5 Nisan 2020 Pazar

BİLGİ ERİŞİM BECERİLERİ




BİLGİ ERİŞİM BECERİLERİ

Bülent Ağaoğlu
4.4.2020




İçindekiler








Niçin Hazırladım

44 yıllık kaynakça hazırlama tecrübem var.

Bu süreçte 700 bin civarında künye derleyip, sınıflandırdım düzenledim.

1995 yılından beri internet üzerinde kaynakça çalışmalarım gereği yoğun taramalar yapmaktayım.

Günümüzde yazılı ve görsel bilgi kaynakları sayısal olarak olağanüstü çoğalmış durumda.

Yayın türleri de kitap, makale, tez üçlüsünün çok ötesine geçmiş vaziyette.

Böyle bir ortamda, mevcut bilgi erişim teknikleri eğitiminin kapsamının, ne derece detaya indiklerinin sorgulanmasına, irdelenmesine ihtiyaç var.

“Derinlemesine sondajla bilgi erişim teknikleri” konusuna odaklanılmasına katkıda bulunmak amacıyla bu dokümanı hazırladım.

Konuyla ilgili yakın zamanda hazırladığım 2 doküman;

·         Kaynaklara Dayalı Yöntemim (İlk Notlar). https://bulentagaoglu.blogspot.com/2020/03/kaynaklara-dayali-yontemim-ilk-notlar.html

·         Derinlemesine Sondajla Kaynakça Hazırlamanın Önemi.  https://bulentagaoglu.blogspot.com/2020/02/derinlemesine-sondajla-kaynakca.html


Bazı sorular:


·         Ülkemizde Bilgi erişim teknikleri eğitiminin kronolojisini içeren bir doküman var mıdır

·         “Bilgi erişim teknikleri eğitimi” raporu var mı…

·         Bilgi okuryazarlığı eğitimleri içinde “Bilgi erişim teknikleri eğitimi” ne oranda yer almaktadır…

·         Derinlemesine sondajla bilgi erişim teknikleri eğitimi var mı…

·         Google’da sadece 2 link geliyor: İlginç…: "Bilgi erişim teknikleri eğitimi"

·         Akademisyenlere “bilgi erişim teknikleri eğitimi” verilmekte midir

·         Esasen bilgi erişim tekniklerini derinlemesine bilmesi gerekenler akademisyenlerdir. “Ne derece biliyorlar” konusunda yapılmış bir araştırma var mı

·         “Alanımda şu şu şu veritabanları var, onlara bakmam yeterli” şeklinde mi düşünülüyor…

·         Bilgi okuryazarlığı uzmanlarımız kimler.

·         Bilgi okuryazarlığı ile bilgi erişim arasındaki fark nedir.

·         Webde konuyla ilgili çeşitli aramalar yaptım. Bilgi erişim becerisi kavramı üzerine bir yoğunlaşma bulamadım. Bu kavram az kullanılmış. Bilgi erişim becerisinin geliştirilmesi konusunda dünyada da bir eksiklik olabilir mi…

BAZI HAYALLER

Aşağıdaki 2 dokümanda yer alan tezlerin incelenmesi.


YAYINLAR

ERIC Veritabanındaki yayınlar

1



2

3

4

5

6



TEZ ADI: BİLGİ OKURYAZAR (VE) ÖZET: BECERİ

DUYGU DUYGULU DARDAĞAN ** 2019 ** Lise öğrencilerine bilgi okuryazarlığı becerilerinin kazandırılmasında okul kütüphanelerinin rolü: Gaziantep Kolej Vakfı özel okulları lisesinde uygulanan bilgi okuryazarlığı programının değerlendirilmesi **  The role of school libraries in gaining information literacy skills for high school students: The evaluation of the information literacy program applied in Gaziantep Private Schools College Foundation ** Çankırı Karatekin Üniversitesi ** Yüksek Lisans ** Bilgi ve Belge Yönetimi = Information and Records Management

KÜRŞAT BALCI ** 2013 ** Öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlık başarısı, bilgisayar öz yeterlik ve bilgi okuryazarlık öz yeterlik düzeyleri arasındaki ilişki **  The information literacy success of prospective teachers, the relationship between the level of computer self efficacy and information literacy self efficacy ** Fırat Üniversitesi ** Yüksek Lisans ** Eğitim ve Öğretim = Education and Training

MERAL ÖZGÜN ** 2019 ** Sosyal bilgilerde bilgi okuryazarlığı: Öğrenci görüşlerine yönelik bir durum çalışması **  Information literacy in social studies: A case study for student reviews ** Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi ** Yüksek Lisans ** Eğitim ve Öğretim = Education and Training

SERPİL FIRAT ** 2019 ** Ortaokul döneminde bilgi okuryazarlığı becerilerinin önemi: Özel final okulları 6. sınıf öğrencilerine yönelik bir uygulama **  The importance of information literacy skills in secondary school period: An application for 6th year students in private final schools ** Çankırı Karatekin Üniversitesi ** Yüksek Lisans ** Bilgi ve Belge Yönetimi = Information and Records Management

ÜLKÜ ÖZGÜVEN ** 2019 ** Öğrencilerin bilgi okuryazarlığı becerilerini geliştirmede kullanıcı eğitiminin rolü: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi örneği **  The role of user education in developing information literacy skills of students: The case of Çanakkale Onsekiz Mart University ** Çankırı Karatekin Üniversitesi ** Yüksek Lisans ** Bilgi ve Belge Yönetimi = Information and Records Management

TANER ATAKİŞİ ** 2019 ** Öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının 21. yüzyıl becerilerini esas alan bilgi okuryazarlık durumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi **  Investigation of the information literacy states of the teachers and pre-service teachers based on 21th century skills in terms of various variables ** Kafkas Üniversitesi ** Yüksek Lisans ** Eğitim ve Öğretim = Education and Training

ALİ KAVAK ** 2018 ** Öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlığı becerilerindeki zorlanma düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi: Atatürk Üniversitesi örneği **  The investigation in terms of different variables of the difficulty levels in information literacy skills of teacher candidates: Atatürk University example ** Atatürk Üniversitesi ** Yüksek Lisans ** Eğitim ve Öğretim = Education and Training

JAHANGİR GHOLİPOUR ** 2018 ** Üniversite öğrencilerinin bilgi okuryazarlığı becerilerinin değerlendirilmesi: İran örneği **  Evaluation of information literacy skills of university students: Iran example ** Hacettepe Üniversitesi ** Doktora ** Bilgi ve Belge Yönetimi = Information and Records Management

ÖZLEM ŞENYURT ** 2018 ** Türk milli eğitim sisteminde bilgi okuryazarlığı gereksinimlerinin karşılanması **  Meeting information literacy needs in Turkish national education system ** Hacettepe Üniversitesi ** Doktora ** Bilgi ve Belge Yönetimi = Information and Records Management

HAVVA DUYGU YASA ** 2018 ** Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme eğilimleri ile bilgi okuryazarlığı becerileri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi **  Analysis of the relationship between the lifelong learning tendencies and information literacy skills of teacher candidates ** Bartın Üniversitesi ** Yüksek Lisans ** Eğitim ve Öğretim = Education and Training

ALPER TORUN ** 2017 ** İç mimarlık lisans eğitiminde bilgi okuryazarlığının çok yönlü analizi ve bir ders önerisi **  A multifaceted analysis of information literacy in undergraduate education on interior architecture and a course proposal ** Karadeniz Teknik Üniversitesi ** Yüksek Lisans ** Eğitim ve Öğretim = Education and Training ; İç Mimari ve Dekorasyon = Interior Design and Decoration

MELİKE YALÇIN ** 2016 ** Hemşirelik öğrencilerinin kendi kendine öğrenme, bilgi okuryazarlığı ve akademik başarıları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi **  Assessment of the relationship between self-learning, information literacy and academic achievement of nursing students ** İstanbul Bilim Üniversitesi ** Yüksek Lisans ** Hemşirelik = Nursing

NEVZAT ÖZEL ** 2013 ** Araştırma görevlilerine bilgi ve iletişim teknolojileri bağlamında bilgi okuryazarlığı becerilerinin kazandırılması **  Providing research assistants with information literacy skills in the framework of information and communication technologies ** Ankara Üniversitesi ** Doktora ** Bilgi ve Belge Yönetimi = Information and Records Management

RAZİYE DEMİRALAY ** 2008 ** Öğretmen adaylarının bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanımları açısından bilgi okuryazarlığı öz-yeterlik algılarının değerlendirilmesi **  An evaluation of student teachers' information literacy self-efficacy in point of usage of information and communication technologies ** Gazi Üniversitesi ** Yüksek Lisans ** Eğitim ve Öğretim = Education and Training

MUHAMMET KIZIL ** 2007 ** Yükseköğrenimde bilgi okuryazarlığı: Selçuk Üniversitesi örneği **  Information literacy in higher education: Sample of Selcuk University ** Selçuk Üniversitesi ** Yüksek Lisans ** İletişim Bilimleri = Communication Sciences

COŞKUN POLAT ** 2005 ** Üniversitelerde kütüphane merkezli bilgi okuryazarlığı programlarının geliştirilmesi: Hacettepe Üniversitesi örneği **  Developing library centered information literacy programs at universities: Hacettepe University example ** Hacettepe Üniversitesi ** Doktora ** Bilgi ve Belge Yönetimi = Information and Records Management

AHMET ALDEMİR ** 2004 ** Öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlığı düzeyleri üzerine bir araştırma: Sakarya Üniversitesi örneği **  A Research on the information literacy skills of preservice teachers: Sampling of Sakarya University ** Hacettepe Üniversitesi ** Yüksek Lisans ** Bilgi ve Belge Yönetimi = Information and Records Management ; Dokümantasyon ve Enformasyon = Documentation and Information

TUBA YILDIRIM ** 2019 ** Öğrencilerin istihdam edilebilirlik ve bilgi okuryazarlığı becerileri: Hacettepe Üniversitesi örneği **  Employability and information literacy skills of students: Hacettepe University case ** Hacettepe Üniversitesi ** Doktora ** Bilgi ve Belge Yönetimi = Information and Records Management


ÖZET: ERİŞİM BECERİ

ŞEYMA AKIN ** 2015 ** Kütüphane web sayfalarının öğrenciler tarafından kullanılabilirliğinin değerlendirilmesi: Sakarya Üniversitesi kütüphanesi uygulama çalışması Evaluation of library web page usability by students: An application study about Sakarya University central library ** Sakarya Üniversitesi ** Yüksek Lisans ** Bilgi ve Belge Yönetimi = Information and Records Management ; Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol = Computer Engineering and Computer Science and Control

MERAL ÖZGÜN ** 2019 ** Sosyal bilgilerde bilgi okuryazarlığı: Öğrenci görüşlerine yönelik bir durum çalışması ** Information literacy in social studies: A case study for student reviews ** Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi ** Yüksek Lisans ** Eğitim ve Öğretim = Education and Training

ORHAN ODABAŞI ** 2011 ** Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin iyi hekimlik uygulamaları yapılandırılmış objektif klinik sınav öncesi durumluk kaygılarının değerlendirilmesi ** The evaluation of the state anxiety of the students prior to objective structured clinical examinations of good medical practice at Hacettepe University Faculty of Medicine ** Hacettepe Üniversitesi ** Yüksek Lisans ** Sağlık Eğitimi = Health Education
------------------------------.
Hazırlanıyor:  TUĞBA MANDIRACI ** 2020 ** Öğrencilerin Bilgi Erişim ve Kullanma Becerilerinin Değerlendirilmesi: Çankırı Karatekin Üniversitesi Örneği ** Assessment of Student's Information Retrieval and Using Skills: Çankırı Karatekin University Example ** Yüksek Lisans ** Bilgi ve Belge Yönetimi = Information and Records Management
--------------------------.
FATİH YÜKSEL   2010    Eskişehir'de birinci basamak hekimlerinin güncel tıbbi bilgiye erişimleri ve klinik karar sürecinde kullanımları. ** Primary care physicians? medical current information seeking behaviour and using in clinical decision making process in Eskisehir.     Eskişehir Osmangazi Üniversitesi          Tıpta Uzmanlık Aile Hekimliği = Family Medicine




(Kaynak: ProQuest Dissertations & Theses Global )

















GOOGLE ARAMALARI

"bilgi erişim becerisi" ** 5 sonuç.
"Bilgi erişim becerileri" ** 12 sonuç.
"Bilgiye erişim becerileri" ** 25 sonuç.
"Bilgiye erişim becerisi" ** 51 sonuç.
"Information seeking skill" ** 1320 sonuç.
"Information seeking skills" ** 32.700 sonuç.
"Information Access Skills"
Information retrieval skills
Information Literacy and Information Retrieval
"The ability to access information"
"Access to information skills"
"Information retrieval skills"
Information search process

"Information Access Skills": https://eric.ed.gov/?q=title%3A%22Information+Access+Skills%22


searching skills




ALINTILAR

1
“KONULAR
Bilgi Araştırmaları başlıklı kitap için gönderilecek özgün katkıların aşağıdaki konular kapsamında hazırlanması beklenmektedir:
·         Kuramsal yaklaşımlar: Kuramsal açıdan, bilginin güncel tanımı, bilgi gereksinimi, bilgi keşfetme ve arama, bilgi kullanımı, bilgi paylaşımı gibi konuların kültürel, sosyal, bilişsel, duyuşsal ve durumsal yönlerinin kavramsallaştırılmasına yönelik araştırmalar.
·         Kullanıcı araştırmaları: Farklı kurum ve sektörlerde (sağlık, eğitim, iş dünyası, sanayi, kamu hizmetleri vb.), farklı disiplinlerde (fen bilimleri, sosyal bilimler, sanat ve insani bilimler) ve günlük hayatta, bilgi davranışı ve ihtiyacı, bilgi kullanımı ile ilgili çalışmalar, işbirliğine dayalı bilgi uygulamaları (collaborative information practices), hizmet ve süreçlerin değerlendirilmesi vb. konulardaki araştırmalar.
·         Bilginin düzenlenmesi ve bilgi erişim: Bilgi işleme ve iletim ortamlarının yenilenme ve dönüşümüne yönelik yeni stratejiler, uygulamalar, tasarımlar ile kullanıcıların ve/veya algoritmaların her tür bilgi faaliyetine nasıl yanıt ve/veya destek verebileceğine yönelik araştırmalar.
·         Yaşamboyu öğrenme: Bilgi/medya/haber/veri okuryazarlığı, dijital/bilimsel/görsel okuryazarlık, hukuk/ekonomi/siyaset okuryazarlığı, 21. yüzyıl bilgi profesyonellerinin taşıması gereken özellikler vb. konulardaki araştırmalar.
·         Bilimsel iletişim: Akademik yayıncılık, intihal, bilimsel iletişimde etik, bilim politikaları, açık erişim, açık veri, araştırma verilerinin yönetimi vb. konuların eleştirel olarak incelenmesine yönelik araştırmalar.
·         Araştırma yöntemleri: Nitel, nicel, karma yaklaşımları kullanan ve geliştiren araştırma yöntemleri ile ilgili araştırmalar.
·         Bilgi ölçevleri ve çözümlemeleri (Information metrics and analytics): Bibliyometri, bilimetri, webometri vb., sosyal medya ve ağ analizi, örgütsel bilgi davranışı (organizational information behaviour) ve işletme analitiği (enterprise analytics) vb. konulardaki araştırmalar.

2
“Bilkent Üniversitesi bünyesinde her fakülte için, öğrencilerin ve öğretim üyelerinin eğitim, öğretim ve araştırma faaliyetlerine destek olmakla sorumlu kütüphaneciler bulunmaktadır. Bilgiye erişim becerisine sahip bu bilgi uzmanları, temsil ettikleri fakülte ile kütüphane arasındaki iletişimi sağlarlar. Öğretim üyeleri ve öğrencilerin bilgi gereksinimlerini tesbit ederek kütüphane kaynak ve servislerinin kullanımını öğretmek, bu kaynakların kullanımını arttırmak ve koleksiyonun gelişimine katkıda bulunmakla görevlidirler. Fakülte kütüphanecileri, kütüphane içinde olduğu kadar fakültelere de giderek birebir kullanıcı eğitimi verebildikleri gibi, telefon ve e-posta aracılığı ile de soruları cevaplamakta, araştırmalara yardımcı olmaktadırlar.”. https://library.bilkent.edu.tr/tr/fakulte-kutuphaneciligi/

ÇEŞİTLİ NOTLAR;

"bilgi arama davranışları" site:https://dergipark.org.tr/
Gelişmiş tarama: özet: bilgi arama. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tarama.jsp
Bilgi okuryazarlığını öğrencilere öğretiliyor.
Büyüyen bilgi yığınları, çoğalan bilgi kaynakları sebebiyle akademisyenlere de derinlemesine sondajlı bilgi erişim tekniklerini anlatmak çok önemli olsa gerek.
Akademisyenlere, araştırma yöntemleri dersinde mi öğretiliyor bilgi erişim teknikleri.
1.Bibliyografya hazırlama tekniklerini bilmek; 2. Bilgi erişim tekniklerini bilmek.

KONUNUN KAVRAMSAL ÇERÇEVESİNE İLİŞKİN TERİMLER

1
"bilgi erişim becerisi"
"Bilgi erişim becerileri"
"Bilgiye erişim becerileri"
"Bilgiye erişim becerisi"
"Information seeking skill"
"Information seeking skills"
"Information Access Skills"
Information retrieval skills
Information Literacy and Information Retrieval
"The ability to access information"
"Access to information skills"
"Information retrieval skills"
Information search process
searching skills

Yukarıdaki terimler https://keywordtool.io/ üzerinde denemeler yapılıp çoğaltılabilir, yeni terimler saptanabilir.


2
Broader Terms
Narrower Terms
Use this term instead of
Related Terms

3

Information Seeking

Broader Terms
N/A
Narrower Terms
Related Terms

4

Information Skills

Scope Note: 
Basic to expert-level informational abilities, involved in finding information, and reading, analyzing, interpreting, applying, maintaining, and communicating it skillfully and appropriately (Note: Do not confuse with "Information Literacy")

Broader Terms
Narrower Terms

Related Terms

5

Library Skills

Scope Note: 
Competency in the use of a library

Broader Terms
Narrower Terms
N/A
Related Terms

6

Information Literacy

Scope Note: 
The ability to access, evaluate, and use information from a variety of sources (Note: Use the more generic term "Information Skills," if appropriate)
Broader Terms
Narrower Terms
N/A
Related Terms

7

Online Searching

Scope Note: 
Use of an interactive communications terminal to access and retrieve information stored in a computer (Note: Prior to Apr85, this concept was indexed under "Online Systems" and "Information Retrieval")
Broader Terms
Narrower Terms
N/A
Use this term instead of
Related Terms

8

Search Strategies

Scope Note: 
Comprehensive plans for finding information -- includes defining the information need, and determining the form in which it is needed, if it exists, where it is located, how it is organized, and how to retrieve it
Broader Terms
Narrower Terms
N/A
Related Terms

9
“Information retrieval  (May Subd Geog)
UF Data retrieval
Data storage
Discovery, Information
Information discovery
Information storage and retrieval
Retrieval of information
BT Documentation
Information science
RT Information storage and retrieval systems
NT Authority files (Information retrieval)
Clumps (Information retrieval)
Content-based image retrieval
Cross-language information retrieval
Cross references (Information retrieval)
Electronic information resource searching
Information services
Library research
Metadata harvesting
Searching, Bibliographical
Web browsing
— Automation
— Computer programs
— Standards  (May Subd Geog)
NT Z39.50 (Standard)
Information retrieval systems
USE Information storage and retrieval systems


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder