KOAH HAKKINDA PRATİK BİLGİLER
(Taslak 2)
12.07.2016
/ 16.07.2016
İçindekiler
“Bu kitapçık; hastalığı daha
iyi anlamanızı, tedaviyi daha iyi uygulamanızı ve hastalıkla daha rahat
yaşamanın ipuçlarını öğrenmenizi sağlayacaktır.
Kitapçık, kesinlikle
doktorunuzun yerini tutamaz.” (s.3) http://www.ghs.gov.tr/birimdosya/Koah_ile_Yasam_GARD.pdf
SİNSİ KOAH
“Yıllar içinde kalp, damar,
beyin hastalıkları azalırken, KOAH tüm dünyada artmaktadır” (s.3) http://www.ghs.gov.tr/birimdosya/Koah_ile_Yasam_GARD.pdf
“KOAH’lı hastaların birçoğu
kendisinde bu hastalığın olduğunu bilmemektedir.
Oysa ki KOAH önlenebilir ve
tedavi edilebilir bir hastalıktır. Erken tanı ve etkin tedaviyle KOAH’la yaşam
çok daha kolay olacaktır.” (s.3) http://www.ghs.gov.tr/birimdosya/Koah_ile_Yasam_GARD.pdf
“Doktora başvurmada gecikmenin en önemli
nedeni, bu yakınmaların sadece sigara içimine bağlanmasıdır. Oysa bunlar, KOAH
geliştiğini ya da gelişmekte olduğunu bildiren temel yakınmalardır.” (s.10) http://www.ghs.gov.tr/birimdosya/Koah_ile_Yasam_GARD.pdf
“KOAH genellikle hayatın
ilerleyen yıllarında, 40. yaş sonrası meydana gelir. Birçok kişi uzun süre
doktora gitmeden kendi şikâyetleri ile dolaşır ve “yaşımdan dolayıdır” ise çok
duyulan bir argümandır. Ama eğer hiçbir şey yapmazsanız belirtiler yavaş yavaş
kötüleşir. Bu yüzden ilk belirtilerde doktorunuza gitmeniz çok önemlidir.
Böylece sizde KOAH olup olmadığını öğrenip ve daha kötüye gitmesini
önleyebilirsiniz.” (s.3) http://sagligimicin.com/forum/attachments/koah-pdf.234/
“Öksürük ve balgam çıkarma ilk
ortaya çıkan yakınmalardır. Genellikle bu bulgular hastalar tarafından önemsenmez. Çoğu zaman sigara öksürüğü olarak
değerlendirildiği için de hastalığın erken tanısı gecikebilir.” (s.2) http://www.sakaryaeah.saglik.gov.tr/hastaokulu/REHBERLER/koahveastim.pdf
“Bu hastalığın en kötü yanı,
bronşlarda oluşan tıkanmanın bir daha düzelmemesi ve tedavi olunmaz ise
hastalığın sinsice ilerlemesidir.” (s.1) http://www.solunum.org.tr/TusadData/userfiles/file/KOAH.pdf
“Dünya çapında, KOAH ölümlerin
dördüncü önde gelen nedenidir.” (s.3) http://sagligimicin.com/forum/attachments/koah-pdf.234/
“Hastalık sinsi ilerlediği için
ve sigara bağımlıları öksürük, balgam çıkarma gibi şikayetleri önemsemedikleri
için KOAH teşhisi konduğu zaman hastalar akciğer kapasitelerinin önemli bir
kısmını kaybetmiş olmaktadırlar.” http://www.solunum.org.tr/menu/54/koah.html
“Sigara içenler öksürük ve
balgam çıkarma gibi yakınmalarının sigaranın yol açtığı normal reaksiyonlar
olduğunu düşünmektedirler. Halbuki, öksürmek ve balgam çıkarmak bu hastalığın
erken belirtilerindendir.” http://www.haberturk.com/saglik/haber/658249-siz-de-koah-olabilirsiniz
“Dikkat! KOAH sinsi sinsi
öldürüyor”
"Hastalık sinsi şekilde
ilerlediği ve sigara bağımlıları öksürük, balgam çıkarma gibi şikâyetleri
önemsemedikleri için KOAH teşhisi konduğu zaman hastalar akciğer
kapasitelerinin önemli bir kısmını kaybetmiş olarak doktora giderler." http://www.gazetevatan.com/dikkat-koah-sinsi-sinsi-olduruyor-774110-saglik/
"Sinsi ölüm olarak bilinen
KOAH hastalarının çoğu, hasta olduklarının farkında bile değiller." http://www.ihsm.gov.tr/haberdetay.aspx?haberno=1629
"Sinsi Ölüm KOAH'a
Dikkat!"
"Hastalık sinsi şekilde
ilerlediği ve sigara bağımlıları öksürük, balgam çıkarma gibi şikâyetleri
önemsemedikleri için KOAH teşhisi konduğu zaman hastalar akciğer
kapasitelerinin önemli bir kısmını kaybetmiş olarak doktora giderler." http://www.turkiyegazetesi.com.tr/saglik/254158.aspx
"Sinsi Ölüm KOAH (Kronik
Obstrüktif Akciğer Hastalığı)"
"Bu hastalığın gizli ve
sinsice yayıldığı hatırlatalım… Bilhassa 50 yaş ve üzerinde olan kişilerin mutlaka
bir Göğüs Hastalıkları Uz. Doktora muayene edilmesi çok önemli olduğunu
hatırlatmak istiyorum.. " http://www.yenidogus.net/makale-koah-hastaligi-sinsi-ve-tehlikelidir/8572
"KOAH hastası hastalığının
erken döneminde sigara bırakma istemediği için doktora başvurmaktan çekinir
veya utanır… " http://www.yenidogus.net/makale-koah-hastaligi-sinsi-ve-tehlikelidir/8572
"KOAH hastaları
hastalıklarını astım olarak adlandırırlar. KOAH hastalığının en belirgin
belirtileri sinsi başlayan ve giderek şiddetini artıran nefes darlığı ve/veya
kronik öksürük ve balgam çıkarır… " http://www.yenidogus.net/makale-koah-hastaligi-sinsi-ve-tehlikelidir/8572
"KOAH tüm hayatınızı
etkileyecek ciddi ve sinsi bir hastalıktır… " http://www.yenidogus.net/makale-koah-hastaligi-sinsi-ve-tehlikelidir/8572
"KOAH’ın sinsi bir
hastalık olduğuna dikkat çeken Antalya Halk Sağlığı Müdürü Uzman Doktor Murat
Özdemir, fark ettirmeden ilerlediğini, çok sayıda hasta bulunmasına rağmen
hasta olduğunu fark edenlerin sayısının düşük olduğunu söyledi." http://www.antalyasonhaber.com/saglik/koah-sinsi-bir-hastalik-haber-id-28407.html
"Eğitimin açılışında
konuşan Antalya Halk Sağlığı Müdürü Uzman Doktor Murat Özdemir, Kronik
Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH)’a dikkat çekti. 18 Kasım’ın KOAH günü
olduğunu hatırlatarak birinci basamakta önemli olduğunu belirten Özdemir, “Ben
ailemden 2 kişiyi KOAH’tan kaybettim. Çok sinsi bir hastalık. İnsanlar günlük
yaşantısında karşılaştığı problemlerle eşleştirdiği için akciğer problemlerini
önemsemeyebiliyor. Sabah öksürmek, balgam çıkarmak çok insan için doğal gibi
gelebilir. Ancak normal bir durum değil. Öksürmek, balgam çıkarmak doğal bir
davranış değil. Hastalığın belirtisi. Bunu hiçbir zaman unutmamak lazım”
dedi." http://www.antalyasonhaber.com/saglik/koah-sinsi-bir-hastalik-haber-id-28407.html
"Sigaranın körüklediği
KOAH sinsice ilerleyip akciğerlere zarar veriyor. Şiddetli olmayan öksürük,
nefes darlığı gibi şikayetlerle kendini gösteren KOAH'a karşı herkesin uyanık
olması gerekiyor....." http://www.takvim.com.tr/yasam/2013/03/01/sinsi-koah-nefes-kesiyor
"Sigara sinsi sinsi
yerleşerek akciğerleri bozar. Öksürük, balgam, nefes darlığı şikayetleri yavaş
yavaş ve sürekli olarak hayatına yerleşir. Öksürük ve balgam çıkarma önceleri
sadece sabah görülür. Balgam çok az miktarda çıkar. Hastalar genellikle bu
şikayetleri önemsemezler ve sigara içmenin doğal bir sonucu olarak kabul
ederler.
Gerçekte, şiddetli olmayan
öksürük ile birlikte az miktarda balgam çıkarmak çok önemli bir hastalığın yani
KOAH'ın erken habercisi olabilir. .." http://www.takvim.com.tr/yasam/2013/03/01/sinsi-koah-nefes-kesiyor
"Hastalık sinsi ilerlediği
için ve sigara bağımlıları öksürük, balgam çıkarma gibi şikayetleri
önemsemedikleri için KOAH teşhisi konduğu zaman hastalar akciğer
kapasitelerinin önemli bir kısmını kaybetmiş olmaktadırlar. Sigara bağımlısı
olanların rahatsızlıklarında doktora gitmemelerinin önemli bir nedeni de
sigarayı bırakmaları konusunda uyarı almaktan kaçmaktır." http://www.oncevatan.com.tr/saglik/sinsi-bir-hastalik-koah-h35500.html
“Sigara içenlerin Sinsi Düşmanı:
KOAH" http://www.saglikplatformu.com/haberler/Ayrinti.asp?HaberNo=3759
"KOAH Sinsi Sinsi
İlerleyip Öldürüyor" http://www.alanyaajans.net/koah-sinsi-sinsi-ilerleyip-olduruyor/6824/
"Bu hastalığın en kötü
yanı, bronşlarda oluşan tıkanmanın bir daha düzelmemesi ve tedavi olunmadığı
takdirde ise, hastalığın sinsice ilerlemesidir."
"KOAH sinsi başlayan ve
yavaş ilerleyen bir hastalıktır. İlk dönemde, hastalarda şikayet olmaz. Yavaş
yavaş, genellikle orta yaşta şikayetler ortaya çıkar."
"KOAH'a ait belirti ve
bulgular 50'li yaşlara gelmeden fark edilmeyebilir. Bunun başlıca nedeni KOAH
şikayetlerinin sinsi başlaması ve yavaş ilerlemesinden dolayı hastalığın geç
fark edilmesidir."
"Memorial Tıp Merkezi
Göğüs Hastalıkları Bölümünden Uz. Dr. İlkay Keskinel, tüm dünyada en sık
rastlanan ölüm nedenleri arasında, kalp-damar hastalıkları, zatürre ve AIDS'ten
sonra 4. sırada yer alan KOAH'ı "sinsi bir tehlike" olarak
tanımlayarak, "Ülkemizde yaklaşık 3 milyon kişi bu riski taşıyor, ama her
10 kişiden 9'u hastalığından haberi yok" dedi." http://www.diyadinnet.com/sa%C4%9Fl%C4%B1k-605-koah-sinsi-hastal%C4%B1k
"Sigara Tiryakilerini
Bekleyen Sinsi Tehlike: KOAH" http://www.sozgazetesi.org/index.php/saglik/1540-sigara-tiryakilerini-bekleyen-sinsi-tehlike-koah
"Dünya Koah günü nedeniyle
ilimiz Devlet Hastanesi Gögüs Hastaliklari Uzmani Özge Oral Tapan, bu hastalığın
çok sinsi ilerleyen hastalık olduğunu söyledi." http://www.kgrt.net/saglik/tapan-koah-sinsi-ilerleyen-bir-hastaliktir-h8718.html
"Tiryakileri bekleyen
sinsi tehlike: KOAH" http://www.sabah.com.tr/guney/2014/07/25/tiryakileri-bekleyen-sinsi-tehlike-koah
"Sigara tiryakilerini
bekleyen büyük tehlike: KOAH " http://www.hurriyet.com.tr/sigara-tiryakilerini-bekleyen-buyuk-tehlike-koah-26871215
"Hastalık oldukça sinsi
bir şekilde ilerlemekte ve hastalar hastalığının farkına çok geç
varabilmektedir." http://koah.gen.tr/
"Bronşlarda uzun süreli
tıkanmaya sebep olan bir hastalık olan KOAH hastalığının, tedavi edilmezse
sinsice ilerleyeceğini belirten Uzm. Dr. Gülnaz Sağlam, hastalığın en önemli
sebebinin sigara olduğunu ifade etti." http://www.akademi-haber.com/sinsice-ilerleyen-koah-hastaligina-dikkat-6535h.htm
"Uzun yıllar sigara içen
kişide hiç bir belirti vermeden sinsi sinsi ilerler." http://www.hastarehberi.com/yedek/dahiliye/dahiliye7/koah.htm
"Türkiye'de Sinsice
Yayılan Yeni Tehlikenin Adı 'KOAH'" http://www.sisoft.com.tr/haber/page?dergi=6&SYF=Detay&hb=913
"Hastalığın en önemli
belirtisi sinsi başlayan ve giderek şiddetini artıran nefes darlığı, kronik
öksürük ve balgam çıkarmadır. " http://www.istanbulhalksagligi.gov.tr/duyuru/19-kasim-dunya-gunu/671
"Bu hastalığın en kötü
yanı, bronşlarda oluşan tıkanmanın bir daha düzelmemesi ve tedavi olunmaz ise
hastalığın sinsice ilerlemesidir. "
http://www.radyolojinet.com/hastalikbilgisi/hastalik_koah.html
"KOAH hastalığı sinsi ve
tehlikelidir" http://www.yenidogus.net/makale-koah-hastaligi-sinsi-ve-tehlikelidir/8572
“KOAH’ın Belirti ve Bulguları
Hastalığın en önemli
belirtileri sinsi başlayan ve giderek şiddetini artıran nefes darlığı ve/veya
kronik öksürük ve balgam çıkarmadır. Bu yakınmalar hastalığın şiddetini
arttırdığı ve “alevlenme ya da atak” olarak adlandırılan dönemlerde daha da
belirginleşir ve hastaneye yatış gerektirebilir.
KOAH’a ait belirti ve bulgular
50’li yaşlara gelmeden farkedilemeyebilir. Bunun başlıca nedeni hastaların KOAH
bulgularını hekime başvurmaya değecek kadar önemsememeleri ya da bu bulguları yaşlanma,
şişmanlık gibi başka nedenlere bağlayabilmeleridir.
Çoğu KOAH hastası hastalığının
erken döneminde sigara bırakmak istemediği için hekime başvurmayı
erteleyebilir.
Bazı KOAH hastaları da
hastalıklarını astım olarak adlandırırlar. Hastalık ilerlediğinde ise sık sık
sağlık hizmeti almak zorunda kalabilirler.”
http://www.saglik.gov.tr/TR/dosya/1-73927/h/koah-brosuru.pdf
"Başlıca belirtileri;
öksürük, daha çok sabahları balgam çıkarma ve özellikle eforla gelen nefes
darlığıdır. Tanıda gecikilmesinin en önemli sebebi, sigara içenlerin öksürüğü
ve balgamı “normal” kabul etmeleridir. Oysa biliyoruz ki, “normal öksürük” ya
da “normal balgam” yoktur. KOAH’lı kişiler, öksürük ve balgamı çoğunlukla o
kadar kanıksamışlardır ki, yakınmaları iyice artana kadar doktora başvurmayı
düşünmezler. "
HASTA HİKAYELERİ
“KOAH hastası Marianne van der
Loos (yaş 61):
‘KOAH tanısı konduğunda henüz
boşanmış ve yine sigara içmeye başlamıştım. Ama sigara içmeyi bırakırsam daha
iyi olacağını duyunca derhal sigarayı kestim. Hem de hiç zorlanmadım, çünkü
nedenim ortadaydı: sağlığım.
İlaç kullanmaya başladığımda da
sağlığımın iyiye gittiğini hemen hissettim ve durumum daha iyi dengeye girdi.’”
(s.8) http://www.luchtpunt.nl/uploads/pdf/Luchtpunt_Leven_met_COPD_brochure_TR.pdf
“KOAH hastası Marianne van der
Loos (yaş 61):
‘Bazen yaşıtım birinin
merdivenden hızlıca yukarıya çıktığını görüyorum. Ve ‘ben de bir zamanlar
böyleydim’ diye düşünmeden edemiyorum. Öyle anlarda insan gerçekle yüz yüze
geliyor. Ama çoğu zaman halen yapabildiklerimi düşünerek mutlu olmaya
çalışıyorum. Yorulunca iş yapmayı bıraksam da, tekerlekli sandalye olmadan
gezintiye çıkamasam da mutlu olmaya çalışıyorum.” (s.11) http://www.luchtpunt.nl/uploads/pdf/Luchtpunt_Leven_met_COPD_brochure_TR.pdf
“KOAH hastası Truus Braakman
(yaşı 57): ‘Kıpır kıpır olan iki torunum var. Hele öğle uykusunu da bırakalı
tüm gün koşturuyorlar ve benim artık bazen gücüm yetmeyebiliyor. Ama çok
şirindirler torunlarım, ninelerinin yorulduğunu hissediyorlar. Ne var ki artık
istediğim kadar onlarla oynaşamadığıma üzülmüyor değilim.” (s.12) http://www.luchtpunt.nl/uploads/pdf/Luchtpunt_Leven_met_COPD_brochure_TR.pdf
“KOAH hastası Harry Walker (yaşı
66): ‘Bazen evde küçük tamirat işleri yaparken kendimi frenlemem lazım. Bahçeyi
bir günde belleyeceğime üç günde belliyorum. Durağa varmadan otobüsün geldiğini
gördüysem yakalayım diye acele etmeyip bir sonraki otobüsü bekliyorum.'” (s.13)
http://www.luchtpunt.nl/uploads/pdf/Luchtpunt_Leven_met_COPD_brochure_TR.pdf
“KOAH hastası Marianne van der
Loos (yaş 61): ‘KOAH hastası olmam, eşim açısından da kolay değil. Bana çok
destek olması harika, ama benim yüzümden O devamlı ritmini bana ayarlamak
zorunda kalıyor. Bunun için kendi alıştığı şeylerle de uğraşması için teşvik
etmeye çalışıyorum. Geçenlerde örneğin bir arkadaşıyla Kanada’ya gitti. Ona kalsa beni yalnız bırakmak
istemiyordu. Yine de gitmesi için ikna ettim, çünkü devamlı benim KOAH
hastalığımla meşgul olması iyi değil.’” (s.13) http://www.luchtpunt.nl/uploads/pdf/Luchtpunt_Leven_met_COPD_brochure_TR.pdf
GÖRÜLME SIKLIĞI
“KOAH Görülme Sıklığı:
Dünyada ve Türkiye’de her 10
kişiden ikisi KOAH’lıdır. Ancak KOAH’lıların ancak 10’da 1’i hastalığının
farkındadır.” http://www.saglik.gov.tr/TR/dosya/1-73927/h/koah-brosuru.pdf
"Türkiye'de bu kapsamda
yapılan ilk araştırma". http://www.f5haber.com/mistik-alem/turkiye-nin-koah-astim-haritasi-haberi-5835431/
“Sigara içen her beş, altı
kişiden birinde KOAH gelişmektedir.” http://www.solunum.org.tr/menu/54/koah.html
TANIM
“Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı
(KOAH), akciğerin zararlı gaz ve partiküllere karşı anormal iltihabi yanıtı
sonucu ortaya çıkan tıkayıcı ve ilerleyici bir akciğer hastalığıdır.” https://www.şorence.com.tr/koah-amfizem-tedavisinde-endobronsiyonel-valf-yontemi
“KOAH bireyin genel fiziksel
durumu, İşlevselliği yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyen ciddi ve tedaviye
dirençli bir solunum hastalığıdır.” http://slideplayer.biz.tr/slide/3137221/
“KOAH, normal solumayı engelleyen ve yaşam
tehdidi oluşturan bir akciğer hastalığıdır.” http://env-health.org/IMG/pdf/150220_factsheet_air_and_health_turkey_tr_final.pdf
“O halde KOAH’ı, “uzun süredir
bronşlarda tıkanmaya neden olan bir hastalıktır” şeklinde tarif edebiliriz.”
(s.1) http://www.solunum.org.tr/TusadData/userfiles/file/KOAH.pdf
“KOAH, “Kronik Obstrüktif
Akciğer Hastalığı”nın baş harflerinden oluşan bir kısaltmadır.
Kronik (Süregen - Müzmin): Uzun
süredir devam eden anlamına gelmektedir.
Obstrüktif (Tıkayıcı -
Daraltıcı): Hava yollarındaki daralma nedeniyle havanın giriş çıkısı rahat bir
şekilde sağlanamaz. Hava yollarındaki daralma, nefes verirken daha belirgindir
ve hava daralmış olan hava yollarından geçerken adeta ıslık sesine benzer bir
ses duyulur.
KOAH, süregen bronşit ve
akciğerdeki hava keseciklerinin harabiyeti sonucu hava akımında kısıtlanma ile
seyreden bir hastalıktır. Hava akımındaki azalma daima ilerleyicidir.” (s.4) http://www.ghs.gov.tr/birimdosya/Koah_ile_Yasam_GARD.pdf
“KOAH Kronik Obstrüktif Akciğer
Hastalığının kısaltılmış anlamıdır. Bu, solunum yolları hastalıkları olan
Kronik bronşit ve amfi zem’in toplu ismidir. Bu hastalıklarda akciğerleriniz ve
solunum yollarınız esnekliklerini kaybettiklerinden dolayı gerektiği gibi
çalışmazlar. Kronik bronşitte bu durum genellikle solunum yollarındaki
iltihaplanmalardan dolayıdır. Amfi zemde alveolleriniz hasar görmüştür. Bundan
dolayı sizde sık sık nefes darlığı oluşur. Sıkça görülen diğer şikâyetler, zor
nefes almak ve öksürüktür (balgamlı olabilir)” (s.3) http://sagligimicin.com/forum/attachments/koah-pdf.234/
“KOAH: Kronik Obstrüktif
Pulmoner Hastalık kavramının kısa yazısıdır. KOAH: kronik bronşit ve akciğer
amfizemi olarak bilinen solunum yolları rahatsızlıklarının ortak adıdır. Bu
rahatsızlıklarda solunum yolları süreğen olarak daralmıştır:
Kronik bronşit:
Kronik bronşitte bronşlar
(solunum borusunun akciğere giren kolları) devamlı iltihap halindedir.
Akciğer amfizemi:
Akciğer amfizemi veya amfizemde
gittikçe çok akciğer keseciği hasarlanır.” (s.3) http://www.luchtpunt.nl/uploads/pdf/Luchtpunt_Leven_met_COPD_brochure_TR.pdf
"OBSTRÜKTİF NE DEMEKTİR?
“Kişinin sigara dumanı ve diğer
zararlı gazlara maruziyeti sonrası
·
Soluk
yollarında mikrobik olmayan bir iltihap oluşması ve
·
İltihaplanma
sonucu hava yolları daralır” http://www.toraks.org.tr/uploadFiles/27102014101540-KOAH-Hasta-Egitim-Seti-2014--ppt.pdf
“KOAH, akciğerdeki bronş adı
verilen hava yollarında ve akciğer dokusunda harabiyete yol açarak nefes
darlığına sebebiyet veren bir hastalıktır. Amfizem ve Kronik Bronşit terimleri
de bu hastalık için kullanılabilmektedir.” http://www.medipol.com.tr/Document/PressRelease/KOAH.doc
“Kronik (müzmin veya süregen)
Obstrüktif (tıkayıcı) Akciğer Hastalığı (KOAH), akciğerin kronik ilerleyici bir
hastalığıdır.” (s.3) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“KOAH akciğerlerin erken
yaşlanmasıdır.” (s.7) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“Kronik obstrüktif (tıkayıcı)
akciğer hastalığı”nın baş harflerinden oluşan “KOAH”, aslında iki hastalığı
tanımlamakta kullanılır: kronik bronşit ve amfizem.
Kronik bronşit, en az iki yıl üst
üste ve bu iki yılın en az üç ayında öksürük ve balgamla seyreden ilerleyici
bir rahatsızlıktır. Amfizem ise, kana oksijen taşınmasını sağlayan hava
keseciklerinde harabiyete neden olan bir hastalıktır. Bunun sonucunda akciğerde
elastikiyet kaybı ve nefes darlığı görülür.
Çoğumuzun adını bile duymadığı
KOAH, Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, kalp-damar hastalıkları, zatürre ve AIDS’ten
sonra 4. en sık ölüm nedenidir. Ölüm nedenleri arasında bu kadar üst sıralarda
yer almasının ötesinde KOAH, yaşam kalitesini bozan, işgücü kaybına neden olan
ve kişiyi zaman içinde kendi bakımını bile gerçekleştiremeyecek hale getiren
bir hastalık. Ülkemizde yaklaşık 3 milyon kişinin KOAH’lı olduğu tahmin
edilmekte, tüm dünyada ise bu sayı 600 milyona ulaşmaktadır."
NASIL OLUŞUR?
“Sigara Hastalığa Nasıl Yol
Açar?
Sigara Hava Yollarında Ne Gibi
Değişikliklere Neden Olur?
Çevresel ya da mesleksel olarak
solunan toz, duman, gazlar ve SİGARA DUMANI hava yollarına ulaşır. Bu zararlı
maddeleri temizlemek amacıyla hava yollarına toplanan hücrelerden ortama
salınan bazı maddeler, hava yollarında şişlik ve iltihap oluşturmakta, aynı
zamanda akciğerdeki hava keseciklerinin de yapısını bozmaktadır. Bu iltihap,
mikroplarla ortaya çıkan bir iltihap değildir. Hava yollarında oluşan şişlik ve
iltihaba bağlı olarak balgam miktarı artar. Üretilen fazla balgam, hava
yollarında şişlik, kas kütlesinde artış, kıkırdak kaybı gibi nedenlerle büyük
ve özellikle de küçük hava yolları daralır, tüm bunların sonucu olarak da hava
akım hızı azalır. Büyük ve küçük hava yollarında daralmaya bağlı olarak kronik
bronşit, hava keseciklerinin yapısının bozulması sonucu da amfizem meydana
gelir. Kana oksijen geçişi bozulur ve hastalığın ileri dönemlerinde kandaki
oksijen miktarı azalır.” (s.6) http://www.ghs.gov.tr/birimdosya/Koah_ile_Yasam_GARD.pdf
“KOAH’ın Oluşumu
Hastalık büyük oranda sigara
dumanı ve bazı kişilerde diğer zararlı gaz ve parçacıklara bağlı olarak gelişen
soluk yollarının mikrobik olmayan bir iltihabı sonucu oluşur. Bu iltihaplanma
sonucu hava yolları daralır. Normalde balon gibi rahatlıkla genişleyip
daralabilen hava kesecikleri, bu özelliklerini yitirir, yıpranır ve normal
boyutlarına geri gelemez hale gelir. Birey soluk verdiğinde bir miktar hava
akciğerlerde hapis kalır. Bu durum kirli havanın dışarı atılmasını ve temiz
havanın içeri alınmasını güçleştirir ve akciğerde kalıcı hasar gelişir.” http://www.saglik.gov.tr/TR/dosya/1-73927/h/koah-brosuru.pdf
"KOAH ve SİGARA
·
Sigara
içen kişilerin hava yolları ve akciğerleri, sigaranın içerdiği zararlı
maddelere karşı bir savunma içine girer.
·
Akciğerleri
korumak için koruyucu mekanizmalar devreye girer.
·
Sürekli
sigara içilirse bu koruyucu mekanizmalar yeterli işlev göremez ve akciğer
dokularında zararlar oluşur.
·
Akciğerlerdeki
salgıların miktarı artar, hava yolları daralır, damarlarda değişiklikler
oluşur.” http://www.toraks.org.tr/uploadFiles/27102014101540-KOAH-Hasta-Egitim-Seti-2014--ppt.pdf
NEDENLERİ
“KOAH kaynaklı ölümlerin sayısı
geçtiğimiz 20 yıl içinde %60'ın üzerinde artış göstermiştir. Bu noktada hava
kirliliğinin, immünolojik bir yanıt olan inşamasyona neden olarak önemli bir
risk faktörü oluşturduğunu da hatırlatmak gerekir. İnşamatuar yanıt, kronik
bronşit olarak anılır. Bu hastalık akciğer hücrelerinde doku tahribatına veya
amfizeme yol açar.” http://env-health.org/IMG/pdf/150220_factsheet_air_and_health_turkey_tr_final.pdf
“Hastalık büyük oranda sigara
dumanı ve bazı kişilerde diğer zararlı gaz ve parçacıklara bağlı olarak gelişen
soluk yollarının mikrobik olmayan bir iltihabı sonucu oluşur. Bu iltihaplanma
sonucu hava yolları daralır. Bu iltihapla mücadele etmede yetersiz kalan
akciğerlerde giderek ilerleyen bir harabiyet oluşur.” (s.3) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“Hastalığın en önemli nedeni
SİGARA bağımlılığıdır.
KOAH yaklaşık olarak 20 yıl
günde bir paket sigara içme sonrasında ortaya çıkar.” http://www.solunum.org.tr/menu/54/koah.html
“Çünkü sigara KOAH’ın en büyük
nedenidir: KOAH hastalarının % 90’u ya sigara içmektedir veya geçmişte sigara
içmiştir.” (s.3) http://sagligimicin.com/forum/attachments/koah-pdf.234/
“KOAH'yı tetikleyen uyarımlar
·
evcil
hayvanlar
·
tütün
dumanı
·
odun
ateşi
·
bacasız
gaz fırını veya şofbenin yanma gazları
·
kızartma/pişirme
kokuları
·
parfüm
ve oda spreyleri
·
mumlar
·
klor,
cila, terementin veya başka tür temizleme maddeleri
·
saç
spreyi, keskin parfüm ve tıraş losyonu kokuları.
·
otomobillerin
egzoz gazları
·
sis,
rüzgar, yağmur, nemli hava, değişken hava ısıları,
·
soğuk
hava
·
nezle
ve grip” (s.10) http://www.luchtpunt.nl/uploads/pdf/Luchtpunt_Leven_met_COPD_brochure_TR.pdf
“KOAH’ın Nedenleri
KOAH’ın farklı nedenleri
olabilir. En büyük suçlu sigaradır: KOAH hastalarının 90%’ı sigara içmektedir
veya geçmişte sigara içmiştir. Tüm başlıca nedenleri şunlardır:
• Sigara
• Uzun süre tozlu hava ile
temas, tahta kesim atölyesinde, taş ocakları veya tavuk fabrikasında çalışmak
• Kostik temizleyiciler gibi
toksik maddeler ile uzun süreli temas
• Hava kirliliği
• Soyaçekim
• Daha evvel olan akciğer
iltihaplanmaları veya diğer akciğer hastalıkları
“KOAH riski yüksek olan meslekler arasında;
maden, metal, çimento, tahıl ve tekstil işçiliği ile ulaşım sektörü ve odun/
kâğıt üretiminde çalışma gelmektedir. Bu sektörlerde çalışanların gerekli iş
yeri korunma tedbirlerini almaları gereklidir.” http://www.saglik.gov.tr/TR/dosya/1-73927/h/koah-brosuru.pdf
“KOAH’ın en önemli ve sık
görülen nedeni aktif olarak sigara içicisi olmak ya da pasif olarak dumana
maruz kalmaktır.” (s.6) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“Anne babası sigara içen
çocuklarda solunum sistemi hastalıklarının görülmesi, sigara dumanına maruz
kalmayan çocuklardakinden daha fazladır.” (s.6) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
SONUÇLAR
“Nefes verme sırasında
havayollarında ortaya çıkan çökme ve aşırı bronşiyal ifrazat havayollarında
daralmaya neden olarak hava akım hızını azaltmakta ve bu olay sürekli olarak
şiddetini arttırarak hastanın yaşam kalitesinde bozulmaya yol açmaktadır.” https://www.şorence.com.tr/koah-amfizem-tedavisinde-endobronsiyonel-valf-yontemi
“KOAH Kronik Obstrüktif Akciğer
Hastalığının kısaltılmış anlamıdır. Bu, solunum yolları hastalıkları olan
Kronik bronşit ve amfizem’in toplu ismidir. Bu hastalıklarda akciğerleriniz ve
solunum yollarınız esnekliklerini kaybettiklerinden dolayı gerektiği gibi
çalışmazlar. Kronik bronşitte bu durum genellikle solunum yollarındaki
iltihaplanmalardan dolayıdır. Amfizemde alveolleriniz hasar görmüştür. Bundan
dolayı sizde sık sık nefes darlığı oluşur. Sıkça görülen diğer şikâyetler, zor
nefes almak ve öksürüktür (balgamlı olabilir)” (s.3) http://sagligimicin.com/forum/attachments/koah-pdf.234/
“Bu hastalıklarda
akciğerleriniz ve solunum yollarınız esnekliklerini kaybettiklerinden dolayı
gerektiği gibi çalışmazlar. Ne yazık ki, bu durum bütün ömrünüz boyunca böyle
kalır, çünkü KOAH’ın tedavisi mümkün değildir, kronik bir hastalıktır. Ama
uygun bir tedavi ile ve hayat tarzı düzenlemesi ile hayatınıza güzel devam
etmeniz mümkündür.” http://www.luchtpunt.nl/uploads/pdf/flyer-wat-is-copd-turks.pdf
“Çoğumuzun adını bile duymadığı
KOAH, Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, kalp-damar hastalıkları, zatürre ve AIDS’ten
sonra 4. en sık ölüm nedenidir. Ölüm nedenleri arasında bu kadar üst sıralarda
yer almasının ötesinde KOAH, yaşam kalitesini bozan, işgücü kaybına neden olan
ve kişiyi zaman içinde kendi bakımını bile gerçekleştiremeyecek hale getiren
bir hastalık. Ülkemizde yaklaşık 3 milyon kişinin KOAH’lı olduğu tahmin
edilmekte, tüm dünyada ise bu sayı 600 milyona ulaşmaktadır."
“Bu hastalarda hava yolunun
kronik kısıtlanması endişe, korku ve kronik yorgunluğa yol açmaktadır. Yeterli
oksijen alabilme gayreti solunum kaslarını aşırı yorarak kişiyi halsiz ve
güçsüz bırakır. Kronik solunum sıkıntısı hastanın günlük aktivitesini
azaltmakta, genel egzersiz kapasitesi düşürmekte ve günlük yaşamında bağımlılık
yaratmaktadır.” http://www.haberturk.com/yerel-haberler/haber/41465527-koah-hastalarina-nefes-aldiracak-tedavi
“Hastalığın daha ileri
dönemlerinde, kanda oksijen düşüklüğüne bağlı olarak ellerde, ayaklarda ve
dudaklarda morarma, kilo kaybı görülebilir.” http://www.ghs.gov.tr/birimdosya/Koah_ile_Yasam_GARD.pdf
“KOAH'ta havayollarında meydana
gelen değişikler geri dönüşümsüzdür ve sürekli ilerleyici karakter gösterir.” https://www.şorence.com.tr/koah-amfizem-tedavisinde-endobronsiyonel-valf-yontemi
“KOAH’a Bağlı Ölümler Kansere
Bağlı Ölümlerden Daha Fazla” Http://www.haber50.com/saglik/koaha-bagli-olumler-kansere-bagli-olumlerden-daha-fazla-h28134.html
“Hafif belirtilerde: - Normal
yaşam bulguları
- Cümle kurarak
konuşabilme ® ®
2-4 litre/dakika oksijen,
- Solunum
seslerinin iyi olması
nazal kanül ile
Orta derece ağır belirtilerde:
- Solunum sayısı dakikada 24 ün altında
- Kısa cümle
kurabilme ® ®
% 50 yoğunlukta oksijen,
- Solunum seslerinde
azalma venturi
maske veya eşdeğeri ile
Şiddetli KOAH belirtilerinde:
- Solunum sayısı
dakikada 24 ün üstünde
- Güçlükle
konuşma ® ®
8-15 litre/dakika oksijen,
- Bilinç düzeyinde
değişmeler
geridönüşsüz torbalı maske ile
- Solunum seslerinde
duracak kadar azalma (solunum durmasına
karşı hazırlıklı olun) “ http://www.acilveilkyardim.com/acilbakim/oksted.htm
“KOAH, nefes darlığının
şiddetine göre dört gruba ayrılır.
1- Hafif KOAH
·
Ağır
iş yapıldığı zaman veya hızlı yürüme ve merdiven çıkma esnasında bazen nefes
darlığı hissedilir.
2- Orta KOAH
·
Ağır
iş yapıldığı zaman veya hızlı yürüme ve merdiven çıkma esnasında genellikle
nefes darlığı hissedilir.
·
Bazen
günlük işler yapılırken dahi nefes darlığı hissedilir.
·
Gece
uykusu rahattır, nefes darlığı nedeniyle uykusuzluk çekilmez.
3- Ağır KOAH
·
Günlük
işler yapılırken genellikle nefes darlığı hissedilir.
·
Şiddetli
halsizlik vardır.
·
Merdiven
çıkmada çok zorlanılır.
·
Gece
nefes darlığı nedeniyle uyku düzeni bozulur.
4-
Çok ağır KOAH
·
Otururken
dahi nefes darlığı hissedilir.
·
Oda
içinde yürümek zorlaşır.
·
İşe
gidilemez.
·
Hastalığın
ileri dönemlerinde kanda ve organlarda oksijen miktarı önemli oranda azalacağı için çok daha fazla rahatsızlıklar
belirir. Bunlar;
·
Bol
terleme
·
Dilde,
dudaklarda, parmak uçlarında morarma
·
Şiddetli
baş ağrısı
·
Çarpıntı
·
Gündüzleri
uyuklama, geceleri uykusuzluk
·
Zihinsel
faaliyetlerde azalma (unutkanlık, dikkatsizlik)
·
Aşırı
sinirlilik
·
Şiddetli
halsizlik, yorgunluk
·
Zayıflama
·
Cinsel
güçte azalma
·
Mide
rahatsızlıkları, karında şişkinlik ve hazımsızlık
·
Kabızlık
·
Ellerde
ve ayaklarda uyuşma, karıncalanma, yanma hissi
·
Ellerde
titreme
Hastalığın ilerlemesi ile kalp
yetmezliği meydana gelebilir ve ayaklarda su toplama başlar. Kalp yetmezliği
gelişen hastalarda hastalığın ileri dönemlerinde nefes darlığı çok şiddetlenir
ve hastalar evden dışarı çıkamaz hale gelirler. Bu dönemdeki hastalar artık
günün en az yarısında oksijen makinasına bağlı kalırlar.
Hastalığın çok ilerleyerek
yukarıda belirtilen ağır rahatsızlıkların ortaya çıkmasını önlemek için
yapılması gereken SİGARANIN TERK EDİLMESİDİR.” http://www.saglik.gov.tr/TR/belge/1-9688/koah.html
“Hastalığın ilerlemesiyle kalp
yetmezliği meydana gelebilir ve ayaklarda su toplama başlar.” http://www.pervasiz.com.tr/m/?id=11772
“Hastalık sinsi ilerlediği için
ve sigara bağımlıları öksürük, balgam çıkarma gibi şikayetleri önemsemedikleri
için KOAH teşhisi konduğu zaman hastalar akciğer kapasitelerinin önemli bir
kısmını kaybetmiş olmaktadırlar.” http://www.solunum.org.tr/menu/54/koah.html
“Sigara dumanı ile nefes
borularına ve hava keseciklerine zararlı gazlar ve maddeler dolar. Yıllar geçtikçe
bu zararlı gazlar ve maddeler bronşların ve hava keseciklerinin yapısını
bozmaya başlar. Bunun sonucunda bronşların hastalanmasıyla TIKAYICI BRONŞİT,
hava keseciklerinin harabiyeti ve parçalanması ile AMFİZEM ortaya çıkar.
İşte KOAH adı altında bu iki
hastalık yer almaktadır. Sigara içimi ile hem bronşlarda tıkayıcı bronşit hem
de aynı zamanda amfizem gelişir. Akciğerlerde ortaya çıkan bu tıkanıklıklar ve
bozulmalar sonucunda kana oksijen geçişi azalır ve vücudun oksijensiz kalması
ile pek çok ciddi rahatsızlıklar doğar.
Oluşan bu bozuklukların
tedavisi ve tamiri mümkün değildir. Akciğerler bu hastalık ile erkenden
yaşlanır ve bozulur. Çünkü KOAH ilerleyici bir hastalıktır. KOAH başlayan bir
hastada sigarayı bıraktıktan sonra bozuklukların tamamen ortadan kaybolması çok
zordur. Ancak sigaranın bırakılması ile hastalığın ilerlemesi yavaşlar. Diğer
yandan sigara bırakılmaz ise hastalık çok hızlı ilerler. KOAH için kullanılan
ilaçlar sadece hastaların nefes darlığı şikayetlerini azaltmak için kullanılır.
Bu ilaçların hastalığı ortadan kaldırmak veya ilerlemesini yavaşlatmak gibi bir
etkileri yoktur. Bu nedenle KOAH tedavisinin temelini sigarayı bırakmak
oluşturur.” http://www.solunum.org.tr/menu/54/koah.html
“Hastalığın ileri dönemlerinde
kanda ve organlarda oksijen miktarı önemli oranda azalacağı için çok daha fazla rahatsızlıklar
belirir. Bunlar;
·
Bol
terleme
·
Dilde,
dudaklarda, parmak uçlarında morarma
·
Şiddetli
baş ağrısı
·
Çarpıntı
·
Gündüzleri
uyuklama, geceleri uykusuzluk
·
Zihinsel
faaliyetlerde azalma (unutkanlık, dikkatsizlik)
·
Aşırı
sinirlilik
·
Şiddetli
halsizlik, yorgunluk
·
Zayıflama
·
Cinsel
güçte azalma
·
Mide
rahatsızlıkları, karında şişkinlik ve hazımsızlık
·
Kabızlık
·
Ellerde
ve ayaklarda uyuşma, karıncalanma, yanma hissi
“Hastalığın ilerlemesi ile kalp
yetmezliği meydana gelebilir ve ayaklarda su toplama başlar. Kalp yetmezliği
gelişen hastalarda hastalığın ileri dönemlerinde nefes darlığı çok şiddetlenir
ve hastalar evden dışarı çıkamaz hale gelirler. Bu dönemdeki hastalar artık
günün en az yarısında oksijen makinasına bağlı kalırlar.
Hastalığın çok ilerleyerek
yukarıda belirtilen ağır rahatsızlıkların ortaya çıkmasını önlemek için
yapılması gereken SİGARANIN TERK EDİLMESİDİR.” http://www.solunum.org.tr/menu/54/koah.html
“Kronik bronşitin ağırlıklı
olduğu hastalarda, öksürük ve balgam çıkarma sabahları daha fazladır. Balgam
miktarının artması, balgam renginin sarı veya yeşil renge dönüşmesi solunum
yollarında iltihabın göstergesidir. Buna hastalığın ‘atak’ ya da ‘alevlenme’
dönemi adı veriliyor. Bu dönemlerde öksürükle artış yanı sıra, nefes darlığında
artış ve hışıltılı solunum görülebilir, bazen ateş tabloya eklenebilir.” (s.8) http://www.ghs.gov.tr/birimdosya/Koah_ile_Yasam_GARD.pdf
“Merdiven çıktıktan sonra veya
bahçenizde çalıştıktan sonra tamamen nefessiz kalmak. Sadece eğildikten sonra
nefes darlığı. Eğer sizde KOAH varsa, bu size tanıdık gelir. O zaman basit
faaliyetler bile genellikle zor gelir. Çünkü bu akciğer hastalığı nedeniyle
nefesiniz darlaşır. Ne yazık ki, bu durum bütün ömrünüz boyu sürer, çünkü
KOAH’nın tedavisi mümkün değildir, KOAH kronik bir hastalıktır. Ama uygun bir
tedavi ile hayatınıza güzelce devam etmeniz mümkündür.” (s.3) http://sagligimicin.com/forum/attachments/koah-pdf.234/
“KOAH nefes daralmasına ve
öksürmeye yol açabilen bir akciğer rahatsızlığıdır. Rahatsızlık süreğendir ve
tedavisi yoktur. Ama uygun bir terapiyle, bu rahatsızlıkla gayet iyi
yaşayabilirsiniz.” (s.3) http://www.luchtpunt.nl/uploads/pdf/Luchtpunt_Leven_met_COPD_brochure_TR.pdf
“KOAH durumunda ise akciğer
kalıcı olarak hasara uğramıştır ve akciğer fonksiyonu bir daha düzelmez. “
(s.5) http://www.luchtpunt.nl/uploads/pdf/Luchtpunt_Leven_met_COPD_brochure_TR.pdf
“Öksürük ve balgam çıkarma ilk
ortaya çıkan yakınmalardır. Genellikle bu bulgular hastalar tarafından önemsenmez. Çoğu zaman sigara öksürüğü olarak
değerlendirildiği için de hastalığın erken tanısı gecikebilir. Öksürük ve
balgam sabahları daha fazladır. Balgam genelde sümüksü ve beyaz renklidir.
Balgam miktarının artması, renginin sarı veya yeşil renge dönüşmesi solunum
yollarında mikrobik bir iltihabın olduğunun göstergesidir.” (s.2) http://www.sakaryaeah.saglik.gov.tr/hastaokulu/REHBERLER/koahveastim.pdf
“Nefes darlığı, özellikle
hareket sırasında ortaya çıkar ve yıllar içinde yavaş yavaş artış gösterir.
Başlangıçta hızlı yürümek zorunda kalındığında, merdiven çıkarken yada yokuş
tırmanırken hissedilir. Yıllar içinde artar, giyinirken, konuşurken ve hatta
istirahat halinde bile hissedilir hale gelir. Nefesi verirken ortaya çıkan
zorluk nedeniyle akciğerlerde kalan hava miktarı artar, göğüs kafesi genişler
ve tıpkı bir fıçı şeklini alır ki buna ‘fıçı göğüs’ adı verilir. Nefes
alındığında, kaburga aralıkları içeri doğru hareket eder ve hasta nefesini
dudaklarını büzerek vermeye çalışır (büzük dudak solunumu). Yakınmalar yalnızca
nefes darlığı ile sınırlı kalmaz. Yorgunluk, halsizlik ve depresyon diğer
yakınmalara eşlik eder.
İleri dönemlerde kanın
yeterince oksijenlenememesi sonucu parmak uçları, dil, dudaklar ve kulak
memeleri mavi-mor renk alır. Ağır hastalarda kandaki karbondioksitin
atılamamasına bağlı olarak uykuya eğilim artar.” (s.3) http://www.sakaryaeah.saglik.gov.tr/hastaokulu/REHBERLER/koahveastim.pdf
“KOAH’da akciğerlerin en küçük
birim olan hava kesecikleri ve bu hava keseciklerine ulaşan küçük hava yolları
hasar görür. Normalde balon gibi rahatlıkla genişleyip daralabilen hava
kesecikleri, bu özelliklerini yitirir, yıpranır ve normal boyutlarına geri
dönemez hale gelir. Birey soluk verdiğinde bir miktar hava akciğerlerde hapis
kalır. Bu durum kirli havanın dışarı atılmasını ve temiz havanın içeri
alınmasını güçleştirir. Hava yollarının etrafındaki damarların da zedelenmesi
nedeniyle; vücuttan kirli havanın atılması ve temiz havanın dokulara
kullanılmak üzere ulaştırılması güçleşir. Tüm bu anlatılanlar tıbbi olarak
AMFİZEM olarak isimlendirilir.” (s.5) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“KOAH’da küçük hava yolları
mikrobik olmayan bir iltihap nedeniyle şişer ve normalde olması gerekenden
fazla miktarda salgı (balgam) oluşturur. Şişen dokular ve oluşan fazla
miktardaki salgı soluk alıp vermeyi zorlaştırır. Çünkü hava yolları daralır ve havanın bu
yollardan geçişi güçleşir. Fazla miktardaki salgı öksürük yoluyla dışarı
atılamadığı için, hava yollarında kolaylıkla enfeksiyon meydana gelebilir. Tüm
bu anlatılanlar tıbbi olarak KRONİK BRONŞİT olarak İsimlendirilir.” (s.5) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“Sizde KOAH varsa,
akciğerlerinizde sorun var demektir.
1. Hava yollarının içi daralır.
Daha az hava girer, çünkü:
• Hava yollarının duvarları
kalınlaşır ve şişer.
• Etrafındaki küçük kaslar hava
yollarını sıkıştırır.
• Hava yollarında öksürükle
çıkardığınız balgam yapılır.
2. Minik hava keseleri
boşalamaz ve akciğerlerinizi aşırı doluymuş gibi hissedersiniz.
Doktorunuz akciğerlerinizle
ilgili sorunlarınızı anlamanıza yardım edebilir.” (s.5) http://balikesirghh.saglik.gov.tr/koah_resimli_brosur.pdf
"Başka bir önemli konu ise
hastalığın sadece akciğerleri etkilemekle kalmayıp bitkinlik, yorgunluk, duygu
bozuklukları, uyku bozuklukları, mental problemler, iş gücü kaybı ve sosyal
yaşamda önemli kısıtlamalara neden olmasıdır."
KİMLERDE GÖRÜLÜR
“KOAH gelişimine neden olan
diğer faktörler aşağıda sıralandığı gibidir:
·
Meslek
nedeniyle toz, duman ve zararlı gazlara maruz kalmak
KOAH riski yüksek olan meslekler
arasında maden işçiliği, metal işçiliği, ulaşım sektörü ve odun/kağıt
üretiminde çalışma, çimento, tahıl ve tekstil işçiliği gelmektedir.
·
İç
ortam hava kirliliği
Ülkemizde özellikle sigara
içmeyen kadınlarda ısınma ya da pişirme amacıyla çalı, çırpı ya da tezek yakmak
ve bunların dumanına maruz kalmak KOAH oluşmasına neden olabilir.
·
Pasif
sigara içiciliği
Pasif sigara içiciliği, sigara
içmeyenlerin sigara içilen bir ortamda sigara dumanına maruz kalmaları olarak
tanımlanır. Anne babası sigara içen çocuklarda solunum sistemi hastalıklarının
görülmesi, sigara dumanına maruz kalmayan çocuklardakinden daha fazladır.
Pasif sigara dumanından
korunmak amacıyla kapalı alandaki dumanın çıkması için kapı cam açılması,
aspiratör ya da klima çalıştırılması, evin başka bir odasında ya da mutfakta
içilmesi kesinlikle önleyici değildir.
·
Cinsiyet
Büyük olasılıkla fazla sigara
içimine bağlı olarak erkeklerde kadınlara oranla daha sıklıkla görülmektedir.
·
Sosyoekonomik
durum
Nedeni tam olarak bilinmemekle
birlikte, düşük sosyoekonomik koşullarda yaşayanlarda akciğer fonksiyonları
daha düşük bulunmakta ve KOAH daha sıklıkla görülmektedir.
·
Hava
kirliliği
Büyük kentlerdeki hava
kirliliği özellikle bronşite sebep olarak KOAH oluşumunu tetikler.
·
Diyetle
İlgili Faktörler
A, C, E vitamini eksikliği ve
alkol kullanımı KOAH gelişiminde rol oynayabilmektedir.
·
Alfa
1 Antitripsin Eksikliği
Genetik olarak akciğer
harabiyetini azaltan bir faktör olan alfa 1 antitripsin düzeyinin düşük olduğu
kişilerde KOAH gelişebilir. Bu durum çok nadir görülür.” (s.6-7). http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“KOAH kimlerde görülür?
En sıklıkla uzun yıllar sigara
içmiş, 50-60 yaşlarındaki erkeklerde görülmekle birlikte, sigara içen
kadınlarda da görülmektedir. Çok nadiren sigara içmeyen kişilerde ve daha erken
yaşlarda da rastlanabilir.” http://docplayer.biz.tr/9380790-Koah-hakkinda-bilmek-istedikleriniz-hazirlayan-prof-dr-tevfik-ozlu.html
“KOAH yetişkinlerde görülür,
çocuklarda değil.” (s.6) http://balikesirghh.saglik.gov.tr/koah_resimli_brosur.pdf
“KOAH’lı bazı kişiler yemek
pişirme veya ısınma amacıyla kullanılan fırın, soba gibi araçlardan çıkan
dumanla dolu evlerde yaşamıştır.
Bazı KOAH’lı kişiler, yıllarca
tozlu veya dumanlı yerlerde çalışmıştır.” (s.6) http://balikesirghh.saglik.gov.tr/koah_resimli_brosur.pdf
“Odun ateşindeki KOAH
tehlikesine dikkat!
Sigara kullanımının yol açtığı
en tehlikeli akciğer hastalığı olan Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı'nın
(KOAH) bir diğer tetikleyicisinin yemek için yakılan odun ya da kömür ateşi
olduğu belirtildi. Suat Seren Göğüs Hastalıkları Hastanesi hekimlerinden Uzman
Doktor Atike Demir, “Odun ya da kömür ateşiyle çalışan fırınlarda yemek
pişirmek, yeterli havalandırma yapılmadığı takdirde KOAH'a neden olur” diye
konuştu. " http://www.yeniasir.com.tr/yasam/2015/10/06/odun-atesindeki-koah-tehlikesine-dikkat
BELİRTİLER
“Öksürme, balgam çıkarma ve
nefes darlığı hastalığın en önemli belirtileridir”.
“KOAH'lı bir hastanın iştahsızlık ve zayıflama
gibi belirtileri olması hastalığın son dönemine yaklaşmış olduğunu gösterir.”
“KOAH’lı Bir Hastadaki
Belirtiler Nelerdir?
Hastalıkta üç temel yakınma
görülür:
·
Öksürük
·
Balgam
çıkarma
·
Nefes
darlığı
Öksürük ve balgam çıkarma ilk
ortaya çıkan yakınmalardır. Genellikle bu bulgular hastalar tarafından
önemsenmez.
Çoğu zaman sigara öksürüğü
olarak değerlendirildiği için de hastalığın erken tanısı gecikebilir. Öksürük
ve balgam sabahları daha fazladır. Balgam genelde sümüksü ve beyaz renklidir.
Balgam miktarının artması, renginin sarı veya yeşil renge dönüşmesi solunum
yollarında mikrobik bir iltihabın olduğunun göstergesidir. Nefes darlığı,
özellikle hareket sırasında ortaya çıkar ve yıllar içinde yavaş yavaş artış gösterir.
Başlangıçta hızlı yürümek zorunda kalındığında, merdiven çıkarken yada yokuş
tırmanırken hissedilir. Yıllar içinde artar, giyinirken, konuşurken ve hatta
istirahat halinde bile hissedilir hale gelir. Nefesi verirken ortaya çıkan
zorluk nedeniyle akciğerlerde kalan hava miktarı artar, göğüs kafesi genişler
ve tıpkı bir fıçı şeklini alır ki buna ‘fıçı göğüs’ adı verilir. Nefes
alındığında, kaburga aralıkları içeri doğru hareket eder ve hasta nefesini
dudaklarını büzerek vermeye çalışır (büzük dudak solunumu).Yakınmalar yalnızca
nefes darlığı ile sınırlı kalmaz. Yorgunluk, halsizlik ve depresyon diğer
yakınmalara eşlik eder. İleri dönemlerde kanın yeterince oksijenlenememesi
sonucu parmak uçları, dil, dudaklar ve kulak memeleri mavi-mor renk alır. Ağır
hastalarda kandaki karbondioksitin atılamamasına bağlı olarak uykuya eğilim
artar.” (s.7) http://www.ghs.gov.tr/birimdosya/Koah_ile_Yasam_GARD.pdf
“Şikâyetler: Nefes darlığı
sıkışma hissi, öksürük, balgam.
Gidişat: Kronik ve giderek ilerleyici, geri dönüşümsüz
hava yolu hasarlı.
Yaşam beklentisi: Azalmış, hele de sigara bırakılmazsa. Normal.
Akciğer fonksiyonu: Optimum
tedavi ile bile kalıcı şekilde azalmış.” (S.7) http://sagligimicin.com/forum/attachments/koah-pdf.234/
“Yaygın şikâyetler şunlardır:
• Günde birkaç kez öksürük
nöbeti
• Balgam tükürme
• Nefes darlığı
• Efor (yorulma) sonrası nefes
darlığı” (s.12) http://sagligimicin.com/forum/attachments/koah-pdf.234/
“KOAH Belirti Ve Bulguları
En önemli belirtileri:
Sinsi başlayan ve giderek
şiddetini artıran nefes darlığı
Ve/veya (KRONİK) müzmin öksürük
Balgam çıkarma” http://www.toraks.org.tr/uploadFiles/27102014101540-KOAH-Hasta-Egitim-Seti-2014--ppt.pdf
“Yaygın şikâyetler şunlardır:
• Günde birkaç kez öksürük
• Balgam tükürme
• Nefes darlığı
• Efor (yorulma) sonrası nefes
darlığı
Gerçek bir tanı için
doktorunuza gidin. Doktorunuzda bunun için özel aletler vardır ve sizde
gerçekten KOAH olup olmadığını belirleyebilir” . http://www.luchtpunt.nl/uploads/pdf/flyer-wat-is-copd-turks.pdf
“Bu Belirtiler Varsa Vakit
Kaybetmeden Doktora Başvurun
·
Sigara
içiyor veya çok içilen ortamlarda kalıyorsanız.
·
Hava
kirliliğinin yoğun olduğu bir şehirdeyseniz
·
40
veya üzeri bir yaştaysanız
·
Yokuş
veya merdiven çıkarken nefes darlığı çekiyorsanız
·
Uzun
süreli öksürük şikayetiniz varsa
·
Öksürürken
balgam çıkartıyorsanız
KOAH olabilirsiniz; en kısa
zamanda doktora başvurmanız gerekiyor!”
“KOAH’ın Belirti ve Bulguları
Hastalığın en önemli
belirtileri sinsi başlayan ve giderek şiddetini artıran nefes darlığı ve/veya
kronik öksürük ve balgam çıkarmadır. Bu yakınmalar hastalığın şiddetini
arttırdığı ve “alevlenme ya da atak” olarak adlandırılan dönemlerde daha da
belirginleşir ve hastaneye yatış gerektirebilir.
KOAH’a ait belirti ve bulgular
50’li yaşlara gelmeden farkedilemeyebilir. Bunun başlıca nedeni hastaların KOAH
bulgularını hekime başvurmaya değecek kadar önemsememeleri ya da bu bulguları
yaşlanma, şişmanlık gibi başka nedenlere bağlayabilmeleridir.
Çoğu KOAH hastası hastalığının
erken döneminde sigara bırakmak istemediği için hekime başvurmayı
erteleyebilir.
Bazı KOAH hastaları da
hastalıklarını astım olarak adlandırırlar. Hastalık ilerlediğinde ise sık sık
sağlık hizmeti almak zorunda kalabilirler.”
http://www.saglik.gov.tr/TR/dosya/1-73927/h/koah-brosuru.pdf
"Başlıca belirtileri;
öksürük, daha çok sabahları balgam çıkarma ve özellikle eforla gelen nefes
darlığıdır. Tanıda gecikilmesinin en önemli sebebi, sigara içenlerin öksürüğü
ve balgamı “normal” kabul etmeleridir. Oysa biliyoruz ki, “normal öksürük” ya
da “normal balgam” yoktur. KOAH’lı kişiler, öksürük ve balgamı çoğunlukla o
kadar kanıksamışlardır ki, yakınmaları iyice artana kadar doktora başvurmayı
düşünmezler. "
TEŞHİS
“Bazen vücuttaki oksijen ve
karbon dioksit oranını ölçmek için sizden kan alınır” (s.11 http://sagligimicin.com/forum/attachments/koah-pdf.234/
“KOAH Tanısı Nasıl Konur?
Tanı Koydurucu Tetkik:
– Üşeme testleri (spirometri)
Yardımcı Tetkikler:
– Akciğer filmi
– Kan oksijen seviyesi ölçümü
– Bazı kan ve egzersiz testleri”
http://www.toraks.org.tr/uploadFiles/27102014101540-KOAH-Hasta-Egitim-Seti-2014--ppt.pdf
“KOAH Tanısı Nasıl Konur?
KOAH’ta tanı koyabilmek için, bireyin
tıbbi özgeçmişinin sorgulanması, yaptığı işle ilgili detaylı bir öykü alınması
ve iyi bir fiziksel muayene yapılması ve solunum fonksiyonlarının ölçüldüğü
üşeme testleri (solunum fonksiyon testi)’nin yapılması gereklidir. Solunum
fonksiyon testi son derece basit bir test olup hava yollarında tıkanıklık olup
olmadığını ortaya koyar.” http://www.saglik.gov.tr/TR/dosya/1-73927/h/koah-brosuru.pdf
“KOAH tanısında önemli
sorunlardan biri, hastalığı nefes darlığı yapan diğer nedenlerden ayırmaktır.
KOAH’la en çok karışan hastalık astımdır.” (s.8) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“Tanı için, solunum
fonksiyonlarının ölçüldüğü Spirometri testinin yapılması gereklidir. Diğer
yardımcı testler; akciğer filmi, kan oksijen seviyesinin ölçümü, kan testleri
ve egzersiz testleridir.” (s.8) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“Bende Solunum Yetmezliği
Gelişmiş Olabilir mi?
İleri evredeki KOAH’lı
bireylerde akciğerlerin yetersiz kalması solunum yetmezliği gelişimine neden olabilir.
Solunum yetmezliğinde bedenin düzgün çalışması için gerekli olan oksijen
sağlanamaz.
Hastalığınız ilerlemişse ve
akciğerleriniz vücudunuzun ihtiyaç duyduğu oksijeni sağlamakta yetersiz
kalıyorsa sürekli nefes darlığı hissi, yorgunluk ve uyku hali, sabah başağrısı,
gerginlik-huzursuzluk gibi şikayetleriniz olur. Hastalığınızın bu evresinde
sürekli oksijen tedavisi almanız gerekebilir. Tanıyı kesinleştirmek için
atardamardan kan örneği alınır ve kandaki oksijen miktarına bakılır. Eğer
kandaki oksijen miktarı az ise oksijen tedavisi verilmelidir. Bu tedavi ile
solunum yetmezliği gelişmiş KOAH hastalarında yaşam süresi uzar ve yaşam
kalitesi artar. Oksijen tedavisi için genellikle oksijen konsantratörü ve
oksijen tüpü kullanılır.” (s.40-41) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
ERKEN TEŞHİS
“Erken teşhis önemli mi?
KOAH’ta erken teşhis hayat
kurtarıcı! Bunun için 35 yaş üstü kişilerin yılda bir kere spirometre denilen
solunum fonksiyon testini yaptırmaları yeterli. Hastalık hafif evrede yakalanır
ve hasta bu evrede sigarayı bırakırsa KOAH önlenmiş oluyor. Bunu ihmal ederler
ve hastalık ileri evrelere geçerse KOAH geri dönüşümsüz zararlar vererek tedavi
edilemez hale geliyor.” http://www.milliyet.com.tr/-koah-ilk-evresinde-yakalanirsa/pazar/haberdetay/24.11.2013/1796857/default.htm
“KOAH ilerleyici ve geriye
dönüşü olmayan bir hastalık olduğu için, ne kadar erken teşhis edilir ve ne
kadar erken tedaviye başlanırsa hastalık o kadar az rahatsızlığa neden
olacaktır. Ne yazık ki, KOAH’lı hastalar ilk teşhis edildikleri anda genellikle
akciğer kapasitelerinin önemli bir kısmını kaybetmiş oluyorlar. Bunun nedeni
öksürük, balgam ve nefes darlığı şikayetlerini ihmal etmeleridir. Hastalığın
hafif dönemde iken teşhis edilmesi ile tedavi kolaylaşacak, hastalar tedaviden
daha çok yararlanacak ve hastalığın ilerlemesi
durdurulmuş olacaktır.” http://www.solunum.org.tr/menu/54/koah.html
“Erken teşhis aslında geç
teşhistir
Erken teşhis” kulağa çok hoş
gelen bir tabir olsa da bir hastalığı önlemek dururken erken teşhis etmek
esasında “geç teşhistir”.
Bu, özellikle de sigaranın
yarattığı hastalıkların erken teşhisinde daha da önem kazanır zira sigaranın
yarattığı hastalıklar mesela KOAH ve akciğer kanseri çok uzun seneler sonra,
“iş işten geçtikten sonra” belirti verirler.
Asıl mühimi de sigaranın
yarattığı zararların ve tahribatın “kalıcı” yani geriye dönüşünün, tamirinin
mümkün olmamasıdır.” http://www.yenisoz.com.tr/koah-taramalarinin-ve-erken-teshisin-hicbir-faydasi-yok-makale-12168
“Ne kadar erken olursa o kadar
iyidir
Sizde KOAH olduğunu duymanız
hoş değildir. Ancak belirtileri göz ardı etmek ve doktora gitmemek hastalığı
yok etmez. KOAH’da önemli olan erken teşhistir.
Ne kadar erken olursa, o kadar
iyidir.” (s.12) http://sagligimicin.com/forum/attachments/koah-pdf.234/
“KOAH olup olmadığınızı ne
kadar erken öğrenirseniz ileride akciğerlerinizde oluşabilecek daha kötü
hasarlardan kendinizi o kadar erken korumuş olacağınızı da belirten Prof. Dr.
Erdoğan Kunter, şunları kaydetti: “Doktorunuza danıştıktan ve nefes testi
yaptırdıktan sonra KOAH’lı olduğunuzu öğrenirseniz, sakın paniğe kapılmayın.
Öncelikle sigarayı bırakın. Düzenli egzersiz yapın. Her yıl grip aşısı ve 5
yılda bir zatürre aşısı olun. Doktorunuzu önereceği tedaviyi uygulayın. KOAH’ın
tedavisinde özellikle nefes yoluyla alınan ilaçlar, akciğer rehabilitasyonu,
oksijen tedavisi ve basınçlı hava veren cihazlar (BPAP, CPAP) gibi yöntemler
kullanılabilmektedir.”
“Çoğu kişi ileri derecede nefes
darlığı gelişmeden doktora gitmez. Bu kişiler nefes alıp vermedeki hafif
zorlanmaları veya öksürüğü yıllarca ihmal ederler.
KOAH’lı kişilerin çoğu 40 yaşın
üstündedir. Fakat 40 yaşından daha genç kişilerde de KOAH görülebilir.
Solunumla ilgili problemleriniz olduğunda, KOAH için ne kadar erken doktora
giderseniz, o kadar iyi olur.” (s.7) http://balikesirghh.saglik.gov.tr/koah_resimli_brosur.pdf
"Ne yazık ki KOAH, tanısı
ihmal edilen bir hastalık. Toplumda yeterince bilinmiyor ve önemsenmiyor.
Halbuki erken tanı ve müdahale, hastalığın gidişini durdurabilir ya da
yavaşlatabilir."
KISIR DÖNGÜ
“Akciğerleriniz ve hava
yakalama
Sürekli nefes almaktayız. Nefes
alırız ve bunu büyük ölçüde geri veririz. Eğer KOAH var ise, durum başkadır.
Hava yollarında daralma olduğundan, alınan nefesi geri vermek zor olur. Bundan
dolayı akciğerlerde normalden daha fazla hava kalır ve buna Air Trapping (hava
yakalama) yani hapsolan hava denir. Bu hapsolan hava sonraki hava alımını
zorlaştırmaktadır. Aslında nefes almak için akciğerlerde daha az yer kalır.
KOAH ne kadar ağır olursa, hava hapsolmasından o kadar çok şikâyetiniz olur
Akciğerlerde ne kadar hava
kalırsa, yeni nefes almak için o kadar az yer kalır. Bu da gerginlik ve nefes
darlığına sebep olur. Çok rahatsız edici olduğundan dolayı, çoğu kez
bilinçsizce bu şikâyetlerden kaçınırsınız. Mesela daha az hareket ederek. Eğer efor sarfederseniz, daha hızlı nefes
alırsınız. Nefesiniz daralır ve rahatça ve derince nefes almak için daha az
zamanınız kalır. Akciğerlerde kalan hava miktarı, daha da büyür. Buna hiperenş
asyon deriz. Ve daha az hareket ettiğinizden dolayı kondisyonunuz geriler ve
KOAH şikâyetleriniz de çoğalır. Bundan dolayı daha az hareket edersiniz ve
böylece bir aşağıya doğru giden kısır döngü içine girersiniz. Burada sadece bir
çıkış yolu vardır: hareket etmeye devam.” (S.8-9) http://sagligimicin.com/forum/attachments/koah-pdf.234/
“Akciğerlerde hava hapsolması
KOAH hastalığında solunum
yolları daralmıştır. Bundan dolayı alınmış olan nefesi tamamen geri vermek zor
olur.
Nefes verdikten sonra normalde
olduğundan daha fazla hava akciğerlerinizde kalır. Buna ‘Air Trapping’ yani
hava hapsolması diyoruz. Bu hapsolan hava bir sonraki nefes alımını
güçleştirir. Akciğerlerde hava kalınca yeniden nefes almak için daha az yer
kalır. Bu gerginliğe ve nefes darlığına yol açar. Bu durumun çok rahatsız edici
olduğundan dolayı, çoğu kez bilinçsizce bu şikâyetlerden kaçınırsınız. Mesela
daha az hareket ederek. Eğer efor sarfederseniz, daha hızlı nefes alırsınız.
Nefesiniz daralır ve rahatça ve derince nefes almak için daha az zamanınız
kalır. Akciğerlerde kalan hava miktarı, daha da büyür. Buna hiperenşasyon
deriz. Ve daha az hareket ettiğinizden dolayı kondisyonunuz geriler ve KOAH
şikâyetleriniz çoğalır.
Bundan dolayı daha az hareket
edersiniz ve böylece aşağıya doğru kısır bir döngünün içine girersiniz. Burada
sadece bir çıkış yolu vardır: hareket etmeye devam.“ http://www.luchtpunt.nl/uploads/pdf/flyer-wat-is-copd-turks.pdf
“Aşağıya doğru giden kısır
döngü
Akciğerlerin içinde hava
kalırsa, yeni nefes almak için daha az yer olur. Bu da gerginlik ve nefes
darlığına neden olur. Bu durum kötü olduğu için, çoğu zaman bilinçsiz olarak bu
şikâyetlerden kaçınmak istersiniz. Mesela daha az hareket ederek. Eğer efor
sarfederseniz, daha hızlı nefes alırsınız. Nefesiniz daralır ve rahatça ve
derince nefes almak için daha az zamanınız kalır. Akciğerlerde kalan hava
miktarı, daha da büyür. Sanki kendinizi pompalarsınız. Buna hiperenş asyon
deriz.
Bundan dolayı daha az hareket
edersiniz. Ama bu tam ters etki yapar. Daha az hareket ettiğinizden dolayı
kondisyonunuz azalır. Ve kondisyonunuz azalınca KOAH şikâyetleriniz de (ve Air
Trapping) çoğalır ve bundan dolayı daha az hareket edersiniz. Böylece bir
aşağıya doğru giden kısır döngü içine girersiniz. Bundan kurtulmak için hareket
etmeye devam etmek önemlidir.
Aşağıya doğru giden kısır
döngüyü önleyin: aktif olun ve ilaç kullanmaya devam edin
Egzersiz yapmak akciğerleriniz
için iyidir. Böylece hava hapsi azalır ve akciğerlerinizin içindeki
boşluklarını daha iyi kullanmanızı sağlar. Nefes darlığı olunca hareket etmek
hoş değildir. Bunu özel ilaçlar ile önleyebilirsiniz. Bu ilaçlar hava
yollarının etrafındaki kasları gevşetir. Bundan dolayı daha rahat nefes
alırsınız. Ve bundan dolayı da daha rahat hareket edebilirsiniz ve
kondisyonunuz düzelir ve daha fazla harekete tahammül edebilirsiniz. Bu
ilaçları düzenli olarak kullanmanız önemlidir, çünkü bunlar şikâyetlerinizi
azaltacaklardır. Böylece hareket esnasında nefesiniz daralmaz ve kondisyonunuzu
korumanız mümkün olur.” (s.9) http://sagligimicin.com/forum/attachments/koah-pdf.234/
Hastalık Döngüsü Grafiği. http://www.toraks.org.tr/uploadFiles/27102014101540-KOAH-Hasta-Egitim-Seti-2014--ppt.pdf
DERECELERİ
“Dört grup
KOAH’nın şiddeti hafiften çok
şiddetliye doğru dört gruba (A / D), ayrılabilir.
Her grubun kendine özel
şikayetleri vardır. Bunlar solunum güçlüğünden, sürekli nefes darlığı, aşırı
balgam çıkarma, aşırı kilo kaybı ya da kilo alınması arasında değişir. Bu dört
gruba ayırma uluslararası GOLD (Obstrüktif Akciğer Hastalığı için Küresel
Girişim) bilim adamları tarafından icat edilmiştir. Doktorunuz hangi gruba
dahil olacağınızı belirtileriniz ve şikayetleriniz ve eğer geçen yılda tedavi
gerektiren şikayetlerin alevlenmesi (şikayetlerin şiddetlenmesi ) olmuşsa,
akciğer fonksiyonlarında azalma aşamasını belirleyerek karar verir. Daha
önceleri sadece akciğer fonksiyonu incelenirdi. Ama akciğer fonksiyonu hastanın
şikayetlerinin ne kadar ağır olduğu konusunda pek fazla bilgi vermediği için,
artık belirtiler ve bir önceki yıldaki şikayetlerin alevlenme sayısı da
KOAH’nın şiddetini belirlemek için dikkate alınmaktadır.
Belirtilerin şiddeti doktorunuz
tarafından bir ziyaret sırasında soru listesi ile veya doğrudan soru sorularak
tespit edilebilir. Burada alevlenme (daha fazla nefes darlığı, daha fazla
öksürük ve balgam) sayısını doktora bildirmeniz önemlidir!” (s.4) http://sagligimicin.com/forum/attachments/koah-pdf.234/
“KOAH şiddetine göre
sınıflandırma
KOAH şiddetine göre A, B, C ve
D olmak üzere 4 ayrı gruba ayrılır. Buna tıp dilinde GOLD evreleri denir.
Doktorunuz akciğer fonksiyonu testi sonucu, rahatsızlığın sizi ne derece
engellediğine ve tedavi gerektiren ani alevlenme (eksaserbasyon) olup
olmadığına göre hangi KOAH grubuna dahil edileceğinizi belirler.” (s.4) http://www.luchtpunt.nl/uploads/pdf/Luchtpunt_Leven_met_COPD_brochure_TR.pdf
“Spirometri ile elde edilen
nefes ölçümlerine göre hava yolu darlığı hafif, orta, ağır, çok ağır olarak
sınıflandırılır.
1-Hafif Havayolu Darlığı; Ağır
iş yapıldığında, hızlı yürüme ve merdiven çıkma esnasında bazen nefes darlığı
hissedilir.
2- Orta Havayolu Darlığı; Ağır
iş yapıldığında, hızlı yürüme ve merdiven çıkma esnasında genellikle nefes
darlığı hissedilir. Bazen günlük işler yapılırken dahi nefes darlığı
hissedilir. Gece uykusu rahattır, nefes darlığı nedeniyle uykusuzluk çekilmez.
3- Ağır Havayolu Darlığı; Günlük işler
yapılırken genellikle nefes darlığı hissedilir. Şiddetli halsizlik vardır.
Merdiven çıkmada çok zorlanılır.
Gece nefes darlığı nedeniyle
uyku düzeni bozulur.
4- Çok Ağır Havayolu Darlığı; Otururken dahi
nefes darlığı hissedilir.
Oda içinde yürümek zorlaşır.
İşe gidilemez hale gelinir. Hastalığın ileri dönemlerinde kanda ve organlarda
oksijen miktarı önemli oranda azalacağı için çok daha fazla rahatsızlık ortaya
çıkar. Bunlar; bol terleme, dilde, dudaklarda, parmak uçlarında morarma,
şiddetli baş ağrısı, çarpıntı, gündüzleri uyuklama, geceleri uykusuzluk,
zihinsel faaliyetlerde azalma (unutkanlık, dikkatsizlik), aşırı sinirlilik,
şiddetli halsizlik, yorgunluk, zayıflama, cinsel güçte azalma, mide
rahatsızlıkları, karında şişkinlik ve hazımsızlık, kabızlık, ellerde ve ayaklarda
uyuşma, karıncalanma, yanma hissi, ellerde titremedir.
Hastalığın ilerlemesi ile kalp
yetmezliği meydana gelebilir ve bacaklarda şişme başlar. Kalp yetmezliği
gelişen hastalarda hastalığın ileri dönemlerinde nefes darlığı çok şiddetlenir
ve hastalar evden dışarı çıkamaz hale gelirler. Bu dönemdeki hastalar artık
günün en az yarısında oksijen makinasına bağlı kalırlar.” (s.9) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“Hafif KOAH
• Çok fazla öksürüğünüz
olabilir. Bazen balgam çıkarırsınız.
• Ağır bir iş yaptığınızda ya
da hızlı yürüdüğünüzde nefesiniz biraz sıkışabilir.
Orta şiddette KOAH
• Daha çok öksürebilirsiniz ve
balgam çıkarırsınız.
• Ağır bir iş yaptığınızda ya
da hızlı yürüdüğünüzde genellikle nefesiniz sıkışır.
• Ağır bir iş yaparken veya
günlük işlerinizi yaparken zorlanabilirsiniz.
• Bir soğuk algınlığı veya
akciğer enfeksiyonu geçirdiğinizde iyileşmeniz birkaç haftayı bulur.
Ağır veya çok ağır KOAH
• Çok daha fazla öksürebilir ve
çok fazla balgam çıkarırsınız.
• Hem gündüz hem de gece
nefesiniz daralır.
• Bir soğuk algınlığı veya
akciğer enfeksiyonu geçirdiğinizde iyileşmeniz birkaç haftayı bulur.
• Artık işinize gidemeyebilir
veya evde günlük işlerinizi yapamayabilirsiniz.
• Merdivenleri çıkamayabilir
veya oda içinde yürüyemeyebilirsiniz.
TEDAVİ
“KOAH tedavisinin temelini
“sigaranın terk edilmesi” oluşturur. Sigara bırakıldığı zaman bronşlardaki ve
hava keseciklerindeki bozulmaların şiddeti yavaşlar. İlaçlar hastalığın
ilerlemesini önlemez bu nedenle sadece nefes darlığını azaltmak için kullanılırlar.
Sigarayı bırakamayan bir
hastanın ilaçlardan yarar beklememesi gerekir. İlaçlar sadece geçici süre için
nefes darlığını azaltabilir. Sigarayı bırakmayan hastalar her yıl bir önceki
yılı arayacaklardır. Birkaç yıl sonra hastalık çok ilerleyince hastalar
isteseler dahi sigara içemez hale geleceklerdir. Başka bir ifade ile “hasta
sigarayı bırakmayacak, sigara hastayı bırakacaktır”. Fakat bu durumdaki bir
hastanın artık günlük işlerini yapabilmesi çok zorlaşmış olacaktır. Böyle bir
hastanın geriye dönük pişmanlıkları ve “keşke şu mereti içmeseydim” şeklindeki
yakınmalarının bir faydası olmayacaktır.” http://www.solunum.org.tr/menu/54/koah.html
“Solunum yolu ile kullanılan
ilaçların dozları çok düşüktür. Fakat
ilaçlar direkt olarak solunum yollarına ulaştığı için etkileri çok kuvvetlidir.
Ancak etkili olabilmeleri için doğru teknik ile kullanılmaları gerekir. Bu
cihazların nasıl kullanılacağı çok iyi öğrenilmelidir. Hata varsa bunu
düzeltmek için muayene sırasında hekim önünde kullanma denemeleri yapılmalıdır.
İlaçların dozu düşük olduğundan
ve kullanılan dozun da çok az bir kısmı kana karıştığından yan etkileri yok
denecek kadar azdır. Solunum yoluyla kullanılan ilaçlar alışkanlık yapmazlar,
dişlere ve akciğerlere herhangi bir zarar vermezler.” http://www.solunum.org.tr/menu/54/koah.html
“Tedavide yardımcı tedbirler
·
Yapılabilecek
kadar egzersiz yapılmalıdır. Sürekli oturmak ve egzersizden kaçınmak kasları
güçsüzleştirir ve nefes darlığını artırır.
·
Ağır
egzersizlerden (ağır yük taşımak, bahçede çalışmak gibi) kaçınılmalıdır.
·
Soğuk
ve hava kirliliğinin fazla olduğu saatlerde dışarıya çıkılmamalıdır.
·
Sık
aralıklarla ve her öğünde az miktarda yeme alışkanlığı kazanılmalıdır.
·
Yiyecekler
daha çok sulu gıdalardan (çorba, sulu sebze yemekleri) oluşmalıdır. Katı ve
ağır yemekler sonrasında nefes darlığı artmaktadır.
·
Hazımsızlığa
ve gaz şikayetlerine neden olabilecek yiyeceklerden kaçınılmalıdır.
·
Bol
sıvı (su, asitsiz meyve suları, bitkisel çaylar) tüketilmelidir.
·
Kilosu
fazla olan hastaların şikayetleri de o kadar çok artacaktır. Kilolu hastaların
fazla kilolarını azaltmak için çaba göstermeleri gerekir. Bunun için yağlı,
tatlı ve unlu yiyeceklerden uzak durulmalıdır.
·
Her
yıl sonbaharda grip aşısı yaptırılmalıdır. Grip salgınları döneminde kalabalık
yerlerde bulunulmamalıdır. Enfeksiyon hastalıklarından korunmak için yanaktan
öpüşme alışkanlığı terk edilmelidir.
Grip ile birlikte hastalık bir anda şiddetlenir, şikayetler ağırlaşır ve
genellikle hastaların hastanede yatırılarak tedavileri gerekir.
·
Nefes
darlığının şiddetlendiği zamanlarda derin nefes aldıktan sonra ıslık çalar gibi
dudakları büzerek nefesinizi yavaşça dışarıya üfleyin. Bunu ne kadar sık
yaparsanız o kadar rahatlarsınız.
·
Sırtınız
dik olacak şekilde rahat bir koltuk, divan veya sandalyeye oturun. Bir elinizi
göğsünüzün üzerine diğer elinizi ise karın bölgenize koyun. Nefes alır verirken
göğsünüz üzerindeki el hareket etmemelidir. Burundan “bir, iki” sayılarını
söyleyerek nefes alın. Nefes alırken göğsünüz hareket etmesin karın kaslarınız
yukarıya doğru hareket etsin. Daha sonra “bir, iki, üç, dört” sayılarını
söyleyerek yine burundan aldığınız nefesi dışarıya üfleyin. Bu şekildeki soluk
alıp verme alışkanlık haline gelene kadar bu egzersizlere devam etmelisiniz.
Böylece solunum yaptıran diafragma kası güçlenir ve daha az nefes darlığı
hissedersiniz.” http://www.solunum.org.tr/menu/54/koah.html
“KOAH Tanısı Aldıktan Sonra;
• Düzenli kullanılan nefes
açıcı ilaçları arttırma ihtiyacı duyulduğunda, Soğuk algınlığı ya da akciğer
iltihabından dolayı yakınmalarda artış olduğunda,
• Daha önce yapılabilen günlük
işleri yaparken nefes darlığında artış hissedildiğinde,
• Göğüs ağrısı veya öksürükle
ağızdan kan gelmesi söz konusu ise,
• Dudaklarda, parmak uçlarında
morarma gözleniyorsa, HEMEN DOKTORA BAŞVURMALIDIR!” (s.10) http://www.ghs.gov.tr/birimdosya/Koah_ile_Yasam_GARD.pdf
“Solunum Yoluyla Tedavi
İlaçların solunum yoluyla, yani
inhalasyonla alınması, yan etkilerinin yok denecek kadar azaltılması ve doğrudan
akciğerlere etki etmesi açısından özellikle tercih edilmektedir. Solunum
yoluyla verilen ilaçların etkili olması için doğru şekilde kullanılması
gerekir. İlaçlar, hekimin önerdiği şekilde kullanılmalıdır.” (s.15) http://www.ghs.gov.tr/birimdosya/Koah_ile_Yasam_GARD.pdf
“KOAH tedavi edilebilir
değildir, ama bu hastalık ile düzgün yaşamak mümkündür. Şikâyetlerinizi azaltan
ve hayat kalitenizi yükselten ilaçlar ve terapiler mevcuttur. Tedavi KOAH
aşamalarına ve kişiden kişiye değişmektedir. Herkes farklıdır ve tedaviye
farklı tepki verir. Akciğerleriniz iyileşmez ancak adım adım kondisyonunuzu
düzeltip, alışmış olduğunuzdan daha fazla şeyler yapabilirsiniz.” (s.13) http://sagligimicin.com/forum/attachments/koah-pdf.234/
“İlaçlar
KOAH tedavi edilebilir olmasa
da, belirtileri tedavi edilebilir. Size daha fazla hava sağlarlar ve daha az
öksürürsünüz. İlaçlarınızı her zaman doktorunuzun tavsiye ettiği şekilde
kullanmanız çok önemlidir. İçinize çekilen ilaçların aletinin nasıl çalıştığını
bilmelisiniz. Çünkü uygun şekilde içinize çekmezseniz bu ilaçların etkisi
olmaz. İlaçları doğru şekilde kullandığınızdan şüphe mi ediyorsunuz? O zaman
talimatları tekrar iyice okuyun. Hemşire, doktor, eczacı veya uzman hemşireye
danışınız.” (s.15) http://sagligimicin.com/forum/attachments/koah-pdf.234/
“Diğer tedaviler
Eğer KOAH’nız varsa, sigarayı
bırakmak ve yeterli hareket çok önemlidir. Ayrıca ilaçlarla şikâyetlerinizin
büyük bir bölümünü yok edebilirsiniz. Bazı hastalar için pulmoner
rehabilitasyon ve oksijen terapisi uygundur.
Pulmoner rehabilitasyon
Pulmoner rehabilitasyon
şikâyetleri azaltmak ve hayat kalitesini düzeltmek için uygulanan tedaviler
için kullanılan bir şemsiye terimdir. Bunda siz farklı uzmanlardan oluşan bir
tedavi ekibi ile sağlığınız için çalışırsınız. Pulmoner rehabilitasyona dâhil
olan tedaviler fizyoterapi, nefes egzersizleri, kondisyon ve yemek
alışkanlıklarının geliştirilmesi ve hasta eğitimidir. Sonuncusunun anlamı ise
hastalığınızın sebepleri ve sonuçları ve hastalığınız ile nasıl başa
çıkabileceğiniz konusunda bilgilendirmedir.
Ayrıca çoğu zaman bir psikolog
ile konuşursunuz. Psikolog size hastalığınıza hayatınızda bir yer vermenize
yardımcı olabilir. Bazen ulaştığınız rehabilitasyonun sonucunu korumanız için
de size destek verilir.
Oksijen Terapisi
Oksijen terapisi KOAH’un ciddi
bir aşamasında gerekli olabilir. Kalp ve akciğerlerinizin daha fazla
çalışmasını önlemek ve beyninize, kaslarınıza ve diğer organlarınıza daha fazla
oksijen ulaştırmak için burun üstü bir kanül ile fazladan oksijen verilir.
Doktorunuza danışarak dakikada ne kadar ve ne süre oksijene ihtiyacınız olduğu
belirlenir. Normal tedavilerine ek olarak oksijen terapisi gören insanlar daha
kolay rahatlar ve daha kolay yoğun şeyler yapabilirler.” (s.16) http://sagligimicin.com/forum/attachments/koah-pdf.234/
“Akciğer hastalıkları uzmanı G.
Wesseling (Maastricht Üniversitesi Tıp Merkezi): “Sizi anında bütün
şikâyetlerinizden kurtaran bir hap olsaydı ne güzel olurdu. Ama bu şimdilik
mevcut değil. Birçok hasta şimdilik bronkodilatörlerle idare etmeli. Bu
ilaçları içine çekmek kolay değil. Ve ilacı doğru kullansanız bile, bütün
şikayetlerin yok olması mümkün olmayabilir. Ancak ilaçların sadık kullanımı
önemlidir: bunlar belirtilerin daha da kötüleşmesini önlerler. Bu azim
konusudur. Ve en önemlisi: yeterince hareket!” (s.17) http://sagligimicin.com/forum/attachments/koah-pdf.234/
“KOAH tedavisinin resmi olarak
altı hedefi vardır. Hedefler bir arada şikayetlerinizin olabildiği kadar
kısıtlanmasını amaçlar. Bunun için doktorunuz sizinle birlikte sizin için özel
düzenlenen bir terapi planı hazırlar.” http://www.luchtpunt.nl/uploads/pdf/Luchtpunt_Leven_met_COPD_brochure_TR.pdf
“KOAH tedavisinin hedefleri;
• Şikayetlerin azaltılması
• Efor gücünün geliştirilmesi
• Akciğer fonksiyonunun (FEV1)
gerilemesini durdurmak
• Aniden alevlenmeleri önlemek
• Engelli veya iş göremez olma
durumuna girilmesini ertelemek veya önlemek
Bu hastalıkla bağlantılı yaşam
kalitesi unsurlarını düzeltmek.” (s7.) [Diğer ilgili detay; s.7-9) http://www.luchtpunt.nl/uploads/pdf/Luchtpunt_Leven_met_COPD_brochure_TR.pdf
“KOAH TEDAVİSİ
1. Nefes açıcı inhaler ilaçlar
2. Gerekli olgularda evde
oksijen tedavisi
3. Gerekli olgularda evde
solunum cihazı tedavisi”
“İlaçlar doğru ve etkin
kullanılmazsa
·
Etkili
olmaz
·
Hastalık
ilerler
·
Sık
alevlenmeler olur
·
Hastane
yatışları artar
·
Bir
çok yan etkiler gelişebilir” http://www.toraks.org.tr/uploadFiles/27102014101540-KOAH-Hasta-Egitim-Seti-2014--ppt.pdf
“İLAÇ DIŞI TEDAVİLER
·
Egzersiz/yürüyüş.
·
Dengeli
beslenme
·
Stresten
uzak durma
·
Pulmoner
rehabilitasyon programlarına katılmak
·
Oksijen
tedavisi” http://www.toraks.org.tr/uploadFiles/27102014101540-KOAH-Hasta-Egitim-Seti-2014--ppt.pdf
“Tedaviyle;
• Hastalığın ilerlemesi
önlenecek,
• Yakınmalar azalacak,
• Egzersiz kapasitesi artacak,
• Yan etkiler engellenecek,
• Yaşam süresi uzayıp yaşam
kalitesi artacaktır.
Tedavi Programı
• Sigaranın bırakılması,
• Çevresel ve mesleki hava
kirliliğinin kontrolü,
• Uzun süreli ilaç tedavisi,
• Atak tedavisinden
oluşmaktadır.
KOAH oluşmasını ve doğal
gelişimini belirleyen en önemli risk faktörü sigara kullanımıdır.
KOAH’ta sigaranın
bırakılmasıyla akciğer fonksiyonlarındaki kayıp azalmaktadır. En iyisi sigaraya
hiç başlamamaktır.” (s.4) http://www.sakaryaeah.saglik.gov.tr/hastaokulu/REHBERLER/koahveastim.pdf
“KOAH tedavisi
KOAH tedavi edilebilir
değildir, ama KOAH hastalığına rağmen hayatınıza güzelce devam etmeniz
mümkündür. Şikâyetlerinizi azaltan ilaçlar ve terapiler mevcuttur.
Akciğerleriniz tekrar sağlıklarına kavuşmazlar ama adım adım kondisyonunuzu
düzeltip ve böylece alışmış olduğunuzdan daha fazla şeyler yapabilirsiniz. Ev
doktorunuz size en azından sigarayı bırakmanızı (eğer sigara içiyorsanız) ve
daha fazla hareket etmenizi tavsiye edecektir. Hareket ederek kondisyonunuzu
kuvvetlendirebilirsiniz. Bundan dolayı ilaçların etkisini de yükseltirsiniz.
Daha iyi nefes almanızı
sağlayacak olan bazı ilaçlar vardır. Bunlara bronkodilatörler denilir. Bu
ilaçları kullandığınızda, bunlar doğrudan akciğerlerinize ulaşırlar ve hem kısa
vadeli hem de uzun vadeli olarak çabuk etki yaparlar. Eğer KOAH hastalığının
ciddi bir aşamasında iseniz, size bazen anti-inşamatuvar ilaç da verilir.
Bunlar nefes alma yollarındaki enfeksiyonları azaltıp, uyarımlardan az rahatsız
olmanızı ve öksürüğün azalmasını sağlarlar.” http://www.luchtpunt.nl/uploads/pdf/flyer-wat-is-copd-turks.pdf
“KOAH Tedavisi
• Sigara içmenin bırakılması
• Sigara bırakma konusunda tıbbi destek
alınması
• Grip ve zatürree aşılarının
yapılması
• Nefes açıcı ilaçların düzenli
ve kontrollü kullanılması
Sigaranın bırakılması
hastalığın ilerlemesini azaltan en önemli girişimdir. KOAH’da nefes açıcı
ilaçlar hastaların yakınmalarının giderilmesinde etkili olurlar. İlaçların
solunum yoluyla alınması doğrudan akciğerlere etki etmesi açısından özellikle
tercih edilmektedir. Solunum yoluyla verilen ilaçların etkili olması için doğru
şekilde kullanılması gerekir. İlaçlar, hekimin önerdiği şekilde
kullanılmalıdır.” http://www.saglik.gov.tr/TR/dosya/1-73927/h/koah-brosuru.pdf
“Akciğer ve havayollarında
meydana gelen bazı yapısal değişiklikler düzeltilemez. Ancak hava-yolu
daralması, iltihap artışı, alevlenmeler gibi hastalığın bazı sonuçları tedavi
edilebilir ve bireylerin yaşam kalitesini arttıracak şekilde kontrol altına
alınabilir. Bu durum, hastalığın erken evrelerinde çok daha kolaydır. Ancak
bireylerin KOAH’ı kontrol altına almak konusunda gönüllü olmaları ve doktoru
ile işbirliği halinde olmaları gereklidir.” (s.7-8) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“KOAH’ın kontrol alınabilmesi
için en etkili yöntem sigaranın bırakılmasıdır.” (s.8) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“KOAH sigara bırakılmasının
acil olduğu en önemli hastalıktır.” (s.10) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“Solunum yoluyla alınan kortizonun yan etki
riski nedir?
Solunum yoluyla verilen
kortizon dozları iğne veya hap şeklinde verilen kortizonun yaklaşık binde biri
kadardır. Bu kadar düşük miktarda olduğu için uzun süreler yan etki olmaksızın
kullanılabilir. Doktorunuzdan ilacın kullanım şekli ve dozu konusunda ayrıntılı
bilgi alın ve o şekilde kullanın.” http://toraks.org.tr/gallery/ViewGallery.aspx?Gallery=2196&Photo=68
“Doktorlar KOAH’ı
iyileştiremezler, ama şikayetlerinizin azalmasına yardımcı olabilir ve
akciğerlerinizdeki zedelenmeyi yavaşlatabilirler.” (s.2) http://balikesirghh.saglik.gov.tr/koah_resimli_brosur.pdf
“İlaç Tedavisi: Kullanılan ilaçlar hastalığın
ilerlemesini önlemez, ilaçların amacı hastanın nefes darlığı yaşamamasını
sağlamaktır.” http://koah.gen.tr/koah-nedir.html
TEDAVİ - PULMONER
REHABİLİTASYON
“Pulmoner rehabilitasyon
Pulmoner rehabilitasyon
şikâyetleri azaltmak ve hayat kalitesini düzeltmek için uygulanan tedaviler
için kullanılan bir şemsiye terimdir. Bunda siz farklı uzmanlardan oluşan bir
tedavi ekibi ile sağlığınız için çalışırsınız. Pulmoner rehabilitasyona dâhil
olan tedaviler fizyoterapi, nefes egzersizleri, kondisyon ve yemek
alışkanlıklarının geliştirilmesi ve hasta eğitimidir. Sonuncusunun anlamı ise
hastalığınızın sebepleri ve sonuçları ve hastalığınız ile nasıl başa
çıkabileceğiniz konusunda bilgilendirmedir.
Ayrıca çoğu zaman bir psikolog
ile konuşursunuz. Psikolog size hastalığınıza hayatınızda bir yer vermenize
yardımcı olabilir. Bazen ulaştığınız rehabilitasyonun sonucunu korumanız için
de size destek verilir. (s.16) http://sagligimicin.com/forum/attachments/koah-pdf.234/
“Pulmoner rehabilitasyon, uzun
süreli solunum hastalığı olanlar için uygulanan bir programdır. Uzun süreli
akciğer, solunum probleminiz olduğunda, nefes darlığı hissetmeksizin hareket
etmeniz veya normal günlük aktivitelerinizi yapmanız güçleşir. Çok kolay
yorulduğunuzu ve sıklıkla tükendiğinizi hissedersiniz. Pulmoner rehabilitasyon
nefes darlığınızla başa çıkabilmeyi, aynı zamanda daha güçlü ve sağlıklı
hissetmenizi sağlar. Nefessizlik hissi çok korkutucu olabilir; bu da nefes
darlığının kötüleşmesine neden olabilir. Bunu önlemek için bir-çok kişi daha az
hareket eder. Oysa bu çözüm değildir. Hareketliliğin kısıtlanması sizi güçsüz,
yorgun ve daha fazla nefes darlığı ile karşı karşıya bırakır. Pulmoner
rehabilitasyon bu kısır döngünün kırılmasında size yardımcı olacaktır.” (s.30) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“Pulmoner rehabilitasyon
programları; hastanede yatarak, ayakta ya da evde uygulanabilen, ilgili
merkezlerin olanak/özelliğine göre süre ve içeriği değişebilen programlardır.”
(s.30) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“Pulmoner Rehabilitasyon
programlarından en fazla faydalananlar katılım için istekli olanlardır.” (s.31)
http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“Pulmoner Rehabilitasyonun
Hedefleri Nelerdir?
·
Solunum
problemlerinizden kaynaklanan yakınmalarınızı ve gelişebilecek olumsuzlukları
önlemek ve azaltmak
·
Günlük
yaşam aktivitelerinizi yapabilir hale gelmenizde yardımcı olmak
·
Fiziksel
kapasitenizi iyileştirmek ve egzersiz kapasitenizi artırmak
·
Hastalığınız
ile ilgili endişe ve korkularınız ile başa çıkmanıza yardımcı olmak
·
KOAH
ataklarını azaltmak
·
Hastane
başvurularınızı ve yatış gerekliliğini azaltmak” (s.31) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“Pulmoner rehabilitasyon
programları bir takım işidir. Konusunda eğitimli deneyimli uzman doktorlar,
hemşireler, fizyoterapistler, diyetisyenler ve psikologlardan oluşan bir ekip
programınız süresince ve bitiminde takiplerinizde sizinle birlikte olarak hastalığınızla
başa çıkabilmeniz ve durumunuzu en iyi nasıl yönetebileceğiniz konusunda destek
olur. Her bireyin kendi ihtiyaçları dikkate alınarak kişiye özel programlar
oluşturulur.” (s.31) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
TEDAVİ - AKCİĞERLERİ TEMİZLEME
“Akciğerimi temizleyen ilaçlar
varmış bunları kullanırsam akciğerime zarar veren maddeler akciğerimden
uzaklaşır
Bu kesinlikle doğru değildir.
Tıpta akciğeri temizlediği ve zararlı maddeleri akciğerden uzaklaştırdığı
bilinen bir ilaç ya da yöntem yoktur. Bunu iddia edenlere inanmayınız.” http://toraks.org.tr/gallery/ViewGallery.aspx?Gallery=2196&Photo=62
“Akciğer temizleme tekniklerini
öğrenin.” (s.36) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“Akciğerleri temizleyen özel
bir besin veya diyet yoktur.” http://ahmetrasimkucukusta.com/2012/10/07/derdime-bir-care/akcigerler-nasil-temizlenir/
TEDAVİ - BRONŞ
TEMİZLİĞİ
“Sigara içenlerde Pulmoner
rehabilitasyon ile bronş temizliği mümkün mü?
“Pulmoner rehabilitasyonda yeni
geliştirilen tedaviler nelerdir?
Yeni geliştirilen cihazlar ile
eskiden fizyoterapist tarafından yapılan ve uzun zaman alan işlemler artık
bilgisayar kontrollü cihazlar ile son derece etkili ve hızlı bir şekilde
yapılmaktadır. Geliştirilen en yeni tedavilerden biri göğüs duvarına yüksek
frekanslı titreşim uygulayarak akciğerlerin bronşlarında biriken ve havayolunu
tıkayan salgıların dışarı atılmasını kolaylaştıran cihazdır. Bu yöntemde hasta
bu iş için geliştirilen yeleği giyer ve cihaz hava yardımı ile yeleği giyen
hastanın göğüs duvarını şiddetli bir şekilde titreştirir. Bu sayede hasta
bronşlarını tıkayan salgıları kolayca dışarı atar. KOAH ve kistik fibroz dahil
hemen hemen tüm kronik akciğer hastalarında kullanılabilen bir yöntemdir. Bu
tedavi dışında hastanın soluk alırken akciğerine hava gönderip, soluk verirken
havayı emen ve öksürmeyi kolaylaştıran cihazlar da son birkaç yıldır kullanıma
girmiştir.” https://www.medikalakademi.com.tr/sigara-icenler-icin-brons-temizligi/
TEDAVİ - EGZERSİZ
“Egzersiz
Akciğerlerin iyi çalışması için
egzersiz gereklidir. Ne yazık ki birçok akciğer hastası egzersizden korkar.
Bunun nedeni, nefes darlığı hissi veya nefes darlığının zarar vereceği
korkusudur. Ancak bu doğru değildir, nefes darlığı hissedilmesi akciğerlere
zarar vermez. Hareketsiz kalınması kasların zayıf düşmesine ve akciğer
kapasitesinin azalmasına neden olur. Hareketli ve aktif bir yaşam akciğer
kapasitesini arttırır.” (s.18) http://www.ghs.gov.tr/birimdosya/Koah_ile_Yasam_GARD.pdf
“KOAH’LA YAŞAM
Özellikle nefes darlığının
azaltılması için uygulanan programlara “Pulmoner Rehabilitasyon Programları”
adı verilmektedir. Ülkemizde bazı merkezlerde bu programlar
uygulanabilmektedir. Bu programların içeriğinde, nefes alıp-verme teknikleri,
kas güçsüzlüğünü gidermeye yönelik egzersiz programları ve yürüyüş egzersizleri
uygulanmakta, ilaç kullanımı, ailenin ve yakınlarının eğitimi, beslenme şekli
hakkında detaylı bilgiler verilmektedir.” (s.18-19) http://www.ghs.gov.tr/birimdosya/Koah_ile_Yasam_GARD.pdf
“Hastanın durumu göz önüne
alınarak önerilen solunum ve kas egzersizleri düzenli olarak yapılmalıdır.
Düzenli egzersiz, nefes darlığını azaltıp, egzersiz kapasitesini artırmaktadır.”
(s.19) http://www.ghs.gov.tr/birimdosya/Koah_ile_Yasam_GARD.pdf
“Egzersiz
Akciğerlerin iyi çalışması için
egzersiz gereklidir. Ne yazık ki birçok akciğer hastası egzersizden korkar.
Bunun nedeni, nefes darlığı hissi veya nefes darlığının zarar vereceği
korkusudur. Ancak bu doğru değildir, nefes darlığı hissedilmesi akciğerlere
zarar vermez. Hareketsiz kalınması kasların zayıf düşmesine ve akciğer
kapasitesinin azalmasına neden olur. Hareketli ve aktif bir yaşam akciğer
kapasitesini arttırır.” (s.9) http://www.sakaryaeah.saglik.gov.tr/hastaokulu/REHBERLER/koahveastim.pdf
“Egzersiz, soluk alıp verme
sırasında yaşadığınız güçlükle baş etmenize olanak sağlayacaktır. Egzersiz
yapmak, daha aktif olmanızı engelleyen güç soluk alıp verme korkunuzu ortadan
kaldırmaya yardımcı olacaktır.” (s.31) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“Ataklar nedeniyle güçsüzleşen
solunum, kol ve bacak kaslarınız egzersiz programları sayesinde daha kolay
iyileşecek ve bir sonraki atağın başlamasını geciktirecektir.” (s.32) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“Egzersizin psikolojik
yararları da vardır. Bu sayede enerji seviyeniz artacak, depresyonunuz azalacak
ve günlük işlerinizi yapmanız kolaylaşacaktır. Genel sağlığınız için ise
kaslarınız güçlenecek, uyku kaliteniz artacaktır. Egzersiz stresi azaltır ve
kalp sorunları gelişme riskini azalır. Egzersiz yaptıkça mutluluk hormonu
salınımı artar bu da kendinizi daha iyi hissetmenize yardımcı olur.” (s.32) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“Solunum sıkıntısı olan
hastaların yaptıkları en büyük hatalardan biri nefes darlığı çekmekten
korktukları için egzersizden kaçınmaktır.
Oysa bu tür durumlarda
başlangıçta nefes darlığı hissetmenin normal olduğunu, egzersize alıştıkça bu
hissin azalacağını ve kendinize güveninizin artacağını bilmeniz gerekir.”
(s.32) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“Egzersizin psikolojik
yararları da vardır. Bu sayede enerji seviyeniz artacaktır, depresyonunuz
azalacak ve günlük işlerinizi yapmanız kolaylaşacak. Genel sağlığınız için ise
kaslarınız güçlenecek, uyku kaliteniz artacaktır. Egzersiz stresi azaltır ve
kalp sorunları gelişme riskini azalır. Egzersiz yaptıkça mutluluk hormonu
salınımı artar bu da kendinizi daha iyi hissetmenize yardımcı olur.” (s.32) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
TEDAVİ - OKSİJEN
TEDAVİSİ
“O nedenle, KOAH’ lı hastalarda
oksijen verirken dikkatli olmak gerekir.” http://www.acilveilkyardim.com/acilbakim/oksted.htm
“Oksijen tedavisi
Çok ağır KOAH’lı hastalar
sürekli olarak günde en az 15 saat oksijen kullanma zorundadırlar. Kanda
oksijen seviyesi tehlike sınırının altına inmiş olan hastaların uzun süreli
oksijen tedavileri hem şikayetlerini azaltacaktır hem de yaşam kalitelerini
artıracaktır. Çünkü KOAH’da ortaya çıkan sorunların önemli bir bölümü vücudun
yeterince oksijen almamasından kaynaklanır.
Oksijen tüpleri bu amaçla
kullanılmazlar. Çünkü tüpler kısa sürede bitecektir ve bunların tekrar
doldurtulması gerekecektir. Uzun süreli oksijen tedavisi için “oksijen
konsantratörü” adı verilen ufak bir komidin boyutunda cihazlar kullanılır.
Oksijen cihazının doldurulması gereken deposu yoktur, bu makinanın kendisi oda
havasından oksijen üretmektedir.
Sosyal güvencesi olan hastalara
heyet raporu karşılığında oksijen konsantratörü ücretsiz olarak verilmektedir.
Heyet raporu için bu cihazın kullanılmasını gerektirecek kadar ağır KOAH
olduğunu belgelemek amacıyla bazı basit testlerin yapılması gerekir. Böylece
uzun süreli oksijen tedavisi alması gereken hastalar belirlenmiş olmaktadır.
Uzun süreli oksijen tedavisi
alan hastaların uyması gereken kurallar;
·
Günde
en az 15 saat oksijen alınmalıdır.
·
Yangın
tehlikesi nedeniyle oksjien cihazının yanında sigara içilmemelidir.
·
Cihaz
sobadan uzak tutulmalıdır.
·
Gece
kan oksijen seviyesi çok daha fazla düştüğü için uyku süresince oksijen
alınmalıdır.
“Nefes Darlığı İle Baş Etme
Metodları
Fizyoterapistin öğreteceği
yöntemlerle nefes darlığı ile baş edilebilir.
– Büzük dudak solunumu
– Postür
– Gevşeme
– Nefes darlığı ile başa çıkma
– Salgıların dışarı çıkarılması
Oksijen Tedavisi
·
Hastalığı
ilerlemiş kişilere ve akciğerlerin vücudun ihtiyaç duyduğu oksijeni sağlamakta
yetersiz kaldığı durumlarda oksijen tedavi uygulanır.
·
Oksijen
tedavisinden faydalanabilmek için oksijeni günde en az 18 saat ve özellikle
uyku esnasında ve egzersizde, mümkünse sürekli olarak almak gereklidir.
·
Vücutta
bir enfeksiyon geliştiğinde KOAH’a ait belirti ve bulgular alevlenir (atağa
girer) / kötüleşir.
·
Yılda
yaklaşık olarak 1-4 kez atak gelişebilir.
·
Daha
çok kış aylarında herhangi bir zamanda olabilir.
·
Ataklarda
günlük kullanılan ilaçlar yetersiz kalır.” http://www.toraks.org.tr/uploadFiles/27102014101540-KOAH-Hasta-Egitim-Seti-2014--ppt.pdf
“Oksijen tedavisi günde en az
15-16 saat kullanıldığında etkindir. Uyurken kandaki oksijen miktarı
düştüğünden özellikle geceleri oksijen tedavisine devam edilmelidir.“ (s.42) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“Solunum yetmezliği olan
KOAH’lı hastalarda bazen oksijen tedavisinin yanı sıra hastaların
akciğerlerindeki yükü hafifletmek ve solunumu kolaylaştırmak amacıyla, basınç
desteği sağlayan CPAP, BIPAP ya da BIPAP-ST gibi cihazlar kullanılmaktadır.”
(s.43) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
TEDAVİ - SİGARA
BIRAKILIRSA NE OLUR?
"Oysa KOAH’a erken tanı
konup zamanında sigara bırakılırsa, yıllık akciğer fonksiyon kaybı azalmaktadır.
35 yaşından sonra sağlıklı her insanın 1 saniye içinde dışarı verebildiği soluk
hacmi yılda 30 ml azalma gösterir. Sigara içen KOAH’lılarda bu azalma 150 ml’ye
bile ulaşabilir. Dolayısıyla KOAH’lılarda sigaranın bırakılması, hastanın daha
uzun yıllar boyunca hayat kalitesinin yüksek kalması açısından kritik önem
taşımaktadır." http://www.dha.com.tr/koaha-karsi-dikkatli-olun_122920.html
“Ayrıca, KOAH hastalarının sigarayı bırakması
ile solunum fonksiyonlarında kayıp yavaşlarken, KOAH semptomları da azalıyor.” http://www.dha.com.tr/koahin-hastaya-ve-kamu-kaynaklarina-maliyeti-buyuk_814416.html
"Sigara içenler sigarayı
bıraktıkları günden itibaren akciğerler kendi kendilerini temizlemeye
başlarlar." http://ahmetrasimkucukusta.com/2012/10/07/derdime-bir-care/akcigerler-nasil-temizlenir/
“Otuz yaşından sonra akciğer
kapasitesi her yıl azalmaya başlar. Sigara içenlerde bu azalma çok daha
fazladır. Sigaranın bırakılması ile akciğer kapasitesindeki bu azalma
yavaşlamaktadır.” (s.5) http://www.ghs.gov.tr/birimdosya/Koah_ile_Yasam_GARD.pdf
“KOAH Tedavisinde İlk Adım
‘Sigaranın Bırakılmasıdır’ .
Tedaviyle;
• Hastalığın ilerlemesi
önlenecek,
• Yakınmalar azalacak,
• Egzersiz kapasitesi artacak,
• Yan etkiler engellenecek,
• Yaşam süresi uzayıp yaşam
kalitesi artacaktır.” (s.11) http://www.ghs.gov.tr/birimdosya/Koah_ile_Yasam_GARD.pdf
“KOAH’ta sigaranın
bırakılmasıyla akciğer fonksiyonlarındaki kayıp azalmaktadır.” (s.11) http://www.ghs.gov.tr/birimdosya/Koah_ile_Yasam_GARD.pdf
“Sigarayı bırakınca;
……
KOAH riski azalır. KOAH varsa
ilerlemesi durur.” (s.12) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“KOAH sigarayı bırakmama rağmen
ilerliyor, o zaman sigarayı bırakmama gerek yok
KOAH olmuş birinin sigarayı
bırakması, en az hiç başlamamış olması kadar önemlidir. KOAH hastalığında
hastalığın ilerlemesini durduran en önemli tedavi yöntemi sigarayı
bırakmaktır.” http://toraks.org.tr/gallery/ViewGallery.aspx?Gallery=2196&Photo=73
ÖNERİLER
“Özellikle kış mevsiminde sık
sık nezle-grip olunmasını minimuma indirmek için, her yıl Eylül-Ekim aylarında
bir kez grip aşısı ve gereken olgulara 6 yılda bir zatürree aşısı
önerilmektedir.” (s.11)
“Sonuç olarak; KOAH gelişiminde
en etkili faktör sigara kullanımıdır. Sigara kullanımının önlenmesiyle
hastalıktan korunmak mümkündür.” (s.11) http://www.ghs.gov.tr/birimdosya/Koah_ile_Yasam_GARD.pdf
“KOAH’la Daha Rahat Yaşamak
İçin Pratik Yöntemler
Banyoda
• Banyodan sonra bornoz giyin,
havluyla kurulanmak için zaman kaybetmeyin.
• Tıraş olurken veya makyaj
yaparken oturmayı tercih edin.
• Nem sizi rahatsız ediyorsa,
banyo yaparken kapıyı açık bırakın.
Giyinirken
• Dar giysilerden kaçının.
Önden düğmeli giyecekleri tercih edin.
• Eğilmemek için bağcıksız
ayakkabıları tercih edin.
Mutfakta
• Yemek pişirirken aspiratörü çalıştırın
ve mutfağınızı etkin bir şekilde havalandırın.
• Oturarak çalışın.
Yatak Odasında
• İlaçlarınız yatağınızın baş
ucunda olsun.
• KOAH cinsel hayatınızı
etkileyebilir. Sorunlarınızı eşinizle konuşun. Cinsel ilişkiden önce ilacınızı
almanız sizi rahatlatacaktır. Cinsel ilişki sırasında nefes darlığı
hissetmenizin akciğerlerinize zararı yoktur.
Son olarak;
• İşlerinizi oturarak yapmaya
çalışın.
• Eğilmekten, uzanmaktan
kaçının.
• İşlerinizi önceden planlayın,
acele etmeyin.
• Hareketleriniz yavaş ve kararlı
olsun.
• Alışverişte el arabası
kullanın.
• Merdiven çıkarken nefes alın,
arkadaki ayağınızı öndekinin yanına getirirken nefesinizi verin.
• Eğilirken nefes verin,
doğrulurken nefes alın.” (s.19-20) http://www.ghs.gov.tr/birimdosya/Koah_ile_Yasam_GARD.pdf
“Eğer sadece şiddetli
belirtiler için doktora gitmeye karar verirseniz, o zaman akciğerleriniz zaten
(daha fazla) zarar görmüş olurlar.
Bu durumun geriye dönüşümü
yoktur. Yani ilk belirtilerde zamanında müdahale ediniz ve ilk şikayetlerinizde
ev doktorunuzu ziyaret ediniz.” (s.4) http://sagligimicin.com/forum/attachments/koah-pdf.234/
“KOAH’ın ağırlaşmasını önleyin
KOAH tedavi edilebilir
değildir, ama kesinlikle KOAH ile iyi yaşamak mümkündür. Belirtileri ve
şikâyetleri azaltan ve hayat kalitesini yükselten ilaçlar ve terapiler
mevcutturlar. Aşağıda KOAH’ın ağırlaşmasını önleyici bazı ipuçları
bulacaksınız.
• Sigarayı bırakın. Bu imkânsız
değildir ama zor olabilir. Yardım için doktorunuza gidin.
• Eğer tozlu ya da tahriş edici
maddelerle çalışıyorsanız kendinizi koruyun. Her zaman bir toz maskesi
kullanın.
• Yeteri kadar hareket edin.
Böylece vücudunuzu ve ciğerlerinizi iyi durumda tutarsınız.
• Sağlıklı beslenin. Bu genel
sağlık için iyidir. Giderek daha az hasta olursunuz.
• KOAH’ın kötüleşmesini önlemek
için enfeksiyonları önleyin. Herhangi bir enfeksiyondan akciğer dokusu zarar
görebilir. Mesela bir grip aşısı enfeksiyon riskiniz önleyebilir.” (s.6) http://sagligimicin.com/forum/attachments/koah-pdf.234/
“Tedavi planına düzenli uyunuz
İlaçlarınızı her zaman
zamanında ve uygun olarak kullanmanız çok önemlidir. Eşit derecede önemli olan
ise, tedavi planınızın diğer bölümlerine uymanızdır. Yeterli derecede hareket
edin, asla sizin sağlık personeli ile olan randevularınızı iptal etmeyin ve
onların kurallarını ve ipuçları aşmayın. Eğer bunlara uymazsanız, kendinizi
hızlı bir şekilde daha fazla kötü hissedebilirsiniz. Sadece tüm önerilere
uyarsanız kendinizi adım adım daha iyi hissedeceksiniz.” (s.17) http://sagligimicin.com/forum/attachments/koah-pdf.234/
“Evinizi daima aynı sıcaklıkta
tutmaya çalışın: gündüzleri 21 ve geceleri 18 derecede tutun. Ve sıcak bir yaz
günü buz gibi soğuk hava üfüren klimalı bakkala girmeseniz de iyi edersiniz”
(s.11) http://www.luchtpunt.nl/uploads/pdf/Luchtpunt_Leven_met_COPD_brochure_TR.pdf
“Grip aşısı
Bir de grip aşısı vardır. KOAH
hastası olarak her yıl aşı yaptırmayı unutmamanız tavsiye edilir. Bu sadece
gribe karşı daha az direnciniz olduğu için değil. Grip olursanız nefes daralma
ve öksürme şikayetinizi de tetikleyebildiği için. Nezle olmanız durumunda da
aynısı geçerli. Nezleye karşı ise maalesef henüz aşı yok. En iyisi, nezle olan
kişilerden uzak durun ve sıkça elinizi yıkayın.” (s.11) http://www.luchtpunt.nl/uploads/pdf/Luchtpunt_Leven_met_COPD_brochure_TR.pdf
“Peki, bazı işleri aşağıda
yapamaz mısınız? Yazın vantilatör veya seyyar klima yoluyla evinizi serin
tutun.
Ya da güneşe bakan pencerenin
perdesini örtülü tutun. Mutfakta araç gereç için her defa eğilmek zorundaysanız,
dolapları belki de başka dizebilirsiniz. Alış verişe, yoğun olmayan saatlerde
giderseniz daha rahat edersiniz.
Bahçenizi toparlamak tabi ki
zevkli bir iş, ama çimen biçme gibi ağır işleri belki komşunuzun oğlu da
yapabilir.” (s.12) http://www.luchtpunt.nl/uploads/pdf/Luchtpunt_Leven_met_COPD_brochure_TR.pdf
“KOAH rahatsızlığı gözle
görülür bir durum değildir. Dolayısıyla sizi gören biri hesaba katması gereken
bir durum fark edemez. Ve otobüsü yakalamak için koşmaktansa bir sonraki otobüsü
beklemeyi tercih etmenize anlam veremez. KOAH hastası olduğunuzu bilen biri de
ikilem içerisinde olabilir: engellerinizi dikkate alıp size yardımcı olmalı mı,
olmamalı mı? Bunları dikkate alarak KOAH konusunda olabildiği kadar net olmanız
gerekir.
Yani KOAH rahatsızlığınız
hakkında çekinmeyin. Sabah uyandığın zaman bırakın kendinize gelmeniz zaman
alsın, yeter ki eşiniz bunun tembellikten değil gece nefes daralmasından
kaynaklandığını bilsin.” (s.12-13) http://www.luchtpunt.nl/uploads/pdf/Luchtpunt_Leven_met_COPD_brochure_TR.pdf
“Olabildiği kadar sağlıklı yaşamak bilhassa
KOAH hastaları için önemlidir. Kondisyonunuz ne kadar iyiyse kendinizi o kadar
güçlü hissedersiniz. Kendini bedensel olarak güçlü hisseden biri daha zevkli
bir yaşam sürer. Böyle durumda nefes daralma veya öksürme ataklarına da daha
dayanıklı olursunuz. KOAH ile mücadele açısından bol hareket ve mantıklı
beslenme önemli unsurlardır.” (s14) (Detay bilgi; s.14-15) http://www.luchtpunt.nl/uploads/pdf/Luchtpunt_Leven_met_COPD_brochure_TR.pdf
“KOAH’LA BAŞETMEDE ATILMASI GEREKEN ADIMLAR
NELERDİR?
·
Adım
1: Sigara içmeyi bırakın
·
Adım
2: Grip ve zatürre aşılarınızı yaptırın
·
Adım
3: KOAH ilaçlarınızı doğru şekilde kullanın
·
Adım
4: Hareketsiz kalmayın. Yürüyün!
·
Adım
5: İyi ve doğru beslenin
·
Adım
6: Enerjinizi iyi kullanın ve stresden uzak durun
·
Adım
7: Oksijen tedavinizi kullanın
·
Adım
8: Ataklarınızı kontrol altına alın” http://www.toraks.org.tr/uploadFiles/27102014101540-KOAH-Hasta-Egitim-Seti-2014--ppt.pdf
“PULMONER REHABİLİTASYON MERKEZLERİNDEN
YARARLANIN
·
Yakınınızda
bir pulmoner rehabilitasyon merkezi olup olmadığını doktorunuza sorun
·
Rehabilitasyon
nefes darlığınızı azaltır.
·
Hasta
iyi yürürsünüz
·
Hastalığınızı
en iyi biçimde tanırsınız
·
Benzer
durumdaki kişilerle tanışırsınız
·
Daha
moralli olursunuz” http://www.toraks.org.tr/uploadFiles/27102014101540-KOAH-Hasta-Egitim-Seti-2014--ppt.pdf
“Balgam Çıkarma Yöntemleri
Balgamı çıkarmak için etkili
öksürmek gerekmektedir. Önce derin bir nefes alınır, gövde öne doğru eğilip,
karın kasları kasılır, sonra 2-3 kez kısa ve güçlü şekilde öksürülerek balgam
çıkarılır. Hastanın durumu göz önüne alınarak önerilen solunum ve kas
egzersizleri düzenli olarak yapılmalıdır. Düzenli egzersiz, nefes darlığını
azaltıp, egzersiz kapasitesini artırmaktadır.” (s.10) http://www.sakaryaeah.saglik.gov.tr/hastaokulu/REHBERLER/koahveastim.pdf
“KOAH’la Daha Rahat Yaşamak
İçin Pratik Yöntemler
Banyoda
• Banyodan sonra bornoz giyin,
havluyla kurulanmak için zaman kaybetmeyin.
• Tıraş olurken veya makyaj yaparken
oturmayı tercih edin.
• Nem sizi rahatsız ediyorsa,
banyo yaparken kapıyı açık bırakın.
Giyinirken
• Dar giysilerden kaçının.
Önden düğmeli giyecekleri tercih edin.
• Eğilmemek için bağcıksız
ayakkabıları tercih edin.
Mutfakta
• Yemek pişirirken aspiratörü
çalıştırın ve mutfağınızı etkin bir şekilde havalandırın.
• Oturarak çalışın.
Yatak Odasında
• İlaçlarınız yatağınızın baş
ucunda olsun.
• KOAH cinsel hayatınızı
etkileyebilir. Sorunlarınızı eşinizle konuşun. Cinsel ilişkiden önce ilacınızı
almanız sizi rahatlatacaktır. Cinsel ilişki sırasında nefes darlığı
hissetmenizin akciğerlerinize zararı yoktur.
Son olarak;
• İşlerinizi oturarak yapmaya
çalışın.
• Eğilmekten, uzanmaktan
kaçının.
• İşlerinizi önceden planlayın,
acele etmeyin.
• Hareketleriniz yavaş ve
kararlı olsun.
• Alışverişte el arabası
kullanın.
• Merdiven çıkarken nefes alın,
arkadaki ayağınızı öndekinin yanına getirirken nefesinizi verin.
• Eğilirken nefes verin,
doğrulurken nefes alın.” (s.11) http://www.sakaryaeah.saglik.gov.tr/hastaokulu/REHBERLER/koahveastim.pdf
“Eğer sizde KOAH varsa, her şey
biraz daha zor olur. Nefes darlığından şikâyetiniz çok olur. Balgam çıkarmanız
ve sık sık öksürmeniz de mümkündür. Yaptığınız her şeyde biraz daha yavaş
olmanız gerektiğini anlayacaksınız.
Akciğerleriniz ve solunum
yollarınız geri dönüşü olmayan bir şekilde hasar görmüşlerdir. Buna karşı bir
şey yapmanız artık mümkün değildir. Ama şikâyetlerinizin daha da ilerlemelerini
önleyebilirsiniz. Mesela sigarayı bırakarak, daha fazla hareket ederek ve ilaç
kullanarak. Uygun bir tedavi ile ve hayat tarzınızı ayarlayarak KOAH
hastalığına rağmen daha çok şeyleri başarabilirsiniz.” http://www.luchtpunt.nl/uploads/pdf/flyer-wat-is-copd-turks.pdf
“Tedavi planına düzenli uyunuz
Ev doktorunuz ile birlikte
sizin için en uygun olan bir tedavi seçersiniz. Bunu bir tedavi planına
kaydedersiniz. Eğer buna uyarsanız
şikâyetleriniz çoğalmaz ve belki de azalabilir. Uygun bir tedavi ve hayat
tarzınızın ayarlanması ile kesinlikle hayat kalitenizi yükseltebilirsiniz.
Burada tedavi planınıza sadık olmanız ve ilaçlarınızı zamanında ve uygun
şekilde kullanmanız önemlidir. Yoksa bir etkisi olmaz.”
“Pratisyen ve uzman hemşire,
Utrecht: “İnsanların çoğu hemen etki görmedikleri için ilaçları kullanmakta
zorlanıyorlar. Ama ilaçlarınızı düzenli olarak almazsanız akciğer fonksiyonunuz
geriler. Nefes darlığınız o zaman giderek ağırlaşır. İlaçlarınızı uygun şekilde
kullanmanız bundan dolayı çok önemlidir.” http://www.luchtpunt.nl/uploads/pdf/flyer-wat-is-copd-turks.pdf
“KOAH ile yaşamak
Tedavi planınıza uyarsanız adım
adım düzeldiğinizi fark edersiniz. Ama bazı şeyler zor olmaya devam edecektir.
Eğer hayat tarzınızı kendi durumunuza ayarlarsanız bu bir sorun olmayacaktır. O
zaman mümkün olanı başaracaksınız.” http://www.luchtpunt.nl/uploads/pdf/flyer-wat-is-copd-turks.pdf
“Hayatınızı iyi organize
etmeniz önemlidir.
Mesela, faaliyetleri mümkün
olduğunca kendinizi en iyi hissettiğiniz zamanlarda planlayın. Kalabalık saatlerde
alış verişe çıkmayın. Ve ilaçlarınızı daima uygun zamanda almaya dikkat edin.
Birkaç genel ipuçları:
• Çevrenizi bundan haberdar
edin. O zaman herkes her etkinliğe katılamayacağınızı ve bazen randevularınızı
iptal etmeniz gerekeceğini anlayacaktır.
• Kendi sınırlarınızı kabul
edin.
• Yapmanız gerekeni kendi
hızınızda yapın.
• Hangi şeylerden kendinizi iyi
veya kötü hissettiğinizi öğrenmek için bir günlük tutun.
• Yeterince dinlenin. Örneğin,
gün ortasında yarım veya bir saat dinlenin. O zaman öğleden sonra ve akşamın
geri kalanı için daha fazla enerjiniz olur.
• Evinizi her şeye kolayca
erişebileceğiniz şekilde dekore edin.
• Ev içi yardımı için hakkınız
olup olmadığını araştırın.
• Banyo değil de, duş yapmayı
tercih edin. Çünkü küvete girip çıkmak çok enerji ister.
• Fazla eğilip, kalkmaktan
kaçının, mesela giyinirken. Ayakkabı bağlarınızı, ayağınızı yüksek bir yere
koyarak bağlayın.
• Sağlıklı ve çeşitli beslenin.
“KOAH’tan Korunma
KOAH’tan korunmanın en etkili
yolu tütün ve tütün mamullerinin tüketilmemesi ve bu ortamlarda
bulunulmamasıdır.” http://www.saglik.gov.tr/TR/dosya/1-73927/h/koah-brosuru.pdf
“Başta tütün dumanı olmak üzere, ısınma
ve/veya pişirme amacıyla kullanılan çeşitli yakıtların dumanına veya mesleki
toz, duman, toksik gaz ve taneciklere uzun süre maruz kalan kişilerde uzun
süreli öksürük, balgam çıkarma ve giderek artan nefes darlığı yakınmalarından
en az birinin gelişmesi halinde, yakınmalar çok şiddetli olmasa dahi göğüs
hastalıkları doktoruna başvurulması gereklidir. Bu kişilere nefes ölçüm testi
(spirometri) yapılarak KOAH tanısı konulabilir.
Hastalığın gerek başlangıcında
gerekse ileri evrelerinde yakınmaları kontrol altına almak mümkündür.” (s.8) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“Çoğu KOAH’lı, hastalığını
astım ya da sadece nefes darlığı olarak tanımlamaktadır. Oysa KOAH astımdan
farklı bir hastalıktır. Doğru tedavi için doğru tanı şarttır.” (s.8) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“KOAH’la Mücadele Etmeniz İçin
Yapmanız Gerekenler Nelerdir?
“Adım 1: Sigara içmeyi bırakın
Adım 2: Grip ve zatürre
aşılarınızı yaptırın
Adım 3: KOAH ilaçlarınızı doğru
şekilde kullanın
Adım 4: Egzersiz yapın
Adım 5: İyi ve doğru beslenin
Adım 6: Enerjinizi iyi kullanın
ve stresden uzak durun
Adım 7: Oksijen tedavinizi
kullanın
Adım 8: Ataklarınızı azaltıcı
tedbirleri alın ve atağa girdiğinizi fark edin.” (s.10) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“KOAH’ı olan birçok birey her sene gribin sık
görüldüğü dönemlerde hastalanırlar. Gribe yakalanmak büyük oranda zatürre
gelişimine zemin oluşturur. Bu nedenle:” (s.12) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“Doktorunuzdan sizi pulmoner rehabilitasyon
programlarına yönlendirmesini talep edin!” (s.31) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“Daha Kolay Nefes Almak Benim
İçin Mümkün mü?
EVET
Bunun için doğru nefes almayı
ve gevşeme tekniklerini öğrenmeniz gerekir.
Amacınız enerjinizi doğru
kullanmak ve nefes alma işini kolaylaştırmak olmalıdır.” (s.34) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“Pulmoner Rehabilitasyon
Programını Tamamladıktan Sonra Ne Yapmalıyım?
Program süresince öğrendiğiniz
ve uyguladığınız yaklaşımlar, günlük yaşamınızın bir parçası olmalıdır.
Pulmoner rehabilitasyon ekibi, program bitiminde size uzun dönem tedavi planı
verecektir. İdame tedavi önerilerine uyunuz. Size önerilen sıklıkta
kontrolleriniz için başvurmayı unutmayınız.” (s. 37) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“Yaşam kalitenizi sigarayı
bırakarak, ilaçlarınızı doğru kullanmayı öğrenerek ve düzenli egzersiz yaparak
artırabilirsiniz.” (s.37) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“Adım 6: Stresten Uzak Durun
Kendinizi stres altında
hissetmek solunumunuzu kötüleştirebilir. Solunumunuz kötüleşmeye başladığında,
heyecanlanıp daha hızlı nefes almaya başlarsınız, akciğer kaslarınız giderek
yorulur ve bu durum telaşlanmanıza neden olabilir. KOAH’ı olan bireylerde bu
durum sıklıkla gerçekleşir, ancak bazı rahatlama yöntemlerini kullanmak
oluşabilecek telaşlanma hissini azaltabilir.” (s.40) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“Adım 7: Oksijen Tedavinizi
Kullanın;
Ciddi nefes darlığınız varsa,
nefes almak-vermek sizi yoruyorsa, sürekli sık nefes almak zorunda iseniz,
dudaklarınızda morarma oluyorsa, sabah uyandığınızda şiddetli baş ağrısı varsa
solunum yetmezliğiniz olabilir, tanı için bir göğüs hastalıkları kliniğinde
değerlendirme yapılması gerekir.” (s.40) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“Lütfen unutmayınız solunum
cihazları doğru kullanıldığında sağlığınız için faydalıdır. Bozuk olan
cihazların kullanımı veya ayarlarda yapılabilecek hatalar size zararlı
olabilir, sağlığınıza tehdit oluşturabilir. Cihazınızın düzenli kontrollerini
yaptırınız, bir aksilik durumunda doktorunuzdan fikir alınız. Cihazın
performansında açıklanamayan değişimler fark ederseniz doktorunuz ve yetkili
firma ile acil olarak görüşünüz.” (s.44) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“Doktorunuzun dediklerini
yaparsanız; Nefes darlığınızın azaldığını hissedeceksiniz. Daha az
öksüreceksiniz. Daha güçlü olacaksınız ve daha rahat gezebileceksiniz. Kendinizi
daha iyi hissedeceksiniz.” (s.2) http://balikesirghh.saglik.gov.tr/koah_resimli_brosur.pdf
“Siz ve aileniz KOAH’a karşı
neler yapabilirsiniz?
1. Sigarayı bırakın.
2. Bütün ilaçlarınızı
doktorunuzun söylediği şekilde kullanın. Yılda en az iki kez genel kontrol için
doktorunuza gidin. Grip aşısı olup olamayacağınızı sorun.
3. Nefes alıp vermeniz
kötüleştiğinde, hemen hastaneye veya doktora gidin.
4. Evin havasını temiz tutun. Nefes
alıp vermenizi zorlaştıran duman gibi şeylerden uzak durun.
5. Vücudunuzu dinç tutun.
Yürüyün, düzenli egzersiz yapın ve sağlıklı gıdalar yiyin.
6. KOAH’ınız ağır ise,
nefesinizden olabildiğince yararlanın. Evde hayatı mümkün olduğunca
kolaylaştırın.” (s.3) http://balikesirghh.saglik.gov.tr/koah_resimli_brosur.pdf
“Kontrollerinizi aksatmayın.
Kendinizi iyi hissetseniz bile,
yılda iki kez kontrole gidin.
Akciğerlerinizin test edilmesini
isteyin.
Bir doktor ya da hemşireye,
grip aşısını her yıl nasıl yaptıracağınızı sorun.” (s.11) http://balikesirghh.saglik.gov.tr/koah_resimli_brosur.pdf
“Aşağıdaki tehlike işaretlerinden
herhangi birini gördüğünüzde acil yardım isteyin.
• Konuşmada güçlük.
• Yürümede güçlük.
• Dudakların veya parmak
tırnaklarının gri ya da mavi bir renk alması.
• Kalp atışlarında veya nabızda
hızlanma ya da düzensizlik.
• İlacınız uzun süre rahatlatmıyorsa
ya da etkilemiyorsa. Hâlâ hızlı ve zor soluk alıp veriyorsanız.” (s.13) http://balikesirghh.saglik.gov.tr/koah_resimli_brosur.pdf
“Dışarı çıkmak veya uzağa gitmek istiyorsanız,
önceden plan yapın.
·
Kendinizi
en iyi hissettiğiniz anda dışarı çıkın veya ziyarete gidin.
·
Çoğu
insan ilaçlarını aldıktan hemen sonra kendini çok iyi hisseder.
·
Yemek
yedikten sonra dinlenin.
·
Dışarı
çıkışınızı, alınması gereken bir sonraki ilaç dozunun saatinden önce evde
olacak şekilde planlayın.
·
Günün
yoğun saatlerinde alışverişe çıkmayın. Merdiveni çok olmayan yerlere gidin.
·
Doktorun
ve size yardım edebilecek kişilerin telefonlarını yanınıza alın. Kendinizi iyi
hissetmiyorsanız, ilaçlarınızı da yanınıza alın.
·
İyi
bir gün geçirmiyorsanız, evde kalın.
Şehir dışına çıkmak.
·
Uzağa
gidecekseniz ya da bir günden fazla süren yolculuk yapacaksanız, probleminiz
olduğunda yanınızda bulunması gerekenleri doktora sorun.” (s.19) http://balikesirghh.saglik.gov.tr/koah_resimli_brosur.pdf
"Kendi kendine sigara
bırakılamıyorsa, sigara poliklinikleri devreye girmelidir. Günümüzde sigara
bağımlılığının tıbbi tedavisi mümkündür. Sigara Polikliniği’mizde, öncelikle
hastalarımızın fizik muayeneleri yapılmakta, gerekli görülen tetkikleri
istenmekte ve fiziksel mi, yoksa ruhsal bağımlılığın mı daha ön planda olduğu
saptanmaktadır. Bundan sonraki aşamada kişinin bağımlılık tipine göre, nikotin
yerine koyma tedavisi ya da ilaç tedavisi önerilmektedir."
ÖNERİLER -
ATAKLAR İÇİN
“Atak (Alevlenme)
KOAH’lı hastada solunumsal
belirtilerin tıbbi müdahale gerektirecek derecede artışı ile karakterize
dönemler olarak tanımlanır. KOAH hastaları yılda yaklaşık 1-4 kez atak
geçirirler. Atak sırasında nefes darlığı, öksürük ve balgam miktarı artar.
Bu şikâyetlerin varlığında
hekime başvurulmalıdır,
• Atağın en sık nedeni
enfeksiyonlardır. Bu nedenle; yılda bir kez Eylül - Ekim aylarında grip aşısı
önerilmektedir.
• Nezle veya grip geçirmekte
olan kişilerden uzak durulmalıdır.
• Kapalı, kalabalık yerlerden
kaçınılmalıdır.
• Eller sık sık yıkanmalıdır.
• Evin mümkünse her yeri aynı
sıcaklıkta (18-20°C) olmalıdır.
• Havanın kirli olduğu günlerde
olabildiğince dışarı çıkmaktan kaçınılmalıdır.
• Soğuk havalarda ağzı ve burnu
atkıyla sıkıca kapamalıdır.
• İç ortamdaki hava kuru ise,
sobanın, kaloriferin yanına su konulmalıdır.” (s.19-20) http://www.ghs.gov.tr/birimdosya/Koah_ile_Yasam_GARD.pdf
"KOAH ALEVLENME
·
Balgam
miktarında ve renginde değişiklik
·
Daha
şiddetli veya daha sık öksürme hissi
·
Soğuk
algınlığına ilişkin belirti-bulgular (burun akıntısı, boğaz ağrısı, titreme,
ateş vb.),
·
Kısa
kısa soluk alıp vermek
·
Solunum
sırasında hışıltı sesi
·
Nefes
darlığında artış
·
Her
günkü ilaçlarınızı almanıza rağmen iyi hissetmiyorsanız
·
Nefesiniz
çok darsa
·
Çarpıntı
ve morarma varsa
·
Evde
oksijen cihazınız yoksa
·
Bacaklarınız
şişmişse
·
Kalp
yetersizliği, şeker hastalığı gibi ciddi ek hastalıklarınız varsa
·
Evde
size destek verecek yeterli sayıda yakınınız yoksa
·
Eviniz
hastaneye uzaksa Vakit geçirmeden en yakın acil servise başvurun” http://www.toraks.org.tr/uploadFiles/27102014101540-KOAH-Hasta-Egitim-Seti-2014--ppt.pdf
"Alevlenme Olduğunda Ne
yapmalıyım ?
İlk 1 saatlik dönemde hızlı
tedavi için 20 dakika arayla 3 kez :
·
Kısa
etkili Nefes açıcınızı sık alın (6-8 puff)
·
Sonraki
4 saat boyunca saat başı
·
Kısa
etkili Nefes açıcınızı sık alın (6-8 puff)
·
Sonra
4 saatte bir Evde oksijeniniz varsa hemen oksijeninizi takın ve alevlenme
sürdüğü sürece çıkarmayın http://www.toraks.org.tr/uploadFiles/27102014101540-KOAH-Hasta-Egitim-Seti-2014--ppt.pdf
"Evde Alevlenme Tedavisi
·
Hafif
orta KOAH’ınız varsa
·
Morarma
yok, şişlik yok, kalp hastalığı yok
·
Hafif
nefes darlığınız varsa
·
Öksürüyorsanız
·
Balgamınız
yeşil renge dönüştüyse
·
Halsizlik
yaşıyorsanız
Alevlenme tedaviniz evde
yapılabilir
Evde Alevlenme Tedavisi
·
Eğer
bunları uygulamanıza rağmen
·
Şikayetleriniz
1 günden uzun sürdüyse, günlük kullandığınız
KOAH ilaçlarınızı kullanmayın
·
Göğüs
hastalıkları uzmanınıza başvurun.
·
Eğer
ona ulaşamıyorsanız aile hekiminize gidin.
Evde Alevlenme Tedavisi” http://www.toraks.org.tr/uploadFiles/27102014101540-KOAH-Hasta-Egitim-Seti-2014--ppt.pdf
"ALEVLENMEDE YAPILMAMASI
GEREKENLER?
·
Oksijeni
birden bire en üst düzeyden açmak
·
Uyku
ilaçları, rahatlatıcılar almak
·
Soluk
yollarına su buharı buğuseptil uygulamak
·
Uzayan
atağa rağmen doktoru aramamak
·
Sigara
içmeye devam etmek
·
Burunda
oksijen varken sigara içmek”
“Atak (Alevlenme)
KOAH’lı hastada solunumsal
belirtilerin tıbbi müdahale gerektirecek derecede artışı ile karakterize
dönemler olarak tanımlanır. KOAH hastaları yılda yaklaşık 1-4 kez atak
geçirirler. Atak sırasında nefes darlığı, öksürük ve balgam miktarı artar.
Bu şikâyetlerin varlığında
hekime başvurulmalıdır,
• Atağın en sık nedeni
enfeksiyonlardır. Bu nedenle; yılda bir kez Eylül - Ekim aylarında grip aşısı
önerilmektedir.
• Nezle veya grip geçirmekte
olan kişilerden uzak durulmalıdır.
• Kapalı, kalabalık yerlerden
kaçınılmalıdır.
• Eller sık sık yıkanmalıdır.
• Evin mümkünse her yeri aynı
sıcaklıkta (18-20°C) olmalıdır.
• Havanın kirli olduğu günlerde
olabildiğince dışarı çıkmaktan kaçınılmalıdır.
• Soğuk havalarda ağzı ve burnu
atkıyla sıkıca kapamalıdır.
• İç ortamdaki hava kuru ise,
sobanın, kaloriferin yanına su konulmalıdır.” (s.10-11) http://www.sakaryaeah.saglik.gov.tr/hastaokulu/REHBERLER/koahveastim.pdf
“Ataklar genellikle bir
infeksiyonun neden olduğu KOAH’a ait belirti ve bulguların
alevlendiği/kötüleştiği bir durumu ifade eder.
Ataklarda yaşam aktiviteleriniz
belirgin olarak bozulur. Yaşam aktivitelerini kendi kendinize değerlendirmenizi
sağlayan 8 soruluk basit bir anket olan “KOAH Değerlendirme Anketi (CAT)” size
hastalığınızın durumu hakkında bilgi verir. CAT’de 10'un altındaki puanlar iyi
durum göstergesi iken 20 ve üzeri puanlar KOAH’ın kötüleştiğini gösterir ve
doktora başvurmayı gerektirir.
Ataklarda günlük ilaçlarınızın
yetersiz kalır. En sık görülen atak nedeni infeksiyonlardır. KOAH’ı olan
bireyler yılda yaklaşık olarak 1-4 kez atak yaşarlar. Ataklar daha çok kış
aylarında olmakla beraber herhangi bir zamanda da olabilir. Kronik bronşiti
olan bireyler tekrarlayan infeksiyonlara daha sık yakalanırlar. Vücudunuzdaki
bir infeksiyonun varlığını nasıl anlayacağınızı bilmeniz, bu infeksiyonların
ilerlemesini önlemeniz açısından önemlidir. Bu belirtiler; balgam miktarında ve
renginde değişiklik olması, daha şiddetli veya daha sık öksürme hissi, soğuk
algınlığına ilişkin belirti-bulgular (burun akıntısı, boğaz ağrısı, titreme,
ateş vb.), aktiviteyle veya dinlenme durumunda kısa kısa soluk almak, solunum
sırasında hışırtı sesi duyulması, nefes darlığında artış olarak sıralanabilir.
Bu bulgular içinde balgam miktarında artış olması ve balgamın sarı, yeşil renge
dönüşmesi antibiyotik başlanmasını gerektirir. Bunun için bu şikayetler
geliştiğinde vakit kaybetmeden doktorunuzu arayın ve uygun tedaviyi sorun.”
(s.45) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“Atakta Yapılmaması Gerekenler?
·
Oksijeni
birden bire en üst düzeyden açmak
·
Uyku
ilaçları, rahatlatıcılar almak
·
Solunum
yollarına su buharı buğu septil uygulamak
·
Uzayan
atağa rağmen doktoru aramamak
·
Sigara
içmeye devam etmek
·
Burunda
oksijen varken sigara içmek” (s.48)
ÖNERİLER –
BESLENME
“Aşağıdaki uygulamaları yapmak
KOAH ile baş etmenizde yardımcı olacaktır;
·
Az
az ve sık sık beslenmeye özen gösterin. Bir öğünde aldığınız besin miktarının
çok olması mideniz akciğerlerinizin hemen altında yer aldığından soluk alıp
vermenizi zorlaştıracaktır.
·
Yemeklerinizi
daha yavaş yemeye ve iyi çiğnemeye özen gösterin.
·
Çiğneme
ve yutmayı kolaylaştırmak için yumuşak ve sulu besinleri tercih edin.
·
Sıvı
alımınızı artırın. Fazla sıvı almak solunum yolunuzdaki daha kolay atılmasına
yardımcı olur.
·
Posa
alımınızı artırın. Ancak lahana, kuru baklagiller, gazlı içecekler gibi gaz
yapıcı besinlerden kaçının. Bu yiyecekler midenizin gerilmesine neden olur ve
soluk alıp vermenizi zorlaştırır.
·
Yemek yerken dik oturun.
·
Yiyecek ve içeceklerde farklı ve baskın lezzet
vericileri kullanarak lezzet arttırın.” (s.39) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“Sağlıklı gıdalar yiyin.
Sağlıklı bir kiloya gelin.
Ailenizden sağlıklı gıdalar
alarak ve hazırlayarak size yardımcı olmalarını isteyin. Bol bol sebze ve meyve
yiyin. Et, balık, yumurta ve soya gibi proteinli gıdalar alın. Yemek yerken:
• Yemek yerken nefesiniz
daralıyorsa, yavaş yiyin.
• Yemek yerken daha az konuşun.
• Çabuk doyduğunuzu
hissediyorsanız, daha az ama daha sık yiyin.
• Kilolu iseniz, kilo verin.
Eğer kilolu iseniz, nefes alıp vermek ve gezinmek daha zordur.
• Eğer çok zayıfsanız, kilo
almak ve sağlıklı kalmak için ek gıdalar ve içecekler alın.” (s.17) http://balikesirghh.saglik.gov.tr/koah_resimli_brosur.pdf
“Beslenme nasıl olmalıdır?
·
Vücut
ağırlığı ideale yakın tutulmaya çalışılmalıdır.
·
Fazla
kilo söz konusu ise; şekerli, unlu ve yağlı yiyeceklerden uzak durulmalıdır.
·
Kilo
normalin altında ise; protein ve yağdan zengin et, tavuk, balık, yumurta,
peynir, süt gibi ürünler tercih edilmelidir.
·
Kanda
karbondioksit yüksek ise; karbonhidratlar yerine yağlı besinler tercih
edilmelidir.
·
Yiyecekler
3 yerine 6 öğüne bölünerek yenmelidir.
·
Mutlaka
yeterli miktarda sıvı alınmalıdır.” (s.18) http://www.ghs.gov.tr/birimdosya/Koah_ile_Yasam_GARD.pdf
“Nefis yemek
KOAH hastaları beslenme
açısından özel şartlara uymalı. Bu da aşikar: aynı işleri yapabilmek için
nispeten daha fazla enerji harcıyor insan. Solunum yollarındaki iltihap süreçleri
de vücuda daha farklı bir şekilde yük olur. Bundan dolayı KOAH hastalarında
aşırı kilo kaybı söz konusudur. Bunu bazen kişi fark etmez bile. Bu nedenle
kilonuzu takip etmeniz önemlidir. Yeterli sağlıklı beslenip beslenmediğinizi
yeniden değerlendirmekte fayda var.
Bu hususta diyet uzmanları
yardımcı olabilir. Günümüzde diyet uzmanlarının size diyette olduğunuzu
hissettirmeyecek nitelikte Utrecht’te fizik terapist: ‘Hareket etmekle kaslar
ve kondisyon gelişir. Bu, akciğerler için de geçerlidir. Onun için bol bol
hareket edin.’ ihtiyacınız kadar besin
maddeleri ve enerji sağlayan tonlarca diyet tarifeleri bulunur.
Bazı KOAH hastalarının da
tersine aşırı kilolu olma durumu vardır. Bunun yaşamı gereksiz yere
zorlaştırdığını anımsarsınız: akciğer kapasitesi daha düşük olsun ama daha
fazla ağırlık taşı. Bu sağlıklı bir şey
değildir. Aşırı kilolu olmak türlü başka hastalık ve rahatsızlıklara karşı da
direnci zayıflatır. Yani aşırı kilolu birinin de diyet uzmanına görünmesi
gerekir. Aile hekiminiz sizi bu konuda yönlendirebilir. Böyle bir şeye
başvurmadan kendiniz beslenmenizi ele almanız da olabilir tabi.” (s.15-16) http://www.luchtpunt.nl/uploads/pdf/Luchtpunt_Leven_met_COPD_brochure_TR.pdf
“SAĞLIKLI BESLENME
·
Bir
diyetisyen tarafından düzenlenen beslenme programı son derece önemlidir.
·
Kötü
beslenme nedeniyle kilo kaybı yaşanabilir.
·
Kötü
beslenmenin ve kilo kaybının temel nedeni yemek yeme sırasında oluşan soluk
alıp vermede yaşanan güçlüktür.
·
Kilo
kaybı zaman içerisinde kasların erimesine ve solunum kaslarının da
güçsüzleşmesine neden olur” http://www.toraks.org.tr/uploadFiles/27102014101540-KOAH-Hasta-Egitim-Seti-2014--ppt.pdf
“Sağlıklı beslenme;
Beslenmeye yönelik öneriler:
·
Üç
ana öğün dışında kalan zamanlarda daha az miktarda besin tüketmeye çalışın.
·
Elma,
lahana, mısır, salatalık ve gazlı içecekler gibi gaz yapıcı besinlerden
kaçının.
·
Kalp
yetmezliğiniz yoksa ve şişmiyorsanız mümkün olduğunca fazla miktarda sıvı alın.
·
Yemek
yerken daha az konuşmaya çalışın.
·
Yemeklerinizi
daha yavaş yemeye çalışın.” http://www.toraks.org.tr/uploadFiles/27102014101540-KOAH-Hasta-Egitim-Seti-2014--ppt.pdf
“Adım 5: Doğru Beslenin:
Kötü beslenme nedeniyle vücut
ağırlığı kaybı yaşanması KOAH’lı bireylerin sıklıkla karşılaştığı bir sorundur.
Kötü beslenmenin ve vücut ağırlığı kaybının temel nedeni aslında yemek yeme
sırasında oluşan soluk alıp vermede yaşanan güçlüktür. Vücut ağırlığı kaybı
zaman içerisinde kaslarınızın erimesine ve solunum kaslarının da
güçsüzleşmesine neden olur. Bu nedenle bir diyetisyen tarafında düzenlenen
beslenme programı son derece önemlidir. Vücut ağırlığınız normalin altında ise
günlük besinlerle aldığınız enerji miktarı bir miktar arttırınız. Egzersiz
yapmaya başladıysanız da artan enerji ihtiyacınızın daha da artacağından
yeterli miktarda besin almanız son derece önemlidir. Yüksek karbonhidratlı
besinler (şeker, şekerli, nişastalı ve unlu besinler) solunum güçlüklerine yol
açabileceğinden bu besinleri mümkün olduğunca az miktarda tüketiniz.” (s.39) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
ÖNERİLER –
EGZERSİZ
“Akciğer hastalıkları uzmanı G.
Wesseling (Maastricht Üniversitesi Tıp Merkezi): “Haftada birkaç kez
fizyoterapiste gitmek yeterli değildir. Hareket etmek hayatınızın daha çok bir
parçası olmalıdır. Asansör yerine merdivenleri tercih edin. Alış-verişinizi
daha çok kendiniz yapın. Elbette neleri yapabildiğinize bağlı olarak.
Davranışlarınızı değiştirmeniz gerekir. Bu her zaman kolay değildir ama
önemlidir.” (s.9) http://sagligimicin.com/forum/attachments/koah-pdf.234/
“Hareket yapmak yardımcı olur
İlaçlar belirtilerin büyük bir
kısmına karşı yardımcı olurlar, ancak tümüne karşı değil. Özellikle hareket
etmek çok önemlidir. Hareket ederek kondisyonunuzu düzeltirsiniz ve ilaçlarınız
da iyi etki yaparlar. Hastalığınız için size hangi genel fiziksel aktivitelerin
uygun olduğunu ev doktorunuzla görüşün.” (s.15-16) http://sagligimicin.com/forum/attachments/koah-pdf.234/
“Utrecht’te fizik terapist:
‘Hareket etmekle kaslar ve kondisyon gelişir. Bu, akciğerler için de
geçerlidir. Onun için bol bol hareket edin.” (s.15) http://www.luchtpunt.nl/uploads/pdf/Luchtpunt_Leven_met_COPD_brochure_TR.pdf
“YÜRÜYÜŞ
·
Yeterli
fiziksel aktivite (hareketli bir yaşam) yaşamı uzatır.
·
KOAH
olmayı engeller
·
KOAHlılarda
hastalığın ilerlemesini engeller.
·
KOAHlıların
hareketsizlikten bilhassa kaçınmaları Gerekir” http://www.toraks.org.tr/uploadFiles/27102014101540-KOAH-Hasta-Egitim-Seti-2014--ppt.pdf
“5. Vücudunuzu dinç tutun.
Solunum egzersizlerini öğrenin.
Nefes alıp vermeniz
zorlaştığında solunum egzersizleri size yardımcı olabilir. Bu egzersizler nefes
alıp verirken kullandığınız kasları güçlendirebilir.
Doktorunuzdan sizin için en
uygun olan solunum egzersizlerini tarif etmesini isteyin.” (s.15) http://balikesirghh.saglik.gov.tr/koah_resimli_brosur.pdf
“Düzenli olarak yürüyüş ve
egzersiz yapın. Kol, bacak ve vücut kaslarınızı güçlendirirseniz, daha kolay
hareket edersiniz.
20 dakikalık yürüyüşler
başlangıç için iyidir. Bu egzersizler kollarınızı, bacaklarınızı ve vücudunuzu
güçlendirir. Birçok egzersiz daha vardır.
Başladığınızda acele etmeyin.
Nefesiniz daralınca, durun ve dinlenin. Yürüyüş ya da egzersiz için hoşunuza
giden bir yer seçin.
Yapmaktan hoşlandığınız
egzersizleri bulun. Ailenizden birinden ya da bir arkadaşınızdan size
katılmasını isteyin.
Doktorunuzla sizin için ne tür
egzersizlerin uygun olduğunu konuşun.” (s.15-16) http://balikesirghh.saglik.gov.tr/koah_resimli_brosur.pdf
ÖNERİLER - İLAÇ
KULLANIMI
“Solunum yoluyla verilen
ilaçların etkili olması için doğru şekilde kullanılması gerekir. İlaçlar,
doktorun önerdiği şekilde kullanılmalıdır, önerilenden fazla
kullanılmamalıdır.” (s.14) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“İnhaler cihazların doğru
kullanımını bir doktorun, hemşirenin size göstermesi önemlidir. İlaçlar ancak
doğru bir şekilde kullanıldığında, akciğere doğru miktarda ilaç ulaşır.
Aşağıdaki talimatlarda yazan bilgiler size anlatılanları hatırlatmak
amacıyladır ve ilaç prospektüs bilgilerinden kısaltılarak alınmıştır. İlaçları
doğru kullanıp kullanmadığınızı doktorunuzla her görüşmenizde tekrar
değerlendiriniz ve sağlıklı bir gönüllü tarafından gösterilen doğru ilaç
kullanımını görerek öğrenmek açısından www.rahatnefesalmakistiyorum.com’u
ziyaret ediniz.” (s.14) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“www.rahatnefesalmakistiyorum.com
adresinden inhaler ilaçların nasıl kullanılacağı uygulamalı olarak
gösterilmiştir. Lütfen siteyi ziyaret edin!” (s.30) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
ÖNERİLER - KLİMA
“Klimalar,
akciğer sağlığı için riskli olabilir mi?
Sıcakların
iyiden iyiye kendini hissettirdiği bu günlerde özellikle havayolu rahatsızlığı
olan hastalar için klimalı ortamlar son derece önemli ve gereklidir. Bilinenin tersine
klimalı ortamda bulunmak sağlık için tehlike oluşturmaz. Düzenli bakımı yapılan
klimalar sıcak yaz günlerinde ortamın nemini alarak ayarlanan ideal ısıda (23
derece) ortamı soğutur. Havadaki aşırı nem sağlıklı bireyleri bile rahatsız
eder. Aşırı nem ayrıca ısının daha fazla hissedilmesine neden olur.
Klimalar
havadaki nemi yoğuşturarak su olarak dışarı atar. Sistemdeki suyun varlığı,
bakımı ve temizliği yapılmayan klimalarda mikropların üremesi için bir ortam
oluşturur. Suda yaşayan bir takım mikroplar (örneğin Legionella) solunum yoluna
klimadan gelen hava ile ulaşır ve özellikle bünyesi zayıf ve müzmin hastalığı
olanlarda (astım, KOAH, romatizma, diyabet, kalp hastalığı) zatürreye neden
olabilir. Legionella zatürresi bazen çok ağır seyreder ve yoğun bakım ihtiyacı
olabilir, hatta hayati risk taşır.
Klimalar
sıcak yaz günlerinde sağlığımız için son derece gerekli cihazlar olmasına
karşın bakımı yapılmayanların sağlığımız için risk taşıyabileceği
unutulmamalıdır.” http://www.toraks.org.tr/halk/news.aspx?detail=2553
“Klimalar uygun ısı ve nemi
ayarlayabilmek açısından yarar sağlar. En uygun sıcaklık 24-25 derece ve nem de
%40-50’dir. Yeni tip gelişmiş filtreli
klimalar aynı zamanda havayı temizleme özelliğine de sahip olduğundan mümkünse
filtre kalitesi daha iyi olan klimalar tercih edilmeli, mutlaka klima filtre
bakımları önerilen sıklıkta yapılmalıdır.
Çünkü klima, ortamdaki havayı emip filtrasyon yaptıktan sonra dışarı
verdiğinden cihazın zamanla filtrasyon sistemi pislenir, klimaların
filtrelerinde biriken tozlarda bakteri ve mantar sporları üreyebilir. Bu
mikroorganizmalar astım hastaları ya da alerjik nezlesi olan hastalar için risk
teşkil eder ve sık hastalanmalarına, astım ataklarına, alerjik yakınmaların
artmasına yol açabilir. Ancak filtre temizliği ve bakımı düzgün bir şekilde
yapılırsa bu riskler ortadan kaldırılabilir.
Hastalar klima kullanırken
direkt klimanın rüzgârına maruz kalmamalı, karşısında oturmamalılar.
Klima çalıştırılmaya
başlandığında ortam çok hızlı soğutulmamalı, yavaş yavaş soğutulmalıdır.
Böylece vücudun ani sıcaktan soğuğa maruz kalması engellenmiş, ısı
değişikliğine uyum sağlamasına imkan verilmiş olur.
Özetle klima kullanımının
astımlı ve alerjik hastalar açısından bazı riskleri olmakla birlikte, yüksek
sıcaklık ve nem oranının riskleri de göz ardı edilemez, dolayısıyla klimaları
bilinçli kullanarak hastaların klimalardan yararlanmalarını öneriyoruz. Göğüs
Hast.Uz.Dr.Sevin Karalar” http://www.astimalerji.com/klimalar-astim-ve-alerji-hastalari-icin-yararli-mi-zararli-mi/
ÖNERİLER – NEFES DARLIĞI KONTROLÜ İÇİN
“Nefes Darlığının Kontrolü İçin
• Yüzeyel ve hızlı solunum
yerine daha derin ve yavaş nefes almaya çalışılmalıdır.
• Burundan derin bir nefes
alıp, dudakları büzerek ıslık çalar gibi yavaş yavaş verilmelidir (büzük dudak
solunumu).
• Rahat şekilde oturup, sırtı
arkaya yaslayarak, bir el göğüse, bir el karına konulur. Derin nefes alırken
karın şişmeli, verirken içe çekmelidir. Aynı hareket sırtüstü yatarken de
yapılıp diyaframın daha güçlü kasılması sağlanabilir.” (s.9) http://www.sakaryaeah.saglik.gov.tr/hastaokulu/REHBERLER/koahveastim.pdf
“Merdiven çıkarken nefes alın,
arkadaki ayağınızı öndekinin yanına getirirken nefesinizi verin.
Eğilirken nefes verin,
doğrulurken nefes alın.” (s.19-20) http://www.ghs.gov.tr/birimdosya/Koah_ile_Yasam_GARD.pdf
“Yemek pişirirken yemek
buharına maruz kalmamaya çalış. Davlumbaz iyi çalışmıyorsa tamir ettir veya
daha iyisini al. Magnetron veya düdüklü tencere ile yemek pişirmek de çok etkin
bir yöntemdir ve sizi üstelik daha az bunaltır.” (s.16) http://www.luchtpunt.nl/uploads/pdf/Luchtpunt_Leven_met_COPD_brochure_TR.pdf
“Her geçen gün giderek artan
nefes darlığı yakınması varsa, hemen doktora başvurulmalıdır.” (s.1) http://www.sakaryaeah.saglik.gov.tr/hastaokulu/REHBERLER/koahveastim.pdf
“Akciğer hastalıkları uzmanı
Maastricht Üniversitesi Tıp Merkezi: “Hareket yaparken nefesleri daralan insanlar
bunun ilerleyen yaşlarından dolayı olduğunu düşünüyorlar. Bundan dolayı
zamanında yardım istemiyorlar. Eğer sizde nefes darlığı varsa ve sigara
içtiyseniz veya ailenizde nefes darlığı varsa, dikkatli olun ve ev doktorunuza
müracaat edin.” http://www.luchtpunt.nl/uploads/pdf/flyer-wat-is-copd-turks.pdf
“Sağlık ekibinizden nefes
almanızı, egzersiz yapmanızı iyileştirecek yolları öğrenebilir, hastalığın
neden olabileceği olumsuzlukları önleyebilirsiniz. Eğer ilaçlarınızı etkin
şekilde kullanır ve doktorunuzun önerilerini doğru şekilde uygularsanız;
sağlığınızın ve yaşam kalitenizin artacağından şüpheniz olmasın. Yeter ki siz
hastalığınızı iyi tanıyın, hastalıkla ilgili tedavi önerilerini uygulayın.”
(s.3) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“4. Evin havasını temiz tutun.
Nefes alıp vermenizi zorlaştıran duman ve buharlardan uzak durun.
• Evde duman, buhar ve ağır
kokuların bulunmasını önleyin.
• Evinizi boyatmak veya
böcekler için ilaçlatmak zorundaysanız, bunları başka bir yerde kalabileceğiniz
zaman yaptırın.
• Yemeklerinizi açık bir kapı
ya da pencere yanında pişirin. Böylece duman ve ağır kokular kolayca dışarıya
çıkabilir. Uyuduğunuz ya da zamanınızın çoğunu geçirdiğiniz yerin yakınında
yemek pişirmeyin.
• Odun ya da gazla
ısınıyorsanız, dumanlar çıksın diye bir kapı ya da pencereyi aralık bırakın.
• İçerideki hava dumanlıysa ya
da ağır kokular varsa, kapı ve pencereleri açın. Dışarıdaki havanın çok kirli
veya tozlu olduğu günlerde pencerelerinizi kapatın ve evde oturun.” (s.14) http://balikesirghh.saglik.gov.tr/koah_resimli_brosur.pdf
“6. KOAH’ınız ağır ise,
nefesinizden olabildiğince yararlanın. Evde hayatı mümkün olduğunca
kolaylaştırın.
·
Arkadaşlarınız
ve ailenizden size yardım etmelerini ve fikir vermelerini isteyin. İşleri yavaş
yavaş ve oturarak yapın.
·
Mutfakta,
banyoda ve uyuduğunuz yerde, ihtiyacınız olan şeyleri kolayca ulaşabileceğiniz
tek bir yere koyun.
·
Yemek
pişirmek, temizlik yapmak ve diğer günlük işleri yapmak için çok basit yollar
bulun. Eşyaları taşımak için tekerlekli
küçük bir masa ya da el arabası kullanın. Eşyalara ulaşmak için uzun saplı bir
sopa veya maşa kullanın.
·
Nefes
alabileceğiniz bol elbiseler giyin.
·
Giymesi
kolay elbiseler ve ayakkabılar kullanın.
·
Evinizde
eşyalarınızı taşımak için başkalarından yardım isteyin; böylece sık sık merdiven
çıkmak zorunda kalmazsınız.
·
Oturmak
için hoşlandığınız ve başkalarını kabul edebileceğiniz bir yer seçin.” (s.18) http://balikesirghh.saglik.gov.tr/koah_resimli_brosur.pdf
“-YAYLALARDA OKSİJEN MİKTARI
DÜŞÜK-
Karadeniz Teknik Üniversitesi
(KTÜ) Farabi Hastanesi Başhekimi Prof. Dr. Tevfik Özlü, yaptığı açıklamada, sağlık açısından
bakıldığında yaylaların son derece elverişli bir ortam sunduğunu ancak bazı
hastalar için riskler taşıdığını söyledi.
Oksijen miktarının özellikle
1000 ile 1500 rakımdan yüksek yaylalarda düşük olduğunu ifade eden Özlü, şöyle
konuştu:
''Yüksek yaylalarda oksijen miktarı düşük
olduğu için oksijen basıncı da azalıyor, dolayısıyla ileri derecede yaşlılar
ile yüksek tansiyon, kalp yetmezliği, astım, kronik bronşit, nefes darlığı gibi
sağlık sorunları olanlar oksijen eksikliği nedeniyle yaylalarda sorun
yaşayabilir. Bu tür hastalarda yaylalarda nefes darlığı, göğüste tıkanma
rahatsızlıkları görülebilir. O bakımdan söz konusu gruba girenlere özellikle
çok yüksek rakımlı yaylalara çıkmamalarını öneriyoruz. Kalp yetmezliği, yüksek
tansiyon, KOAH dediğimiz bronşitli hastaların da bu olumsuzluğa dikkat etmesi
lazım.'' http://www.sanlier-zando.com/?Syf=18&Hbr=210924&/KT%C3%9C-FARAB%C4%B0-HASTANES%C4%B0-BA%C5%9EHEK%C4%B0M%C4%B0-A%C3%87IKLADI
ÖNERİLER - SICAK HAVA
“DOKTORLAR UYARDI
Antalya Özel Olimpos Hastanesi
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Ahmet Uslu, özellikle solunum sıkıntısı çeken,
kronik akciğer hastaları, astım, KOAH ve bronşit hastalığı olan hastalar için
riskli günlerin başladığını söyledi. Özellikle yüksek nemim bu gruptaki
hastalar için sıkıntı yaratacağını ifade eden Dr. Uslu, şöyle dedi:
“Bu hastalar yüksek nemli
havalarda solunum sıkıntısı çeker. Aslında bu tür hastalar için iki türlü
sakınca var, birisi nemin yüksek olması diğeri ise nemin çok düşük seviyede olması.
İki durum da bu tür hastalar için çok riskli. Onlar için ideal nem oranı yüzde
45- 50’dir. Özellikle bu havalarda solunum sıkıntısına bağlı nöbet geçirme
riskleri biraz daha fazla. Dikkatli olmalarında yarar var. Uyarılarımız aynı
şekilde kronik kalp hastaları ve böbrek hastaları için de geçerli. Sıvı kaybı
da aynı oranda artacağı için bu hastalarımız için de risk geçerli.” http://www.havadurumux.net/meteorolojiden-tehlikeli-sicaklik-uyarisi/
“Özellikle bronş duyarlılığı
olan kişiler ani ısı değişimlerinden çok daha fazla etkilenebiliyor. Kışın
sıcak bir ortamdan soğuğa çıkınca uzun süreli öksürükler gelişebildiği gibi,
yazın da iritasyon, gıcık öksürüğü şeklinde kuru öksürükler görülebiliyor. KOAH
(Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) olan kişilerin ise çok daha hassas ve
tehlikeye açık olduğunu belirten Doç. Dr. Kırışoğlu "Pnömiler ağır
sonuçlar doğurabiliyor, ölümcül olabiliyor" dedi.” http://www.sabah.com.tr/saglik/2014/08/22/klima-serinletirken-vurmasin
"YÜKSEK NEMDE HASTALAR NE
YAPMALI?
Dr. Uslu, nemin yüksek olduğu
günlerde, kronik rahatsızlığı olanların alması gereken tedbirleri ise şöyle
sıraladı:
“Yüksek nemli günlerde zorda
kalmadıkça dışarı çıkmayın. Özellikle güneş ışınlarının dik geldiği öğlen
saatlerini kapalı yerlerde geçirin. Klimaları nem giderici ayarda çalıştırın.
Terlemeye bağlı su kaybı olacağı için sıvı alımını arttırın. Beslenme
alışkanlıklarınızı da bu yönde değiştirin. Aşırı yağlı gıdalar yerine meyve ve
sebze tüketin. Kurtarıcı ilaç kullanan astımlı ve KOAH hastaları, doktor
kontrolü altında belki birer doz artırımı yapılabilir. Hastalar, sıkıntı
yaşarlarsa en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalı.” http://www.havadurumux.net/meteorolojiden-tehlikeli-sicaklik-uyarisi/
“Nem oranı yüzde 82 ve daha üst
seviyelere çıktığında ise astım hastaları başta olmak üzere kronik rahatsızlığı
bulunanlar için risk oranının da yükseldiğini anlatan Dr. Uslu, dışarı çıkmak
zorunda kalanların kendilerini korumaları için özel tedbirler almasını önerdi.
Dr. Ahmet Uslu, denize girmek isteyenlere ise sabah erken saatleri ya da akşam
serinliğini tercih etmeleri tavsiyesinde bulundu.” http://www.havadurumux.net/meteorolojiden-tehlikeli-sicaklik-uyarisi/
ÖNERİLER – SİGARA
“Eğer halen sigara içiyorsanız,
hemen şu anda bırakın. Sigarayı bırakmak KOAH ile birlikte yaşarken yaşam
kalitenizi arttırmak için yapacağınız en doğru adım olacaktır.” (s.10) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“Korkmayın. Sigara bırakmayla
ilgili yaşayacağınızı düşündüğünüz ne kadar zorluk varsa hepsinin çözümü sigara
bırakma polikliniklerinde vardır.” (s.11) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“Türkiye’deki sigara bırakma
poliklinikleri hakkında bilgi almak için Sağlık Bakanlığının 171 nolu ücretsiz
telefonunu arayabilirsiniz.” (s.11) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
“Asla bir sigaradan ne olur
düşüncesine kapılmayın. Kaçamak yapmayın. Kaçamaklar tekrar eskisi gibi sigara
içmenize neden olan hatalı davranışlardır.” (s.11) http://www.toraks.org.tr/halk/pdfs/koah-hasta-kitabi.pdf
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder