bin-yili-ve-uygarliklarda-bir-gezinti/

Başlangıçtan Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi. Ahmet Bican Ercilasun. 2004. https://www.academia.edu/30508623/Ahmet_Bican_Ercilasun_Ba%C5%9Flang%C4%B1%C3%A7tan_Yirminci_Y%C3%BCzy%C4%B1la_T%C3%BCrk_Dili_Tarihi

Son Yılların En Önemli Tarihi Keşfi: Türkçenin İlk Kez Ne Zaman Konuşulduğunu Biliyor musunuz? Şüheda Duran. 13.11.2021 - 23:30. Son Güncelleme: 27.04.2022 - 12:54. Nature adlı köklü akademik dergide yayımlanan çalışmada küresel bir grup dilbilimci bir araya geldi. Araştırmacılar aralarında Japonca, Korece Türkçe ve Moğolcanın da yer aldığı dil ailesinin kökenleri üzerine çalıştı. Peki, Türkçe ilk defa ne zaman konuşuldu? İşte tarihi değiştiren araştırma... https://onedio.com/haber/turkcenin-ilk-kez-ne-zaman-konusuldugu-ortaya-cikti-peki-turkce-ilk-defa-ne-zaman-konusuldu-tarihi-kesif-1016946

Sümerce ile Türk Dilinin Tarihi İlişkisi. https://www.cokbilgi.com/yazi/sumerce-ile-turk-dilinin-tarihi-iliskisi/

Tarihten Bugüne Türk Dili Alanı. Dr. A. Melek Özyetgin• https://turkoloji.cu.edu.tr/ESKI%20TURK%20DILI/ozyetgin_tarihten_bugune_turkdili.pdf

Tuna, Ali: Tarihi seyri içerisinde Türk dilinin serüveni. https://www.atam.gov.tr/wp-content/uploads/Ali-TUNA-Tarih%C3%AE-Seyir-%C4%B0%C3%A7erisinde-T%C3%BCrk-Dilinin-Ser%C3%BCveni.pdf

Türk Altay Kuramı ve Sibirya’da 20 yıllık kazılarda bulunan 17 bin yıllık Türk tarihi. Sibirya’da ortak kazı çalışmaları başlatan Türk ve Rus bilim insanları, yaklaşık 20 yıldır yaptıkları kazı çalışmalarının ardından o bölgede Türk dili konuşan halklara ait belgelere ulaştı. 13 Aralık 2019. http://www.turkbilimi.com/turk-altay-kurami-ve-sibiryada-20-yillik-kazilarda-bulunan-17-bin-yillik-turk-tarihi/

Türk Dili’nin Beş Bin Yılı. (Selahi Diker). https://yenidenergenekon.com/652-turk-dilinin-bes-bin-yili/

Türk Dilinin Geçirdiği Devreler. Mustafa DEMİREL. Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Eylül 2020 • Cilt: 3/2: 175-197. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/951612

Türk dilinin tarihi. https://www.azerbaijans.com/content_934_tr.html

Türk Dilinin Yaşı Sorunu. Orkun Kutlu. https://www.cokbilgi.com/yazi/turk-dilinin-yasi-sorunu/

Türkçe kaç bin yıllıktır" konusunda bazı kaynaklar 12.11.2021. https://bulentagaoglu.blogspot.com/2021/11/turkce-kac-bin-yllktr-konusunda-baz.html

Türkçe Kaç Yaşında? 2014. http://birgunbiryerde.blogspot.com/2014/04/turkce-kac-yasnda.html

Türkçe, Moğolca, Japonca ve Korece aynı dil ailesinin akrabaları” teorisi üzerinde tartışmalar olsa da son yıllarda bilim çevrelerinde daha fazla kabul görüyor. Dünyanın saygın akademilerinden Max Planck İnsanlık Tarihi Bilimi Enstitüsü araştırmacılarına göre, 98 Avrasya dilinin kaynağını aldığı yer İç Moğolistan olabilir. 29.11.2021 - 18:11. Haberler - NTV Haber. https://www.ntv.com.tr/video/dunya/turkcenin-9-bin-yillik-izi-ve-akrabalari,5PYEp0xQcEWZQRmsGhd8AA

Türkçenin 7000 yıl önce var olduğuna, konuşulduğuna ilişkin bir kanıt. https://bulentagaoglu.blogspot.com/2023/06/turkcenin-7000-once-var-olduguna.html

Türkçe'nin 9 bin yıllık izi ve akrabaları

Türkçenin gücü. https://bulentagaoglu.blogspot.com/2020/04/turkcenin-gucu.html

Türkçenin Tarihi Gelişimi Ve Bugünkü Durumu Ulusal Sempozyum 01 Nisan 2010. T.C. Genelkurmay Başkanlığı Harp Akademileri Komutanlığı Stratejik Araştırmalar Enstitüsü. https://www.msu.edu.tr/saren2/files/sempozyum_yayinlari/Turkcenin_Tarihi_Gelisimi_Bugunku_Durumu_Nisan2010.pdf

Eski Yazı Dilleri: Türk Yazılı Abidelerinin Dilleri. Ethem Rahimoviç TENİŞEV. Rusçadan çeviren: Janılmırza BAPAEVA. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi Sayı: 1/1 2012 s. 53-68, TÜRKİYE. International Journal of Turkish Literature Culture Education Volume 1/1 2012 p. 53-68, TURKEY. https://www.tekedergisi.com/Makaleler/734765264_6TEN%c4%b0%c5%9eEV,%20ESK%c4%b0%20YAZI%20D%c4%b0LLER%c4%b0%20T%c3%9cRK%20YAZILI%20AB%c4%b0DELER%c4%b0N%c4%b0N%20D%c4%b0LLER%c4%b0.pdf

‘Türk Dilinin En Az Beş Bin Yıllık Geçmişi Bulunmaktadır’. Prof. Dr. Ahmet Bican ERCİLASUN Açıkladı; ‘Türk Dilinin En Az Beş Bin Yıllık Geçmişi Bulunmaktadır.’ https://www.tudev.org.tr/turk-dilinin-en-az-bes-bin-yillik-gecmisi-bulunmaktadir/

Ay Türk Dilim Ay Ana Dilim. Dursun Yıldırım. Türk Yurdu, Şubat 2015 - Yıl 104 - Sayı 330. https://www.turkyurdu.com.tr/yazar-yazi.php?id=37

Türkçenin 5 Bin Yıllık Serüveni Türk Dili Tarihi Sergisinde. 8.6.2022. https://www.yee.org.tr/tr/haber/turkcenin-5-bin-yillik-seruveni-turk-dili-tarihi-sergisinde

https://www.yenicaggazetesi.com.tr/bir-gecede-neden-mi-cahil-birakilmadik-turk-dilinin-yapisi-matematik-gibidir-610272h.htm

Notlar

Türkçenin en az 4 bin yıllık geçmişinin olduğunu kaçımız biliyoruz.

Orhun Yazıtlarının Türkçenin ilk belgesi olduğu söylenir. Ama dilimiz…

Yayın ve Alıntı Tespiti İçin Yapılabilecek aramalar;

binlerce yıllık türk dili" (Google tek sonuç var)

binlerce yıllık türkçe" (sonuçları inceledim)

Orhun Yazıtlarından Önceki"

türk dili ? bin senelik" (Taradım google’da. Ba)

türk dili ? bin yıllık"

türk dili kaç bin senelik"

Türk Dili Kaç Bin Yıllık"

türk dilinin beş bin yıllık" (Google’da aradım)

Türk Dilinin Yaşı (Türkçe kaç bin yıllık bir dildir)

türkçe ? bin senelik"

türkçe ? bin yıllık"

türkçe 10 bin yıllık"

türkçe kaç bin senelik". Google’da sonuç yok.

Türkçe Kaç Bin Yıllık". Google’da sadece 3 sonuç var.

Türkçe Kaç Yaşında?

türkçenin beş bin yıllık" (Google’da aradım)

türkçenin 5 bin yıllık" (Google’da aradım)

türkçenin tarihi"

türkçenin yaşı

yıllık türk dili" (aradım Google)

"türkçe'nin yaşı" site:https://www.tdk.gov.tr

"On Bin Yıllık Türk Dili"

"On Bin Senelik Türk Dili"

"On Bin Senelik Türkçe"

"On Bin Yıllık Türkçe"

"10 Bin Yıllık Türkçe"

"10 Bin Senelik Türkçe"

"10 Bin Senelik Türk Dili"

"10 Bin Yıllık Türk Dili"

Öneriler

“binlerce yıllık Türkçe” adlı kitap yayınlanması

“EĞSAD Başkanı Mehmet Dağıstanlı, “Türk Dil Bayramı kutlamalarının önemli olduğunu, Türk Dil Kurumu’na (TDK) göre Türkçenin 5 bin yıllık bir dil olduğunu ve Türkçeye sahip çıkılması gereğini bütün milletimize anlatmak istiyoruz” dedi.”. 2.10.2018. https://www.hurses.com.tr/ekonomi-finans/egsad-baskani-dagistanli-turkcemize-sahip-cikmaliyiz/haber-21897

“REKTÖR YARDIMCISI AYDEMİR, “DİLİNİZİ TÜRKÇE İLE GENİŞLETTİNİZ”

Mezuniyet töreninde ALKÜ Rektörü Prof. Dr. Ekrem Kalan’ın selam ve tebrik mesajını salonda bulunanlara ileten Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Özgür Kasım Aydemir, “Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi çok genç bir üniversitedir. Ama kuruluşu itibariyle Dünya Dili Türkçe’nin öğretimine gönül vermiş, bu fikri temeller üzerine yetişmiş bir iradenin temsilcisidir. Sevgili gençler, Ludwig Wittgenstein der ki; “Dilimin sınırları dünyamın sınırlarıdır.” Siz zaten çok güzel bir dünyanın sınırları ile buraya geldiniz. Kendi ülkenizin o çok değerli dilini biliyorsunuz. Ne mutlu ki dilinizin sınırını 12 milyon kilometre karede hâkimiyet kuran 5 bin yıllık Türkçe ile genişlettiniz. Bu bizim için büyük bir gururdur. Biz sizi ALKÜ TÖMER’den Türkçenin 5 bin yıllık sevgi, saygı, muhabbet diline bilgece uğurluyoruz.” şeklinde konuştu.” https://www.alanya.edu.tr/haberler/alku-tomer-de-mezuniyet-heyecani/

"Yaratıcılık evren kadar sonsuzdur".(ba) ***** 1500 kaynakça: https://turkbibliography.com/tablo/

1 Eylül 2024 Pazar

Türk Dilinin Yaşı (Türkçe kaç bin yıllık bir dildir)

GİRİŞ

SORUN

ALINTILAR